Kraje Europy środkowo-wschodniej

Anne Applebaum – „Za żelazną kurtyną” – recenzja i ocena

Anne Applebaum to nie tylko ceniona dziennikarka „Washington Post” i żona szefa polskiej dyplomacji. Jest ona również historyczką i autorką kilku książek. Duże uznanie (i nagrodę Pulitzera) zdobył jej „Gułag”, a obecnie możemy zapoznać się z najnowszą pracą Applebaum zatytułowaną „Za żelazną kurtyną”.

Michał Gadziński

Gwiazdka Cieszyńska - ślub Franciszka Józefa

Cesarz Franciszek Józef cieszył się niezwykłą popularnością wśród mieszkańców Cieszyna. Sympatia ta często ujawniała się na łamach Gwiazdki Cieszyńskiej. Dlatego informacje o zaręczynach i ślubie młodego władcy wzbudziły nie lada radość.

Błażej Guzy

Pamięć w ramach prawa

Trwająca w Warszawie konferencja _Prawne ramy pamięci: Sprawiedliwość okresu transformacji w Europie Środkowej i Wschodniej_ w interdyscyplinarny i ciekawy sposób pokazuje problem, jakim jest połączenie porządku prawa i porządku pamięci. Rodzi też jednak pytanie – czy prawo zawsze będzie w stanie wynagrodzić krzywdy, które zadały dyktatury?

Tomasz Leszkowicz

Czy Jagiellonowie połączą Europę Środkową?

W Budapeszcie odsłonięto dziś pomnik polskiego króla Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi. Choć jego forma jest dość szkaradna, to wywołuje on pytanie: czy historia może stać się bazą współpracy krajów Europy Środkowo-Wschodniej? Czy Jagiellonowie połączą skłócone narody?

Corneliu Z. Codreanu i zemsta zza grobu

21 września 1939 roku z rąk zamachowców z Żelaznej Gwardii zginął premier Rumunii, Armand Călinescu. Ta rocznica jest okazją do zapoznania się z historią i doktryną chyba najbardziej niezwykłego ruchu o profilu faszystowskim w międzywojennej Europie. Cechowała go niezależność od Mussoliniego i Hitlera, masowość oraz ideologia przesycona specyficznym prawosławnym mistycyzmem.

Michał Gadziński

Gwiazdka Cieszyńska - węgierskie insygnia koronacyjne

Korona św. Stefana to jeden z najważniejszych symboli państwowych Węgier. Symbol korony znajduje się w węgierskim godle a Konstytucja z 2011 roku podkreśla, że korona ucieleśnia konstytucyjną ciągłość państwowości Węgier i jedność narodu. My jednak cofniemy się do połowy XIX wieku aby poznać jej losy.

Błażej Guzy

Spór o Morskie Oko, czyli długa walka o polską granicę (cz. 1)

Morskie Oko znane jest chyba każdemu Polakowi. Niewiele jednak brakowało, by górskie jeziorko na zawsze znalazło się poza granicami Polski. 13 września 1902 roku, międzynarodowy trybunał wydał wyrok przyznający ten fragment Tatr stronie austriackiej, a w konsekwencji polskiej.

Krzysztof Rataj

Krwawy koniec Praskiej Wiosny. Dramat ludu Hmong. Prawdziwy Indiana Jones

W poniedziałek nowy numer tygodnika „Ale Historia” – bezpłatnego dodatku do „Gazety Wyborczej”. „Ale Historia” jest dostępna także w wydaniu na iPada.

Rubik i jego skręcona kostka

13 lipca 1944 roku urodził się Ernő Rubik: węgierski wynalazca, architekt i wykładowca, twórca jednej z najbardziej rozpoznawalnych i charakterystycznych zabawek na świecie - kostki Rubika. Mimo że czasy świetności ma już ona za sobą, ta z pozoru prosta układanka logiczna wciąż stanowi wspaniałą i szanowaną rozrywkę intelektualną.

