Recenzje

Jonathan M. Berman – „Antyszczepionkowcy. Historia niewiedzy” – recenzja i ocena

Wbrew pozorom ruch antyszczepionkowy nie jest czymś nowym. Ich działalność rozpoczęła się w momencie powstania i upowszechnienia się pierwszych szczepionek. Temat ten podejmuje Jonathan. M. Berman w książce „Antyszepionkowcy. Historia Niewiedzy”.

Nina Majewska-Brown – „Z powstania do Auschwitz” – recenzja i ocena

Powstanie warszawskie jest jedną z tragiczniejszych kart w historii Polski, a jego skutki boleśnie odczuli cywilni mieszkańcy miasta. To właśnie ich perspektywę postanowiła ukazać Nina Majewska-Brown w swojej najnowszej książce.

Damian K. Markowski – „W cieniu Wołynia. Antypolska akcja OUN i UPA w Galicji Wschodniej 1943–1945” – recenzja i ocena

Po latach milczenia i przeinaczania faktów, temat rzezi wołyńskiej jest dziś stosunkowo mocno obecny w świadomości społecznej. Zupełnie inaczej ma się sprawa ze zbrodnią galicyjską, do której doszło tuż po ludobójstwie na Wołyniu. Tę lukę postanowił zapełnić Damian K. Markowski i zrobił to w naprawdę imponujący sposób.

Natalia Pochroń

Irina Flige – „Sandarmoch. Dramaturgia znaczeń” – recenzja i ocena

Sandarmoch to leśne uroczysko znajdujące się w pobliżu Miedwieżjegorska w autonomicznej Republice Karelii wchodzącej w skład Federacji Rosyjskiej. W lipcu 1997 roku odkryto tam 236 jam grobowych, w których pochowano 6241 ofiar Wielkiego Terroru.

Daria Czarnecka

Grzegorz Łyś – „Bzik kolonialny. II Rzeczpospolitej przypadki zamorskie” – recenzja i ocena

W 1934 roku zawarto umowę między rządem Liberii a Ligą Morską i Kolonialną, w której mowa była m.in. o preferencjach handlowych i wydzierżawieniu ziemi polskim osadnikom. Dlaczego w dwudziestoleciu międzywojennym uważano, że Polska musi mieć posiadłości zamorskie?

Piotr Bejrowski

Witold Jerzy Ławrynowicz – „Arras 1917” – recenzja i ocena

Kolejny HaBek o I wojnie światowej dotyka następnej krwawej i bezowocnej dla wojsk brytyjskich bitwy. „Arras 1917” to metodyczna, wręcz mozolna opowieść o uporze, który nie daje niczego prócz zwiększającej się listy strat.

Marcin Lwowski – „Dziewczyny z Powstania Warszawskiego” – recenzja i ocena

Działalność kobiet w Armii Krajowej podczas drugiej wojny światowej i powstania warszawskiego wciąż pozostaje słabo znana. Czy książka Marcina Lwowskiego opowiadająca o kobiecym oddziale ma szansę to zmienić?

Jacek Komuda – „Samozwaniec. Polacy na Kremlu. Tom 1 i 2” – recenzja i ocena

Polacy idą na Moskwę! Jeśli ktoś jeszcze nie czytał „Samozwańca”, ma znakomitą okazję do tego, by nadrobić zaległości.

Martín Caparrós – „Ñameryka” – recenzja i ocena

Tym razem autor „Głodu” zabiera czytelników w literacką podróż po hiszpańskojęzycznej Ameryce. Tłumaczy złożoność kontynentu, pokazuje historyczny i współczesny kontekst, pomaga zrozumieć i skłania do zadawania pytań. Jaki obraz tej części świata wyłania się z książki argentyńskiego pisarza?

