Wywiady

Jerzy Kochanowski: nie ma jednego stanu wojennego

31 lat temu Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego wprowadziła na terenie całej Polski stan wojenny. Władza komunistyczna starła się z opozycyjną „Solidarnością”, a nowe warunki znacząco wpłynęły na życie społeczeństwa polskiego. O doświadczenia społeczne stanu wojennego zapytaliśmy prof. Jerzego Kochanowskiego z UW.

Opinie

Nauka jest zbyt ważna, by zostawiać ją wyłącznie politykom!

Od pewnego czasu w Internecie działa nowy ruch, stworzony przez młodych naukowców, postulujący przeprowadzenie w organizacji polskiej nauki głębokiej zmiany. Obywatele Nauki, bo taką nazwę nosi ta grupa, chcą zainicjować rzeczywistą, szeroką dyskusję o stanie nauki i naukowców w Polsce. Zapytaliśmy przedstawicieli ruchu o ich wizje i cele działania.

Janusz Adamowski: „Stara Ciotka” zdobyła swój autorytet misyjnym dziennikarstwem

14 listopada 1922 r. w Wielkiej Brytanii nadano pierwszą audycję radiową przygotowaną przez BBC, inaugurując w ten sposób działalność nadawcy, który dziś uznawany jest za jeden ze wzorów medium publicznego. O początki i misję British Broadcasting Corporation zapytaliśmy prof. Janusza Adamowskiego z Instytutu Dziennikarstwa UW.

Staropolska sztuka dobrego umierania

Jak umrzeć, by dostąpić zbawienia? Dlaczego na łożu śmierci nie warto zdrowieć? Czy nagrobki są jak ogry? Wywiad o staropolskim podejściu do śmierci.

Rozmowy o historii (8): Jak pisać o przeszłości? - rozmowa z prof. Marcinem Kulą

O tym, czy historia i historycy są jeszcze społecznie potrzebni, o problemach środowiska naukowego oraz o tym w jaki sposób badać przeszłość, z prof. Marcinem Kulą rozmawia Sebastian Adamkiewicz.

Dariusz Kołodziejczyk: Wiedeń to starcie imperiów, a nie cywilizacji

Film „Bitwa pod Wiedniem” na nowo rozbudził zainteresowanie konfliktami polsko-tureckimi i historią Imperium Osmańskiego. Na ile dzieło Renzo Martinellego pokazuje pełen obraz wojny z 1683 r.? O opinię zapytaliśmy prof. Dariusza Kołodziejczyka, badacza dziejów Turcji z Uniwersytetu Warszawskiego.

Wsłuchać się w Sobór! − wywiad z Ewą Kiedio

Pół wieku temu w murach Watykanu rozpoczął się dwudziesty pierwszy (według rachuby rzymskokatolickiej) Sobór w dziejach Kościoła. O jego historii, postanowieniach i miejscu we współczesnym świecie, z Ewą Kiedio z Laboratorium „Więzi” rozmawia Sebastian Adamkiewicz.

Jan Tomkowski: Camus to pisarz wartości i pytań

17 października 1957 r. Literacką Nagrodę Nobla otrzymał Albert Camus, czołowy przedstawiciel powojennej literatury francuskiej. O jego życie i dorobek zapytaliśmy prof. Jana Tomkowskiego z Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Przemysław Wrona: Dawne maszyny miały duszę

W zeszłym tygodniu w Krakowie odbyła się kolejna edycja imprezy Dawne Komputery i Gry, skupiającej miłośników dawnej elektronicznej rozrywki. Histmag.org objął nad nią patronat medialny. O własnych doświadczeniach ze starym sprzętem oraz idei wydarzenia opowiadał nam jego organizator Przemysław Wrona.

Redakcyjne

Kto za nami stoi!? – wywiad z Michałem Świgoniem, wydawcą Histmag.org

11 lat temu, wraz z grupą znajomych, stworzył e-zin, który miał się zajmować historią i grami komputerowymi. Dziś jest wydawcą jednego z większych i poczytniejszych portali historycznych w Polsce. O swojej pracy, Histmagu, Śląsku i spojrzeniu na życie opowiada Michał Świgoń.