Wojciech Andryszek

I. Janke – „Napastnik. Opowieść o Viktorze Orbánie” – recenzja i ocena

W Polsce postać Viktora Orbána jest nieco zmitologizowana. Z jednej strony przedstawiany jest on jako ideał polityka państwowego, z drugiej zaś jako człowiek o dążeniach dyktatorskich. Żaden z tych obrazów nie jest jednak prawdziwy. Książka Igora Jankego jest odpowiedzią, który z tych obrazów jest jedynie bardziej zbliżony do rzeczywistości. Po jej przeczytaniu nie mam większych wątpliwości, że ten pierwszy.

Rafał Łatka

Czeskie marzenie we fladze zapisane

Charakterystyczny niebieski klin na czeskiej fladze nadaje jej wyjątkowego charakteru. Niektórzy tłumaczą go pięknem czeskiego nieba, inni widzą w nim masoński znak. W rzeczywistości stoi za nim wielkie marzenie o niezależności. Flaga Czech – jaka jest jej historia?

Wywiady

Piotr M. Majewski: Niemcy sudeccy nie chcieli mieć z Czechami nic wspólnego

W tym roku mija 79 lat od kryzysu sudeckiego i układu monachijskiego. Analizując tamte wydarzenie z perspektywy wielkiej historii, często zapomina się o ich bezpośredniej przyczynie – istnieniu licznej mniejszości niemieckiej w Czechosłowacji. Dzieje tej grupy przybliża w rozmowie z nami prof. Piotr M. Majewski, autor monografii _Niemcy Sudeccy 1848-1948. Historia pewnego nacjonalizmu_.

Tomasz Leszkowicz

Armia Szwejka? Wojsko czechosłowackie przed II wojną światową

Czesi mało komu kojarzą się z militarną potęgą. Tymczasem przed II wojną swiatową dysponowali silną i nowoczesną armią…

Przemysław Mrówka

Rewolucja po czesku

W Starym Testamencie defenestracja znienawidzonej królowej Izebel miała być jednym z ostatnich akordów walki z wyznawcami boga Baala. Ponad 2000 lat później wyrzucanie przez okno stanie się symbolem walki Czechów o ich niezależność. Symbolem, który po 1945 roku zostanie brutalnie zdeprecjonowany.

Andrzej Bobola – święty odwiecznego sporu

Święty Andrzej Bobola – jezuita i kaznodzieja został zamordowany 16 maja 1657 roku. 17 kwietnia minęła zaś kolejna rocznica jego kanonizacji. Choć w dokumentach Kościoła katolickiego Andrzej Bobola przedstawiany jest jako niezłomny obrońca wiary, prawosławni uważają jego kult za wykwit polskiego nacjonalizmu i katolickiego prozelityzmu.

W poniedziałek nowy numer tygodnika „Ale Historia” – bezpłatnego dodatku do „Gazety Wyborczej”

Tematy numeru: Zamach majowy – Piłsudski maszeruje na Warszawę; Słowacja księdza Tisy – republika proboszczów; Zapomniane ludobójstwo Czerkiesów. „Ale Historia” dostępna jest także w wydaniu na iPada.

Orlęta Lwowskie chwytają za broń; Elżbieta Batory – okrutna sadystka czy ofiara spisku?; Route 66 – najsławniejsza szosa świata

W poniedziałek nowy numer tygodnika „Ale Historia” – dodatku do „Gazety Wyborczej”. W tym tygodniu piszemy: czy Elżbieta Batory była seryjną morderczynią, jak dzieci i młodzież walczyły z Ukraińcami o Lwów, dlaczego samochody pułapki stały się jednym z podstawowych narzędzi terrorystów. „Ale Historia” dostępna także w wydaniu na iPada.

