1945-1989

Andrzej Friszke - „Między wojną a więzieniem 1945–1953” - recenzja i ocena

Nie jest to historia lekka, łatwa i przyjemna. Nie jest heroiczna ani optymistyczna. Mimo to, warto ją poznać.

Krzysztof Niewiadomski

Katia Petrowska - „Może Estera” - recenzja i ocena

Ta historia składa się z wielu białych plam i rzeczy, których nigdy nie uda się ustalić. Można jedynie snuć domysły, ale...

Bartłomiej Majchrzak

Edith Piaf: „Mały wróbelek” o słowiczym głosie

19 grudnia mija kolejna rocznica urodzin najsłynniejszej francuskiej pieśniarki XX wieku – Edith Piaf. Cały świat uwielbiał tę drobną kobietę, a piosenki śpiewane bogatym, wibrującym głosem rozpoznawał każdy. Regularnie gościła też na łamach prasy, jej życie bowiem było pełne romansów i skandali.

Ewa Woźniak

Trzy sygnały, serca bicie. Historia OSP Kudowa-Zdrój

Ma 70 lat, 37-letni samochód i bagaż różnorodnych doświadczeń na karku… O kogo chodzi? O Ochotniczą Straż Pożarną w Kudowie-Zdroju.

Justyna Szablewska

Jak powstały „Gwiezdne wojny”?

„Panowie. Zbliża się dzień «Gwiezdnych wojen». Czas poczynić plany” – taką kwestią rozpoczyna się jeden z odcinków serialu, który podbił serca publiczności. I choć bohaterowie „Teorii wielkiego podrywu” uważają się za wyjątkowych, to są tylko małą częścią wielomilionowego tłumu fanów sagi George’a Lucasa…

Agata Łysakowska-Trzoss

Aleksander Zawadzki – od weterana wojny z bolszewikami do „prezydenta” PRL

Aleksander Zawadzki w 1918 roku zaciągnął się do formowanego naprędce Wojska Polskiego i walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Niedługo później związał się z ruchem komunistycznym. W latach 1952-1964 przewodniczył Radzie Państwa PRL. Co skłoniło go do tak radykalnej zmiany przekonań?

Konrad Ruzik

Reklamy

Nadieżda Mandelsztam – „Wspomnienia” (informacja)

Świadectwo wspaniałej miłości i odwagi wobec nieludzkiego terroru.

Reklama

(Nie)porozumienie z PRL

Porozumienie okrągłostołowe wciąż budzi kontrowersje. W postawie liberalnego skrzydła opozycji, które przez lata demonizowało Polskę Ludową, a następnie wychwalało osiągnięty z jej włodarzami kompromis, nie można dostrzec logiki. Jakie mogą przyczyny tego braku spójności?

Mateusz Kuryła

Cmentarz Wojskowy w Białymstoku – nekropolia grobów niewygodnych (fotorelacja)

Polska to raj dla miłośników cmentarzy. Dwie wojny światowe w połączeniu z wcześniejszymi wydarzeniami rozgrywającymi się na terenach będących dziś w naszych granicach zapewniły obfitość nekropolii wzniesionych w różnym czasie i stylu. Znajdują się wśród nich również te silnie wpływające na postrzeganie naszej historii.

Łukasz Męczykowski

David G. Williamson – „Polski Ruch Oporu 1939-1947” – recenzja i ocena

Historia drugiej wojny światowej wciąż pozostaje ciekawym i do końca niezbadanym tematem książek historycznych. Co prawda nasza historiografia wykazuje większe zainteresowanie dziejami powojennymi, ale sytuacja na zachodzie wygląda zgoła inaczej. Wystarczy odwiedzić jakąkolwiek angielską księgarnię by przekonać się, że dział poświęcony drugiej wojnie światowej zajmuje poczesne miejsce w ofercie wydawniczej. Temat wciąż pobudza wyobraźnię, interesuje czytelnika i - co równie ważne - pozwala odkrywać mało znane epizody wojny.

Grzegorz Wołk

Andrzej Duda: korzenie

Prezydent Andrzej Duda jest ważnym aktorem wydarzeń politycznych w naszym kraju. Przyjrzyjmy się jego korzeniom i środowisku z którego wyrósł.

