Historia kobiet

Tajemnicza śmierć ostatniej kochanki Augusta II Mocnego

August II Mocny nie sprawdził się w Polsce jako król. Zasłynął jednak z wielkiej liczby kochanek i nieślubnych dzieci. Ostatnią metresę króla spotkała zaś tragiczna i zagadkowa śmierć.

Marek Teler

Violetta Fułat-Światowska

Żony potwora - Neron i jego kobiety

Trzy kobiety, bez których Neron być może nigdy nie przeszedłby do historii. Jak to było: być żoną potwora?

Bibianna Moraczewska - niezwykłe losy działaczki niepodległościowej

Nie tylko mężczyźni walczyli w XIX wieku o niepodległość Polski. Znaczne zasługi miała na tym polu również płeć piękna. Jakie sukcesy odniosła zapomniana dziś pisarka, Bibianna Moraczewska?

Angelika Blinda

Swietłana Alliłujewa – „Córka Stalina. O Stalinie, Rosji i sobie” – recenzja i ocena

Przed jej ojcem drżały miliony. To właśnie Wódz Wszystkich Narodów, Chorąży Pokoju, miłujący sprawiedliwość społeczną i równość Józef Wissarionowicz Stalin był ojcem autorki. Jak to jest dorastać na Kremlu i mieć na nazwisko Stalin?

Daria Czarnecka

Anna Maria Anders – „Córka generała i piosenkarki” – recenzja i ocena

Któż nie słyszał o generale Władysławie Andersie? Jego najmłodsza córka postanowiła podzielić się wspomnieniami na temat ojca i o swojej własnej działalności.

Dominika Krawczyk

Reportaże/relacje

Konstancja Gładkowska – młodzieńcze natchnienie Fryderyka Chopina

Niemalże w centrum Skierniewic, wśród licznych sklepów i nowoczesnych zabudowań, napotykamy niewielki, modrzewiowy budynek, najpewniej najstarszą spośród drewnianych budowli miasta. Obok wejścia tablica: „W tym domu w latach 1879-1889 mieszkała Konstancja Gładkowska, młodzieńcze natchnienie twórcze Fryderyka Chopina...” Kim była kobieta, której Chopin poświęcił koncert f-moll oraz niejeden z innych utworów? Czym go zauroczyła?

Joanna Fangrat

Magdalena Jastrzębska – „Listy z Kresów. Opowieść o Józefie z Moszyńskich Szembekowej” – recenzja i ocena

Dzieje upadku rodziny - tak mógłby brzmieć podtytuł najnowszej książki Magdaleny Jastrzębskiej „Listy z Kresów. Opowieść o Józefie z Moszyńskich Szembekowej”. Jest to historia posiadaczki olbrzymiej fortuny, ale przede wszystkim obraz zmierzchu jednego z najznaczniejszych polskich rodów.

Agnieszka Woch

Piękna i pobożna - kobieta w sztuce polskiego średniowiecza

Sztukę średniowiecza przepełniała tematyka religijna i rycerska. Znaczną rolę odgrywała w niej również kobieta. Jak prezentował się jej wizerunek?

Katarzyna Hoffman

Malinche – kochanka Cortesa i matka nowego Meksyku

Indiańska kochanka Hernana Cortesa, Malinche, odegrała niebagatelną rolę w hiszpańskiej konkwiście. Jak kobieta odnalazła się w świecie wielkiej polityki i brutalnego podboju?

Damian Dobrosielski

„Róża Sybiru” - polska arystokratka na zesłaniu

Dwunastoletnia Józia pisała w grudniu 1832 roku do ojca: „Mama dla polepszenia zdrowia ma jechać do Karlsbadu, gdzie i ja mam jej towarzyszyć z osobami mnie nauczającymi...