Piotr Bejrowski

Paweł Kochański – „17. Pułk Ułanów Wielkopolskich" – recenzja i ocena

Kawalerię jako formację wojskową od zawsze charakteryzowała brawura i odwaga, a o naszej rodzimej nie bez powodu mówiono, że była barwna i pełna fantazji. Książka Pawła Kochańskiego nie tylko przybliża czytelnikowi ten świat, pozwalając zapomnieć się w szczegółowych, czasem zabawnych, czasem smutnych a czasem nawet ekscytujących opisach. Za sprawą unikalnej formy, pięknie i solidnie wydanej hybrydy albumu i monografii pułku, wręcz przenosi go w międzywojenne dwudziestolecie.

Krzysztof Rozwadowski

Adam Tomczyk – „Zapach dolarów” – recenzja i ocena

Przez lata rzesze Polaków marzyły o wyjeździe do Stanów Zjednoczonych, aby w krótkim czasie zarobić sporą sumę zielonych. Takie pieniądze umożliwiały w Polsce budowę domu, zmodernizowanie gospodarstwa rolnego, zakup samochodu lub po prostu odbicie się od dna. Ale czy tyranie przez kilkanaście godzin na dobę w celu zarobienia prawdziwych pieniędzy dawało upragnione szczęście? O tym, jak wyglądało zarobkowe eldorado Polaków za Wielką Wodą poczujemy w „Zapachu dolarów” autorstwa Adama Tomczyka.

Justin Gregg – „Przekleństwo homo sapiens. Dlaczego myślenie zabija” – recenzja i ocena

Czy inteligencja jest przekleństwem naszego gatunku? Justin Gregg w swojej książce stawia odważne tezy na temat zdolności poznawczych Homo sapiens.

Katarzyna Ryrych – „Sprzedawca marzeń” – recenzja i ocena

Katarzyna Ryrych napisała książkę, która uwodzi właściwie od początku do ostatnich stron. Uwodzi, ale i irytuje, bo wiele tu spraw nieskończonych, niewyjaśnionych, niedopowiedzianych. To oczywiście autorski zabieg, a „Sprzedawca marzeń” jest wciągającą, poetycką opowieścią o dziesięcioletnim chłopcu konfrontującym się z nadchodzącą wojną i przeżywającym pierwsze tygodnie po jej wybuchu.

Paweł Sękowski – „Imigranci polscy we Francji 1939-1949. Ciąg dalszy integracji” – recenzja i ocena

Francja – bezpieczna przystań dla Wielkiej Emigracji, rzeczniczka polskich interesów w Wersalu, ziemia obiecana dla imigrantów ekonomicznych. Jak wyglądały dzieje polskiej imigracji do Francji? Jak przebiegała integracja przybyszów z francuskim społeczeństwem po 1939 roku?

Patryk Krygier

Aleksander Krawczuk – „Rzym i Jerozolima” – recenzja i ocena

Trylogia „Rzym i Jerozolima” zmarłego niedawno Aleksandra Krawczuka to pozycja, której nie sposób nie polecić. Dlaczego wciąż warto wracać do prac profesora?

Mateusz Okoński

Andrzej Nowak – „Powrót Imperium Zła. Ideologie współczesnej Rosji. Ich twórcy i krytycy (1913-2023)” – recenzja i ocena

Profesor Andrzej Nowak jak chyba nikt inny potrafi wytłumaczyć tradycje i praktyki współczesnego imperializmu rosyjskiego. Jego najnowsza książka to pozycja obowiązkowa dla wszystkich pragnących je zrozumieć.

„Władzy raz zdobytej... Początki systemu komunistycznego w Polsce 1944–1947” – recenzja i ocena

Na temat początków tzw. Polski Ludowej narosło wiele mitów. Publikacja pod redakcją Mirosława Surdeja i Pawła Fornala pomaga obalić przynajmniej część z nich…

Konrad Ruzik

Brigitte Hamann – „Cesarzowa Elżbieta” – recenzja i ocena

Cesarzowa Elżbieta, zdrobniale zwana Sisi, jest bez wątpienia jedną z najbardziej ikonicznych postaci XIX wieku. W jakiś sposób przyczyniają się do tego wciąż powstające poświęcone jej filmy i seriale. W najbardziej znanej serii filmowej, z Romy Schneider w roli głównej, cesarzowa przypomina wręcz disneyowską księżniczkę. Także liczne publikacje opierają się na tym cukierkowym wizerunku Sisi. Czy biografia autorstwa Brigitte Hamann przedstawia nam rzeczywisty a nie cukierkowy wizerunek cesarzowej?