Anna Pieńkowska , Maciej Adam Pieńkowski

Czy Zygmunt III Waza zasłużył na niesławę? (cz. 5)

Polityka Zygmunta III wobec Moskwy to jeden z najbardziej kontrowersyjnych aspektów jego rządów w Rzeczypospolitej. Królowi zarzucano, że w imię interesów własnych i Kościoła katolickiego zaprzepaścił szansę na unię między Polską i Litwą oraz Rosją. Czy słusznie?

Wspomnienia

W drodze do Theresienstadt

W 1941 r. na terenie okupowanego przez III Rzeszę Protektoratu Czech i Moraw powstał niezwykły obóz koncentracyjny. Obóz-miasto, zwany _Familienlager Theresienstadt_, stał się grobem dziesiątek tysięcy Żydów. Jak wyglądał transport do tego przerażającego miejsca oczyma dziewięcioletniej dziewczynki?

Helga Hošková-Weissová

Marci Shore – „Smak popiołów” – recenzja i ocena

„Smak popiołów” jest prywatnym zapisem dwóch minionych dekad w Europie Środkowo-Wschodniej pióra Marci Shore. Amerykańska historyczka poznaje kraje i ich mieszkańców, którym po latach zwrócono wolność, obserwuje kierunki zmian, które nie zawsze mogą wydawać jej się oczywiste. Szybko pojmuje, że aby zrozumieć te kłopoty z porewolucyjną rzeczywistością narodów, trzeba sięgnąć do przeszłości, nierzadko zamierzchłej.

Tomasz Siewierski

„Gorejący krzew” – reż. Agnieszka Holland – recenzja i ocena filmu

W polskiej świadomości Czesi są wesołym narodem, który spokojnie przepełznął przez kolejne totalitaryzmy, ciesząc się błogim spokojem. Zadziwiające, że to spod polskich rąk wyszedł film, który ten mit burzy. Agnieszka Holland w „Gorejącym krzewie” nie tylko zrywa z czeskiej twarzy szwejkowski uśmiech, ale ukazuje potęgę swojego kunsztu, równą największym produkcjom światowego kina.

Żelazny rumuński faszyzm

10 lutego 1938 r. rumuński Król Karol II proklamował dyktaturę. Zdelegalizowana została m.in. trzecia partia parlamentu w Bukareszcie – „Wszystko dla ojczyzny”, znana także jako „Żelazna Gwardia”. Był to najpotężniejszy ruch faszystowski w całej Europie Środkowej…

Michał Przeperski

„Stosunki polsko-rumuńskie w XX wieku” - red. M. Patelski, M. Białokur

Na polskim rynku wciąż panuje niedostatek książek poświęconych historii krajów ościennych, stosunkowo niewiele jest też pozycji próbujących podjąć trudną i interesującą tematykę stosunków Polski z jej sąsiadami w zeszłym stuleciu. Tym większa szkoda, że zbiór studiów pod redakcją Mariusza Patelskiego i Marka Białokura nie okazał się przedsięwzięciem udanym.

Michał Przeperski

150. rocznica wybuchu powstania styczniowego; Husák – więzień i władca Czechosłowacji; Sawinkow – wróg bolszewików

W poniedziałek nowy numer tygodnika „Ale Historia” – dodatku do „Gazety Wyborczej”. Znajdziecie w nim m.in. teksty dotyczące powstania styczniowego, poznacie historię człowieka, który Breżniewowi mówił tylko „tak”, przeczytacie też o początkach polskiej motoryzacji. Uwaga! „Ale Historia” dostępna także w wydaniu na iPada.

Krew w Bratysławie

Odwiedzający Bratysławę zazwyczaj ograniczają się jedynie do Hradu i niezwykle urokliwych uliczek starego miasta. Warto poszukać również innych miejsc. Proponuję na przykład wybrać się na wystawę „Blood” w Słowackiej Galerii Narodowej.