Magdalena Jastrzębska

Emilia - zapomniana siostra Chopina

Każdy Polak zna twórczość Fryderyka Chopina, najwybitniejszego kompozytora epoki romantyzmu. Niewielu jednak wie, że miał on równie utalentowaną siostrę Emilię, której tylko przedwczesna śmierć nie pozwoliła dorównać bratu w popularności

Marek Teler

William Stevenson – „Vera Atkins. Kobieta szpieg” – recenzja i ocena

Ostatnimi czasy ukazało się kilka biografii szpiegów, którzy bogactwem przygód i doświadczeń mogliby obdarzyć wiele osób. Historia Very Atkins jest podobna, Brytyjska agentka przez całe życie musiała jednak zmagać się nie tylko z biurokratami i dowódcami, ale również z własnym pochodzeniem.

Piotr Burak

Anna Radzanowska – zapomniana księżna warszawska

Czy średniowieczny książę mógł w wyborze żony kierować się uczuciem? A może jedynie zmysłem politycznym? Dynastyczne perypetie Piastów zawsze posiadały drugie dno.

Marek Teler

Beletrystyka

Uciekając przed gniewem Tudorów

Król Henryk VII Tudor, który pokonał Ryszarda III Yorka, wciąż obawia się, że ktoś upomni się o koronę Anglii. Pozostali przy życiu Yorkowie znaleźli się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Wśród nich - Małgorzata Pole...

Philippa Gregory

Miłość w czasach stalinowskiego terroru

Młoda i piękna komunistka, krwawy dyktator, tragedia czystek i drugiej wojny światowej. Jak napisać powieść będącą połączeniem romansu i historii wielkiej tragedii? Zapytaliśmy o to Stefana Türschmida, autora książki „Mrok i mgła”.

Dlaczego zabijały? - Niemki w czasie II wojny światowej

Przyjęło się uważać, że zbrodnie są domeną mężczyzn. To jednak nieprawda. Zbrodnia potrafi być kobietą.

Wendy Lower

Anna Nowakowska-Wierzchoś

Natalia Jarska - „Kobiety z Marmuru” - recenzja i ocena

Stalinizm w naszym kraju niejedno miał imię. Czy na przełomie lat 40. i 50. w Polsce doszło do „genderowej rewolucji”?

Wendy Lower – „Furie Hitlera” – recenzja i ocena

Termin „gender” stał się dla wielu synonimem koncepcji ideologicznej. Bywa i tak. Ale bywa również inaczej, czego przykładem jest najnowsza pozycja Wydawnictwa Czarne.

Paweł Rzewuski

Monika Śliwińska – „Muzy Młodej Polski” - recenzja i ocena

Myśleliście, że o Młodej Polsce wiecie wszystko? Jesteście w stanie wymienić jej najważniejszych przedstawicieli i założenia w kilkunastu zdaniach? Monika Śliwińska w swojej książce przypomina nam, że sztuka jest kobietą, a każdy artysta potrzebuje swojej muzy.

Marta Hołowaty

Adolf Hitler i kobiety

Przerażającego dyktatora miał charakteryzować „nieprzejrzysty erotyzm”. Czy człowiek, z którego rozkazu dokonywano potwornych zbrodni, był nienormalny także w dziedzinie seksu? Jak wyglądały jego relacje z kobietami?

Volker Ullrich

Jedyny pogrzeb w KL Auschwitz. Okoliczności śmierci Zofii Praussowej

Zofia Praussowa to jedna z wybitniejszych postaci PPS w okresie II RP. Była też jedną z ponad 70 tys. polskich ofiar KL Auschwitz. Po jej śmierci, tuż przed ewakuacją i wyzwoleniem obozu, współwięźniarki urządziły jej symboliczny pogrzeb. Prawdopodobnie jedyny taki pogrzeb w historii KL Auschwitz.