„Dzieje Bałkanów”. Pomocnik Historyczny POLITYKI – recenzja i ocena

„To są Bałkany, tu co 50 lat wybucha wojna”. Bałkany dalekie, Bałkany bliskie – region fascynujący, a z całą pewnością zasługujący na to, by poznać jego skomplikowane dzieje. O tym wszystkim w najnowszym „Pomocniku Historycznym”.

Wendy Holden – „Wallis Simpson. Księżna” – recenzja i ocena

Amerykanka, dla której król Wielkiej Brytanii zrezygnował z tronu. W oczach rodziny królewskiej i opinii publicznej czarny charakter wielkiego skandalu. Książka Wendy Holden ukazuje odmienne oblicze Wallis Simpson.

Piotr Kołakowski – „W obliczu wojny. Polski wywiad wojskowy na hitlerowskie Niemcy 1933–1939” – recenzja i ocena

Znakomite, pogłębione studium na temat działalności słynnej polskiej „dwójki” wobec Niemiec po 1933 roku.

Agata Tuszyńska – „Singer. Pejzaże pamięci” – recenzja i ocena

George Steiner napisał, że „czytając Singera, cały czas czuje się w ustach smak popiołu”.

Michał Przeperski, Daniel Wicenty (red.) – „Transformacja ustrojowa w Polsce. Nowe perspektywy” – recenzja i ocena

Dyskusja na temat transformacji ustrojowej w Polsce najczęściej sprowadzana jest do reform gospodarczych i politycznych. To duży błąd, bowiem przemiany obejmowały praktycznie wszystkie sfery życia.

Aleksander Krawczuk – „Rzym, Kościół, cesarze” – recenzja i ocena

Nowe Imperium, pierwszy cesarz-chrześcijanin i jego wielka dynastia, amok krwawych wojen domowych i ostatni poganin na czele państwa. Gotowy scenariusz wielosezonowego serialu na modłę „Gry o tron”. Trylogia „Rzym, Kościół, cesarze” prof. Aleksandra Krawczuka to nie tylko porywająca opowieść o mechanizmach władzy, to także obraz Cesarstwa Rzymskiego epoki głębokich przemian, w której nieodwracalnie zmienia się perspektywa postrzegania świata.

Łukasz Ścisłowicz

Stanisław Stolarczyk – „Polacy w Kanadzie. Historia grobami pisana” – recenzja i ocena

Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA ma w swoim dorobku wydawniczym m.in. albumy poświęcone polskim parafiom katolickim w Stanach Zjednoczonych. Polonia amerykańska jest tematem obecnym w świadomości społecznej i dość dobrze zbadanym. Mam wrażenie, że zupełnie inaczej jest ze społecznością polską w Kanadzie, której poświęcona jest kolejna publikacja NIPDiK.

Mariusz Urbanek – „Marian Eile. Poczciwy cynik z „Przekroju” – recenzja i ocena

Mówił, że robi pismo dla ośmiuset milionów Słowian. Rzeczywiście, wydawany od 1945 roku „Przekrój” był pismem wyjątkowym w całym bloku wschodnim. Według Jerzego Waldorffa, gdyby Marian Eile żył w Stanach Zjednoczonych, zostałby magnatem prasowym i zarabiał miliony.

„Relacje o pomocy udzielanej Żydom przez Polaków w latach 1939–1945” Tom 6 – recenzja i ocena

Kolejny, szósty już tom „Relacji o pomocy udzielanej Żydom przez Polaków w latach 1939-1945” to kontynuacja cennego opracowania, w którym zgromadzono materiał poświęcony postawom wobec Holokaustu.