Zapomniana dolina zamków i pałaców?

Dziedzictwo poniemieckie na tzw. „Ziemiach Odzyskanych” przez lata podlegało zaniedbaniu, a nieraz celowemu niszczeniu. Czy przyszły dla niego lepsze czasy? W lipcu na Facebooku pojawiła się inicjatywa „Polska Dolina Loary”, promująca zamki i pałace znajdujące się na Dolnym Śląsku. Opowiedział nam o niej jej współtwórca, Bartosz Witecki.

Christopher Hale: Na początku zapytałem, dlaczego ci ludzie kolaborowali

Sprawa ochotników z całej Europy, którzy dołączyli w czasie wojny do Hitlera, wywołuje do dziś liczne kontrowersje. Czy byli oni bohaterami? A może zwykłymi zbrodniarzami? O europejskich pomocnikach nazistów i postawie Polaków opowiada Christopher Hale, autor wydanej ostatnio książki _Kaci Hitlera. Brudny sekret Europy_.

Maciej Bernhardt o rodzinie, wojnie i życiu po niej

Przedwojenne wychowanie, doświadczenie okupacji i powstania warszawskiego, wreszcie praca na Ziemiach Odzyskanych, studia na Politechnice Warszawskiej i służba w wojsku – życie prof. Macieja Bernhardta obfitowało w niezwykłe wydarzenia, w których brali udział wyjątkowi ludzie. Swoje wspomnienia Pan Profesor opisał w dwóch tomach „Z Miodowej na Bracką”, nam zaś opowiedział niektóre z epizodów swojego życia.

Michał Leśniewski: Wielka Brytania była odpowiedzialna za całe Imperium

3 września 1939 r., Francja i Wielka Brytania, wypełniając warunki sojuszu z Polską, wypowiedziały wojnę III Rzeszy. Jak wyglądało to wydarzenie z perspektywy brytyjskiej? Jakie były środki i priorytety Londynu w pierwszych miesiącach wojny? O ówczesnej polityce Imperium opowiada dr hab. Michał Leśniewski, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego.

Tomasz Leszkowicz , Michał Przeperski

Niemcy mocno zlekceważyli potencjał Westerplatte - rozmowa z Janem Szkudlińskim

78. rocznica wybuchu II wojny światowej to doskonały moment, aby znów podjąć dyskusję na temat obrony Polskiej Składnicy Tranzytowej ulokowanej na Westerplatte.

Odtwórzmy unikatowy wzorzec społeczno-kulturowy! - kilka słów o „Wirtualnym Sztetlu”

Jak wygląda praca przy tworzeniu portalu „Wirtualny Sztetl”? Na nasze pytania odpowiada Martyna Sypniewska - zapraszamy!

Przekujmy ideę solidarności w konkrety - rozmowa z Jakubem Kuflem

Europejskie Centrum Solidarności jest w Polsce coraz lepiej rozpoznawane. Głośno było już w mediach o ambitnych planach dotyczących wystawy stałej ECS. Instytucja ta podejmuje także coraz bardziej intensywne działania w zakresie promowania idei.

Co znaczy życie na obczyźnie? - wywiad z Lechem Paszkowskim

Nakładem NDAP ukazał się ostatnio trzeci tom pamiętników Lecha Paszkowskiego pt. „Brzegi mórz dalekich”. Zapraszamy na wywiad z tym niezwykłym człowiekiem.

Korczak odkrył połowę ludzkości - wywiad z Maciejem Sadowskim

5 sierpnia 1942 r. Janusz Korczak i podopieczni prowadzonego przez niego domu dziecka wyruszyli w ostatnią drogę, do obozu śmierci w Treblince. W rocznicę tych tragicznych wydarzeń o postaci wielkiego pedagoga rozmawiamy z Maciejem Sadowskim, autorem książki „Janusz Korczak. Fotobiografia” opublikowanej właśnie przez Wydawnictwo Iskry.

