Recenzje

Andrzej Chwalba – „Wielka Wojna Polaków” – recenzja i ocena

Czym dla Polaków była I wojna światowa? Czy wojnę można toczyć także z dala od linii frontu?

Mary Beard – „Partenon” – recenzja i ocena

Stanowi jeden z najważniejszych symboli europejskiej kultury. Czym był Partenon w przeszłości? Jakie rolę odgrywa dzisiaj?

Mateusz Okoński

Tomasz Bielecki – „Krótka historia mafii sycylijskiej” – recenzja i ocena

Jest niczym bluszcz oplatający drzewo. Wydaje się niewinna, nieszkodliwa, czasem nawet pomocna. To pułapka – choć jej nie widać, w gruncie rzeczy jest strukturą w strukturze, momentami z bluszczu zmienia się w hubę. Taka jest mafia.

Bronisław Czepczak-Górecki – „Na szachownicy losu” – recenzja i ocena

Jan Paweł II określił ich działalność mianem „pięknego kawałka historii Polski”. Cichociemni, spadochroniarze Armii Krajowej – staranie wyselekcjonowani i wyszkoleni żołnierze Polski Podziemnej. Co jeszcze można dopowiedzieć do chlubnej historii ich walki?

Grzegorz Rutkowski

Tim Marshall – „Więźniowie geografii, czyli wszystko, co chciałbyś wiedzieć o globalnej polityce” – recenzja i ocena

Dlaczego Putin tak zaciekle walczy o Ukrainę? Czy Brazylia rzuci wyzwanie USA?

Maciej Hacaga

Bogumiła Żongołłowicz – „Konsul. Biografia Władysława Noskowskiego” – recenzja i ocena

Biografia Władysława Noskowskiego to z całą pewnością książka napisana pół wieku za późno. Kim była ta nietuzinkowa postać?

Rafał Brodacki

„Polska Niepodległa. Encyklopedia PWN” - recenzja i ocena

Czy w dobie publikacji internetowych opartych o zasadę otwartej treści wciąż istnieje zapotrzebowanie na papierowe encyklopedie?

Piotr Bejrowski

Herman Lindqvist – „Wazowie. Historia burzliwa i brutalna” – recenzja i ocena

Wciąż mało wiemy o dynastii Wazów, tak silnie związanej z historią Szwecji i Polski. Kim byli jej przedstawiciele? Jaki wnieśli wkład w dzieje obu państw?

Przemysław Słowiński, Krzysztof K. Słowiński - „Nikola Tesla. Władca piorunów” - recenzja i ocena

Nikola Tesla tak długo pozostawał zapomniany, że aktualnie jest na dobrej drodze do zostania najsłynniejszym naukowcem w dziejach. Coraz częściej pojawia się on zarówno w publikacjach naukowych jak i w popkulturze. Jak głosi żart, jest równie mała szansa na znalezienie powieści osadzonej w Królewcu bez Kanta jak na znalezienie powieści osadzonej w XIX wieku bez Tesli. Mimo to biografia Serba wciąż pełna jest luk i niejasności.

Przemysław Mrówka

Michał Römer – „Dzienniki. Tom III. 1916–1919” – recenzja i ocena

W dwudziestoleciu międzywojennym był jednym z najważniejszych litewskich prawników. Jak Michał Römer postrzegał narodziny polskiej niepodległości?

Wojciech Sobański

Jarosław Wróblewski – „Kwatera Ł. Wolność jest kuloodporna” – recenzja i ocena

Opinia publiczna przez ostatnie kilka lat z zainteresowaniem śledziła poszukiwania ofiar komunizmu prowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej. Teraz przyszedł czas na pierwsze podsumowanie projektu.

Dorota Hartwich – „Gattora. Życie Leonor Fini” – recenzja i ocena

Była jedną z najbarwniejszych postaci świata sztuki XX wieku. Nazywano ją artystką wyzwoloną. Na polskim rynku wydawniczym właśnie ukazała się biografia Leonor Fini. Czy warto po nią sięgnąć?

Ewa Cudzich

Zofia z Drohojowskich Romerowa – „Dzienniki 1939-1948” – recenzja i ocena

Wiele dotychczas powiedziano o represjach niemieckich i sowieckich obywateli wobec obywateli polskich. Powstał szereg opracowań na temat wysiedleń z Kresów, wywózek na Sybir czy do obozów koncentracyjnych. Wciąż za mało mówi się o tych, którzy z narażeniem życia zdecydowali się pozostać wiernymi Polsce.