Marcin Szymański – „Zakładnicy piekła” – recenzja i ocena

Dla Polski misja w Afganistanie skończyła się kilka lat temu. Dla Afgańczyków wojna nie kończy się nigdy…

Marek Plewczyński – „Newel 1562” – recenzja i ocena

„Newel 1562” to nie jest zwykły HaBek, to raczej niezwykle ciekawa analiza wojskowości polskiej i moskiewskiej w XVI wieku. A może raczej traktat o wyższości tej pierwszej nad drugą? Niezależnie od tego, po prostu jest to dobra książka.

„Pomniki oporu. Sztuka wobec powstania w getcie warszawskim 1943–1956” – recenzja i ocena

Wystawa Pomniki oporu. Źródła artystyczne do studiów nad pamięcią o powstaniu w getcie warszawskim 1943–56 została przygotowana w Żydowskim Instytucie Historycznym z okazji osiemdziesiątej rocznicy wybuchu powstania w warszawskim getcie. Towarzyszy jej obszerny polsko-angielski katalog autorstwa kuratorów: Marty Kapełuś, Michała Krasickiego oraz Piotra Słodowskiego, z tekstami tych trojga badaczy odnoszącymi się do różnych aspektów prezentowanych dzieł.

Jacek Komuda – „Sztuka wojenna Kozaków zaporoskich” – recenzja i ocena

Kozacy kojarzą się nam z Bohdanem Chmielnickim, Iwanem Bohunem czy Maksymem Krzywonosem. Ale co było wcześniej? Czemu dotychczas niepobite wojska koronne nagle były brutalnie bite? Z odpowiedzią spieszy Jacek Komuda ze swoją „Sztuką wojenną Kozaków zaporoskich 1591–1638”.

Diana Maksimiuk (red.) – „O Niepodległą. Kierunek północno-wschodni (1920)” – recenzja i ocena

W 2020 roku obchodziliśmy setną rocznicę Bitwy Warszawskiej, według angielskiego lorda D’Abernon, osiemnastej decydującej bitwy w dziejach świata. Bitwy, która obroniła świeżo odzyskaną niepodległość i powstrzymała marsz bolszewików na zachód Europy.

Patryk Krygier

Joanna Kuciel-Frydryszak – „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” – recenzja i ocena

„Chłopki” to potrzebna choć kłująca książka. Autorka dopełnia w niej historię opowiedzianą w „Służących” – dlaczego młode dziewczyny decydowały się porzucić życie na wsi na rzecz miasta i nawet jeśli było im ciężko – dlaczego nie chciały wracać.

Katarzyna Kucharczuk

Magdalena Mikrut-Majeranek

Antoni Kroh – „Anioł śmierci z kilku stron” – recenzja i ocena

Antoni Kroh przełamuje stereotypy, wskazując, że o śmierci i kwestiach funeralnych można pisać nie tylko patetycznie, ale wręcz żartobliwie. Jego orężem jest ironia i erudycja. Jego najnowsza publikacja „Anioł śmierci z kilku stron” to wielowątkowa opowieść o kulturze, przemijaniu, kwestiach ostatecznych przeplatana autobiograficznymi wątkami i etnograficznymi nawiązaniami.

Chrystyna Charczuk – „Dawny Truskawiec” – recenzja i ocena

Uzdrowisko w Truskawcu to jedna z najbardziej imponujących perełek międzywojennej Rzeczypospolitej. Choć upływ czasu odcisnął na niej swoje piętno, kompleks do dziś zachwyca kuracjuszy i odsłania uroki przedwojennej architektury. Jej śladami podąża również Chrystyna Charczuk w swojej najnowszej publikacji.

Natalia Pochroń

Monika Anna Noga – „Stanisław Brzozowski w kręgu „Kultury” paryskiej” – recenzja i ocena

W jaki sposób dorobek Stanisława Brzozowskiego wpłynął na wybitnych twórców związanych z paryską „Kulturą”? Odpowiedź znajdziemy w monografii Moniki Anny Nogi.

„Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918–1989” – recenzja i ocena

Ta publikacja może służyć jako podręcznik szkolny. Nowatorska, kompetentnie prowadzona narracja i ciekawa warstwa ilustracyjna czynią z niej nieocenioną pomoc dla uczniów i nauczycieli. Przyszłoroczni maturzyści nie mogą przejść obok niej obojętnie.

Iwona Kienzler – „Wszystkie żony Henryka VIII” – recenzja i ocena

Autorka nie szczędzi czytelnikom pikantnych szczegółów, ukazując kontrast między zewnętrzną pruderią, a zepsuciem, które roztaczało się po zamkowych komnatach.

Yarek Aranowicz – „Czas pogardy” – recenzja i ocena

To trudna książka, pełno w niej cierpienia i strachu. Wojna widziana oczami dziecka jest bowiem szczególnie przerażająca.

Cezary Namirski – „Clontarf 1014” – recenzja i ocena

Historia Irlandii sprzed „angielskich” czasów jest wciąż tajemnicza dla przeciętnego czytelnika z Polski. Generalnie ograniczania się do kilku ogólników odnośnie roli irlandzkich klasztorów czy ważnej roli jako bazy wikingów. Lukę tę postanowił wypełnić Cezary Namirski HaBekiem „Clontarf 1014”.

Bartłomiej Noszczak – „Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)” – recenzja i ocena

„Orient zesłańców” jest to pasjonująca opowieść o losach o polskich emigrantów, którzy w czasie wojennej zawieruchy trafili na Bliski Wschód. Bartłomiej Noszczak oddaje im głos i narrację recenzowanej książki opiera na ich obserwacjach.

Cezary Łazarewicz – „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa” – recenzja i ocena

7 maja 1977 roku w kamienicy przy ulicy Szewskiej 7 znaleziono ciało Stanisława Pyjasa. Od tamtej pory narosło wiele mitów, teorii spiskowych, hipotez i setki ilość interpretacji śmierci studenta i współpracownika KOR. Cezary Łazarewicz postanowił w całości opisać i wyjaśnić to, co mogło wydarzyć się kilkadziesiąt lat temu w Krakowie.

Adam Dziuba – „Nowa linia na czasy po odwilży (1957-1961)” – recenzja i ocena

Wartością recenzowanej pracy jest jej syntetyczny charakter. Czy warto sięgnąć po najnowszą książkę Adama Dziuby?

Szymon Zdziebłowski – „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” – recenzja i ocena

Szymon Zdziebłowski rozprawia się z szeregiem mitów, jakie narosły wokół słynnej Piramidy Cheopsa. Czy warto sięgnąć po jego najnowszą książkę?

Mateusz Okoński

Michał Kuchciak – „Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa jako zaporowy związek taktyczny w 1939 roku” – recenzja i ocena

Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa była jedną z najnowocześniejszych i najbardziej zaawansowanych technicznie w Wojsku Polskim przed II wojną światową.

Krzysztof Rozwadowski

Christopher Hibbert – „Borgiowie i ich wrogowie” – recenzja i ocena

Historia rodziny Borgiów wciąż budzi wiele emocji. Za panowania papieża Aleksandra VI Państwo Kościelne przesiąknięte było nepotyzmem i korupcją, a wraz z dziećmi, Lukrecją i Cezarem oskarżani byli o nieprawdopodobną rozwiązłość i rozrzutność. W jaki sposób rodzina Borgiów doszła do władzy i jak walczyła o jej utrzymanie?

Tomasz Turejko – „Zbrodnia wołyńska w świetle prawa międzynarodowego” – recenzja i ocena

Prawda o zbrodni wołyńskiej jest i będzie jednym z fundamentów stosunków polsko-ukraińskich w przyszłości. Należy rozważać ją zarówno z perspektywy historycznej, ale również prawnej.

Robert Kruszewski

Sławomir Leśniewski – „Powstanie 1830-1831. Utracone zwycięstwo?” – recenzja i ocena

Powstanie listopadowe nazywane jest również wojną polsko-rosyjską. Czy rozpoczęty w nocy z 29 na 30 listopada 1830 roku zryw niepodległościowy miał realną szansę na zwycięstwo?

