Recenzje

Waldemar Piasecki – „Jan Karski. Jedno życie”. Tom I – recenzja i ocena

Wiele już napisano o słynnym emisariuszu polskiego Podziemia Janie Karskim. Pomimo wielu publikacji naukowych, wciąż słabo znamy go od strony czysto ludzkiej. Jakim człowiekiem był Karski na co dzień?

Magdalena Grzebałkowska – „1945. Wojna i pokój” – recenzja i ocena

Jak wyglądało życie tuż po wojnie? Jak wyglądała Polska o zmienionych granicach? Z jakimi problemami musieli zmagać się jej mieszkańcy?

Agnieszka Woch

„Piękna wieś pięknie płonie” - reż. Srđan Dragojević - recenzja i ocena filmu

Wojna nie jest w stanie niczego ani nikogo dowartościować, a jedynie poniżyć swoich uczestników - proporcjonalnie do ich zaangażowania.

Paweł Cholewicki

Gregory Clark – „Pożegnanie z jałmużną” - recenzja i ocena

Darwinizm utracił swoją legitymizację przez straszliwe spustoszenie do jakich przyczynił się w trakcie II wojny światowej. Dziś wraca w postaci ekonomicznej, w odważnej i poruszającej ważne społecznie obszary rozwoju gospodarczego książce Gregory Clarka.

Maciej Hacaga

Hal Gold – „Jednostka 731” – recenzja i ocena

Wojna toczy się nie tylko na froncie. Równie ważne wydarzenia mogą mieć miejsce na zapleczu, daleko od sił wroga. Miejscem takim była niewątpliwie niewielka wioska nieopodal Harbinu w Mandżurii, gdzie znajdował się główny ośrodek badawczy Jednostki 731.

Mateusz Okoński

„Letnisko” – recenzja i ocena gry

Wakacje za pasem, czas zatem pomyśleć, gdzie warto udać się na wypoczynek. Współcześnie ogranicza nas niewiele, za stosunkowo małe pieniądze możemy wyjechać na drugi koniec Polski albo i za granicę. W okresie międzywojennym mieszkańcy stolicy na słoneczny weekend udawali się do podwarszawskich letnisk nad Świdrem.

Grzegorz Szczepański

Szymon Jędrusiak – „Zawisza Czarny: Aragonia” – recenzja i ocena

Czasy gdy Zawisza Czarny zwykł uchodzić za wzorzec męskich cnót (co przejawiło się chociażby w Prawie Harcerskim) to już raczej kwestia przeszłości. Patriotyczna młodzież znalazła nowych idoli w bliższych nam chronologicznie Żołnierzach Wyklętych. Czy powieść Szymona Jędrusiaka ma szansę przywrócić pamięć o brawurowo poczynającym sobie rycerzu?

Przemysław Mazur

A. Ross Johnson – „Radio Wolna Europa i Radio Swoboda” – recenzja i ocena

Radio Wolna Europa oraz Radio Swoboda stanowią jedne z najbardziej rozpoznawalnych symboli Zimnej Wojny. Ich nieoceniona rola w kruszeniu bariery informacyjnej zachęca do zgłębienia tematyki wpływu polityki USA na sytuację w krajach komunistycznych. Początki oraz trudne przekształcenia wieku dziecięcego RWE/RS przybliża nam wieloletni pracownik jednej z tych instytucji.

Krzysztof Kirdzik

J. Kromayer, G. Veith – „Atlas bitew do historii wojskowości starożytnej” – recenzja i ocena

Każdy pasjonat historii wojskowości wie, że nie ma dobrej pracy omawiającej działania zbrojne bez dobrych map. „Atlas bitew do historii wojskowości starożytnej” stanowi wzorcowy wręcz przykład publikacji tego rodzaju, mimo iż zawarte w nim mapy i teksty opracowano ponad 85 lat temu.

Krzysztof Fudalej

Ann Wroe – „Poncjusz Piłat” – recenzja i ocena

Poncjusz Piłat to bez wątpienia jeden z najsłynniejszych obywateli rzymskich w historii. Scena, w której umywa on ręce po wydaniu wyroku na Jezusa z Nazaretu, funkcjonuje w wyobraźni każdego Europejczyka, a słowa „...umęczon pod ponckim Piłatem”, wypowiedział w swoim życiu chyba każdy z nas. Kim jednak Piłat był w rzeczywistości?

Mateusz Okoński

Wspomnienia

Wiesław Adamczyk – „Kwiaty polskie na wygnaniu” – recenzja i ocena

„Jeśli zapomnę o nich, Ty Boże na niebie zapomnij o mnie” - pisał Adam Mickiewicz. W swej najnowszej książce, Wiesław Adamczyk przedstawia mało znane losy „polskich kwiatów” czyli dzieci deportowanych w głąb Związku Radzieckiego w czasie II wojny światowej.

Kamil Kartasiński

Józef Piłsudski. Pomocnik Historyczny „Polityki” – recenzja i ocena

Dwa nazwiska praktycznie w zupełności zdominowały narrację historii Polski XX wieku – Karol Wojtyła i Józef Piłsudski. I właśnie temu drugiemu poświęcony został najnowszy numer Pomocnika Historycznego „Polityki”.

Stefan Themerson – „Euklides był osłem” – recenzja i ocena

„Euklides był osłem” Stefana Themersona to powieść, w której trup ściele się gęsto, choć nie jest to klasyczny kryminał, absurd goni absurd, choć nie jest to typowa groteska. Pojawiają się za to elementy fantastyki rodem z Bułhakowa, jawa miesza się ze snem, prawda z fikcją, a literatura – z filozofią.

Justyna Skalska

Piotr Lipiński – „Anoda. Kamień na szańcu” – recenzja i ocena

Książka o bohaterze, którego nie można zapomnieć. Choć komuniści zrobili wiele, by tę pamięć zatrzeć, „Anoda” ma wielką szansę przetrwać w polskiej pamięci historycznej.

Jerzy Kochanowski – „Tylnymi drzwiami. «Czarny rynek» w Polsce 1944 – 1989” - recenzja i ocena

Powojenna rzeczywistość charakteryzowała się tym, że do pewnego stopnia obok oficjalnego sposobu dystrybucji towarów, istniał czarny rynek. Książka Jerzego Kochanowskiego koncentruje się właśnie na polskiej „drugiej ekonomii”.

Rafał Brodacki

Konrad Banach – „Wojska lądowe Stanów Zjednoczonych” - recenzja i ocena

Od zakończenia Zimnej Wojny tylko jedna armia jest – teoretycznie przynajmniej – najpotężniejsza na świecie. Na czym jednak polega ten fenomen armii USA? Część tajemnicy ujawnia nam Konrad Banach w swojej książce, ale tylko część.

Michał Staniszewski

Marie Jalowicz - „Żyłam w ukryciu” - recenzja i ocena

Życie w okupowanym mieście podczas II wojny światowej do najłatwiejszych nie należało. Mieszkańcy Warszawy, Pragi, Paryża czy Brukseli nie znali dnia ani godziny. Mogłoby się zatem wydawać, że np. berlińczycy, może wyjąwszy groźby bombardowań, aż do 1945 r. nie mieli się czym martwić. To jednak złudzenie.

Michał Staniszewski

Jakub Dziewit – „Aparaty i obrazy. W stronę kulturowej historii fotografii” – recenzja i ocena.

Historia fotografii nie jest długa, lecz mimo to bardzo problematyczna. Począwszy od momentu powstania, na każdym kroku napotykamy tu dylematy, których rozwiązanie pozostaje w gestii historyka. W rezultacie o fotografii nie da się pisać inaczej, jak tylko arbitralnie i subiektywnie. Tak właśnie robi Jakub Dziewit i chwała mu za to.

Marcin Smerda

„Andrzej Wróblewski: Recto / Verso 1948–1949, 1956–1957” – recenzja i ocena wystawy

Jeszcze tylko do 17 maja w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie można będzie podziwiać wystawę dzieł Andrzeja Wróblewskiego, jednego z najsłynniejszych malarzy polskich, którego krótkie życie i niepokojąca twórczość są do dziś obiektami zainteresowania kolejnych rzesz znawców sztuki.