Christer Bergström – „Ardeny 1944-1945. Ostatnie tchnienie wojsk pancernych Hitlera” – recenzja i ocena

Ofensywa w Ardenach przeprowadzona przez wojska niemieckie zaskoczyła aliantów zachodnich. Krwawe walki na porośniętych lasami obszarami Belgii i Luksemburga trwale zapisały się w dziejach II wojny światowej. Co nowego do niezwykłej historii walk wnosi praca szwedzkiego historyka?

Kamil Kartasiński

Ronen Steinke – „Fritz Bauer. Auschwitz przed sądem” – recenzja i ocena

Był niemieckim Żydem, więźniem obozu koncentracyjnego, emigrantem, a w końcu prokuratorem. To dzięki Fritzowi Bauerowi niemiecka opinia publiczna mogła na nowo przeanalizować zaangażowanie „zwykłego Niemca” w budowanie Tysiącletniej Rzeszy i zbrodnie tego państwa.

Paweł Brykczyński – „Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce” – recenzja i ocena

Wybory pierwszego prezydenta w historii Rzeczypospolitej rozgrzały do czerwoności ówczesną scenę polityczną. Uginając się pod retoryką jednej z opcji kolejne partie po cichu wycofywały swoje poparcie dla Gabriela Narutowicza, a warszawskie ulice ogarniała przemoc.

„Atlas wojen pancernych” – red. Stephen Hart – recenzja i ocena

Historia wojskowości, gdy zajmuje się działaniami zbrojnymi, nie może obejść się bez map. „Atlas wojen pancernych” jest przykładem coraz częściej publikowanych pozycji, w których obok map znajdują się też opisy i komentarze do przedstawionych na nich wydarzeń.

Krzysztof Fudalej

Zbigniew Gwóźdź – „Konstrukcje uzbrojenia polskich inżynierów i techników poza granicami kraju” – recenzja i ocena

Historia rozwoju uzbrojenia do pasjonujących nie należy. Mało tu wielkich postaci czy przełomowych odkryć na miarę wynalezienia prochu. Jednak warto czasem pochylić się nad tą słabo znaną sferą polskiej wynalazczości.

Łukasz Męczykowski

Krzysztof Mazur – „Przekroczyć nowoczesność” – recenzja i ocena

Dziedzictwo „Solidarności” urasta do rangi mitu. Ale czy udało się stworzyć trwały projekt? Czy po zwycięstwie obozu solidarnościowego udało się skonstruować dojrzałą wizję rzeczywistości?

Paweł Rzewuski

Frontyn – „Podstępy wojenne” – recenzja i ocena

Sztuka wojenna w wielu kulturach doczekała się odrębnych studiów i traktatów jej poświęconych. Jednym z najciekawszych przykładów tego typu piśmiennictwa są _Podstępy wojenne_. Ich autorem jest Frontyn – rzymski polityk i wojskowy.

Kamil Wełna

Mariusz Urbanek – „Makuszyński. O jednym takim, któremu ukradziono słońce” – recenzja i ocena

Nazywano go pisarzem ze słońcem w herbie. Kornel Makuszyński pisał historie radosne, dowcipne, w których dobro zawsze tryumfuje. Czy z czasem stał się pisarzem, któremu ukradziono słońce?

Błażej Guzy

Douglas Smith – „Rasputin” – recenzja i ocena

„Polska hrabina, stanąwszy twarzą w twarz z Rasputinem, poczuła się kompletnie rozbita: «Nie mogę, nie mogę wytrzymać tych oczu. One widzą wszystko. Nie mogę tego znieść! – krzyczała»”. Opowieść o niesamowitym mistyku przedstawia Douglas Smith.

Wojciech Sobański

Simon Ings – „Stalin i naukowcy. Historia geniuszu i szaleństwa” – recenzja i ocena

Powstała w XIX wieku filozofia marksistowska rościła sobie pretensje do miana „światopoglądu naukowego”. Jak na ironię, w rządzonym przez jej wyznawców Związku Radzieckim, nauka została pozbawiona swoich najważniejszych przymiotów: wolności prowadzenia badań, obiektywizmu badawczego i wolności od ograniczających ją dogmatów światopoglądowych.

Konrad Ruzik

Przemysław Waingertner – „Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej „Zet" i ruch zetowy (1886-1996)” – recenzja i ocena

Takiej książki brakowało na polskim rynku wydawniczym. Ruch zetowy, owiany legendą wreszcie doczekał się monografii obejmujący jego dzieje w sposób prawdziwie kompleksowy.

