Tomáš Zmeškal – „List miłosny pismem klinowym” – recenzja i ocena

opublikowano: 2012-01-04, 19:00
wolna licencja
Po tytule można spodziewać się dzieła poświęconego pracy nad odczytywaniem nieznanych tekstów. Tymczasem skrywa się pod nim współczesna powieść ukazująca pewien ważny problem dotyczący historii nie tylko Czech, ale i całej Europy Środkowej i Wschodniej.
reklama
Tomaš Zmeškal
List miłosny pismem klinowym
cena:
37,00 zł
Wydawca:
W.A.B.
Rok wydania:
2011
Okładka:
miękka ze skrzydełkami
Liczba stron:
376
Format:
123 x 195
ISBN:
978-83-7747-506-5

Akcja książki rozgrywa się na przestrzeni kilkudziesięciu lat w Czechosłowacji, a w nowszych czasach są to już Czechy po rozwodzie ze Słowacją. Jednak z równym powodzeniem mogłaby się ona toczyć w każdym innym kraju totalitarnym. Tematem powieści jest bowiem właśnie wpływ totalitaryzmu na ludzkie życie, który wcale nie ustaje wraz z jego obaleniem.

Zawiązanie akcji jest dość proste: dwaj młodzieńcy rywalizują o względy tej samej dziewczyny i kiedy ta wybiera jednego z nich, odrzucony konkurent składa doniesienie do władz na szczęśliwego rywala, na skutek czego ten trafia na długie lata do więzienia. Pomysł ten wykorzystany był już z wielkim powodzeniem m.in. przez Aleksandra Dumasa w powieści „Hrabia Monte Christo”.

Jednak w odróżnieniu od sławnego poprzednika Zmeškal nie rozwija tu wątku zemsty byłego skazańca. O wiele bardziej interesuje go to, czy jest on w stanie powrócić do normalnego życia. Niestety, płynące z powieści wnioski są jednoznaczne: skazany nie może przebaczyć swojej żonie zdrady z owym donosicielem i nawet dziecko nie jest w stanie zmienić jego decyzji o odejściu od rodziny. Co prawda, kilkakrotnie podejmuje próby powrotu, jednak wszystkie kończą się niepowodzeniem. Po wielkim uczuciu pozostaje jedynie list miłosny pisany pismem klinowym, który powstał jeszcze w czasach młodości, kiedy oboje pasjonowali się tekstami hetyckimi, odczytanymi przez profesora Hroznego. Zarówno sam list, jak i miłość, której jest świadectwem, są trudne do odczytania. Dla tego, kto nie zada sobie trudu, aby je odszyfrować, pozostaną już na zawsze niezrozumiałe. Tak więc skutki totalitaryzmu głęboko tkwią w ludziach, którzy go doświadczyli i pozostają tam aż do ich śmierci.

To główny i najważniejszy wątek książki, lecz istnieją również inne. Na przykład ten poświęcony krewniakowi głównych bohaterów, który mieszka w Londynie i przyjeżdża zwiedzać Czechy. Ponieważ pochodzi z rodziny czeskich emigrantów, doskonale zna język oraz historię kraju i przybywa z niezachwianą pewnością, że świetnie orientuje się w państwie swoich przodków. Tymczasem spotykające go niemal na każdym kroku niespodzianki i dziwne dla niego zachowania, każą mu zrewidować ten pogląd. Okazuje się, że bez znajomości miejscowych obyczajów i tak zwanej duszy narodu, nie można mówić o prawdziwym poznaniu kraju i jego mieszkańców.

„List miłosny pismem klinowym” to debiutancka powieść Tomáša Zmeškala, która przez jedno z czeskich czasopism została uznana za jedną z dwóch najważniejszych książek 2008 roku. W kolejnym roku jej autor został uhonorowany prestiżową nagrodą imienia Josefa Škvoreckiego.

Powieść ta na pewno będzie o wiele bardziej zrozumiała dla ludzi, którzy mają za sobą doświadczenia okresu totalitarnego. Zrozumienie jej przez urodzonych już po jego obaleniu lub też żyjących w społeczeństwach, które szczęśliwie go nie zaznały, będzie o wiele trudniejsze, choć nie niemożliwe.

Ponieważ historia Czechosłowacji i naszego kraju były po roku 1945 podobne, książka może liczyć na wielu polskich czytelników – zarówno tych, którzy żyli i zbierali doświadczenie życiowe w tym okresie, jak i znających go jedynie z opowiadań i lektury. Niech nikogo nie zwiedzie niepozorny wygląd powieści, kryje się pod nim ważna i mądra pozycja. Czas spędzony na jej czytaniu na pewno nie będzie czasem straconym.

Redakcja: Michał Przeperski

Korekta: Bożena Pierga

reklama
Komentarze
o autorze
Ryszard Struck
Radny Jastarni, założyciel i prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Jastarni i pisarz regionalny. Jego dorobek książkowy obejmuje: „Bedeker jastarnicki”, „Półwysep Helski od A do Z”, „Jastarnia – od rybołówstwa do turystyki” oraz „Legendy rybackie” i zbiór anegdot „Jastarnia się śmieje”.

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2024 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone