Recenzje

Agnieszka Lewandowska-Kąkol – „Dziewczyny od Andersa” – recenzja i ocena

Wojenne wydarzenia z perspektywy mężczyzn i z perspektywy kobiet wyglądają zupełnie inaczej. Dowodzi tego opowieść o II wojnie światowej widzianej przez pryzmat losami kilkunastu niezwykłych kobiet.

Dorota Kwaśniewicz

Egon Hostovský – „Zaginiony” – recenzja i ocena

Po II wojnie światowej Europa musi się mierzyć z kolejnym zagrożeniem – komunistycznym reżimem, który stopniowo wchłania coraz więcej państw. Jednym z nich jest Czechosłowacja, którą przedstawia nam Egon Hostovský. Dramatyczne świadectwo tamtego okresu, przez lata zakazane i niedostępne, dziś odkrywamy na nowo.

Wojciech Engelking – „Lekcje anatomii doktora D.” – recenzja i ocena

Eksperymenty pseudomedyczne dokonywane przez Josepha Mengele w KL Auschwitz II-Birkenau przerażają i w pewien niepokojący sposób fascynują. To również wciąż ważny temat dla pisarzy. Ale czy można zestawić go z opowieścią o różnicach społecznych i współczesnych dwudziestolatkach?

Marian Sołtysiak – „Secesja z petrochemią w tle” – recenzja i ocena

„Minister wyraził zgodę, choć nie jestem pewny, czy było to legalne” – to zdanie trafnie podsumowuje tematykę wspomnieniowej publikacji historyka sztuki, który w wieku 26 lat, został dyrektorem Muzeum Mazowieckiego w Płocku.

Alicja Gzowska

Marta Panas-Goworska, Andrzej Goworski – „Naukowcy spod czerwonej gwiazdy” – recenzja i ocena

Czy prawdziwa nauka wymaga wolności? Jak dowodzi przykład naukowców sowieckich - nie zawsze.

Juliusz Iwanicki

Krzysztof Korda – „Ks. ppłk. Józef Wrycza (1884 – 1961). Biografia historyczna” – recenzja i ocena

Dzięki tej książce charyzmatyczny kaszubski kapłan odzyskuje należne sobie miejsce w naszej pamięci. Dlaczego warto sięgnąć po biografię ks. Józefa Wryczy?

Leszek Molendowski

Roger Crowley – „Zdobywcy. Jak Portugalczycy zdobyli Ocean Indyjski i stworzyli pierwsze globalne imperium” – recenzja i ocena

Historia ekspansji zamorskiej Portugalii jest w Polsce wciąż mało znana. Cieszy zatem publikacja Rogera Crowleya. Niestety, lektura pozostawia duży niedosyt.

Przemysław Piotr Damski

Tomasz Szczerbicki - „Syrena” - recenzja i ocena

Już na wstępie Autor zastrzega jednak, iż nie planował napisać monografii samochodów Syrena, a „książkę o tym czym to auto było dla Polaków i jaka była jego rola w polskiej historii społecznej i gospodarczej”. Jak wywiązał się z tego zadania?

Hubert Wilk

Klemens Nussbaum – „Historia złudzeń. Żydzi w Armii Polskiej w ZSRR 1943–1945” – recenzja i ocena

W czasach gdy główny ton dyskusji historycznych skupia się wokół podziemia niepodległościowego, Wydawnictwo Tetragon proponuje Czytelnikom zupełnie inny i raczej dość słabo rozpoznany kierunek badań.

Bartłomiej Majchrzak

Nadieżda Mandelsztam – „Wspomnienia. Druga księga” – recenzja i ocena

Czytanie wspomnień jest zawsze wejrzeniem w intymny świata autora. Jednak zazwyczaj to on zaprasza nas, czytelników, żeby ujrzeć rzeczywistość jego oczami. Nie inaczej jest z Nadieżdą Mandelsztam.

Piotr Burak

Piotr Zychowicz – „Sowieci” – recenzja i ocena

Publicystyka historyczna Piotra Zychowicza wzbudza skrajne uczucia. Jego „Sowietów” wydawca anonsuje – dość buńczucznie – jako „najbardziej antykomunistyczną książkę wydaną w III Rzeczypospolitej”. Czy tak rzeczywiście jest i czy jest to książka dobra?

Michał Gadziński

„Szkice o codzienności PRL” – red. M. Kruszyński i T. Osiński – recenzja i ocena

Peerelowska codzienność z całą pewnością nie była łatwa ani przyjemna. Nie była jednak też tylko szara i monotonna jak chciałaby ją widzieć część współczesnych „specjalistów”. Jaka zatem była?

Jarosław Dulewicz

Filip Springer – „Miasto Archipelag. Polska mniejszych miast” – recenzja i ocena

Filip Springer przyzwyczaił czytelników do ciekawych reportaży poruszających aktualne problemy z historycznym tłem. Tym razem zainteresował się miastami, które utraciły status ośrodków wojewódzkich w 1999 r. na mocy reformy administracyjnej. Jaki jest bilans tej zmiany?

Barbara Kasprzyk

Stanisław Żuławski – „Pax Christiana” – recenzja i ocena

Jak to się stało, że ruch zapoczątkowany przez Jezusa z Nazaretu kilka stuleci po powstaniu stał się oficjalną religią Cesarstwa Rzymskiego? Stanisław Żuławski poszukując odpowiedzi na to pytanie porusza wiele kwestii istotnych tak dla chrześcijaństwa, jak i dla świata starożytnego.

Michał Gadziński

Ewa Kassala – „Boska Nefretete” – recenzja i ocena

Jedna z najbardziej znanych kobiet w dziejach Egiptu, a jednocześnie jednak z najbardziej tajemniczych kobiet w całych dziejach. Kim tak naprawdę była boska Nefretete?

Mateusz Okoński

Mir Bahmanyar - „Zama 202 r. przed Chr. Rozgromienie Hannibala przez Scypiona w Afryce Północnej” - recenzja i ocena

„Ziemia śliska od posoki, trupy spiętrzone w krwawych stosach, a wraz z trupami oręż porozrzucany na wszystkie strony” – tak miejsce morderczego starcia pod Zamą przedstawił Polibiusz. Tak miała się skończyć rozstrzygająca bitwa II wojny punickiej.

Łukasz Ścisłowicz

Anna Mieszkowska – „Mistrzowie kabaretu. Marian Hemar i Fryderyk Járosy” – recenzja i ocena

Historia przedwojennego kabaretu opowiedziana losami dwóch jego wybitnych twórców, prezentuje się pasjonująco. Choć wygląda zupełnie inaczej, niż może się wydawać na pierwszy rzut oka.

Dorota Kwaśniewicz

Jacek Kowalski - „Sarmacja. Obalanie mitów. Podręcznik bojowy” - recenzja i ocena

Pieśniarz, historyk sztuki i badacz dawnych dziejów spróbował zmierzyć się z mitami dotyczącymi sarmacji. Z jakim skutkiem?

Paweł Rzewuski

Juliusz S. Tym - „Wielkopolska Brygada Kawalerii w kampanii 1939 roku” - recenzja i ocena

Szacuje się, że w chwili rozpoczęcia II wojny światowej, w skład Wojska Polskiego wchodziło 10 brygad kawalerii. Jedną z nich była Wielkopolska Brygada Kawalerii i to właśnie jej Juliusz S. Tym poświęcił swoją książkę.

Rafał Brodacki

Łukasz Czeszumski – „Krew wojowników. Tom I – Uciekinier” – recenzja i ocena

Wiek XVI to „złoty wiek” I Rzeczpospolitej, okres krwawych wojen religijnych oraz początek eksplorowania Nowego Świata. To obfitujące w niezwykle ciekawe wydarzenia stulecie wziął pod swój warsztat pisarski Łukasz Czeszumski. Z jakim skutkiem?

Kamil Kartasiński

Zaćma – reż. Ryszard Bugajski – recenzja i ocena filmu

Krwawa Luna, czyli Julia Brystygierowa, zapisała się czarnymi zgłoskami na kartach mrocznej historii PRL. O ostatnim etapie jej życia opowiada Ryszard Bugajski w swoim nowym filmie. „Zaćma” pokazuje jej rozliczenie z przeszłością, a także zmagania z wiarą i ideologią. Czy reżyser udźwignął ciężar tego tematu?

Agnieszka Woch

Tadeusz Oszubski - „Tajemnicze artefakty” - recenzja i ocena

Przeszłość człowieka skrywa wiele trudnych do rozwikłania tajemnic, z którymi często bez rezultatów próbują zmierzyć się współcześni naukowcy. Najnowsza książka Tadeusza Oszubskiego to zbiór dwudziestu trzech artykułów poświęconych takim właśnie tajemniczym znaleziskom - archeologicznym, historycznym i antropologicznym.