Bohdan Piętka

Multimedia

Dyskusja „Kobiety i I wojna światowa” video

Jak Wielka Wojna sprzed stu lat wpłynęła na proces emancypacji kobiet? Czy ich udział w walce to nowa odsłona mitu kobiety-Polki? O sprawach tych dyskutowały dr Anna Nowakowska-Wierzchoś i dr Katarzyna Sierakowska.

Marlena Sztyber

Pierwsze Polki na krańcach świata

Do początku XX wieku wśród największych podróżników niewiele było kobiet. Wraz z postępem emancypacji i rozwojem technicznym powoli przełamywano stereotypy, jakoby kobieta nadawała się tylko do roli matki, żony i gospodyni domowej, a kartografia, eksploracja czy medycyna są wyłączną domeną mężczyzn.

Mateusz Będkowski

Ewa Stachniak - „Cesarzowa nocy” - recenzja i ocena

Katarzyna Wielka – wyrachowana i silna – przez większość swojego życia musiała zachowywać pozory, skrywać swoje prawdziwe uczucia i podejmować decyzje, które raz na zawsze zmieniły bieg historii. Choć o carycy powstało wiele książek, mało która z nich potrafiła pokazać tą bardziej ludzką stronę władczyni. Ewie Stachniak się to udało.

Iwona Łoza

Magdalena Jastrzębska - „Księżna Dominikowa” - recenzja i ocena

„Ucieleśnienie tajemniczych mocy i diabelskiego sprytu połączonego z wyglądem anioła” – tak opisywali księżną Teofilę z Morawskich Radziwiłłową jej współcześni. Dziś wciąż budzi skrajne emocje. Ta biograficzna opowieść to dobry wybór dla odbiorców zmęczonych fabularyzowanymi powieściami czy popularnymi serialami historycznymi.

Małgorzata Petlic

„Panny Wyklęte. Wygnane. Vol. 1” – recenzja i ocena płyty

„Panny Wyklęte. Wygnane. Vol. 1” to kolejny projekt Darka Malejonka, zespołu Maleo Reggae Rockers i Fundacji Niepodległości, próbujący przybliżyć współczesną historię Polski. Przedstawia on perspektywę kobiet walczących o niepodległość Ojczyzny w czasie II wojny światowej i skazanych na życie na obczyźnie.

Agnieszka Woch

Romeo i Julia z Gdańska. Historia miłości Anny Pilemann i Maurycego Ferbera

Nie tylko Werona może się poszczycić występującą w jej historii parą sławnych kochanków. W Gdańsku do dziś opowiada się o miłości Anny Pilemann i Maurycego Ferbera. Związek ten nie skończył się co prawda tak tragicznie jak w szekspirowskim dramacie, niemniej dla bezpieczeństwa miasta stanowił poważne zagrożenie.

Aleksandra Anna Drążek

Wspomnienia

Krystyna Kolińska wspomina czasy PRL

„Włączywszy po godzinie siódmej radio, usłyszałam muzykę Chopina, potem głos spikera zapowiadającego o godzinie ósmej – przemówienie generała Jaruzelskiego... Osłupienie. Stan wojenny!” - tak Krystyna Kolińska wspomina czasy PRL.

Krystyna Kolińska

Krzysztof Trojanowski - „Moda w okupowanej Francji i jej polskie echa” - recenzja i ocena

Przedmiotem zainteresowania historii jako dziedziny naukowej nie są jedynie wojny i batalie oraz działalność mężów stanu. Zajmuje się ona także kulturą, społeczeństwem, życiem codziennym czy też… modą.

Michał Gadziński

Żywot kobiety niezależnej

Wśród barwnych postaci kobiecych w historii jedną z mniej znanych jest Teofila Radziwiłłowa, po mężu Morawska. A szkoda, bo mało która kobieta wiodła tak ciekawe życie, jak ona.