Piotr Bejrowski

Andrzej Chwalba – „Wisła. Biografia rzeki” – recenzja i ocena

Sporządzenie biografii rzeki to przedsięwzięcie cokolwiek śmiałe. I trzeba powiedzieć, że Wisła nie mogła trafić na lepszego biografa.

„Kopernik nieznany”. Pomocnik Historyczny POLITYKI – recenzja i ocena

W bieżącym Roku Kopernikańskim świętujemy 550. rocznicę narodzin Mikołaja Kopernika. Z tej okazji na rynku wydawniczym ukazało się kilka pozycji poświęconych życiu tego wybitnego człowieka, czasem stawiających śmiałe tezy i zdobywających rozgłos. Czy w kolejnym ze znanych i cenionych Pomocników Historycznych „Polityki” również zetkniemy się z podobnymi kontrowersjami?

Alexander Mikaberidze – „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2” – recenzja i ocena

Alexander Mikaberidze prezentuje świeże i szerokie spojrzenie na wojny napoleońskie. I potwierdza, że jest jednym z najwybitniejszych znawców problematyki.

David De Jong – „Nazistowscy miliarderzy: Mroczna historia najbogatszych przemysłowych dynastii Niemiec” – recenzja i ocena

Reżim nazistowski od początku wspierany był przez przemysłowych potentatów. W czasie II wojny światowej współpraca z Trzecią Rzeszą przyniosła im ogromne zyski. Jak to możliwe, że po wojnie uniknęli sprawiedliwości, a zbudowane przez nich imperia istnieją nadal?

Nikołaj Iwanow – „Ludzie Kremla nad Wisłą. Ideowcy czy zdrajcy?” – recenzja i ocena

Dlaczego ludzie wywodzący się z rodzin patriotycznych i przywiązanych do polskości, zdecydowali się uwierzyć w komunizm?

Sylwia Chutnik, Monika Sznajderman (red.) – „Kwestia charakteru. Bojowniczki z getta warszawskiego” – recenzja i ocena

Pnina po latach tłumaczyła: „Nie mieliśmy nic do stracenia, a ja szukałam zemsty. […] Niemcy nie wierzyli, że Żydzi, żydowskie kobiety, staną do walki. Byliśmy tacy dumni!”.

Tomasz Balbus – „Podpułkownik Ludwik Marszałek „Zbroja” – recenzja i ocena

Brutalne przesłuchiwania wyniszczyły go fizycznie, doprowadziły na skraj obłędu i do utraty mowy.

Wojciech Sobański

Ludowe praktyki onkologiczne w Karpatach Polskich

Poszła do lasu, nazbierała trujących grzybów. Uwarzyła wielki gar. Po paru dniach gar był pusty, a chłop żył. Nawet miał się jakby trochę lepiej.

Antoni Kroh

Friedrich Naumann – „Mitteleuropa” – recenzja i ocena

Mitteleuropa – niemiecki termin oznaczający Europę Środkową, nie przestaje przewijać się w debatach różnego rodzaju. W zależności od wiązanych z nim skojarzeń oraz przekonań osób nim się posługujących, budzi on najrozmaitsze skojarzenie. A jakie jest pierwotne znacznie tego pojęcia? O tym najlepiej przekonać się osobiście, sięgając po książkę, która je rozpropagowała.

Jacek Pawłowicz – „Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948 / Rotamaster Witold Pilecki 1901-1948” – recenzja i ocena

Siedemdziesiąta piąta rocznica śmierci Witolda Pileckiego stanowi najlepszą okazję do tego, by zapoznać się z sylwetką i dramatycznymi losami jednego z najodważniejszych ludzi czasu II wojny światowej.

Ryszard Jamka – „Panów piłą. Trzy legendy o Jakubie Szeli” – recenzja i ocena

W 1846 r. zbuntowani chłopi wystąpili w Galicji przeciwko swoim panom w wyjątkowo krwawy sposób. Jednym z ich przywódców był Jakub Szela. W jaki sposób kształtowała się jego legenda i dlaczego wciąż budzi kontrowersje?