Artykuły

…

Przeciwpancerne deskorolki i latające miny

Projektowaniem i wytwarzaniem broni zajmują się zazwyczaj wysokiej klasy specjaliści dysponujących odpowiednimi narzędziami oraz sztabami współpracowników. Czasem jednak roli tej muszą się podejmować dość przypadkowi ludzie.

Łukasz Męczykowski

Artykuły

Canossa i spór o inwestyturę, którego nie było

Na pytanie: „po co Henryk IV udał się do Canossy?” zwykle pada szybka odpowiedź: chodziło spór o inwestyturę. Czy aby na pewno?

Grzegorz Dumała

Artykuły

Pytanie miesiąca (9): Pawlik Morozow – jak wyglądała jego historia?

Pawlik Morozow był zwykłym małym chłopcem. Urodził się w 1918 roku we wsi Gierasimowka w guberni tobolskiej za Uralem. Co spowodowało, że stał się powszechnie znany najpierw w krajach komunistycznych, a później bodaj na całym świecie?

Rafał Łatka

Artykuły

Próba naprawy państwa: elekcja vivente rege i parlament. Projekty reform w latach 1658–1660

Szwedzka inwazja z 1655 roku była śmiertelnym zagrożeniem dla pogrążonej w wojnach z Kozakami i Moskwą Rzeczypospolitej. Rezultaty najazdu dowodziły wszakże, iż potencjał państwa polsko-litewskiego był nadal ogromny i wciąż było ono zdolne do rozstrzygania własnych losów. Tragiczne wstrząsy z lat 1648–1655 uświadomiły jednak najbardziej oświeconym kręgom społeczeństwa potrzebę przeprowadzenia reform. Ich przedmiotem stała się elekcja vivente rege oraz parlament.

Maciej Adam Pieńkowski

Artykuły

Jak stary John Bell Hood z jedną nogą pomaszerował do Tennessee

Pamiętnikarka z Południa Mary Boykin Chesnut spotkała pewnego dnia zarośniętego Teksańczyka. Jego przyjaciele zginęli, a on sam stracił rękę. Nie uważał, że zwalnia go to ze służby: „Jeśli stary Hood może maszerować z jedną nogą, to ja mogę z jedną ręką” – powiedział. W listopadzie 1864 roku rzeczony „stary Hood” – John Bell Hood – wybrał się na swój ostatni wielki marsz: do Tennessee.

Michał Staniszewski

Artykuły

Zorian Dołęga-Chodakowski (Adam Czarnocki) i jego badania terenowe nad Słowiańszczyzną

Adam Czarnocki, znany bardziej jako Zorian Dołęga-Chodakowski, zasłynął dzięki pracy: „O Słowiańszczyźnie przed chrześcijaństwem”. Jest uważany za jednego z prekursorów badań nad Słowiańszczyzną. Autorzy dziewiętnastowiecznych publikacji podają sprzeczne informacje na temat jego niewątpliwie ciekawego życia.

Aleksandra Jeleń

Artykuły

Walka o pokój. Propaganda antywojenna lat 50. w polskim filmie dokumentalnym

Uśmiechnięte dziecięce twarze, entuzjastyczne deklaracje, wiece pod sztandarami z charakterystycznym białym gołąbkiem… To tylko niektóre z obrazów, które nieodmiennie kojarzą się tzw. „ruchem pokoju”, który od końca lat 40. opanował przestrzeń publiczną w Polsce, a także we wszystkich pozostałych krajach Bloku Wschodniego.

Gabriela Nastałek-Żygadło

Artykuły

I kryzys marokański. Gdy świat stanął u progu wojny (cz. 1): Wilhelmstraße

Bernhard von Bülow oraz Friedrich von Holstein wpadli na pomysł wywołania międzynarodowego kryzysu, który miał doprowadzić do spektakularnej klęski zawartej niedawno ententy. Wilhelm II wspominał później o samym sobie, że „Kaiser znów się ugiął” i zgodził się na realizację tego planu.

