Gwiazdka Cieszyńska - węgierskie insygnia koronacyjne
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 30. – Cieszyn d. 1. Października. – R. 1853.
Korona świętego Stefana to insygnium koronacyjne królów Węgier od XI wieku do 1916 roku, relikwia narodowa i symbol państwowości Węgier. Według legendy w 1000 roku pierwszy madziarski król – Stefan I Święty, otrzymał koronę od papieża Sylwestra II. Istnieją również podania, według których korona miała być przeznaczona dla Bolesława Chrobrego. Jednak anioły przekonały papieża we śnie, aby przekazał ją poselstwu Węgrów.
Historycy twierdzą, że korona powstała dopiero pod koniec XI wieku. Korona jest wykonana ze złota, zdobiona szlachetnymi kamieniami, udekorowana prawdziwymi perłami i misternie wykonanymi wizerunkami świętych i władców. Na jej szczycie znajduje się przekrzywiony krzyżyk.
Dzieje korony obfitują w liczne kradzieże i zaginięcia. W XIV wieku, po wygaśnięciu dynastii Arpadów, korona była obiektem sporu między Karolem Robertem – pierwszym z Andegawenów na tronie węgierskim, a Wacławem II – królem Czech. W XV wieku, po śmierci króla Alberta II Habsburga, szlachta węgierska chciała obsadzić na tronie polskiego króla Władysława III Warneńczyka. Nie chciała do tego dopuścić wdowa po Albercie – Elżbieta. Chciała ona zapewnić panowanie swojemu synowi Władysławowi Pogrobowcowi, dlatego zleciła kradzież korony. Po ukoronowaniu Władysława, wywieziono koronę do Wiener Neustadt. W XVI wieku koronę ukradł Piotr Pereny. Niestety wkrótce trafił on do tureckiej niewoli. Tym samym korona znalazła się w rękach sułtana Sulejmana Wspaniałego. Sułtan wysłał koronę swojemu wasalowi Janowi Zapolyi, władcy Siedmiogrodu. Po śmierci Zapolyi korona wróciła do Habsburgów i była przechowywana na zamkach w Wiedniu, Pradze i Bratysławie. Od 1790 roku przechowywana była na zamku w Budzie.
W 1848 roku Węgrzy nie uznali praw Franciszka Józefa I do tronu węgierskiego. Wybuchła rewolucja, której przywódcą został Lajos Kossuth. Gdy powstanie upadło Kossuth rozkazał zakopać królewskie insygnia w miejscowości Orsova. Insygnia odnaleziono 8 września 1853 roku, przewieziono je do Wiednia i oddano do renowacji.
Insygniów użyto przy koronacji na króla Węgier Franciszka Józefa w 1867 roku i Karola IV w 1916 roku.
Po I wojnie światowej Korona Św. Stefana stała się relikwią narodową i symbolem niepodległości Węgier. W czasie II wojny światowej korona trafiła do Austrii gdzie trafiła w ręce Amerykanów, którzy zdeponowali ją w Forcie Knox. Węgrom została zwrócona przez Jimmy'ego Cartera dopiero w 1978 roku. Od 2000 r. wraz berłem, jabłkiem i mieczem koronacyjnym jest wystawiona w Sali pod Kopułą Parlamentu Węgier.
