Opinie

Co dalej z OZHS-em?

Powoli dobiegają końca obrady XVII Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów – największej i najbardziej prestiżowej studenckiej imprezy historycznej. Jak zawsze zostaną one zamknięte wyborami organizatora przyszłorocznego, XVIII OZHS-u, które odbędą się dzisiaj o godzinie 18. Jeszcze dwa lata temu kilka ośrodków rywalizowało między sobą o organizację Zjazdu. Tym razem wygląda na to, że chętnych brak. Zaczyna nawet padać pytanie, czy kolejny OZHS w ogóle się odbędzie.

Obiad czwartkowy: Zygzaki na historii...

Rozmowy o kontrowersyjnej książce Pawła Zyzaka wypełniają niemal po brzegi portale internetowe, rozgłośnie radiowe i audycje telewizyjne. Jedni bronią dobrego imienia Lecha Wałęsy, inni z równie mocnym zaangażowaniem skandują szumne hasła o wolności debaty historycznej. Powstaje pytanie, czy dyskutowanie z książką mojego „kolegi” magistra to polemika z pracą historyczną czy ideologią w czysto stalinowskim wykonaniu.

FAT STORY, czyli historia z naprawdę grubej rury!

Kolorowe pisma, seriale i inne mniej lub bardziej udane telewizyjne show epatują postaciami szczupłymi, o nieskazitelnej figurze. Literatura, mity i legendy przekazują nam jako ideał osoby o wysportowanych i pięknie wyrzeźbionych ciałach. Tymczasem czy historia to tylko historia ludzi chudych?! Dlaczego historycy milczą o wadze wielkich bohaterów narodowych? Przypadek czy może celowe działanie propagatorów społeczeństwa macilientalnego? FAT STORY to nowe, rewolucyjne spojrzenie na historiografię!

Obiad czwartkowy: Historia pewnego pomnika, pomnik pewnej historii

Organy Hasiora. Dla jednych dzieło sztuki i jedna z wybitniejszych konstrukcji światowej sławy rzeźbiarza, dla innych rdzewiejące straszydło oszpecające łagodne wzgórza pomiędzy Gorcami a Pieninami. Dla jeszcze innych to jednak przede wszystkim pomnik upamiętniający poległych o utrwalenie władzy ludowej na Podhalu. Niedawna dyskusja wokół Organów, odgrzebuje problem miejsca tego typu budowli w nowej rzeczywistości.

Aborcja to morderstwo? Czy zawsze tak twierdzono?

Zwolennicy wprowadzenia zakazu dokonywania aborcji często mówią, że ich celem jest przywrócenie dawnych wartości i praw. Ale czy nasi przodkowie zawsze twierdzili, że ludzkie życie zaczyna się w momencie poczęcia? Czy dawne prawa zawsze traktowały aborcję jak morderstwo? Źródła historyczne wskazują na co innego.

Stephen A. Allen

Konwencjonalizacja niekonwencjonalnego, czyli jak zwyciężeni stają się zwycięzcami

Obserwując zapoczątkowane przez idee postmodernizmu i konstruktywizmu przemiany we współczesnej historiografii, można odnieść wrażenie, że historia przestaje być jedynie wersją przeszłości głoszoną przez zwycięzców. Nasuwają się wątpliwości, czy nadal jest ona dyskursem władzy, czy też zjawisko to, mające swą kulminację w sankcjonowaniu XIX-wiecznych państw narodowych, zaczyna wygasać.

Katarzyna Nowak

Orki, elfy i Adolf Hitler

Antyfaszyści z „Nigdy Więcej” znaleźli kolejny przykład myślozbrodni. "Tym razem jest nim wywiad udzielony przez profesora Pawła Wieczorkiewicza niszowemu magazynowi „Templum Novum”,":http://histmag.org/?id=2513 w którym znany historyk nazywa Adolfa Hitlera _wybitnym politykiem,_ snuje wizję sojuszu Polski z III Rzeszą oraz wyraża się z uznaniem o Davidzie Irvingu.

Jarosław Kowalczyk

Her story czy też NASZA historia?

Historia kobiet jest białą plamą na mapie naszej wiedzy, mniej wiemy na ten temat niż teorii względności czy metod zwalczania cellulitu. Hasło her – storia kojarzy się wielu ze szkodliwymi zachodnimi trendami, którym nie pozwolimy zawłaszczyć tego, co dla nas najświętsze – naszej tradycji i historii. Ale historia kobiet to nasza historia i niedawne obchody 90-tej rocznicy uzyskania przez Polki praw wyborczych pokazały, że o tej tak niedawnej historii i tak doniosłym historycznie wydarzeniu nic niemal nie wiemy.