Przemysław Piotr Damski

Artykuły

I kryzys marokański: dramatis personae

Fotografie i podstawowe informacje o postaciach występujących w artykule „I kryzys marokański. Gdy świat stanął u progu wojny”.

Przemysław Piotr Damski

Artykuły

Grzegorz Ciechowski – nie wywieszał białej flagi

Tuż przed pierwszymi Świętami Bożego Narodzenia w nowym tysiącleciu, 22 grudnia 2001 r., z powodu tętniaka serca zmarł Grzegorz Ciechowski.

Przemysław Piotr Damski

Artykuły

Majątek wielkiego księcia

Losy brata ostatniego cara Rosji – wielkiego księcia Michała Aleksandrowicza Romanowa – mogłyby stać się kanwą wzruszającego filmu. Po śmierci ojca, Aleksandra III (1894) i brata Jerzego (1899), stał się formalnym następcą władcy Imperium Rosyjskiego Mikołaja II. Tytuł ten i wszelkie inne zaszczyty odrzucił, kierując się sercem, by ożenić się z Natalią Siergiejewną Brassow.

Jarosław Kapsa

Artykuły

Gospodarka PRL dekady Edwarda Gierka (1970–1980)

Główną przyczyną przejęcia władzy przez ekipę Edwarda Gierka były wydarzenia z grudnia 1970 roku. Wprowadzone wówczas podwyżki spowodowały wybuch strajków w Stoczni Gdańskiej i innych zakładach produkcyjnych w różnych regionach kraju. Władze rozprawiły się z robotnikami za pomocą siły, co Władysław Gomułka przypłacił utratą stanowiska pierwszego sekretarza KC PZPR. Jak wyglądała później gospodarka PRL dekady Edwarda Gierka?

Mateusz Kusz

Artykuły

Europa wieku oświecenia a świat islamu

W drugiej połowie XVIII wieku przeżywającą ciężki kryzys wewnętrzny Turcję nazywano często „chorym człowiekiem Europy”, a więc uznawano ją w jakiś sposób za jej część. Dziś odmawia się Turcji szans na udział w integracji europejskiej, choć jest daleko bardziej europejska niż była w „wieku świateł”.

Piotr Napierała

Artykuły

Żuławska mała ojczyzna (cz. II): cmentarze menonitów

Żuławy, „mała ojczyzna” menonitów, obfita jest w ślady dawnego holenderskiego osadnictwa. Wśród nich zachowały się dość liczne cmentarze o specyficznym układzie i bogatej symbolice. Niestety, wiele z nich znajduje się w opłakanym stanie. Warto zainteresować się zapomnianymi nekropoliami na Żuławach.

Alicja Młyńska

Artykuły

Święta typowe dla PRL (na przykładzie Huty Stalowa Wola w latach 1970–1980)

W PRL święta były okazją do pokazania osiągnięć partii oraz poszczególnych zakładów pracy. Typowe dla tego okresu były: Dzień Kobiet, Święto Pracy, Święto Odrodzenia i Rocznica Rewolucji Październikowej oraz święta branżowe, np. Dzień Hutnika. Wiele świąt zostało też zniesionych przez władzę, m.in. Święto Trzech Króli, Dzień Konstytucji 3 maja, Święto Matki Boskiej Zielnej oraz Święto Niepodległości.

Mateusz Kusz

Artykuły

Hachszara na ziemiach polskich

Trudne warunki osadnictwa żydowskiego w Palestynie zmusił organizacje syjonistyczne do stworzenia systemu przygotowującego potencjalnych imigrantów do życia w bliskowschodnim kraju. Funkcjonował on nawet wtedy, kiedy w związku z rewoltą arabską lat 1936–1939 Brytyjczycy poważnie ograniczali kwoty imigracyjne.