Sławomir Kmiecik

The Song Remains the Same – rocznica rozpadu Led Zeppelin

Led Zeppelin – londyński kwartet złożony z Roberta Planta, Jimmy'ego Page'a, Johna Paula Jonesa i Johna Bonhama uważany jest za jeden z najbardziej wpływowych zespołów XX wieku. W ciągu zaledwie 12 lat zrewolucjonizowali oni świat muzyki, odgrywając jedną z kluczowych ról w definiowaniu hard rocka i heavy metalu.

Znamy laureatów konkursu na najlepszą pracę magisterską o PRL

Rok temu redakcja POLITYKI ogłosiła konkurs na najlepszą pracę magisterską poświęconą historii PRL. Patronem nagrody został Mieczysław F. Rakowski, polityk i wieloletni redaktor naczelny tygodnika. Kapituła przyznała Nagrodę główną konkursu oraz dwa wyróżnienia.

Mat. pras.

Rosa Parks i walka o równouprawnienie

1 grudnia 1955 r. 42-letnia czarnoskóra szwaczka Rosa Parks wsiadła do autobusu w Montgomery w stanie Alabama by wrócić z pracy do domu. Po odmowie wykonania polecenia kierowcy, który kazał jej ustąpić miejsca białemu pasażerowi, afroamerykańska społeczność rozpoczęła 381-dniowy bojkot transportu publicznego, a sprawa segregacji rasowej w komunikacji miejskiej trafiła przed Sąd Najwyższy.

Stanisław Ciesielski – „«Terror na co dzień». Polityka represyjna w ZSRR 1945-1953” – recenzja i ocena

Okres rządów Józefa Stalina w ZSRR leż w centrum zainteresowania badaczy historii XX wieku. Pomimo to, wiele aspektów tego okresu do dzisiaj tworzy „białe plamy” w światowej historiografii. Książka Stanisława Ciesielskiego jest, mimo pewnych swoich wad, udaną próbą uporania się z jedną z nich.

Konrad Ruzik

Znak – bolączka prymasa Wyszyńskiego

Środowiska katolickie i Kościół nie stanowiły w Polsce Ludowej monolitu i choć łączyła je niechęć do systemu komunistycznego, nieraz dochodziło do wzajemnych tarć. Przedstawienie w Watykanie przez Znak memoriału „Opinia” bez wiedzy prymasa Wyszyńskiego zaogniło trwający już wcześniej konflikt.

Marcin Tunak

Autorka bulwersującej reklamy alkoholu usłyszała zarzut

Prokuratura postawiła zarzuty 28-letniej Marcie S., która wykorzystała zdjęcie z tragicznych Wydarzeń Lubińskich '82 do reklamy wódki.

Antoni Olbrychski

Jerzy Feliks Szymański - „Losy skoczka” - recenzja i ocena

Życie Jerzego Feliksa Szymańskiego było tak skomplikowane jak czasy, w których przyszło mu żyć. Czy warto zapoznać się z jego wspomnieniami, pisanymi pod koniec życia?

Kamil Kartasiński

„Kapitalistyczne podziemie kulinarne”, czyli o obecności Coca-Coli w PRL

Coca-Cola to marka, która nawet dzisiaj kojarzy się jako symbol kapitalizmu i amerykańskiego sukcesu. Dla rządzących Polską Ludową był to więc produkt wysoce niepożądany. A jak zapatrywali się na niego zwykli obywatele i czy komuniści faktycznie zdołali zniechęcić ich do „napoju imperialistów”?

Weronika Jasieniak

„Solidarność” – 5 faktów z historii, które warto znać

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” to jedno z najważniejszych zjawisk w historii Polski, a jego działalność przyczyniła się do upadku PRL. Jednak losy wielomilionowego związku to także historia bardzo różnych ludzi i wydarzeń – przypominamy o kilku z nich.

Sinn Féin: partia walki o irlandzką wolność

Sinn Féin to partia działająca w Irlandii i Irlandii Północnej, założona pierwotnie 28 listopada 1905 r. przez Artura Griffitha. Choć związana z nią była znaczna część ważnych polityków irlandzkich, historia tej partii to opowieść... o ciągłych kryzysach i rozłamach.