Paweł Rzewuski

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

„Wojna po wojnie” - spotkanie w Gdańsku pod patronatem Histmag.org

23 stycznia w Gdańsku odbędzie się promocja wydanej przez Muzeum II Wojny Światowej książki Grzegorza Motyki, Rafała Wnuka, Tomasza Stryjka i Adama F. Barana pt. _Wojna po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1944-1953_. Patronem spotkania jest nasz portal.

Havel na hrad! – w rocznicę śmierci Vaclava Havla

Tysiące wypalonych zniczy, liściki, flagi i kwiaty zalegały jeszcze w styczniu tego roku przy pomniku św. Wacława w centrum Nowego Miasta w Pradze. Były aktem wdzięczności dla zmarłego rok temu Vaclava Havla. Napis „Havel na hrad”, umieszczany przy płonących świecach, zyskiwał zupełnie nowe znaczenie.

Agnieszka Łukaszyk - „Wierzchowce bogów” – recenzja i ocena

Jak bliski dawnym Słowianom i Skandynawom był koń? Czy istnieje możliwość zrozumienia i pogodzenia z jednej strony jego roli powszechnie szanowanego boskiego ogiera, a z drugiej – ofiary makabrycznych mordów? Co wspólnego ze sobą mogą mieć przekazy o wierzchowcach hodowanych przy połabskich świątyniach pogańskich oraz opisy zwyczajów buriackich? Na te i inne pytania stara się odpowiedzieć Agnieszka Łukaszyk, autorka książki pt. „Wierzchowce bogów. Motyw konia w wierzeniach Słowian i Skandynawów”.

Norbert Gołdys

Paweł Kowal – „Między Majdanem a Smoleńskiem” (informacja)

Rozmowa dwóch doświadczonych dziennikarzy z Pawłem Kowalem, bliskim współpracownikiem prezydenta Lecha Kaczyńskiego, europosłem i prezesem partii Polska Jest Najważniejsza, dotyczy przede wszystkim Wschodu. Wśród polskich polityków niewielu jest tak kompetentnych znawców tematyki wschodniej – Paweł Kowal jawi się w tej książce nie tylko jako politolog i historyk, ale również jako podróżnik i publicysta.

„Montaż atrakcji” Siergieja Eisensteina

Wytwory propagandy komunistycznej bywały siermiężne i nieznośne, dziś wzbudzając jedynie uśmiech politowania. Na zupełnie innej półce postawić należy dzieła Siergieja Eisensteina. Z jego filmów wystarczy zetrzeć propagandowy kurz, aby ujrzeć arcydzieła światowej kinematografii.

Przemysław Piotr Damski

Czeski „raj”

W polskiej świadomości Czechy uchodzą za kraj spokojny, który przez wieki omijany był przez burze i wiatry historii. Dla niektórych państwo położone za błogim łańcuchem Sudetów jest uosobieniem raju zagubionego w piekle Europy Środkowo-Wschodniej. Pod tą beztroską fasadą kryje się jednak tragiczna historia narodu, który o włos nie zniknął z etnicznej mapy Europy.

Zagadki tzw. ceramiki husyckiej z terenów Polski

Powstanie ceramiki husyckiej wiąże się z przeobrażeniami religijnymi j XV, XVI i XVII wieku w Europie. Powstawanie nowych ruchów religijnych przejawiało się również odrębnym strojem, sposobem życia, a w konsekwencji także wyglądem przedmiotów codziennego użytku.

Piotr Wiejak

„Idea polityczna o rzadkiej mocy wizjonerskiej”? Prometeizm w II RP

Czy agresji z 17 IX można było zapobiec? W międzywojennej Polsce zdawano sobie sprawę z grożącej młodemu państwu sowieckiej ekspansywności, a w różnych środowiskach politycznych sformułowano kilka metod jej neutralizowania. Jedną z ciekawszych była koncepcja prometejska, zakładająca podejmowanie działań służących wzmacnianiu separatyzmów narodowościowych w łonie wschodniego sąsiada, a w dalszej perspektywie mająca doprowadzić do rozpadu Związku Sowieckiego na państwa narodowe.