Grażyna Gregorowicz

Artykuły

Homoseksualizm: początki

Skąd się wziął homoseksualizm? Próby odpowiedzi na to pytanie podejmują już od dłuższego czasu specjaliści od genetyki czy socjobiologii, nie dochodząc zresztą do wiążących ustaleń. Jako historyk, niezbyt kompetentny do rozważania tego typu kwestii, postaram się odpowiedzieć na to pytanie rozumiane inaczej, to znaczy nie „skąd się wziął homoseksualizm jako zjawisko biologiczne?”, lecz „skąd się wziął homoseksualizm jako kategoria biologiczna?”.

Kamil Frejlich

Artykuły

Imię króla Haakona, czyli jak Norwegia odzyskała niepodległość

Zmienilibyście swoje imię po to, żeby zasiąść na tronie królewskim? Takie historie zdarzają się naprawdę! Wiele mógłby o tym powiedzieć król Norwegii Haakon VII.

Karolina Drozdowska

Artykuły

Pytanie miesiąca (7): Co to jest „Archiwum Mitrochina”?

Jak doszło do wykradzenia i ujawnienia setek dokumentów z archiwum KGB? Co się w nich znajdowało?

Rafał Łatka

Artykuły

Węgorzewo - niezwyczajne losy zwyczajnego miasteczka

Codzienne życie i wichry historii, wielkie zniszczenia i wytrwała odbudowa, nieduże miasteczko i wybitni ludzie – tak w skrócie można streścić historię Węgorzewa, miasta położonego na Mazurach, kilkanaście kilometrów od rosyjskiej granicy, 280 kilometrów od Warszawy i 130 kilometrów od Olsztyna.

Tomasz Leszkowicz

Artykuły

Moralizatorstwo w starym, krakowskim wydaniu, czyli Michał Bobrzyński a spory niepodległościowe

Kto najlepiej przysłużył się sprawie polskiej w czasie I wojny światowej? Nestor krakowskich stańczyków Michał Bobrzyński szczególnie ostro atakował endecję i Romana Dmowskiego, a ten nie pozostawał mu dłużny. W sporach niepodległościowych niewątpliwym zwycięzcą był jednak Józef Piłsudski.

Krzysztof Kloc

Artykuły

Armie świata starożytnego (10): Przemiany w armii rzymskiej w II wieku n.e.

Reformy przeprowadzone przez Augusta okazały się bardzo trwałe, a kolejni cesarze ulepszali osiągnięcia odziedziczone po okresie wczesnego pryncypatu. Zarówno uzbrojenie, jak i taktyka walki ulegały zatem pewnym zmianom zgodnym z duchem czasów.

Waldemar Kowalski

Artykuły

„Kaszub śmierci się nie boi”. O dawnej kulturze pogrzebowej północnej Polski

Kaszubi, mimo wyznawania wielu przesądów, byli bardzo religijni, wiara była jednym z elementów ich kultury. Stąd też wywodziło się społeczne akceptowanie śmierci, szacunek wobec niej oraz zmarłego, przy którego ciele odbywało się wiele obrzędów. Kultura pogrzebowa Kaszubów jest naprawdę bogata.

Alicja Młyńska

Artykuły

Podróże z Histmag.org (1): Pabianice – miasto w cieniu Łodzi

Kiedyś nazwa tej osady miała brzmieć Pobawienice lub Popijanice. Jeszcze w XVIII wieku miasto przerastało wielkością sąsiednią Łódź. W XIX wieku stało się jednym z głównych ośrodków przemysłu włókienniczego. Tu dorastał Maksymilian Kolbe, a piłkę po raz pierwszy kopnął Paweł Janas. Histmag.org zaprasza na wycieczkę do Pabianic pod Łodzią.

Sebastian Adamkiewicz

Artykuły

Kaszubskie upiory, czyli czego bać się nocą na Kaszubach

Kaszubi, jako lud religijny, nie bali się naturalnej śmierci. Pojmowali ją jako „próg wieczności” bądź „powrót do rodzinnych stron”. Lęk wywoływały nocne demony, które dusiły bądź zjadały żywych. Aby się przed nimi ustrzec, odprawiano obrzędy nie zawsze w pełni zgodne z nauką Kościoła. Nocą na Kaszubach rządziła „trupia ekipa”: wieszczy, łopi i mora.