Rolą pisarza jest zaintrygować czytelnika - wywiad z Andrzejem Dudzińskim

Kto tak naprawdę odkrył Amerykę? Jak należy popularyzować historię? O tym rozmawiamy z Andrzejem Dudzińskim, autorem książki "„Manuskrypt Jana Żeglarza”":http://histmag.org/?id=6866, wydanej niedawno przez Wydawnictwo Bukowy Las.

Głupcy nie stworzyli katedr i uniwersytetów! - wywiad z Melvinem Starrem

Niedawno na polskim rynku pojawił się pierwszy tom niezwykłych przygód średniowiecznego chirurga Hugh z Singleton, pt. „Niespokojne kości”. O średniowiecznej chirurgii i o tym czy średniowieczni byli nieudacznikami rozmawiamy z autorem książki Melvinem Starrem.

Otwarte zabytki - niezwykła szansa

3 lipca rozpoczęła się realizacja internetowej inicjatywy "Otwarte zabytki":http://otwartezabytki.pl/ przygotowanej przez Centrum Cyfrowe Projekt: Polska i mającej na celu stworzenie otwartej bazy wiedzy o zabytkach. Patronem medialnym akcji jest portal. Histmag.org. O celach, planach i nadziejach związanych z akcją rozmawiamy z Katarzyną Werner.

Jarosław Czubaty: Napoleon powiedział: „musicie zorganizować swoje państwo, a my musimy wygrać wojnę”

1 lipca 1812 roku Napoleon I utworzył w Wilnie Komisję Rządu Tymczasowego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Był to kolejny krok w kierunku odtworzenia polskiej państwowości pod egidą cesarza Francuzów. O okoliczności tych wydarzeń i wizje odrodzonego Królestwa Polskiego zapytaliśmy prof. Jarosława Czubatego z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Polski Rudolf Valentino? - wywiad z Ryszardem Wolańskim

Czy Eugeniusz Bodo był aktorem wielkiego formatu? Czy mógł zrobić wielką karierę w kinematografii zachodniej? Co wiemy o ciemnych plamach w jego życiorysie? Zapraszamy na rozmowę z autorem biografii Eugeniusza Bodo!

Czy Kolumb był Polakiem? - wywiad z Manuelem Rosą

Jak pisać o historii w interesujący sposób? Jak badanie DNA może się przydać historykowi? Czy syn Władysława Warneńczyka został niezwykłym odkrywcą? O tym wszystkim przeczytacie w rozmowie z Manuelem Rosą!

Przemysław Mrówka

Paweł Machcewicz: Terror istniał po obu stronach

75 lat temu, 26 kwietnia 1937 r. lotnicy z Legionu Condor zbombardowali położone na północy Hiszpanii miasteczko Guernica. Wydarzenie to stało się jednym z symboli okrucieństw hiszpańskiej wojny domowej. Trzyletni konflikt wypełniony był licznymi zbrodniami, popełnionymi przez obie walczące strony. O rewolucyjnym i nacjonalistycznym terrorze opowiada prof. Paweł Machcewicz, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Rodric Braithwaite: pisałem o historii, nie o bieżącej polityce

O Afganistanie, rosyjskich archiwach i pracy nad swoją ostatnią książką rozmawiamy z Rodricem Braithwaitem, autorem "bestselleru „Afgańcy”":http://histmag.org/?id=6555 opublikowanego ostatnio przez Wydawnictwo Znak.

Piotr Gontarczyk: Gwardia Ludowa to szkodliwy nowotwór, a nie bohaterska formacja

28 marca 1942 roku polscy komuniści utworzyli swoją podziemną organizację zbrojną – Gwardię Ludową. Jej historia była w okresie PRL mitologizowana i mistyfikowana. O tej formacji opowiada dr Piotr Gontarczyk z Biura Edukacji Publicznej IPN.