Mateusz Okoński

Conn Iggulden - „Zdobywca. Czas zemsty” - recenzja i ocena

Dżyngis-Chan fascynuje do dziś. Jego przywódcze umiejętności budzą podziw, a osiągnięciami może się z nim równać najwyżej kilku wodzów. Oto przed nami kolejna książka na temat niezwykłego chana Mongołów.

Michał Staniszewski

István Kovács - „Cud nad Wisłą i nad Bałtykiem. Piłsudski – Katyń – Solidarność” - recenzja i ocena

Na naszym rynku wydawniczym rzadko pojawiają się syntezy i opracowania dziejów Polski napisane piórem historyków z naszego regionu. Tym bardziej warto sięgnąć po książką węgierskiego historyka Istvána Kovacsa.

Kamil Śmiechowski

Michael Farquhar - „Sekrety carów” - recenzja i ocena

Romanowowie to jedna z najpotężniejszych dynastii w dziejach. Im większa była ich władza, tym liczniejsze były otaczające ją sekrety.

Michał Staniszewski

Kobieta w polu widzenia – recenzja i ocena wystawy

Przez wieki płeć piękna była inspiracją, motywacją i tematem dzieł wielu artystów. Muzeum Narodowe w Krakowie na wystawie „Kobieta w polu widzenia” postanowiło pokazać, w jaki sposób kobiecy urok przedstawiali August Rodin i Xawery Dunikowski.

Kwartalnik „Karta” – numer 89

Masowe groby kilkudziesięciu tysięcy ludzi, spór między dwoma narodami mieszkającymi w jednym mieście, zbrodnie na Żydach dokonane w czasie wojny, o których do dziś mówi się niewiele i niechętnie. Jeśli w ogóle się mówi. O czym jeszcze możemy przeczytać w kolejnym numerze „Karty”?

Paweł Sztama - „Generał August Emil Fieldorf. Biografia wojskowa” - recenzja i ocena

Gen. Emil August Fieldorf – postać heroiczna i tragiczna. Jego życiorys oddaje dramatyczne losy pokolenia, które wywalczyło niepodległość oraz było świadkiem utraty suwerenności naszego kraju. To jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci historii Polski w XX w.

Grzegorz Rutkowski

Władysław Duczko - „Moce wikingów. Świat wczesnośredniowiecznych skandynawów” - recenzja i ocena

Pochówki łodziowe, jak ten z Osebergu, budzą w nas niezaprzeczalny podziw. Ale co tak naprawdę mówią o wikingach, ich łodziach i bogach, w których wierzyli? Czy zmarły wiking pilnował zakopanego za życia skarbu? Czy na jego hełmie faktycznie nie było rogów? I co ma do tego kometa Halleya?

Przemysław Chudzik

Simon Sebag Montefiore – „Romanowowie, 1613-1918” – recenzja i ocena

Historia rodu Romanowów wciąż budzi zainteresowanie historyków. Mierzy się z nią również nowa książka Simona Sebaga Montefiore. Czy warto po nią sięgnąć?

Przemysław Piotr Damski

Arael Zurli – „Szkło i brylanty. Gabriela Zapolska w swojej epoce” – recenzja i ocena

Kobieta, która wyprzedziła swoją epokę. Skandalistka, emancypantka, a przede wszystkim zdolna pisarka i niespełniona aktorka. Wydana przez Iskry biografia Gabrieli Zapolskiej rzuca zupełnie nowe światło na jej życie i twórczość.

Justyna Skalska

„Pomocnik Historyczny. Biografie. Franciszek Józef I” – recenzja i ocena

Mit Najjaśniejszego Pana Franciszka Józefa I jest wciąż żywy. W powszechnej świadomości to właśnie wraz ze śmiercią Franza Josepha zakończyły się Austro-Węgry. Po stu latach od jego śmierci, tygodnik „Polityka” oddaje do rąk czytelników kolejny „Pomocnik Historyczny”, który ma przybliżyć biografię ostatniego cesarza.

Lechosław Herz – „Podróże po Mazowszu” – recenzja i ocena

Toskania, Andaluzja, Korfu? Niekoniecznie. Czasami ciekawa podróż jest na wyciągnięcie ręki.

Dorota Kwaśniewicz

Łukasz Malinowski – „Skald. Wężowy język” Tom 1 - recenzja i ocena

Ainar Skald i jego bitni Waregowie uciekają z Rusi, licząc na szybki oraz krwawy rabunek w najbogatszym mieście świata – Konstantynopolu. Jednak i tu na opitego miodem Mimira konunga kłopotliwego czekają… kłopoty.