Iza Desperak

Obiad czwartkowy: Historia po reformie…

23 grudnia 2008 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło rozporządzenie o nowej podstawie programowej wychowania przedszkolnego i ogólnego w różnych rodzajach szkół, która obowiązywać ma od roku szkolnego 2009/2010. Wiele kontrowersji i dyskusji wzbudziły założenia programu nauczania historii w szkołach ponadgimnazjalnych. Czy historycy powinni się obawiać nowej podstawy programowej, czy jest to może wyraźny krok w przyszłość w dziedzinie nauczania historii?

Jak ekstremiści świętują Dzień Pamięci o Holocauście?

_Kiedy Niemcy odkryli, że za wszystkim stoją Żydzi (...) zobaczmy jak ofiary poradziły sobie z oprawcami. Popatrzmy na to jak Niemcy zabijali Żydów. To żydowskie ciała i ich rozwalone kości. A tu mamy krematorium i spalonego Żyda. Tu z kolei Żydzi przygotowywani do spalenia... A tu Żydzi ginący z głodu i od gazu. (...) Zwróćcie uwagę na ich poniżenie. Niech Allah będzie pochwalony!_

Autorytety i dyżurni historycy

W "opinii profesora Pawła Wieczorkiewicza":http://histmag.org/?id=2514 Hitler _był (...) na poziomie lat 1939-40 politykiem wybitnym, ba mężem stanu_, zaś znanemu historykowi-negacjoniście, Davidowi Irwingowi, _czapką buty czyścić by trzeba_. Po raz kolejny wypada zadać sobie pytanie, czy warto polegać na opiniach wygłaszanych przez telewizyjnych ekspertów z dziedziny historii.

Kontrowersje wokół wypowiedzi prof. Wieczorkiewicza

Telewizja TVN24 nagłośniła sprawę wywiadu udzielonego przez prof. Pawła Wieczorkiewicza prawicowemu pismu „Templum Novum”. Miał on w nim wyrazić się pochlebnie o Adolfie Hitlerze oraz Davidzie Irvingu.

Przesadna wrażliwość czy antysemityzm producenta kawy?

„Każdemu to, co mu się należy” – takie hasło towarzyszyło akcji promocyjnej kawy Tchibo, w związku z jej sprzedażą na stacjach benzynowych Esso. Reklama nawiązywała do różnych smaków kawy sprzedawanej na łącznie 700 stacjach. Czy jednak nie było to czasem bezczelne nawiązanie do.... napisu znad bramy obozu koncentracyjnego?

Apokaliptyczny węzeł w Ziemi Świętej... Ryszard Kapuściński i palestyńscy fedaini

Konflikt izraelsko-palestyński w gruncie rzeczy jest niezmienny od lat, co zauważyć można przy lekturze reportaży Ryszarda Kapuścińskiego z czasów wojny Jom Kippur.

Bigos na niedzielę: Dobrze być Albańczykiem!

Matka Teresa, Armia Wyzwolenia Kosowa, Skanderbeg i mecz piłki nożnej. Co właściwie wynika z pozornie niewinnego klipu autorstwa grupy kosowskich raperów Etno Engjujt pt. „Albanian”?

Obiad czwartkowy: Młodzi gniewni

Kilka tygodni temu na biurka studenckich Kół Naukowych Historyków trafiły zaproszenia na XVII Ogólnopolski Zjazd Historyków Studentów III RP, który w tym roku odbędzie się w Olsztynie. Od kilku lat OZHS gromadzą coraz większą liczbę uczestników. Szkoda, że tak mało słychać o tej inicjatywie w mediach.

Obiad czwartkowy: O Cyncynacie, któremu pług zabrano…

Stara rzymska legenda mówi, że w V wieku p.n.e. żył człowiek imieniem Lucjusz Kwintus Cincinnatus. Powołany w czasie wojny na dyktatora, po jej zakończeniu zrezygnował z piastowanych funkcji i wrócił na rolę, stając się tym samym ideałem rzymianina-patrioty. Nadchodzące Święto Niepodległości skłania mnie do refleksji… do refleksji nad tym czym dziś jest, a może czym powinien być patriotyzm.