Piotr Abryszeński

Andrzej Zawistowski – „Bilety do sklepu. Handel reglamentowany w PRL” – recenzja i ocena

PRL ma swoje słowa klucze. Wśród nich poczesne miejsce zajmuje triada: kolejki, puste półki (ewentualnie ocet) i kartki.

Hubert Wilk

Ł. Walewski, J. W. Piekarski – „Polski most szpiegów. Kulisy operacji dyplomatycznych oczami ambasadora RP” – recenzja i ocena

Wojny w Iraku czy w Afganistanie kojarzą się przede wszystkim z zaangażowaniem polskich żołnierzy. Ale w zaciszu gabinetów ważne zadania spełniali też polscy dyplomaci.

Tomasz Nowak

Paweł Wieczorkiewicz – „Sowiety. Historia ZSRS” – recenzja i ocena

Historia Związku Sowieckiego była jednym z głównych obszarów zainteresowań nieżyjącego prof. Pawła Wieczorkiewicza. Zwięzła synteza dziejów komunistycznego państwa ukazała się nakładem Wydawnictwa LTW. Czy warto po nią sięgnąć?

Tadeusz Katelbach – „O zjednoczenie i legalizm. Ostatni akt życia publicznego Kazimierza Sosnkowskiego” – recenzja i ocena

Na przestrzeni wieków żyli ludzie, którzy dzięki swojej inteligencji i umiejętnościom powinni zapisać wielkimi zgłoskami w dziejach danej zbiorowości. Niestety, z różnych powodów, nie odegrali oni takiej roli do jakiej predysponowały ich wrodzone talenty i nabyte kwalifikacje. W wieku XX jaskrawym przykładem takiej osobowości był gen. Kazimierz Sosnkowski.

Paweł Sztama

Radosław Sikora – „Niezwykłe bitwy i szarże husarii” – recenzja i ocena

Mówisz „Husaria” – myślisz „Radosław Sikora”. Ten autor już na zawsze będzie się kojarzyć z chlubą Rzeczpospolitej. Recenzowana książka to wznowione i rozszerzone wydanie opracowania sprzed kilku lat. Czy warto po nią sięgnąć?

Cezary Łazarewicz – „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej” – recenzja i ocena

Sprawa Rity Gorgnowej cały czas wzbudza emocje. Czy do jej historii można dopisać nowy epilog?

Paweł Rzewuski

Sheila Fitzpatrick – „Rewolucja rosyjska” – recenzja i ocena

W minionym roku obchodziliśmy stulecie rewolucji rosyjskiej, w wyniku której powstał system polityczny zwany komunizmem, który – obok nazizmu – położył się cieniem na historii XX wieku. Niestety, książka Sheili Fitzpatrick nie pogłębia wiedzy na jej temat.

Konrad Ruzik

Gottlob Herbert Bidermann – „W śmiertelnym boju” – recenzja i ocena

Wspomnienia z frontu wschodniego mają swój niepowtarzalny klimat. Ogromne połacie terenu, na których toczono walki, skala prowadzonych działań bojowych oraz niespotykane okrucieństwo wojsk niemieckich i rosyjskich, wpadają głęboko w pamięć czytelników.

Kamil Kartasiński

„Apocalipsis” - recenzja i ocena gry komputerowej

Gry przygodowe od wielu już lat są w defensywie. Czy „Apocalipsis” ma szansę odwrócić ten trend?

Przemysław Mrówka

Henryk Nicpoń - „Polowanie na Generała. Piłsudski kontra Rozwadowski” - recenzja i ocena

Dwie silne osobowości – Józef Piłsudskiego i Tadeusz Rozwadowski. Jak opisać ich relacje, oczyścić je z niedomówień i mitów?

Paweł Sztama

Anne Applebaum – „Czerwony głód” – recenzja i ocena

Nie pierwsza to książka poświęcona historii najnowszej w dorobku Anne Applebaum. Jej „Gułag” czy „Za Żelazną Kurtyną” spotkały się z bardzo pozytywnym przyjęciem ze strony tak krytyków, jak i czytelników. Czy „Czerwony głód” czeka podobny sukces?

Mikołaj Grynberg – „Księga wyjścia” – recenzja i ocena

Co znaczyło bycie Żydem w Polsce w Marcu 1968? Oto opowieść o utracie, wykorzenieniu, poczuciu wewnętrznej pustki. Wiele emocji zostało od nowa wypowiedzianych i zapisanych w najnowszej książce Mikołaja Grynberga, ukazującej doświadczenia 27 rozmówców.