Alicja Młyńska

Artykuły

Krew, strach i propaganda

Barbarzyństwo zbiorowego mordu dokonanego 4 lipca 1946 r. w Kielcach na długie lata narzuciło Polsce wizerunek kraju antysemickiego. Pogrom został propagandowo wykorzystany dla zniesławienia antykomunistycznej opozycji, był także okazją do oskarżeń wobec Kościoła katolickiego. Tragedia kielecka wpisywała się w ciąg dramatycznych zdarzeń towarzyszących instalowaniu zależnego od ZSRR reżimu komunistycznego.

Jarosław Kapsa

Artykuły

Żuławska mała ojczyzna (cz. 1): menonici w delcie Wisły

Położone w delcie Wisły Żuławy stały się w XVI wieku swoistą „ojczyzną” dla protestanckich osadników holenderskich. Menonici, bo o nich mowa, byli specyficzną grupą etniczną, która odcisnęła na tych ziemiach piętno na tyle silne, że do dziś możemy zobaczyć pozostawione tam przez nich ślady.

Alicja Młyńska

Artykuły

Pytanie miesiąca (6): Czym zajmowała się Grupa „D” MSW?

Prowokacje, zastraszanie, pobicia, podpalenia i morderstwa – takimi metodami posługiwała się Grupa „D” Departamentu IV MSW.

Rafał Łatka

Artykuły

Żydzi żywieccy – niechciani i zapomniani. Między konserwatyzmem a antysemityzmem

Zgodnie z ordynacją królowej Konstancji z 1626 roku, Żydzi nie mogli przebywać na terenie Żywca. Od tamtej pory putosze zawsze zgodnie mówili: „nie chcemy tutaj Żydów”.

Marta Banaś

Artykuły

„A gdym haustem w gardło lunął barwą …” – cocktaile w II RP

Trzymając w ręku drink, nie zastanawiamy się, jaka była jego historia. Czy jego nazwa pochodzi od znanej osoby, czy może powstała w związku z jakimś ważnym wydarzeniem. Dla większości z nas jest to przede wszystkim tylko coś do picia. Drinki są jednak bardziej interesujące, niż może się to wydawać na pierwszy rzut oka.

Barbara Męczykowska

Artykuły

Marksistowskie interpretacje, czyli II Rzeczpospolita oczami Polski Ludowej (1944–1956)

„Kraj, w którym kapitalistyczny wyzysk mas pracujących splatał się z półfeudalnymi formami grabieży obszarniczej, pozostawał w stanie niesłychanego zacofania”, czyli jak pisano o II RP w polskiej historiografii okresu stalinizmu.

Krzysztof Kloc

Artykuły

Warszawiacy pod Jasną Górą

W sierpniu 1944 r. solidarność z Warszawą była sprawą najważniejszą. Młodzież z miast zasilała oddziały leśne idące na odsiecz powstańcom. Pomocy potrzebowali też wyrzuceni ze spalonych domów, pozbawieni żywności, lekarstw, chorzy i ranni mieszkańcy Warszawy. Ludzkiej życzliwości na szczęście nie brakowało, mimo okupacyjnej nędzy i wojennej demoralizacji.

Jarosław Kapsa

Artykuły

Nieświęty Tertulian

O pierwszych wiekach rodzącego się chrześcijaństwa nie sposób mówić, pomijając osobę Tertuliana. Mimo swoich niewątpliwych zasług dla nowej religii, nie został uznany ani za świętego, ani za Ojca Kościoła.

Szymon Huptyś

Artykuły

Film „Pali się moja panno” Miloša Formana jako metafora

Tydzień przed świętami Bożego Narodzenia w 1967 r. na ekrany kin w całej Czechosłowacji wszedł nowy film Miloša Formana. Razem z „Pociągami pod specjalnym nadzorem” czy „Żartu” stał się on jednym z symboli czeskiej nowej fali. Jak się okazało, był to też ostatni film Formana nakręcony w ojczyźnie.