Magdalena Jastrzębska

Lucy Maud Montgomery: kobieta, która przerosła swoją epokę

Jej książki to dla jednych pełne ciepła powieści familijne, dla drugich – pretensjonalne powieści dla dorastających pensjonarek; sama bardzo krytycznie podchodziła do swojej twórczości i do siebie jako pisarki uważając, że jest zaledwie dobrym rzemieślnikiem. Kim była Lucy Maud Montgomery, pisarka, która powołała do życia najpopularniejszą rudowłosą bohaterkę, jaką znała literatura – Anię z Zielonego Wzgórza?

Justyna Skalska

Zofia Żeleńska - strażniczka spuścizny Boya

Śmierć Tadeusza Boya-Żeleńskiego nie sprawiła, że przestał być obecny w życiu publicznym. Wynikające z tego obowiązki I nieprzyjemności spadły na jego bliskich. Jak sobie z tym radzili?

Monika Śliwińska

Siostry Pareńskie – wyjątkowe kobiety z młodopolskiego salonu

Początek dwudziestego wieku to w historii kultury polskiej to czas wyjątkowych artystów i intelektualistów. Kim były kobiety, które im towarzyszyły? Pytamy o nie Monikę Śliwińską, autorkę książki „Muzy Młodej Polski. Życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich”.

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Ciekawostki i rocznice

Kobiety przeciw rewolucji. Rosyjskie bataliony kobiece

Kobiety-żołnierze kojarzą się zazwyczaj z Armią Czerwoną w okresie II wojny światowej. Mało kto wie, że pierwsza rosyjska jednostka tego typu została sformowana w armii Rządu Tymczasowego już w 1917 roku. Rosyjskie bataliony kobiece – jaka jest ich historia?

Paweł Rzewuski

Beletrystyka

Trudny zawód mamki - opiekunka Katarzyny de Valois

Katarzyna de Valois była w wieku niemowlęcym karmiona przez wynajętą mamkę. Jak wyglądał proces wyboru? Biorąc pod uwagę, że przyszła kandydatka właśnie straciła własne dziecko, wręcz okrutnie...

Joanna Hickson

Wydarzenia

„Kobieta na Kresach...” – Międzynarodowa konferencja naukowa w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu

Kim były Kresowianki? Jak wyglądało ich życie w minionych dwóch wiekach? Te i inne pytania będą niejednokrotnie powracać podczas Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Kobieta na Kresach. Znane i nieznane – inicjatorki życia społecznego, kulturalnego i gospodarczego”, która w dniach 13–14 listopada odbędzie się w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. Towarzyszyć jej będzie wernisaż wystawy „Drohobycz – miasto jedyne na świecie”. Oba wydarzenia organizowane są pod patronatem Histmag.org!

Reportaże/relacje

Czy bunt w PRL miał płeć?

Czy kobiety walczyły z komunizmem inaczej niż mężczyźni? Czy władza bała się kobiet?

Marlena Sztyber

Reportaże/relacje

Spacer „Szemrana Warszawa: miasto grzechu i kobiet upadłych…” - relacja

Po co Stanisław Staszic chodził na Trembackem? Czym zajmowała się ciocia Bitnerowa? Gdzie spotykali się homoseksualiści w przedwojennej Warszawie? - tego wszystkiego dowiedzieli się uczestnicy spaceru śladami warszawskiej prostytucji. Spacer był inspirowany książką Pawła Rzewuskiego „Warszawa – Miasto Grzechu: Prostytucja w II RP”.

Maciej Zaremba

Maciej Zaremba , Mat. pras.

Giles Whittell – „Kobiety w kokpicie” – recenzja i ocena

Przez stulecia wojna pozostawała domeną mężczyzn. Od czasu do czasu pojawiają się jednak panie chcące wtargnąć przebojem w ten męski świat. Jednymi z najodważniejszych były kobiety z Air Transport Auxiliary.

Łukasz Męczykowski

Reklamy

Joanna Hickson – „Oblubienica z Azincourt” (informacja reklamowa)

Jej olśniewająca uroda była przyczyną wojny. Jej odwaga podbiła serce króla. Epicka powieść o Katarzynie Walezy, księżniczce, która dała początek dynastii Tudorów.