Agnieszka Woch

Friedrich Kellner – „Dzienniki sprzeciwu” – recenzja i ocena

Opór z bronią w ręku, powstanie, krajobraz księżycowy zrównanego z ziemią miasta, bombardowania, tragedia żołnierza i cywila, bunt w obozie koncentracyjnym – takie obrazy wywołują słowa „sprzeciw podczas II wojny światowej”. Bo jakże wyrazem sprzeciwu może być pisanina i to jeszcze nie podziemnych ulotek czy gazetek, ale prywatnego dziennika, który na wiele lat zalegnie w domowej szufladzie?

Richard Hargreaves – „Ostatnia twierdza Hitlera. Breslau 1945” - recenzja i ocena

6 maja 1945 roku skapitulowała Festung Breslau, najdłużej broniące się miasto na terenie III Rzeszy. Po tętniącej życiem metropolii pozostały zaminowane stosy gruzów kryjące dziesiątki tysięcy ciał. Hargreaves podjął próbę opisania bitwy, która zmieniła kwitnące Breslau w zrujnowany Wrocław.

Łukasz Męczykowski

Anna Nowakowska-Wierzchoś

Natalia Jarska - „Kobiety z Marmuru” - recenzja i ocena

Stalinizm w naszym kraju niejedno miał imię. Czy na przełomie lat 40. i 50. w Polsce doszło do „genderowej rewolucji”?

Krzysztof Jan Drozdowski – „Meandry wojny Bieszczadem naznaczone” – recenzja i ocena

„Meandry wojny Bieszczadem naznaczone” to powieść Krzysztofa Jana Drozdowskiego, która jesienią 2014 roku ukazała się nakładem Wydawnictwa Oskar. Po autorze, wieloletnim dziennikarzu, pasjonacie i absolwencie historii spodziewałam się solidnego kawałka literatury. Niestety, srodze się zawiodłam.

Dominika Krawczyk

Błażej Brzostek – „Paryże Innej Europy” – recenzja i ocena

O historii można opowiadać na różnorakie sposoby. Historia tkanki miejskiej, w dodatku porównawacza i kładąca nacisk na wzajemną percepcję mieszkańców dwóch różnych miast – oto prawdziwie oryginalna perspektywa.

Michał Gadziński

Jan Andrzej Kłoczowski – „Kłocz. Autobiografia” – recenzja i ocena

Ojciec Jan Andrzej Kłoczowski należy z pewnością do grona legendarnych postaci krakowskiej opozycji antykomunistycznej. W formie wywiadu-rzeki opowiada historię swego pasjonującego życia.

Rafał Łatka

„Timeline: Wynalazki” – recenzja i ocena gry planszowej

Co było pierwsze, strzykawka czy telegraf? Biustonosz czy drut kolczasty? Płyta CD czy gry RPG? A kiedy powstał pierwszy tranzystor? Jeśli myślicie, że znacie odpowiedzi na te pytania – zagrajcie w „Timeline: Wynalazki”.

Grzegorz Szczepański

M. G. Smoliński - „Biskup Negocjator. Zygmunt Choromański (1892-1968)” - recenzja i ocena

Przed kilkoma miesiącami ukazała się ważna praca autorstwa księdza Michała Smolińskiego, poświęcona postaci biskupa Zygmunta Choromańskiego. Biskup ten był jednym z najważniejszych polskich hierarchów w okresie PRL, bliskim współpracownikiem prymasów Hlonda i Wyszyńskiego.

Krzysztof Michalski

O. Jan Andrzej Kłoczowski, Jan Strzałka, Artur Sporniak – „Kłocz. Autobiografia” (informacja)

O. Jan Andrzej Kłoczowski, dominikanin, historyk sztuki, filozof i teolog oraz legendarny duszpasterz opowiada o swojej niezwykle ciekawej biografii. Dzieje rodziny ojca Kłoczowskiego pieczętującej się herbem Rawicz dają pretekst do opowieści o szlacheckich, patriotycznych i ziemiańsko-inteligenckich tradycjach, które kultywowane były przez kolejne pokolenia. Z prawdziwym talentem gawędziarskim opowiada o swoich przodkach, wśród których nie brakowało osób o wyrazistych charakterach i niebanalnych biografiach.