Filip Gończyński-Jussis

Kapy do Bułgarii, kożuchy z Turcji... Wakacyjno-handlowe przygody turystów z PRL

Wakacje to czas odpoczynku, podróży i oderwania się od codziennych problemów. Czy można jednak łączyć relaks z niezłym biznesem? Doświadczenie społeczeństw krajów socjalistycznych, wykorzystujących zagraniczne podróże do mniejszego lub większego handlu, pokazuje, że jest to możliwe.

Tomasz Leszkowicz

Krywaniu, Krywaniu wysoki…

Niektórzy sądzą, że na jej szczycie narodziła się Słowacja. Na eurocentach naszych południowych sąsiadów zobaczyć można jej wyostrzoną grań, w ich hymnie wielbiono jodły rosnące na jej zboczu, a krzyż z jej szczytu stał się narodowym symbolem Słowaków. Co roku setki z nich wchodzą na szczyt tej góry, by czytać tam poezję Mickiewicza i innych poetów.

Franz Kafka - „Listy do rodziny, przyjaciół, wydawców” – recenzja i ocena

„Drogi Maksie”, „Droga Ottlo”, „Drogi Feliksie” - tego rodzaju konwencjonalne zwroty otwierają niezwykłe listy, które Franz Kafka kierował do najbliższych osób. Niedawno wydany wybór listów nie prezentuje jedynie najbardziej intymnej części korespondencji autora „Procesu” i „Zamku”.

Maria Walczak

Okopy św. Trójcy

Dziś przypada rocznica rozpoczęcia budowy twierdzy Okopy św. Trójcy, która powstała na rozkaz króla Jana III Sobieskiego. Jej zadaniem było blokowanie Turków w Kamieńcu Podolskim i Chocimiu, którzy zajęli Podole po traktacie w Buczaczu z 1672 roku. To w nich Kazimierz Pułaski bronił się przed Rosjanami podczas Konfederacji Barskiej. Fragmenty tej ciekawej budowli zachowały się do dziś.

Maciej Adam Pieńkowski

Ukraińscy Strzelcy Siczowi – działalność oświatowa na Wołyniu i Zakarpaciu

W sierpniu 1914 roku, w wyniku wybuchu I wojny światowej, sformowano w Galicji Wschodniej Legion Ukraińskich Strzelców Siczowych [dalej: USS]. Była to ukraińska formacja ochotnicza wchodząca w skład Cesarsko-Królewskiej Armii Austro-Węgierskiej. O ile jej głównym przeznaczeniem był udział w działaniach militarnych na froncie austriacko-rosyjskim to w jej dziejach znalazło się parę epizodów związanych z edukacją i rozwojem świadomości narodowej wśród rodaków z innych regionów: Zakarpacia i Wołynia.

Marek Bogdan Kozubel

Michel Rouche -„Attyla i Hunowie” – recenzja i ocena

Książka „Attyla i Hunowie. Ekspansja barbarzyńskich nomadów” jest niezwykle interesującą pozycją na naszym rynku wydawniczym (tytuł oryginału: „Attila. La violence nomade”). Jej treść skupia się na czwartym i piątym wieku naszej ery, które zazwyczaj są traktowane w historiografii po macoszemu, jako okres przejściowy między starożytnością a średniowieczem.

Sabina Barbara Banasiak

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

Interaktywny spektakl uczci rocznicę węgierskiej Wiosny Ludów

Już jutro na Placu Zamkowym w Warszawie odbędzie się pokaz video, opowiadający o wydarzeniach rewolucji węgierskiej 1848 r. Spektakl światło-dźwięk, organizowany przez Węgierski Instytut Kultury, przeniesie widzów w rozgorączkowane dni walki i nadziei.