Bigos na niedzielę: Ciężka dola autora pytań

Kiedy przygotowywaliśmy formułę "tegorocznego Turnieju":http://turniej.histmag.org, kilka spraw budziło we mnie spore wątpliwości. Przede wszystkim poziom trudności pytań. Mój poprzednik, Romek Sidorski podkreślał, że muszą być wymagające. Bałem się, że przesadzę i nikt nie będzie w stanie prawidłowo odpowiedzieć. W większym błędzie być nie mogłem.

Komercyjny totalitaryzm — odpowiedź

Ostatni felieton Karola Nawrockiego nie jest głosem odosobnionym — podobne pojawiają się często na internetowych forach i blogach, a także w konserwatywnej prasie.

Felieton: Po co studiować historię?

„Dla historyka znalezienie pracy w szkole to tak, jak odszukanie igły w stogu siana” – mówił kilka lat temu świeżo upieczonym magistrom Jerzy Lackowski, małopolski kurator oświaty. Niewiele się zmieniło. Ci, którzy pracę w szkolnictwie znaleźli, zarabiają śmieszne pieniądze. Podobnie zresztą jak archiwiści.

Obiad czwartkowy: Historyk – zawodowy bezrobotny?

1 października tysiące nowych studentów odebrało indeksy przeróżnych uczelni w kraju. Nowymi rocznikami wypełniły się także instytuty historii. Obok satysfakcji i obawy przed nowymi wyzwaniami, młodym żakom towarzyszyło z pewnością pytanie – co dalej i czy mój wybór był dobry?

Felieton: Komercyjny totalitaryzm

Komunizm z założenia był przeciwieństwem kapitalizmu. Okazuje się, że i na tym niektórzy potrafią zrobić pieniądze. Przy okazji narażając się na złamanie prawa.

Karol Nawrocki

Z innej beczki: Terorryzm... na rzecz uczniów.

Trwa wojna z terroryzmem. Cokolwiek to znaczy. 11 września 2001 roku zniszczono wieże World Trade Center. Pierwszego września rozpoczął się rok szkolny. Czy można to jakoś ze sobą powiązać?

Bigos na niedzielę: Kraków – Warszawa – Poznań – Wrocław.

Staram się, żeby w cotygodniowych felietonach poruszać możliwie interesujące tematy. Dzisiaj zrobimy inaczej. Temat będzie nudny i czysto techniczny, w związku z czym nie zachęcam do czytania.

Z innej beczki: Stal i haftowane pawie.

W różnych, z pozoru dziwnych chwilach, można wspomnieć o niezwykłych wynalazkach. Ich historia bywa bardzo krótka. Tym bardziej, gdy są nieudanymi pomysłami geniuszy.

Obiad czwartkowy: Westerplatte broni się nadal…

Miał być wielki film o heroicznej obronie Westerplatte, powstała wielka burza o scenariusz, który zna zaledwie kilka osób. Dziś cała produkcja stoi pod znakiem zapytania, a ja poczułem się przez chwilę jak w epoce słusznie minionej…

Bigos na niedzielę: Ludzie książki piszą

Przeczytałem niedawno bardzo dobrą książkę. Autorem był profesor z Lublina. Utytułowany badacz, człowiek dobrze znany w niewielkim gronie historyków zajmujących się jego dziedziną. Często po tak wciągającej lekturze mam ochotę, choćby w kilku słowach, pogratulować autorowi. Dawniej byłoby to nie lada problemem, ale na szczęście wynaleziono pocztę elektroniczną.

Z innej beczki: Wątpliwa nobliwa doczesność

Któż z nas nie lubi dobrych potraw. Pachnące, kuszące wyglądem i smaczne jedzenie. Raj dla podniebienia. Kto by pomyślał, że Ludwik XIV, król-słońce, pan ówczesnego świata nie mógł sobie na nie pozwolić...

Bigos na niedzielę: Początek nowej epoki?

Przy całym moim wstręcie do periodyzacji i sztywnych podziałów, od kilkunastu dni pewien problem nie daje mi spokoju. Czy wraz z wojną w Gruzji zaczęła się nowa... epoka? Albo raczej skończyła stara? A może jest to cień przeszłości albo powrót do 1968 roku?

Bigos na niedzielę: Pogranicza

Pamiętam, że kiedy jeszcze chodziłem do liceum, w każdy wtorek wstawałem z łóżka z wyraźną niechęcią. Perspektywa dwóch lekcji historii sprawiała, że robiłem wszystko, by zostać w domu. Nic dziwnego, że moja frekwencja na koniec trzeciej klasy nie była imponująca...