Bruce Lee – 10 faktów z życia

27 listopada 1940 roku urodził się Bruce Lee. Oto 10 faktów o nim!

Dominika Krawczyk

Dyskusja o logice w Związku Radzieckim, czyli urywek z prasy specjalistycznej okresu stalinowskiego Marginesy historii

Stalinizm odcisnął piętno na całej polskiej rzeczywistości. Nie ma więc się co dziwić, że dokonał tego również w nauce, a szczególnie w filozofii, gdzie zaczął królować marksizm-leninizm, a nawet marksizm-stalinizm.

Paweł Rzewuski

FBI przeciwko sowieckim agentom

Choć w Związku Sowieckim w najlepsze trwała pieriestrojka, a Michaił Gorbaczow obiecywał reformy i demokrację, wojna wywiadów trwała w najlepsze. Oto jeden z ostatnich epizodów walki wywiadów, który rozegrał się częściowo już po upadku „imperium zła”.

Andrzej Kowalski

Moc zniszczenia – radziecka bomba wodorowa

22 listopada 1955 r. w Semipałatyńsku została zdetonowana pierwsza radziecka bomba wodorowa, oznaczona jako RDS-37. Perspektywa posiadania tego typu broni przez obie rywalizujące strony, w połączeniu z wciąż narastającym napięciem zimnej wojny, postawiła cały glob przed zagrożeniem zupełnie nowego typu.

Paweł Jasienica w szeregach brygady „Łupaszki”

Paweł Jasienica to nie tylko jeden z najlepszych popularyzatorów historii w dziejach Polski. To również bohater podziemia niepodległościowego po II wojnie światowej. Jego historia niesie jednak w sobie wiele goryczy.

Grzegorz Wąsowski

Dariusz Michalski – „Trzysta tysięcy gitar nam gra” – recenzja i ocena

Piosenka to nie tylko zbiór połączonych ze sobą słów i dźwięków. To również przekaz. Za jego pomocą można wyrazić niemal wszystko. Trzecim tomem „Historii polskiej muzyki rozrywkowej” Dariusz Michalski wprowadza nas w wyjątkowy okres między 1958 a 1973 rokiem. Były to czasy, gdy grał każdy i na wszystkim.

Dominika Róg

Dziś Narożniak – jutro Wałęsa

35 lat temu komunistyczne władze rzuciły wyzwanie „Solidarności”. Symbolem konfrontacji stało się aresztowanie Jana Narożniaka

Jan Skórzyński

„Pilecki” – reż. Mirosław Krzyszkowski – recenzja i ocena filmu

Jeden z największych bohaterów nie tylko polskiej, ale również europejskiej historii. Pokazujący, czym może stać się dla człowieka Ojczyzna, honor i godność. Udowadniający, że bycie Polakiem oznacza zawziętość, dumę i walkę o wolność za wszelką cenę. 25 września 2015 na ekranach pojawił się film o rotmistrzu Witoldzie Pileckim.

Anna Szczykutowicz

Reklamy

VII EDYCJA konkursu na najlepszą pracę magisterską i doktorską dotyczącą tematyki związanej z historią Solidarności, opozycją wobec komunizmu

Przedmiotem Konkursu jest wybór najlepszej pracy magisterskiej i doktorskiej powstałej po 2013 roku, dotyczącej tematyki związanej z historią Solidarności, opozycją wobec komunizmu i dyktatury oraz/lub ideą solidarności społecznej, dysponującej wysokim potencjałem innowacyjności i odznaczającej się dużą wartością merytoryczną.

Reklama

Asadowie – z kim walczą syryjscy rebelianci?

Asadowie od dziesięcioleci rządzą krajem rozdartym krwawą wojną domową – Syrią. Należą oni do szyickiej sekty alawitów, której wierzenia pozostają skrywanym przez nich sekretem. 13 listopada 1970 r. Hafiz Al-Asad zdobył samodzielną władzę w kraju w wyniku zamachu stanu. Od tamtego czasu Asadowie trwają u władzy.

Filip A. Jakubowski

Most szpiegów – reż. Steven Spielberg – recenzja i ocena filmu

Zimna wojna rozpoczęła epokę światowych konfliktów nowej generacji – zamiast broni palnej jako oręż zaczęto traktować informację, zamiast racjonalnej polityki uprawiano propagandę. Opowiada o tym nowy film Stevena Spielberga „Most szpiegów”, wchodzący do kin 27 listopada.