Ewa Cudzich

Alexander Kluge – „Nalot na Halberstadt 8 kwietnia 1945” – recenzja i ocena

Nalot na Halberstadt trudno jest uzasadnić w kategoriach strategii militarnej. Kilka dywizjonów alianckich zrzuciło kłopotliwy ładunek na miasto pozbawione strategicznego znaczenia z powodu gęstej mgły pokrywające ważne cele dla bombowców. Świadkiem tego bombardowania był trzynastoletni wówczas Alexander Kluge.

Dominik Kuciński – „Józef Kuraś «Ogień»” – recenzja i ocena

Zainteresowanie losami „Żołnierzy Wyklętych” nie maleje. Historycy i czytelnicy chętnie sięgają po historie bohaterów podziemia, zafascynowani ich osobowością i brawurą. Tylko gdzie kończy się fascynacja, a zaczyna mistyfikacja?

Dorota Choińska

Magdalena Ogórek – „Lista Wächtera. Generał SS, który ograbił Kraków” – recenzja i ocena

Nie znamy dokładnej liczby dzieł sztuki, które zrabowano w Polsce podczas II wojny światowej. Przetaczające się fronty, zwykli rabusie czy zinstytucjonalizowane grabieże (tak niemieckie, jak i sowieckie) zostawiły za sobą przerażające pustki.

Łukasz Czeszumski – „Krew wojowników. Książę” – recenzja i ocena

Jarosław Burzyński, dumny i odważny polski szlachcic skazany na banicję wkracza do renesansowej Italii, gdzie intrygi, miłosne pożądania oraz skrytobójcy potrafią być silniejsi od najlepiej wyszkolonej armii. Jak potoczyły się dalsze losy młodego polskiego uciekiniera, który dzięki spotkaniu z tajemniczym księciem, stał się ważnym uczestnikiem zawiłych rozgrywek włoskich rodów?

Kamil Kartasiński

Andrzej Friszke – „Sprawa jedenastu. Uwięzienie przywódców NSZZ «Solidarność» i KSS «KOR» 1981-1984” – recenzja i ocena

Jedenastu opozycjonistów kontra cały aparat komunistycznej dyktatury. Andrzej Friszke pieczołowicie analizuje starcie polityczne, które elektryzowało Polskę w stanie wojennym.

Tomasz Nowak

Peter Wilson – „Wojna trzydziestoletnia. Tragedia Europy” – recenzja i ocena

Trzydziestoletni konflikt należał wydarzeń, które burząc stary porządek, tworzą jednocześnie nowy. Wyrzucając cesarskich namiestników przez okno zamku na Hradczanach, czescy arystokraci nie mieli pojęcia, że wraz z nimi właśnie wyrzucają cały swój świat.

Jakub Kufel – „Między konfliktem a współdziałaniem” – recenzja i ocena

Na temat opozycji demokratycznej w PRL powiedziano i napisano już wiele. Co jeszcze można wnieść do bogatej literatury przedmiotu? Jak się okazuje – całkiem niemało.

Marek Chrzanowski

Richard J. Evans – „Nadejście Trzeciej Rzeszy” – recenzja i ocena

Nazistowska III Rzesza nie była „dziełem przypadku”. Na długo przed jej powstaniem, w historii Niemiec pojawiły się bowiem niebezpieczne prądy myślowe.

Konrad Ruzik

Saul Friedländer – „Dokąd prowadzi pamięć. Moje życie” – recenzja i ocena

Dokąd zmierza moje życie? – to chyba jedno z pytań, które zadajemy sobie najczęściej. Historyk może je postawić inaczej: dokąd prowadzi moja pamięć? Autobiografia Saula Friedländera, wybitnego badacza Zagłady, stanowi fascynującą próbę zmierzenia się z tym problemem.

Kinga Czechowska

Ben Rawlence – „Miasto Cierni. Największy obóz dla uchodźców” – recenzja i ocena

Czasem z więzienia bez krat najtrudniej jest uciec. Tego dowodzi ten wciągający reportaż, przenoszący czytelnika do jednego z największych obozów dla uchodźców na świecie. Uciekli przed wojną domową, klęską głodu albo terrorystami teraz ustawiają się po racje żywnościowe z ONZ. Nie mają gdzie wrócić. Powoli tracą nadzieję na lepsze jutro.

Karolina Wanda Olszowska

Piotr Zychowicz – „Skazy na pancerzach” – recenzja i ocena

Żołnierze Wyklęci to najmodniejszy temat polskiej historii. Oceny ich działalności wahają się od gloryfikacji do całkowitego potępienia. Dla publicystów historycznych taka dychotomia to prawdziwa gratka!