„Na tropie XX wieku” - konkurs jakich mało

Od kilku lat w szczecińskim II LO odbywa się konkurs „Na tropie XX wieku”. W tym roku portal Histmag.org miał przyjemność wesprzeć tę ogromnie wartościową inicjatywę. O historii konkursu, o poziomie młodych historyków i problemach popularyzacji historii rozmawiamy z organizatorami konkursu Piotrem Janickim i Bartoszem Jakimcem.

Adam Węgłowski: chciałem pisać o Kubie Rozpruwaczu

Skąd brać pomysły na teksty? Czy Galicja warta jest książki? O tym i o wielu innych rzeczach rozmawiamy z Adamem Węgłowskim, autorem książki "„Przypadek Ritterów”":http://histmag.org/?id=6439 opublikowanej ostatnio przez wydawnictwo „Szara Godzina”.

Michał Przeperski, Aleksandra Krogulska

Andrzej Dobosz: Paryż jest miastem doskonale skomponowanym

O pustelnikach, Warszawie, Paryżu i ulubionych bibliotekach rozmawiamy z Andrzejem Doboszem, autorem książki „Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia”.

Anna Nowakowska: herstoria wzbogaca główne nurty badań

Herstoria jest jednym z tych nowych nurtów historiografii, które budzą ogromne zainteresowanie – tradycjonaliści ją krytykują, miłośnicy nowinek metodologicznych zażarcie jej bronią. O punkt widzenia badaczek „jej-historii” zapytaliśmy Annę Nowakowską, inicjatorkę Feministycznego Salonu Historycznego.

Kazimierz Wóycicki: Przeszłość będzie ważną sprawą dla przyszłego prezydenta Niemiec

18 marca w Republice Federalnej Niemiec odbędą się wybory prezydenckie. Ich zdecydowanym faworytem jest Joachim Gauck, były prezes Urzędu ds. Akt Stasi, popierany przez koalicję rządzącą oraz większość lewicy. Na ile postać nowego prezydenta Niemiec jest związana z tamtejszymi sporami o historię? O komentarz poprosiliśmy dr. Kazimierza Wóycickiego z Uniwersytetu Warszawskiego.

Na „nieludzkiej ziemi” – wywiad z dr. Wojciechem Marciniakiem

Kilka dni temu, 10 lutego, obchodziliśmy 73. rocznicę rozpoczęcia pierwszej masowej deportacji Polaków z Kresów Wschodnich na Syberię i do Kazachstanu. O liczbie wywiezionych i ich losach na „nieludzkiej ziemi” rozmawiamy z dr. Wojciechem Marciniakiem.

Marco Patricelli: O Pileckim pisały we Włoszech wszystkie najważniejsze media!

Kilka lat temu na półkach polskich księgarń pojawiła się niezwykła książka Marco Patricellego poświęcona rotmistrzowi Witoldowi Pileckiemu. O tym ile Włosi wiedzą o tej niezwykłej postaci i czy Polacy mają kompleksy zakorzenione w historii, przeczytacie w rozmowie jaką z Patricellim przeprowadził Paweł Rzewuski.

Barbara Stanisławczyk – O Smoleńsku uczciwie, zgodnie z faktami

Czy są tematy, których lepiej nie poruszać? Czy można w Polsce pisać ciekawie o tragedii smoleńskiej? Z jedną z najlepszych polskich reportażystek rozmawia o jej ostatniej książce Sebastian Adamkiewicz.

Jan Żaryn: Upowszechnijmy nowatorskie prace!

O serii wydawniczej „W służbie Niepodległej” firmowanej przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Wydawnictwo LTW oraz związanych z nią marzeniach rozmawiamy z jej pomysłodawcą, prof. Janem Żarynem.

Adam Struzik: Mazowsze to serce całego kraju

O regionalnej specyfice, mazowieckiej tożsamości, związkach z Warszawą oraz magicznych miejscach wartych odwiedzenia rozmawialiśmy z Marszałkiem Województwa Mazowieckiego Adamem Struzikiem.