Agnieszka Woch

Helmut Schmidt – kanclerz z Hamburga

„Ludzie którzy mają wizje, powinni iść do lekarza” – zwykł mawiać Helmut Schmidt, były kanclerz Niemiec Zachodnich. Ten niemiecki socjaldemokrata był wyjątkowo pragmatycznym politykiem. W wieku prawie 97 lat zmarł on dziś w swoim rodzinnym Hamburgu.

Michał Przeperski

6 zbrodniarzy SS, którzy (niemal) uniknęli kary

9 listopada 1925 roku powstały nazistowskie „sztafety ochronne” – SS. Chociaż podczas procesu norymberskiego uznano je za organizację zbrodniczą, wielu jej funkcjonariuszy uniknęło kary.

Daria Czarnecka

Wydarzenia

Rzut w minione stulecie - wernisaż wystawy na 90-lecie koszykówki w Polonii Warszawa

Jeden z koszykarzy Polonii uratował od katastrofy budowlanej Krzywą Wieżę w Pizie. Inny został reżyserem i nakręcił film, który obejrzało 30 milionów widzów. Opowie o tym wystawa, której wernisaż odbędzie się w niedzielę 8 listopada o godzinie 16:30 w budynku klubowym przy Konwiktorskiej 6. Wydarzenie pod patronatem Histmag.org!

Mat. pras.

Zmarł Czesław Kiszczak

Dziś w Warszawie zmarł gen. Czesław Kiszczak – wojskowy, w latach 80. minister spraw wewnętrznych, współautor stanu wojennego i bliski współpracownik Wojciecha Jaruzelskiego. Miał 90 lat.

Reklamy

Listopadowe propozycje Wydawnictwa LTW

„Kontra. Sztuka walki z wywiadem przeciwnika” Andrzeja Kowalskiego, „Cel: Andrzej Duda. Przemysł pogardy kontra prezydent zmiany” Stanisława Kmiecika, „Szkice o Żołnierzach Wyklętych i współczesnej Polsce” Grzegorza Wąsowskiego i „Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP. Z działalności Oddziału II SG WP. Tom 5” pod red. Tadeusza Dubickiego – to propozycje Wydawnictwa LTW na coraz dłuższe jesienne wieczory. Zapraszamy do lektury!

Reklama

Opinie

Powrót Royal Navy

Królewska Marynarka Wojenna rozpoczyna budowę stałej bazy na wschód od Suezu. Czy Zjednoczone Królestwo wraca do światowej gry mocarstw?

Przemysław Mrówka

Robert Schneider – „Pierwsze damy Francji” – recenzja i ocena

Władza uzależnia, upaja, bywa jak narkotyk. Dodaje skrzydeł, otwiera wiele drzwi i stwarza nowe możliwości. A co wtedy, gdy to wszystko jest o krok, na wyciągnięcie ręki, a jednocześnie wciąż tak bardzo daleko?

Dominika Róg

Architecture is a good idea

Najbardziej znany obraz świata? video

Jakie dzieło malarstwa jest najbardziej rozpowszechnione? Co ma z tym wspólnego Mao Zedong? Odpowiedź może być zaskakująca...

Ryszard Czajkowski – „Rok w lodach Antarktydy” – recenzja i ocena

W 1965 roku Ryszard Czajkowski spełnił młodzieńcze marzenie i wyruszył w swą pierwszą wyprawę na Antarktydę. Wspomnienia i zdjęcia z 17 miesięcy spędzonych na tym kontynencie zawarł w wydanej pół wieku później książce. Czy warto się z nią zapoznać?

Mateusz Będkowski

Wywiady

„Uciekinier” – nietypowa relacja ocalonego z Zagłady

We współpracy Ośrodka KARTA i Domu Wydawniczego PWN tej jesieni w księgarniach pojawiło się nowe wydanie wspomnień ocalonego z Zagłady Józefa Makowskiego, który koszmar wojny przeżył dzięki... zaciągnięciu się do służby pomocniczej Wehrmachtu. O tę wyjątkową książkę pytamy jej redaktora – dr Aleksandrę Janiszewską z KARTY.