Reklama

Tim Newark – „Mafia na wojnie – nieznany sojusznik aliantów” – recenzja i ocena

Pomimo 70 lat od jej zakończenia, II wojna światowa nadal wzbudza żywe zainteresowanie. Wiele jest jeszcze niewiadomych, nie brak też teorii spiskowych, które warto omówić, obalić lub podtrzymać. W ten nurt dobrze wpisuje się książka pt. „Mafia na wojnie – nieznany sojusznik aliantów”.

Piotr Burak

Wendy Lower – „Furie Hitlera” – recenzja i ocena

Termin „gender” stał się dla wielu synonimem koncepcji ideologicznej. Bywa i tak. Ale bywa również inaczej, czego przykładem jest najnowsza pozycja Wydawnictwa Czarne.

Stefan Kisielewski – „Dzienniki” – recenzja i ocena

Jerzy Urban pozwolił sobie kiedyś określić Stefana Kisielewskiego posiadaczem wielu talentów, ale wszystkich miernych. Nie był to ani pierwszy ani też ostatni przypadek, gdy naczelny tygodnika „NIE” pomylił się całkowicie. „Kisiel” był bowiem nie tylko celnie punktującym rzeczywistość felietonistą, ale też fenomenalnym gawędziarzem. Dowodem na to są jego „Dzienniki”.

Przemysław Mazur

Volker Ullrich – „Hitler. Narodziny zła 1889-1939” – recenzja i ocena

Volker Ullrich postanawia w swojej obszernej biografii Hitlera przedstawić spójny obraz świadomego swoich czynów dyktatora i rozprawić się z powstałymi na jego temat mitami. Stawia sobie jasny cel: przypomnieć, że Hitler był człowiekiem.

Przemysław Chudzik

„Pompeje. Życie w Cieniu Wulkanu” - recenzja i ocena wystawy

Wiele osób w dzieciństwie marzyło o tym, żeby przenieść się w przeszłość. Prawdopodobnie nigdy nie będzie to możliwe. Jednak dzięki nowoczesnym technologiom zastosowanym na wystawie „Pompeje. Życie w Cieniu Wulkanu” zwiedzający mogą w niezwykły sposób poznać życie codziennie w starożytnym mieście. Wystawę można oglądać do października na Stadionie Narodowym w Warszawie.

Maciej Zaremba

„Selma” – reż. Ava DuVernay – recenzja i ocena filmu

Od 10 kwietnia można oglądać w polskich kinach wyreżyserowany przez Avę DuVernay dramat „Selma”, o którym głośno było w tym roku przy okazji wręczenia Oscarów. Teraz polscy widzowie mogą sami ocenić, czy obraz ten został słusznie pominięty w oscarowym wyścigu.

Agata Łysakowska-Trzoss

Piotr Osęka - „My ludzie z Marca” - recenzja i ocena

Tomasz Mann napisał kiedyś: „Człowiek nie żyje wyłącznie swoim życiem osobistym, jako jednostka, ale, świadomie lub nieświadomie, również życiem swojej epoki i swojego pokolenia”. Słowa te idealnie przedstawiają pokolenie, które w marcu 1968 roku zaprotestowało przeciwko komunistycznej władzy.

Kamil Kartasiński

Götz Aly – „Państwo Hitlera” – recenzja i ocena

Można pomyśleć, że o III Rzeszy napisano już wszystko. Götzowi Aly’emu udało się jednak na nowo rozniecić dyskusję wokół nazizmu. Okazuje się bowiem, że totalitarne i zbrodnicze państwo Hitlera miało ambicje państwa opiekuńczego, a jego modelu opieki społecznej nie powstydziłyby się obecne demokracje. I chyba nikt nie przypuszcza, że… ówczesny system podatkowy działa do dziś.

Torsten Diedrich – „Paulus. Trauma Stalingradu” - recenzja i ocena

Feldmarszałek Friedrich Paulus nosił mundur kolejno Cesarstwa Niemieckiego, Republiki Weimarskiej, Trzeciej Rzeszy i Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Taki życiorys, wynikający z powikłanej historii naszego zachodniego sąsiada, jest pasjonującym tematem do badań…

Michał Gadziński

D.Yergin, J. Stanislaw - „Wielkie Bitwy o Światową Gospodarkę” - recenzja i ocena

Wiek XX to wielki globalny spór o to, jak kształtować politykę gospodarczą. W praktyce miał on wymiar nie tylko ekonomiczny ale również i ideologiczny oraz geopolityczny.