Mark Sołonin: „Społeczeństwo rosyjskie” nie istnieje

Wiktor Suworow powiedział o nim, że godny jest tego, by kłaniać mu się do ziemi. Jakie poglądy ma ten bezkompromisowy krytyk Związku Sowieckiego? Co myśli o badaniach nad historią ZSRR? Jak widzi przyszłość relacji polsko-rosyjskich? O tym wszystkim przeczytacie w rozmowie z Markiem Sołoninem.

Sebastian Adamkiewicz , Michał Przeperski

Historyk musi być odważny! – rozmowa ze Sławomirem Cenckiewiczem

_W historiografii zachodniej krytykowanie książki dlatego, że jest napisana z tezą, naraziłoby krytykującego na śmieszność. Czy można napisać książkę bez tezy?_ – rozmowa ze Sławomirem Cenckiewiczem o historii, interpretacjach przeszłości i życiu historyka wyklętego.

Andrzej Leon Sowa: Brakowało dobrej syntezy

Czy polska historiografia potrzebuje syntez historii politycznej PRL? Czy warto nakreślać kontrowersyjne cezury? Co jest najbardziej wyrazistym symbolem ery PRL? O tym rozmawialiśmy z autorem książki "„Historia polityczna Polski 1944–1991”":http://histmag.org/?id=5953, prof. Andrzejem L. Sową.

Uczyć się Śląska! - rozmowa z Kazimierzem Kutzem

Rozmowa z Kazimierzem Kutzem – znanym reżyserem i senatorem – o śląskości, Śląsku i o tym, jak zrozumieć mieszkańców tego regionu.

Piotr M. Majewski: Uratujemy i pokażemy Wasze pamiątki!

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku prowadzi ogólnopolską zbiórkę pamiątek, związanych z tym wielkim konfliktem, pod hasłem „Wspomnienia więcej niż guzik warte”. O celach akcji, a także o miejscu tej instytucji w środowisku naukowym Wybrzeża rozmawiamy z zastępcą dyrektora Muzeum, prof. Piotrem M. Majewskim.

Przemysław Ruchlewski: Nasz konkurs to oferta dla najlepszych!

Europejskie Centrum Solidarności organizuje w tym roku drugą edycję konkursu na najlepszą pracę naukową poświęconą historii „Solidarności” i opozycji demokratycznej w Polsce w latach 1970 – 1990. O idei konkursu i doświadczeniach z roku poprzedniego rozmawiamy z sekretarzem merytorycznym konkursu Przemysławem Ruchlewskim.

Berndt Rieger: Historycy często byli krytyczni

Czy lekarz może pisać poczytne książki historyczne? Czego można dowiedzieć się o sobie badając historie niemieckich zbrodniarzy wojennych? Na te pytania znajdziecie odpowiedź w naszej rozmowie z Berndtem Riegerem, autorem m.in. biografii Odilo Globocnika.

10 lat Wikipedii: Siła społeczności

26 września największa polska encyklopedia obchodzi 10. rocznicę swego istnienia. Korki od szampana nie będą jednak strzelać w warszawskiej siedzibie PWN, lecz w Poznaniu, gdzie urodziny świętuje polska edycja Wikipedii i związana z nią społeczność. Z tej okazji zadaliśmy kilka pytań jednemu z administratorów internetowej encyklopedii.

Grzegorz Dumała

Tomasz Stężała: Bestseller na kanwie rodzinnej historii

Jak to jest być dziś w Polsce pisarzem historycznym? Skąd czerpać inspiracje? Na ten temat rozmawiamy z Tomaszem Stężałą, autorem książki „Porucznicy 1939”, która ukazała się niedawno nakładem Wydawnictwa Erica.

Wojciech Śliwerski: Harcerstwo - najlepsza szkoła życia

O harcerstwie, jego przeszłości, teraźniejszości i przyszłości oraz o poświęconych mu książkach rozmawiamy z Wojciechem Śliwerskim, autorem książek „Różne oblicza harcerstwa” i „Wydawcy gorszego Boga”.

Wojciech Roszkowski: Nie bójmy się polemizować!