Wywiady

Wspólnota z Sali BHP

Strajki sierpniowe w 1980 roku były jednym z najważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Polski. Ich centrum znalazło się w Gdańsku i Gdyni. Na czym polegał fenomen robotniczych wystąpień? Pytamy o to Annę Machcewicz, autorką nowej monografii trójmiejskich protestów zatytułowanej „Bunt”.

Boris Sokołow - „Rokossowski” - recenzja i ocena

Marszałek Konstanty Konstantynowicz Rokossowski był jednym z tych ludzi, bez których historia naszej części Europy wyglądała by zupełnie inaczej.

Rafał Brodacki

Opinie

Kampania wyborcza dobiła do poziomu stanu wojennego

Coraz powszechniejsza jest opinia, że poziom tegorocznej kampanii wyborczej z każdym dniem osiąga coraz większe dno. Jak się okazuje, wciąż możliwe jest pukanie od spodu – partia rządząca swoim spotem o budowaniu i niszczeniu domu osiągnęła poziom propagandy PZPR z lat 80.

Dominika Czarnecka – „Pomniki wdzięczności” Armii Czerwonej – recenzja i ocena

Wdzięczność wobec Armii Czerwonej za pokonanie nazistowskich okupantów stanowiła jeden z głównych dogmatów ideologiczno-politycznych Polski „ludowej”. Nic dziwnego, że propagowano ją poprzez wykucie w setkach pomników rozsianych po terenie całego kraju. Kontrowersyjne monumenty oraz debaty toczone wokół ich dalszych losów po 1989 r. są tematem nowej monografii IPN.

Filip Gończyński-Jussis

Komendant powrócił – uroczystości pogrzebowe płk. Jana Piwnika „Ponurego”

Trzy dni (10-12 czerwca 1988 r.) wyjątkowo zapisały się na kartach historii powojennej Polski. Po wielu latach prochy „Ponurego” zostały sprowadzone do kraju z Wawiórki w dzisiejszej Białorusi. Pogrzeb ten był nie tylko wielką uroczystością związaną z Ziemią Świętokrzyską, ale również pierwszym tak dużym zjazdem akowców i ogromnym wyrażeniem emocji, długo tłumionych przez władze komunistyczne.

Anna Szczykutowicz

Zarys historii intelektualnej liberalizmu: „Stary liberalizm”

Jak wolność i zasady liberalizmu rozumieli tacy myśliciele jak Herbert Spencer, Ludwig von Mises, Friedrich Hayek, Robert Nozick czy Ayn Rand?

Mateusz Kuryła

Nikita Chruszczow w dowcipie i anegdocie

15 kwietnia 1894 roku w wiosce Kalinówka urodził się Nikita Chruszczow. Dzięki niezwykłej historii Rosji w XX wieku znalazł się na szczytach władzy. Przez ponad dekadę szefował Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego i z tego okresu pochodzi większość anegdot i dowcipów na jego temat. 12 marca 1960 roku miał miejsce słynny epizod z uderzaniem przez niego butem o pulpit w czasie debaty w ONZ.

Michał Przeperski

Fidel Castro – legendarny kubański caudillo

Fidel Castro przetrwał 11 prezydentów USA, setki zamachów na swoje życie, upadek ZSRR, kubański kryzys gospodarczy, wieloletnie embargo i masę bojkotów. Jego znaczenie dla latynoamerykańskiego kontynentu i Trzeciego Świata jest bardzo symboliczne. Dla wielu ciągle, mimo upadku „realnego socjalizmu”, pozostaje legendą. Zmarł w 2016 roku. Jak to się stało że słynny caudillo w krajach Południa i dzisiejszej demokratycznej Ameryce Łacińskiej cieszy się aż tak wielką aprobatą?

Tomasz Skowronek

„Śląsk, którego nie było” – nieznana historia śląskiej architektury

Historia alternatywna jest częściej narzędziem popkultury i rozrywki niż dobrym punktem odniesienia do historii faktycznej. Bywają jednak wyjątki. „Śląsk, którego nie było" to projekt prezentujący architekturę, która znajdowała się czasem o krok od realizacji, a jednak na zawsze pozostała w świecie niespełnionych marzeń i ambicji.

Paweł Czechowski

Agnieszka Woch , Mat. pras.