Z innej beczki: Ciężko na duszy

Trudno jest przyzwyczaić się do nowego łóżka, z nowym materacem. Oczywiście lepsze to niż spanie na przysłowiowej "desce" lub "sprężynie". Niemniej jednak łóżko, a w szczególności materac, okazały się bardzo wygodne.

Felieton: Święto hipokrytów. Po raz trzeci

_Dzięki Olimpiadzie Chiny się zmienią!_ – prorokują broniący decyzji o przyznaniu Igrzysk Pekinowi. Mało kto pamięta, że tak samo mówiono, kiedy w 1936 roku na stadionie w Berlinie zapłonął olimpijski znicz. 3 lata później gospodarze Igrzysk wywołali najkrwawszą wojnę w historii świata.

Bigos na niedzielę: Wojna zaczęła się przedwczoraj

Czyli o krótkowzroczności dziennikarzy i tym, dlaczego warto czasem zrobić trzy kroki w tył.

Felieton: Ułamek szpinaku.

Wertując lekturę poświęconą algorytmom nagle zacząłem myśleć o jedzeniu. Myśl była tak natarczywa, że nie mogłem się skupić. Sięgnąłem zatem po swój ulubiony elementarz kucharski i zacząłem kartkować.

Obiad czwartkowy: IPN - Inwigilacja, Pomówienia, Nagonka?

Obrodziły dowcipy o IPN-ie. Jeden z nich rozszyfrowuje skrót jako Inwigilację, Pomówienia i Nagonkę. Czy jednak faktycznie działalność Instytutu zasługuje tylko i wyłącznie na potępienie?

Bigos na niedzielę: Pan od angielskiego zabiera się za historię...

...czyli kilka pytań o zawodowy profesjonalizm. Czy aby na pewno listy najstarszych dowcipów świata powinni przygotowywać wykładowcy literatury i czy jest to historia, czy może medialna papka?

Felieton: Kombatanci, obchody i Dworzec Centralny

Nie da się nie zauważyć powstania warszawskiego. Informacje na jego temat (i związane z nimi przemyślenia) zaskoczyć mogą w nawet najbardziej niespodziewanych miejscach.

Czy to na pewno barbarzyńca w tym ogrodzie?

_Była to sprawa smaku, tak smaku, w którym są włókna duszy i cząstki sumienia_ – pisał Zbigniew Herbert w swej słynnej _Potędze smaku_. Dziś mija dziesięć lat od jego śmierci. Z tej okazji przypominamy jedno z najważniejszych dzieł poety — zbiór esejów „Barbarzyńca w ogrodzie”.

Felieton: Hańba! Uzurpator! - Powrót do XVII wieku?

Jeśli ktoś miał do czynienia z opisami polskich sejmów i sejmików w XVII-XVIII wieku, dzisiejsze obrady Komisji Regulaminowej niewątpliwie obudziły w nim pewne skojarzenia. Czyżby nic się nie zmieniło przez czterysta lat?

Muzeum twierdzą, fotograf wrogiem

Wawel, Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Pałac w Wilanowie i nie tylko. Dlaczego największe polskie muzea zabraniają fotografowania swoich zbiorów?

I PO historii

— Nie chcę, aby Polska zamieniła się za parę lat w kraj nekropolii i muzeów — powiedział minister kultury Bogdan Zdrojewski podczas dyskusji „Jaka polityka dla kultury?”. Tym samym poinformował o wstrzymaniu wielkiej inwestycji, jaką miało być Muzeum Historii Polski.

Kronikarz XX wieku

Historii uczymy się dziś z syntez, monografii i artykułów naukowych. Jednak korzenie historiografii tkwią w zupełnie odmiennej formie — literaturze pięknej. Takiej, jaką tworzyli Homer, Herodot czy też autorzy eposu o Gilgameszu.

Mikołajów dwóch

Pamiętam, że będąc małą dziewczynką nie potrafiłam pojąć, że „ten pan z czapką biskupa”, o którym opowiadano nam na lekcjach religii oraz ten w czerwonym płaszczu, którego widziałam w reklamach to jedna i ta sama osoba.

Katarzyna Wylon

Nie kijem go, to plotką

Plotki to bagienko, ale różnorodne. Gwiazdy i gwiazdeczki uwielbiają się w nim taplać.