Andrzej Mencwel – „Toast na progu” – recenzja i ocena

Gdy w 1920 r. Wincenty Witos, chłop ziemi tarnowskiej, po raz pierwszy obejmował urząd premiera Rzeczpospolitej, był to fakt spektakularny. Odzwierciedlał on istotną cechę narodu polskiego: jego chłopskość. Dziś, cecha ta nie jest już tak oczywista, choć nadal korzenie większej Polaków sięgają wsi.

Jarosław Dulewicz

Adam Tooze – „Cena zniszczenia. Wzrost i załamanie nazistowskiej gospodarki” – recenzja i ocena

W III Rzeszy ekonomia nierozerwalnie splotła się z morderczą ideologią, zaprzęgając masy w służbie brutalnej siły. Naziści jak cytrynę wycisnęli nie tylko Europę Wschodnią, ale i swój własny kraj, doprowadzając go do ruiny.

Maciej Hacaga

Robert Gerwarth – „Pokonani. Dlaczego pierwsza wojna światowa się nie zakończyła (1917-1923)” – recenzja i ocena

Czy to prawda, że Wielka Wojna nie skończyła się w 1918 r.? Czy rzeczywiście, przeszła ona w ustawiczną destabilizację Europy Środkowo-Wschodniej, a II wojna światowa była tych wydarzeń naturalnym przedłużeniem?

Kwartalnik „Karta” – numer 94 – recenzja i ocena

W 1918 r. po 123 latach zaborów odrodziła się niepodległa Polska. Tegoroczne uroczystości będą pokazywać jak wspaniałe i jednoczące cały naród było to wydarzenie. Kolejny numer „Karty” przedstawia jednak nieco odmienną wizję tego idealistycznego obrazu.

Elisabeth Åsbrink – „1947. Świat zaczyna się teraz” – recenzja i ocena

Kiedy skończyła się wojna i zaczął czas pokoju oraz odbudowy? Czy 8 maja 1945 r. był rzeczywiście końcem i początkiem? A może ludzie i narody potrzebowali więcej czasu niż ten, którego wymaga złożenie podpisu pod aktem kapitulacji?

„Kingdom Come: Deliverance” - recenzja i ocena gry

Dawno, dawno temu, za kilkoma górami, było sobie Królestwo Czeskie… po co jednak o tym słuchać, skoro można się tam przenieść?

Przemysław Mrówka

Piotr Tymiński – „Przybysz” – recenzja i ocena

Piotr Tymiński podjął próbę stworzenia fabularyzowanej wersji wspomnień osadzonej w historycznych realiach. Czy ta sztuka się mu udała?

Marek Chrzanowski

Luis Zueco – „Zamek” – recenzja i ocena

W pewnych momentach był praktycznie wszystkim – twierdzą, siedzibą, mieszkaniem, ośrodkiem handlu czy produkcji, miejscem sądu. Tam ciągnęli kuglarze czy artyści. W chwilach niebezpieczeństwa dawał schronienie okolicznym mieszkańcom. Zamek to centrum średniowiecznego życia.

Piotr Zychowicz – „Skazy na pancerzach” – recenzja i ocena

„Skazy na pancerzach” to nietypowa pozycja jak na publicystę historycznego związanego z prawicą. Piotr Zychowicz uderza bowiem w jeden z głównych filarów narracji historycznej polskiej prawicy – w legendę Żołnierzy Wyklętych.

Agata Markiewicz – „Kobiety i rodziny powstańców styczniowych zesłanych w głąb Rosji” – recenzja i ocena

Wypędzenie w głąb Imperium Rosyjskiego nie dotykało jedynie powstańców styczniowych. Na poniewierkę ruszali nie tylko oni, ale także ich żony, dzieci, matki, siostry. Zsyłka na Sybir brutalnie wpływała na losy całych rodzin.

Wojciech Sobański

Piotr Kałuża – „Miasta do góry nogami” – recenzja i ocena

Czy stąpając po bruku europejskich stolic mieliście świadomość, co znajduje się pod ich powierzchnią? Jakie tajemnice skrywają? Jeśli tak, to na pewno zaciekawi Was najnowsza publikacja duetu Lamparska & Kałuża.

Iwona Łoza

Andrzej Chwalba – „Legiony Polskie 1914-1918” – recenzja i ocena

Praca Andrzeja Chwalby o Legionach Polskich pokazuje, że o drodze do odrodzenia Rzeczypospolitej wciąż można pisać ciekawie i odkrywczo.