Przemysław Chudzik

Mary Beard – „SPQR. Historia starożytnego Rzymu” – recenzja i ocena

Czy możemy nauczyć się czegoś od starożytnych Rzymian? Chyba jednak niczego, uważa po latach naukowych dociekań Mary Beard. Jednocześnie podkreśla, że dla świata Zachodu, wyrosłego na gruzach Rzymu, żywy dialog z historią i kulturą Rzymian zawsze będzie niezbędny.

Przemysław Chudzik

Antoni Kroh - „Za tamtą górą. Wspomnienia łemkowskie” - recenzja i ocena

Oto przed nami opowieść o Łemkach, od wieków żyjących w Beskidzie Sądeckim i Niskim, a w latach 1945 – 1946 przesiedlonych w trybie „dobrowolno-przymusowym” na Ukrainę, zaś w 1947 roku, podczas akcji „Wisła”, deportowanych i rozproszonych na Ziemiach Zachodnich.

Błażej Guzy

Sport w Nowej Hucie – recenzja i ocena wystawy

Tak bogata tradycja i historia sportu w Nowej Hucie może być dużym zaskoczeniem. Już od ponad pół wieku jej mieszkańcy udzielają się w tej dziedzinie i odnoszą sukcesy na arenie krajowej i międzynarodowej. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa opowiada o tym na wystawie „Sport w Nowej Hucie”.

Nezar AlSayyad – „Kair. Historie miasta” – recenzja i ocena

Jadąc do nieznanego kraju kupujemy sobie przewodnik. Czasem znajdziemy krótki historyczny wstęp, czy porady. Ci którzy wybierają się do Egiptu, ale chcą dowiedzieć się o wiele wiele więcej, muszą sięgnąć po książkę Nezara AlSayyada.

Karolina Wanda Olszowska

Łukasz Męczykowski - „Uzbrojenie Local Defence Volunteers / Home Guard w latach 1940-1945” - recenzja i ocena

II wojna światowa to nie tylko zmagania uzbrojonych po zęby i znakomicie wyszkolonych jednostek liniowych. To również czas improwizacji i swoistego „pospolitego ruszenia”.

Grzegorz Rutkowski

Rewolucja (Po)październikowa. Polska lat 1956 – 1957 – recenzja i ocena wystawy

Odwilż 1956 roku stanowiła prawdziwy przełom w PRL-owskiej rzeczywistości. Rewolucja dokonała się nie tylko w życiu politycznym, lecz także społecznym i obyczajowym. Opowiada o tym nowa wystawa Muzeum Karykatury – „Rewolucja (Po)październikowa. Polska lat 1956 – 1957”.

Liza Nema

Władysław Konopczyński – „Dzienniki 1918-1921” – recenzja i ocena

Władysław Konopczyński to historyk i erudyta, jedna z ważniejszych postaci polskiej humanistyki XX wieku. Dziś możemy poznać jego unikalne zapiski z pierwszych dni świeżo odzyskanej niepodległości.

Paweł Rzewuski

Gerard Russell – „Spadkobiercy zapomnianych królestw. W poszukiwaniu wymierających religii Bliskiego Wschodu” – recenzja i ocena

Kto wierzy w Iblisa, a kto pije mocz byka? Ile wspólnego mają Druzowie z Pitagorasem? Czy Samarytanie mogą stać się pomostem między Izraelczykami i Palestyńczykami? Aby się dowiedzieć wystarczy sięgnąć po książkę Gerarda Russella.

Karolina Wanda Olszowska

Tom Judah – „Czas wojny. Opowieści z Ukrainy” – recenzja i ocena

Euromajdan, snajperzy strzelający do demonstrantów, ucieczka Janukowycza, aneksja Krymu, zielone ludziki, separatyści, wojna w rejonie Donbasu. To wszystko jednoznacznie kojarzy się z agresją rosyjską na Ukrainę oraz trudną sytuacją u naszego południowego sąsiada.

Alexandra Richie – „Berlin. Tom 1. Metropolia Fausta” – recenzja i ocena

Berlin przyciąga i odpycha. Jego historia jest pełna ponurych epizodów. Czy pomimo to można zakochać się w niemieckiej stolicy?

Alicja Gzowska

Yehuda Bauer – „Przemyśleć Zagładę” – recenzja i ocena

Książka Yehudy Bauera to nie jest kolejną historią Zagłady. To raczej próba ponownego przemyślenia i reinterpretacji tego wydarzenia. Na ile udana?