Liczny udział w wyborach — komentarz Marka Kochana

Za nami wybory parlamentarne. Frekwencja wyborcza okazała się bardzo przyzwoita. Kiedy opadły już pierwsze emocje, warto zapytać o przyczyny licznego udziału Polaków w wyborze nowej władzy.

Bożena Pierga

Polakom nie jest wszystko jedno

Nie dalej jak trzy dni temu odbyłam bardzo żywą dyskusję na temat przewidywanej frekwencji podczas wczorajszych wyborów z naczelnym portalu dlaStudenta.pl, prywatnie moim kolegą z roku. Cóż, można powiedzieć, że przegrałam zakład.

Katarzyna Wylon

Odgrzewane kotlety

„Podręczniki szkolne do wymiany!” – huczała niedawno Gazeta Wyborcza. Po każdym takim zawołaniu umacniam się w przekonaniu, że do wymiany nadają się dziennikarze, nie zaś podręczniki.

Dobre święto

Co stało się 15 sierpnia? Na to pytanie wielu Polaków nie zna zapewne odpowiedzi. Święto Wojska Polskiego nadal pozostaje dniem tajemniczym. Tymczasem to chyba jedno z najbardziej optymistycznych i radosnych świąt w kalendarzu uroczystości narodowych.

TVP Historia - wpuszczeni w kanał

W maju wystartował długo oczekiwany kanał telewizji publicznej — TVP Historia. Miał on zrewolucjonizować mówienie o historii. Tymczasem po kilku miesiącach emisji należy zapytać o sensowność jego istnienia.

Z perspektywy przechodnia

„Odpowiedzialnych za tę decyzję powinno postawić się przed sądem” – grzmiał ponoć generał Anders w reakcji na informację o wybuchu powstania warszawskiego. 63 lata później, 1 sierpnia zaczyna urastać do rangi jednego z ważniejszych świąt narodowych.

Anna Nowakowska-Wierzchoś

Urawniłowka? Ależ skąd!

Feministyczna odpowiedź na zarzuty Łukasza Karcza, obawiającego się totalistycznej ideologii kobiet.

Na obraz i podobieństwo

Ideologie, które w założeniach próbują forsować siłowo pewne wzorce, zasługują na określenie bandyckich. Poza aspektem wolnościowym, są niebezpieczne również z punktu widzenia systemowego; społeczeństwo monokulturowe – podobnie jak jednogatunkowy las – łatwiej jest podpalić.

Łukasz Karcz

Lustracja w Histmag.org — list Czytelnika

W związku z opublikowanym przez nas miesiąc temu tekstem prezentujemy list jednego z naszych Czytelników...

Redakcja

Kłamstwa pana Irvinga

David Irving, guru negacjonistów, został z hukiem wyrzucony z warszawskich Międzynarodowych Targów Książki. Zarzucono mu propagowanie nazizmu. Trwają poszukiwania winnego zaproszenia Irvinga na imprezę.

Olgierd Rudak

Byle do wiosny

Stało się. Największy niedowiarek musi przyznać, że gospodarka polska rozwija się szybko, „na przekór czasom i ludziom wbrew”. Głównie ludziom wbrew.

Łukasz Karcz

Trzy małpki Episkopatu

Każdy widział chyba słynną figurkę przedstawiającą trzy małpki. Pierwsza zakrywa sobie łapką oczy, druga — uszy, trzecia — pyszczek. Według relacji świadków, figurka ta zdobiła biurko admirała Canarisa, doskonale ilustrując zasadę pracy każdego wywiadu świata. Dzisiaj kopie tej figurki mogą stanąć na biurkach znacznej części polskich biskupów.

Łukasz Karcz

Kropla drąży skałę — wstępniak

18 kwietnia wybuchnęła fala narodowego entuzjazmu. — Mamy mistrzostwa! — cieszyli się nie tylko fani piłki nożnej. Cieszyłem się również i ja. Do czasu.

Michał Świgoń

Krwią malowane — „300” w komiksie i filmie – recenzja filmu

To, co w filmie Snydera jest najważniejsze, to pokazywana z niezwykłym rozmachem śmierć. Jest ona główną bohaterką jego opowieści o spartańskich wojownikach. Jeśli jej gloryfikacja może być sztuką, to ten obraz właśnie nią jest. Z oryginałem sprawa wyglądała inaczej.

Marcin Badora