Stanisław Witecki

Artykuły

Armie świata starożytnego (9): Armia rzymska okresu wczesnego Cesarstwa (I w. n.e.)

„Często prowadziłem wojny, domową i obcą, na morzu i ziemi, na całym świecie i jako Zwycięzca wybaczyłem tym wszystkim obywatelom, którzy tego oczekiwali. Tak samo ze wszystkimi innymi nacjami [postąpiłem]; tych, którym mogłem bezpiecznie przebaczyć, wolałem zachować, niż niszczyć […] Rozszerzyłem granice Rzeczpospolitej we wszystkich prowincjach Rzymu, w których nasi sąsiedzi nie stosowali się do naszych reguł”.

Waldemar Kowalski

Artykuły

Panjandrum – rakietowe koło śmierci

Ci szczęściarze, którzy 19 sierpnia 1942 roku mieli okazję oglądać oddalający się brzeg Dieppe, na zawsze zapamiętali mur na plaży Niebieskiej. Ta prosta budowla przyczyniła się do zagłady Royal Regiment of Canada. Jeśli alianci mieli wedrzeć się szturmem do wnętrza Festung Europa, musieli opracować skuteczne metody niszczenia przeszkód. Ceną porażki była śmierć setek żołnierzy.

Łukasz Męczykowski

Artykuły

Gheorghe Hagi, czyli rumuńska piłka w pigułce

Rumuńska piłka nożna – poza tym, że jest zdecydowanie lepsza od polskiej (co nie jest trudne) – obfituje także w nietypowe postaci, bardziej i mniej znane. Jednak to właśnie Gheorghe Hagi stał się symbolem rumuńskiego futbolu ostatniego trzydziestolecia.

Michał Wasiucionek

Artykuły

Pytanie miesiąca (4): Czy Józef Mackiewicz był kolaborantem?

Józef Mackiewicz był pisarzem i publicystą znanym ze swej nieprzejednanej antykomunistycznej postawy. W ciągu swojego życia był też wielokrotnie oskarżany o kolaborację z hitlerowskim okupantem. Czy słusznie?

Rafał Łatka

Artykuły

Przedwojenne plażowanie w Trójmieście

Piaszczysta plaża, wycieczki łódkami po Zatoce Gdańskiej, spacery brzegiem morza, zapach sosnowych lasów i jodu, odprężające ciepłe kąpiele, nauka gry w tenisa. Takie i inne atrakcje czekały na letników przybywających do Trójmiasta na początku XX wieku.

Alicja Młyńska

Artykuły

O pochodzeniu walk gladiatorów

Geneza walk gladiatorów wywołuje wśród historyków liczne kontrowersje. Badacze doszukują się ich pierwowzoru w Galii, Etrurii oraz Kampanii, a chociaż ich celem było zabicie przeciwnika, niektórzy uznają je za formę sportu.

Jakub Kujawa

Artykuły

Jan Matejko: „Bitwa pod Grunwaldem”

Obraz „Bitwa pod Grunwaldem” Jana Matejki dorównuje sławą wydarzeniu historycznemu, które przedstawia. Jak i dlaczego powstał? Jakie były jego późniejsze dzieje? Jakie przesłanie niósł dawniej, a jakie niesie dzisiaj?

Damian Bębnowski , Łukasz Ćwikła

Artykuły

Pytanie miesiąca (3): Jak werbowano duchownych do współpracy z UB i SB?

Historycy szacują, że około 10% duchownych współpracowało z aparatem bezpieczeństwa PRL. Zdecydowana większość księży oparła się zatem presji UB i SB, niemniej liczba tych, którzy ulegli, wcale nie była mała, szczególnie gdy doliczy się tzw. ,,księży patriotów”, którzy oficjalnie angażowali się po stronie komunistycznego państwa.

Rafał Łatka

Artykuły

Adam Jerzy Czartoryski: człowiek niezrealizowanych nadziei

15 lipca 1861 roku zmarł książę Adam Jerzy Czartoryski – osoba niełatwa do oceny, ale niezwykle interesująca, aktywna i konsekwentnie dążąca do realizacji swego największego pragnienia, jakim była niepodległość Polski.