Maciej Hacaga

„Reglamentacja – gra na kartki” - recenzja i ocena gry planszowej

Czy realia PRL-owskich kolejek i wiecznych niedoborów mogą być dobrym tematem na grę planszową? Nowy tytuł Karola Madaja, wydany przez IPN, po raz kolejny dowodzi, że tak.

Grzegorz Szczepański

Olaf Bergmann - Narodowa Demokracja a Żydzi 1918-1929” – recenzja i ocena

Celem książki nie jest usprawiedliwienie endecji i jej stosunku wobec mniejszości żydowskiej. Idzie raczej o zrozumienie złożoności problemu politycznego antysemityzmu.

Daniel Wójtowicz

Andrea Pitzer – „Ukryta historia Vladimira Nabokova” – recenzja i ocena

Wbrew obiegowym opiniom, wydarzenia historyczne wywarły znaczny wpływ na twórczość autora _Lolity_. Ich echa można odnaleźć w fabułach stworzonych przez niego powieści.

Maria Walczak

A. S. Kowalczyk - „Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim” – recenzja i ocena

Temat paryskiej „Kultury” wciąż pozostaje wyzwaniem dla badaczy. Dowodem na to jest najnowsza książka historyka literatury Andrzeja Stanisława Kowalczyka. Dwutomowe dzieło o Jerzym Giedroyciu i Juliuszu Mieroszewskim wydała Biblioteka Więzi.

Magdalena Czoch

David Mason - „Maszerując z diabłem” - recenzja i ocena

_Maszeruj albo zdychaj!_ – czytając wspomnienia Davida Masona dochodzę do wniosku, że ze wszystkich dewiz legionowych obowiązuję tylko ta jedna. A inne, odwołujące się do etosu i „ducha jednostki” statystyczny legionista zbywa francuskim określeniem _Je me fou!_ („Wali mnie to!”).

Michał Staniszewski

Daniel Yergin – „The Quest” – recenzja i ocena

Rewolucja łupkowa, zmiany klimatyczne, wzrost odnawialnych źródeł energii. Ostatnia dekada pokazała niezwykłe znaczenie energii dla społeczeństw całego świata. Jak do tego doszło?

Maciej Hacaga

Magdalena Wróblewska – „Fotografie ruin. Ruiny fotografii 1944-2014” – recenzja i ocena

Ile opowieści kryje w sobie naświetlona klisza?

Aleksandra Stępień

Mieczysław Grydzewski – „Silva rerum” – recenzja i ocena

Wiecie kim był Słonimski, Tuwim i Lechoń? A wiecie dzięki komu mogli publikować w „Wiadomościach Literackich”? Odpowiedzialny był stojący w cieniu Mieczysław Grydzewski.

Ivan Čolović – „Bałkany – terror kultury” – recenzja i ocena

Niejednoznaczne na pierwszy rzut oka powiązania składają się na intrygujący przewodnik. Pomoże on nam wybrać się w intelektualną podróż do Serbii, czy też, jak kto woli, w głąb bałkańskiej „przestrzeni duchowej”…

Krzysztof Kirdzik

Jurij Felsztinski – „Zapiski wisielca” - recenzja i ocena

Jurij Felsztinski nie ma szczęścia do biografii. Co rusz, gdy zaczyna jakąś pisać, coś staje mu na drodze, sprawiając, że książkę co prawda wydaje, ale nie taką jak pierwotnie zamierzał. Tak było i tym razem. Zamiast biografii Borysa Bieriezowskiego, mamy „Zapiski wisielca”.

Szymon Koziatek

Andrzej Wierzbicki – „Poczet historyków polskich” – recenzja i ocena

Andrzej Wierzbicki w swojej najnowszej książce zebrał artykuły, które przed laty drukował na łamach magazynu „Mówią Wieki”. Są to niedługie, liczące nie więcej niż kilka stron popularne szkice prezentujące sylwetki czołowych historyków polskich od oświecenia po dwudziestolecie międzywojenne.

Tomasz Siewierski

„Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty – Bieńczyce” – recenzja i ocena wystawy

Kiedy słyszymy o Nowej Hucie, najczęściej przywołujemy w pamięci obraz kombinatu, Placu Centralnego, zabudowy socrealistycznej, Arki Pana oraz współczesnych mieszkańców tej krakowskiej dzielnicy „w tradycyjnych strojach ludowych”. Oczywiście nie całkiem miniemy się z prawdą, ale jest to najlepszy przykład na to, jak mocno tkwią w nas stereotypy.

Justyna Skalska

C. D. Heaton, A. Lewis – „Gwiazda Afryki” – recenzja i ocena

„Mało kto go nienawidził, uwielbiało wielu, ale szanował – każdy”. Hans Marseille, uznawany za najwybitniejszego pilota Luftwaffe, otoczony był legendą bawidamka i niepokornego buntownika. Kiedy znajdował się w powietrzu, jego zimna krew i umiejętności sprawiały, że alianci woleli widzieć go martwym.

Weronika Surówka

Kresy. Pomocnik Historyczny „Polityki” - recenzja i ocena

Najnowszy numer Pomocnika Historycznego poświecono niezwykle ważnemu tematowi w polskiej historii – wschodnim rubieżom dawnej Rzeczypospolitej…

Wadim W. Kożynow – „Stalinowski terror” – recenzja i ocena

Jak wygląda inteligentna manipulacja historyczna? Tego niezawodnie dowiemy się z książki Wadima Kożynowa...

Wojciech Tomaszewski

„Kurier z Warszawy” – recenzja i ocena komiksu

Rok 2014 r. okazał się wyjątkowo owocny dla komiksu historycznego w naszym kraju. Doczekaliśmy się m.in. kolejnych odsłon serii „Wilcze Tropy” i „W imieniu Polski Walczącej”, traktującego o wołyńskim ludobójstwie fresku „Smert’ Lachom” oraz opowieści przybliżającej wojenne perypetie Jana Karskiego. „Kurier z Warszawy” stanowi jeszcze jeden przejaw tej nieoczekiwanej hossy.

Przemysław Mazur

Ernst Klee - „Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary” - recenzja i ocena

Książki na temat niemieckich obozów zagłady raz po raz powracają na półki z nowościami wydawniczymi. Jest to nie tylko ważny temat badawczy, ale też wciąż sprawa, którą interesują się media. Niedawno, nakładem wydawnictwa Universitas, ukazała się praca Ernsta Klee, nosząca tytuł „Auschwitz. Medycyna III Rzeszy i jej ofiary”.

Mateusz Okoński

Monika Śliwińska – „Muzy Młodej Polski” - recenzja i ocena

Myśleliście, że o Młodej Polsce wiecie wszystko? Jesteście w stanie wymienić jej najważniejszych przedstawicieli i założenia w kilkunastu zdaniach? Monika Śliwińska w swojej książce przypomina nam, że sztuka jest kobietą, a każdy artysta potrzebuje swojej muzy.

Marta Hołowaty

Jerzy Konrad Maciejewski - „Zawadiaka. Dzienniki frontowe 1914–1920” - recenzja i ocena

Wśród ogromu literatury wspomnieniowej dotyczących konfliktów zbrojnych, dominują te z okresu II wojny światowej. Tym bardziej cieszy ukazanie się publikacji ,, Zawadiaka. Dzienniki frontowe 1914-1920”, która opisuje wojnę polsko-bolszewicką z perspektywy frontowego żołnierza.

Kamil Kartasiński

M. Botticini, Z. Eckstein - „Garstka wybranych” - recenzja i ocena

Książka „Garstka wybranych...” nie należy do łatwych w odbiorze publikacji popularnonaukowych. Jednak Ci, którym uda się przejść przez gąszcz źródeł, faktów i danych nie powinni żałować wysiłków. Dzięki uważnej lekturze można inaczej spojrzeć na – zdawałoby się – niepodważalną „prawdę historyczną”.

Piotr Burak