Praga, miasto Husa i Jezulatka – fotoreportaż z Pragi (cz. II)

Nie da się zrozumieć współczesnych Czech bez poznania dziejów konfliktów wyznaniowych, jakie wstrząsały przez wieki krajem naszych południowych sąsiadów. Praga to historia reformacji i kontrreformacji w pigułce.

Miscellanea (6): Jak stałem się czechofilem?

Podobno jeśli ktoś irytuje nas równie mocno, jak go uwielbiamy, możemy być niemal pewni, że w zakamarkach naszej duszy rodzi się miłość. Właśnie takie odczucia wstrząsają mną po niedawnej wizycie w Pradze. Bo jakże nie kochać narodu, który swoje własne symbole wielbi, a jednocześnie potrafi się z nich śmiać?

Praga, miasto Czechów – fotoreportaż z Pragi (cz. I)

_Praga caput Regni_ – głosi dumnie hasło na praskim Ratuszu. Choć dziś Czechy nie są już królestwem, stolica naszych południowych sąsiadów nadal jest mózgiem i sercem ich państwa.

Tomáš Zmeškal – „List miłosny pismem klinowym” – recenzja i ocena

Po tytule można spodziewać się dzieła poświęconego pracy nad odczytywaniem nieznanych tekstów. Tymczasem skrywa się pod nim współczesna powieść ukazująca pewien ważny problem dotyczący historii nie tylko Czech, ale i całej Europy Środkowej i Wschodniej.

Ryszard Struck

Muzyka opozycji - Karel Kryl

Karel Kryl: legenda, bard, dziennikarz Radia Wolna Europa. Jeden z najbarwniejszych opozycyjnych twórców w bloku komunistycznym. Wybitny poeta i muzyk, a jednocześnie człowiek kontrowersyjny, trudny. Dziś niesłusznie zapomniany.

Paweł Rzewuski

Jiří Friedl – „Na jednym froncie” – recenzja i ocena

Skomplikowane relacje czechosłowacko-polskie w okresie II wojny światowej doczekały się w końcu solidnej monografii. Czytelnikowi, który chciałby poszerzyć swoją wiedzę na temat kontaktów obu krajów we wspomnianym okresie, książka Jiříego Friedla będzie nieocenioną pomocą. Dzięki tej pozycji temat dotychczas mały znany i raczej pomijany – nabierze nowego blasku.

Piotr Trypus

Mat. pras. , Tomasz Leszkowicz

Film o rewolucji węgierskiej we wtorek na UW

Niezależne Zrzeszenie Studentów Uniwersytetu Warszawskiego zaprasza na pokaz filmu Roberta Kaczmarka _Z wyciągniętymi rękami_, opowiadającego o rewolucji węgierskiej 1956 r. Projekcja wraz z dyskusją zaproszonych gości odbędzie się 29 listopada na Kampusie Centralnym UW. Patronem imprezy jest nasz portal.

Alexandra Laignel-Lavastine - „Cioran, Eliade, Ionesco: O zapominaniu faszyzmu” – recenzja i ocena

Książka Alexandry Laignel-Lavastine jest rzadkim zjawiskiem w dziedzinie, którą porusza. Zajmując się tematyką zaangażowania intelektualistów w ruchy totalitarne, znalazła „złoty środek”. Nie uciekając się w tanią apologetykę czy równie tanią moralistykę, starała się ona zrozumieć losy trzech swoich bohaterów, nie rezygnując z własnych poglądów etycznych.

Michał Wasiucionek

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

Dni Kultury Białoruskiej po raz szósty w Krakowie

Już w następną środę w Krakowie rozpocznie się VI edycja Dni Kultury Białoruskiej organizowana przez miejscowe Towarzystwo Białoruskie. Podczas tegorocznej imprezy wiele miejsca poświęcone zostanie historii naszego wschodniego sąsiada. Patronem medialnym przedsięwzięcia jest nasz portal.