Przemysław Piotr Damski

Artykuły

Jim Morrison – jeździec burzy

Podobno "Ryszard Riedel":http://histmag.org/?id=1905 miał kiedyś stwierdzić, że chciałby umrzeć młodo, jak Jim Morrison – poeta, muzyk, współtwórca i lider kapeli The Doors. Umierając w Paryżu miał zaledwie 27 lat. Mimo to przeszedł do historii muzyki i pozostaje jedną z jej ikon.

Przemysław Piotr Damski

Artykuły

Dyplomacja USA w czasie I wojny światowej

Przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny po stronie koalicji diametralnie zmieniło stosunek sił. 3 700 000 Amerykanów znalazło się pod bronią, a przeszło 10 000 000 musiało pracować w służbach pomocniczych i dla zaopatrzenia frontu. W celu sfinansowania potrzeb wojska wypuszczono do 1919 r. obligacje na sumę 21 448 120 300 dolarów.

Jan Ratuszniak

Artykuły

Big history, czyli historia w makroskali

Kiedy zaczyna się historia? Czy wraz z powstaniem pierwszych miast i państw? A może w momencie wynalezienia pisma? Każda z tych propozycji jest dość arbitralna i może zostać łatwo podważona. Kliku historyków postanowiło w tej sytuacji zacząć od początku. Od samego początku.

Michał Wasiucionek

Artykuły

Konstantyn II – wielki król Szkocji

W Polsce spośród średniowiecznych władców Szkocji w pamięci zbiorowej funkcjonują zapewne dwaj – Makbet i Robert Bruce. Pierwszy zawdzięcza to Williamowi Szekspirowi, drugi Melowi Gibsonowi. Jednak i inni szkoccy królowie mają ciekawe biografie. Konstantyn II, panujący w latach 900–943, był wielkim wojownikiem i reformatorem. W pewnym momencie zamknął się w klasztorze. Podobno po kilku latach opuścił go, aby poprowadzić jeszcze jedną zwycięską wyprawę. Dzierży też ciekawy rekord – jest jedynym królem Szkocji w X wieku, który zmarł śmiercią naturalną.

Michael Morys-Twarowski

Artykuły

1941: rok improwizacji

22 czerwca 1941 roku rozpoczęła się jedna z najdziwniejszych kampanii XX wieku. Wehrmacht zmusił do odwrotu liczniejszego przeciwnika dysponującego lepiej uzbrojonymi wozami i tysiącami dział przeciwpancernych. Klęska była tak dotkliwa, że Rosjanie musieli w pośpiechu wprowadzić wiele nowych rozwiązań, niekiedy dość niezwykłych.

Łukasz Męczykowski

Artykuły

Małżeństwo w II RP i przyczyny jego zawarcia

Z miłości, ze strachu przed samotnością, dla posagu, a nawet przez przypadek – z jakich powodów zawierano małżeństwo w II RP?

Anna Jajor-Morawiec

Artykuły

„Śmierć inteligentom!” – czym była mineriada?

Transformacja ustrojowa kojarzy się Rumunom z dwoma krwawymi wydarzeniami – rozstrzelaniem Nicolae i Eleny Ceauşescu i mineriadami. Szczególnie te ostatnie – marsze górników na Bukareszt w celu „zaprowadzenia porządku” – unaoczniły niestabilność rumuńskiej demokracji w latach 90. W czerwcu 1990 roku odbyła się najkrwawsza mineriada...

Michał Wasiucionek

Artykuły

Ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk – duszpasterz studentów i opozycji

W centrum Poznania, przy al. Niepodległości, mieści się klasztor Dominikanów. Wiążą się z nim między innymi wspomnienia dotyczące wydarzeń z początku lat osiemdziesiątych i istotna postać: ojciec Honoriusz Stanisław Kowalczyk.