Bartłomiej Majchrzak

Hans von Herwarth – „Między Hitlerem a Stalinem” – recenzja i ocena

Po blisko ćwierćwieczu wydawnictwo Bellona wznowiło pamiętniki Hansa von Herwartha. Warto po nie sięgnąć, bo to nie tylko wartościowe świadectwo historii, ale także wciągająca lektura.

Michał Gadziński

Johannes Sachslehner – „Zarządca do spraw śmierci. Odilo Globocnik, eksterminacja i obozy zagłady” – recenzja i ocena

Jeden z najważniejszych trybów w ludobójczej maszynie III Rzeszy doczekał się swojej biografii. Czy banalność zła przerazi nas raz jeszcze?

Natacha Henry - „Uczone siostry. Rodzinna historia Marii i Broni Skłodowskich” - recenzja i ocena

Czego polski czytelnik jeszcze nie wie Marii Skłodowskiej-Curie? Może tego, w jak wielkiej mierze swój sukces zawdzięczała swojej siostrze, Bronisławie.

Tomasz Piotr Michalik

Anita Prażmowska – „Władysław Gomułka” – recenzja i ocena

Był jedynym polskim komunistą, który wywoływał prawdziwy entuzjazm tłumów. Jego postać wciąż kryje w sobie wiele zagadek. Czy warto sięgnąć po najnowszą biografię Władysława Gomułki?

Michał Przeperski

„Salon. Niezależni w «świetlicy» Anny Erdman i Tadeusza Walendowskiego 1976–1979” – recenzja i ocena

Nowa pozycja wydawnicza Ośrodka Karta jest książką zaskakującą i przewidywalną zarazem. Zaskakujące jest to, że ukazuje się dopiero teraz. Przewidzieć można zaś było, że sprawi czytelnikowi dużą przyjemność.

Mateusz Lipko

Małgorzata Niezabitowska – „W twoim kraju wojna!” – recenzja i ocena

Opór społeczny w stanie wojennym stał się jednym z założycielskich mitów III Rzeczpospolitej. Ta książka pokazuje, że mit był więcej niż tylko mitem. Był twardą rzeczywistością.

Krzysztof Lasota

„Wola. Co było, co jest, co pozostanie” – recenzja i ocena

Ta publikacja to coś więcej niż tylko podręczny przewodnik po historii warszawskiej Woli. To bedeker na miarę wolskich możliwości.

Paweł Rzewuski

Piotr Bojarski - „1956. Przebudzeni” - recenzja i ocena

Przed nami barwny portret polskiego roku 1956. W dwunastu historiach odnajdziemy żywych ludzi i ich codzienność sprzed sześćdziesięciu lat, przeplatające się z wielką historią. W jaki sposób kończył się polski stalinizm?

Michał Przeperski

Eugeniusz Piotrowski - „Nie umiem się nisko kłaniać” - recenzja i ocena

O epoce komunistycznej dyktatury wiemy już wszystko? Okazuje się, że nie. Te czasy widziane oczami zwykłego człowieka okazują się jeszcze ciekawsze. Choć wcale nie oznacza to, żeby były przyjemne.

Mateusz Lipko

Przemysław Żurawski vel Grajewski – „Polska polityka wschodnia 1989–2015” – recenzja i ocena

Kształtowanie polityki wschodniej przez demokratyczne władze III Rzeczypospolitej jest jednym z najciekawszych i najbardziej złożonych procesów politycznych w Polsce po 1989 roku.

Patryk Wawrzyński

Jürgen Thorwald – „Kruchy dom duszy” – recenzja i ocena

Czym jest dusza i gdzie się ona skrywa? Przez wieki dawano różne odpowiedzi na to pytanie. Historia tych dyskusji i wątpliwości mówi o nas więcej, niż można sądzić na pierwszy rzut oka.

Marcin Smerda

„Wołyń. Bez komentarza” - recenzja i ocena

Przez lata pozostawała największą zapomnianą zbrodnią na Polakach. Dziś rzeź wołyńska jest obecna w powszechnej świadomości. Najbardziej wymownie opowiedzą o niej świadkowie...

Paweł Sztama

Hans Fallada – „Zmora” – recenzja i ocena

W kwietniu 1945 roku II wojna światowa dobiegała końca. Większość wielkich miast Niemiec leżała w gruzach. Obywatele, zarówno czynnie zaangażowani w działalność nazistowską, jak i „bierni uczestnicy” z niepokojem oczekują wkroczenia aliantów. Wśród nich jest doktor Doll, znany pisarz i jego młoda żona.