„Legend” – losy kolejnego gangsterskiego duetu już na wielkim ekranie

Lubicie filmy gangsterskie, uwielbiacie oglądać kolejne kinowe wersje losów Bonnie i Clyde? Być może ten film „Legend” również przyciągnie waszą uwagę. Thriller opowiadający o braciach Kray, będących postrachem Londynu lat 50. i 60., trafi do kin już 9 października.

Strajk w Stoczni Gdańskiej, który obalił komunizm

Strajk w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku doprowadził do narodzin ruchu społecznego, który zatrząsł komunistyczną dyktaturą. Bakcyl wolności uwolniony podczas letnich protestów ostatecznie obalił komunizm.

Anna Machcewicz

Karolina Wichowska - „«Łączka». Poszukiwania i identyfikacja ofiar terroru komunistycznego” – recenzja i ocena

„Łączka” – Kwatera „Ł” warszawskich Powązek – to miejsce, które stało się symbolem zbrodni komunistycznych w Polsce. Żmudne prace badaczy z Instytutu Pamięci Narodowej przywróciły pamięć o polskich bohaterach, którzy mieli zostać na zawsze zapomniani.

Daria Czarnecka

Paweł Skibiński - „Między ołtarzem a tronem. Państwo i Kościół w Hiszpanii w latach 1931-1953” - recenzja i ocena

Stanowisko Kościoła katolickiego wobec wojny domowej w Hiszpanii oraz dyktatury generała Franco wzbudzało i do dnia dzisiejszego wzbudza silne kontrowersje. Opinia publiczna zarówno w Hiszpanii, jak i na świecie zarzucają mu popieranie w czasie wojny domowej generała Franco, zbuntowanego przeciwko legalnie wybranemu rządowi, a następnie ścisłą z nim współpracę w latach jego dyktatury. Książka Pawła Skibińskiego wykazuje, że prawda w tej kwestii jest o wiele bardziej skomplikowana.

Konrad Ruzik

Eric Lichtblau – „Sąsiedzi naziści” – recenzja i ocena

Od zakończenia II wojny światowej mija w tym roku 70 lat, ale sposób ukarania zbrodniarzy nazistowskich do dzisiaj budzi zażenowanie. Potwierdza to książka Erica Lichtblaua „Sąsiedzi naziści. Jak Ameryka stała się bezpiecznym schronieniem dla ludzi Hitlera”.

Piotr Burak

Hipisi po polsku

Nie było chyba w historii drugiej takiej subkultury jak ruch hipisowski. Długowłosi młodzieńcy z gitarami w dłoniach i panny z kwiatami wplecionymi we włosy stali się symbolem pewnej epoki i odcisnęli stałe piętno na społeczeństwach całego świata, w tym także polskiego. O rodzimych „dzieciach kwiatach” traktowało spotkanie „Hipisi – długowłosi buntownicy z PRL”, które odbyło się 17 września w tyskim Starym Magistracie.

Paweł Czechowski

Ł. Marek, M. Bortlik-Dźwierzyńska - „Za Marksem bez Boga” - recenzja i ocena

Nakładem katowickiego oddziału IPN w zeszłym roku ukazał się interesujący album, nawiązujący do wystawy o tym samym tytule. Obszerna pozycja ma charakter przede wszystkim ikonograficzny, prezentując bogaty materiał zdjęciowy, plakatowo-okładkowy, a także fragmenty różnych źródeł z epoki PRL. Atrakcyjność lektury zwiększają zręcznie dobrane cytaty, najczęściej z laickich dokumentów i ówczesnych opracowań.

Juliusz Iwanicki

Maciej Sadowski – „Witold Pilecki. Fotobiografia” – recenzja i ocena

Rotmistrz (a właściwie już pułkownik) Witold Pilecki, twórca słynnego raportu, który wysyłany „za druty” KL Auschwitz miał informować świat, co dzieje się na ogrodzonym terenie w oświęcimskiej dzielnicy Zasole, był przez wiele lat zapomniany. Jako ofiara komunistycznego sądu nie figurował w powszechnej w świadomości. Od kilku lat możemy jednak obserwować swoisty „renesans” pamięci o tym nietuzinkowym bohaterze.

Daria Czarnecka