Magdalena Heruday-Kiełczewska

Artykuły

Bractwo Kapłańskie św. Piusa X i jego postawa wobec Tradycji

Po artykule poświęconym postaci arcybiskupa Marcela Lefebvre’a oraz wydarzeniom, które doprowadziły do założenia FSSPX, prezentujemy syntezę najważniejszych pryncypiów ideowych Bractwa.

Marcin Łukasz Makowski

Artykuły

Centralny Obóz Pracy Potulice (COPP) w dobie Polski stalinowskiej 1945–1950

Po wkroczeniu Rosjan na ziemie polskie i po zakończeniu II wojny światowej dotychczasowe obozy niemieckie zyskały nowy status i nowych więźniów. W niedługim czasie została w nich zgromadzona głównie ludność niemiecka mająca być wysiedlona za linię Odry.

Lucyna Witkowska

Artykuły

Czy Pius XII mógł zrobić więcej dla Żydów w czasie II wojny światowej?

Temat ten od wielu lat budzi kontrowersje: tak w mediach, jak i historiografii. Jest to problem kluczowy dla oceny całości pontyfikatu Piusa XII. Wśród opinii na temat polityki Watykanu w czasie II wojny światowej nie brakuje tych skrajnych.

Rafał Łatka

Artykuły

Armie świata starożytnego (8): Armia rzymska w okresie późnej republiki (II-I w. p.n.e.), cz. 2

Proces profesjonalizacji armii rzymskiej postępował nadal w ciągu całego I stulecia p.n.e. Szczególne zasługi na tym polu miał Gajusz Juliusz Cezar, którego można nazwać kontynuatorem dzieła Mariusza.

Waldemar Kowalski

Artykuły

Śmierć komendanta NSZ

Exodus Brygady Świętokrzyskiej uratował życie kilkuset żołnierzom. Czy ceną za to było zamordowanie komendanta i szefa wywiadu NSZ? W historii tej więcej jest pytań niż odpowiedzi, a najważniejsze osoby dramatu swoją tajemnicę zabrały do grobu.

Jarosław Kapsa

Artykuły

Stalinizm z czeską twarzą. Studium przypadku: Jiři Menzel „Skowronki na uwięzi” (1969)

_Skowronki na uwięzi_ to obraz stalinizmu, ale stalinizmu w wydaniu komediowym. W okresie masowego terroru, wszechwładzy jednej partii i monopolu ideologicznego dystans wobec świata staje się sposobem na zachowanie godności i obronę podstawowych wartości.

Katarzyna Nowak

Artykuły

Bractwo Kapłańskie św. Piusa X: geneza

Marcel Lefebvre aż do ostatnich chwil życia mienił się obrońcą Kościoła powszechnego. Skąd wzięła się reprezentowana przezeń postawa zwana integryzmem katolickim? Bractwo Kapłańskie św. Piusa X – jaka jest jego historia?

Marcin Łukasz Makowski

Artykuły

„Efektywna i cicha broń” – pika lorda Crofta

Brytyjska Home Guard miała na swym wyposażeniu bardzo nieortodoksyjne rodzaje uzbrojenia. Były wśród nich działa wyprodukowane z rur kanalizacyjnych strzelające ładunkami przywiązanymi do kijów od mioteł czy odpalane ze specjalnych wyrzutni deskorolki z minami przeciwpancernymi.

Łukasz Męczykowski

Artykuły

Potulicki obóz przesiedleńczy i pracy w okresie okupacji hitlerowskiej 1941–1945

W roku 1941 w Potulicach uruchomiono obóz przesiedleńczy, następnie obóz pracy, zaś w 1945 roku skoncentrowano w tymże obozie Niemców przeznaczonych do wysiedlenia. Tragedia Potulic trwała do 1950 roku, a ucierpiały w niej narody polski i niemiecki.

Lucyna Witkowska

…

Pierwszy polski
portal historyczny

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.

Portal

Histmag.org - o nas

Kontakt

Tematy

Wesprzyj nas!

Polecamy

Nasze e-booki i audiobooki

Współpraca