Igor Baka – „Udział Słowacji w agresji na Polskę w 1939 roku” – recenzja i ocena

Większość Polaków wie, że w 1939 roku na terytorium Rzeczpospolitej wtargnęły wojska III Rzeszy i ZSRR. W cieniu tych dwóch potężnych państw ukrył się jednak trzeci agresor – niewielka Słowacja. Dzięki staraniom wydawnictwa PISM polski czytelnik ma okazję spojrzenia na te wydarzenia oczyma słowackiego historyka.

Łukasz Męczykowski

Przenieście nam stolicę do Budapesztu!

Media wciąż nie przestają komentować wypowiedzi Jarosława Kaczyńskiego, który w wyborczą niedzielę wyraził nadzieję, że będziemy mieli w Warszawie Budapeszt. Przyznam szczerze, że podzielam jego nadzieję. Sami zobaczcie dlaczego.

Michał Przeperski

Alex Kershaw - „Misja Wallenberga” – recenzja i ocena

Pojedynek pomiędzy Adolfem Eichmannem a Raoulem Wallenbergiem do dziś elektryzuje historyków. Wallenbergowi udało się uratować wielu węgierskich Żydów. Sam stracił jednak życie w kazamatach NKWD.

Tomasz Piotr Michalik

Film „Pali się moja panno” Miloša Formana jako metafora

Tydzień przed świętami Bożego Narodzenia w 1967 r. na ekrany kin w całej Czechosłowacji wszedł nowy film Miloša Formana. Razem z „Pociągami pod specjalnym nadzorem” czy „Żartu” stał się on jednym z symboli czeskiej nowej fali. Jak się okazało, był to też ostatni film Formana nakręcony w ojczyźnie.

Stanisław Witecki

Gheorghe Hagi, czyli rumuńska piłka w pigułce

Rumuńska piłka nożna – poza tym, że jest zdecydowanie lepsza od polskiej (co nie jest trudne) – obfituje także w nietypowe postaci, bardziej i mniej znane. Jednak to właśnie Gheorghe Hagi stał się symbolem rumuńskiego futbolu ostatniego trzydziestolecia.

Michał Wasiucionek

„Śmierć inteligentom!” – czym była mineriada?

Transformacja ustrojowa kojarzy się Rumunom z dwoma krwawymi wydarzeniami – rozstrzelaniem Nicolae i Eleny Ceauşescu i mineriadami. Szczególnie te ostatnie – marsze górników na Bukareszt w celu „zaprowadzenia porządku” – unaoczniły niestabilność rumuńskiej demokracji w latach 90. W czerwcu 1990 roku odbyła się najkrwawsza mineriada...

Michał Wasiucionek

SKoCZe (1)

Są dla nas „pepikami”, albo góralami, którzy urodzili się nie po tej stronie Tatr, po której powinni. Mówimy o nich wiele, choć zupełnie ich nie znamy. Dziś – po długich namowach niektórych z Was – inaugurujemy nowy cykl na łamach naszego portalu. SKoCZymy zobaczyć co słychać i czym żyją nasi południowi sąsiedzi.

Łukasz Grzesiczak

Przetrwać wojnę po czesku. Jan Hřebejk „Musimy sobie pomagać” (2000)

Konkluzja filmu Jana Hřebejka jest optymistyczna: wszystkie zniszczenia, zarówno w sferze materialnej, jak i duchowej, da się odbudować. Dramatyczne wydarzenia nie pozostawiły traumy, lecz wskazówki na przyszłość i niezachwianą wiarę w drugiego człowieka.

Katarzyna Nowak

Stalinizm z czeską twarzą. Studium przypadku: Jiři Menzel „Skowronki na uwięzi” (1969)

_Skowronki na uwięzi_ to obraz stalinizmu, ale stalinizmu w wydaniu komediowym. W okresie masowego terroru, wszechwładzy jednej partii i monopolu ideologicznego dystans wobec świata staje się sposobem na zachowanie godności i obronę podstawowych wartości.

Katarzyna Nowak