Jaka będzie przyszłość Europy? Jaka jest rola Polski w sporze o europejską pamięć? Czy polscy historycy boją się polemik z zachodnimi kolegami? O tym rozmawiamy z prof. Wojciechem Roszkowskim.

Jochen Böhler: Niemcy bali się nowej wojny światowej

Przypadająca w ostatnich dniach 72. rocznica wybuchu II wojny światowej skłania do refleksji nad wydarzeniami z 1939 r. Jak wyglądały one z perspektywy niemieckiej? Zapytaliśmy o to dr. Jochena Böhlera, autora wydanej przez Znak książki „Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce”.

Basil Kerski: Jesteśmy po to, żeby współpracować

Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku jest jednym z czołowych projektów edukacyjno-muzealnych tworzonych obecnie w Polsce. O miejscu „Solidarności” w polskiej i europejskiej pamięci historycznej oraz o wizji tej instytucji rozmawialiśmy z jej dyrektorem Basilem Kerskim.

Jak uciekano z PRL? Wywiad z autorami książki „Ucieczki specjalnego znaczenia”

Autorzy książki _Wyklęte życiorysy_ znów opowiadają swoim czytelnikom o mrocznej stronie PRL i ludziach, którzy zdecydowali się z niego wydostać. O kulisach powstawania książki rozmawialiśmy z Jolantą Drużyńską i Stanisławem M. Jankowskim.

Bartosz Siedlar: Husaria była wyjątkowa

Husaria we współczesnym świecie? Skrzydlata jazda wywołuje nie tylko nostalgię za dawną Rzeczpospolitą, ale także sporo zainteresowanie badaczy i rekonstruktorów. O zjawisku tym rozmawialiśmy z Bartoszem Siedlarem, założycielem Fundacji Hussar.

Kacper Śledziński: Szkoda, że polscy historycy piszą tylko dla historyków

Kacper Śledziński, autor książki „Czarna kawaleria. Bojowy szlak pancernych Maczka” opowiada, dlaczego warto zajmować się historią II wojny światowej, kim są jego mistrzowie i dlaczego chciałby być polskim Antonym Beevorem.

Łukasz Grzesiczak

Jacek Kurek: Rock to bunt

Czterdzieści cztery lata temu (13.06.1967) odbył się w Polsce pierwszy koncert grupy The Rolling Stones. Zdaniem wielu historyków był on jednym ze źródeł buntu młodzieży w marcu 1968 roku. Czym jest rock i jaki wpływ wywarł na historię – opowiada dr Jacek Kurek – historyk Uniwersytetu Śląskiego i publicysta muzyczny.

Elżbieta Cherezińska: Z Chrobrym do łóżka

Z Elżbietą Cherezińską, autorką książki „Gra w kości”, rozmawiamy o jej fascynacji historią, kulisach pracy pisarskiej i polityce.

Łukasz Grzesiczak

Bikiniarze i festiwale. Rozmowa z Cezarym Praskiem

Czy istniało inne, nierepresyjne oblicze PRL? Na to i inne pytania związane z życiem towarzysko-kulturalnym Polski Ludowej odpowiadał dr Cezary Prasek, autor książki „Życie towarzyskie w PRL”.

Łukasz Kamiński: IPN ma potencjał!

Czy istnieją „historycy IPN”? Co zrobić, by nauka nie zmieniała się w publicystykę? Jakie zdanie ma nowo wybrany szef Instytutu Pamięci Narodowej o „Złotych żniwach” Jana Tomasza Grossa? Na te i inne pytania odpowiada, wybrany dziś przez sejm, prezes IPN Łukasz Kamiński.

Rozmowy o historii (7). „Zwycięstwo, ale niewielkie” – rozmowa z Wiktorem Suworowem

Współczesna polityka historyczna Federacji Rosyjskiej budzi wiele kontrowersji i sporów. O ocenę lansowanego przez Moskwę mitu o wyzwoleniu Europy od Hitlera poprosiliśmy Wiktora Suworowa, autora poczytnych powieści i książek popularnonaukowych o historii ZSRR.