Reklama

Wydarzenia

Spacer śladami warszawskiej prostytucji „Szemrana Warszawa: miasto grzechu i kobiet upadłych”

Portal Histmag.org i projekt Warszawy Historia Ukryta zapraszają na spacer śladami warszawskiej prostytucji. Inspiracją wydarzenia jest książka Pawła Rzewuskiego „Warszawa - miasto grzechu. Prostytucja w II RP.” Spacer wyruszy w niedzielę 12 października o 15.00 z parkingu nad stacją metra „Centrum”.

Flint Whitlock – „Bestie z Buchenwaldu” – recenzja i ocena

Karl i Ilse Kochowie to chyba najsłynniejsze małżeństwo, które władało obozem koncentracyjnym. Ich absolutna władza i bestialstwo stały się wręcz legendarne wśród więźniów KL Buchenwald. Karla na śmierć skazał jeszcze sąd SS (wyrok wykonano 3 kwietnia 1945 roku), zaś Ilse stała się bohaterką jednego z najgłośniejszych powojennych procesów zbrodniarzy nazistowskich.

Daria Czarnecka

Reklamy

Wrześniowe propozycje Iskier

Na wrzesień gorąco polecamy książki - propozycje Iskier: „Zajeździmy kobyłę historii. Wspomnienia poobijanego jeźdźca” Karola Modzelewskiego, „Kalina Jędrusik” Dariusza Michalskiego, „Stommowisko. O mojej rodzinie i o mnie” Ludwika Stommy i „Szopki 1922–1931 Pikadora i Cyrulika Warszawskiego”.

Reklama

Kwartalnik „Karta” – numer 80 – recenzja i ocena

Czasem zamiast dyskusji profesorów czy medialnych mędrców o przyczynach i skutkach wielkich wydarzeń historycznych warto sięgnąć do źródeł, by poznać w ten sposób punkt widzenia i odczucia ich uczestników. Sięgnięcie po kolejny numer „Karty” jest w takiej sytuacji doskonałym rozwiązaniem.

Magdalena Jastrzębska – „Siostry Lachman. Piękne nieznajome” – recenzja i ocena

Na kartach historii Polski napotkać można wiele rodów magnackich – Radziwiłłowie, Potoccy, Czartoryscy. Niewiele osób słyszało jednak o rodzie Lachmanów. Magdalena Jastrzębska postanowiła przypomnieć interesujące losy tej nieco zapomnianej rodziny.

Iwona Łoza

Weronika Grzebalska - „Płeć powstania warszawskiego” - recenzja i ocena

Weronika Grzebalska spojrzała na dzieje sierpniowego zrywu i jego pamięć z perspektywy genderowej i podjęła próbę zrekonstruowania ówczesnego porządku płci. Przy okazji rzuciła wyzwanie powstańczemu mitowi i powszechnym wyobrażeniom na temat wojennego heroizmu. Co wynikło z tych śmiałych zamierzeń? Jakie niebezpieczeństwa i możliwości kryje w sobie feministyczna rewizja dziejów? I jakie wnioski płyną z tego wszystkiego dla historyków?

Izabela Mrzygłód

Jej nogi i ona, czyli przed państwem… Loda Halama

Sąsiedzi mówili o niej: „To nienormalna dziewczyna – ciągle tańczy!”. Tańczyła od Chicago po Tokio, piła szampana z Polą Negri w Hollywood, występowała na deskach Opery Narodowej w Warszawie i reklamowała czekoladki Fuchsa. Kobieta–orkiestra, czyli Loda Halama.

Agata Łysakowska-Trzoss

Prostytucja w Warszawie: mapa nierządu w II RP

O tym, gdzie w Warszawie najlepiej iść „na panienki” w II RP wiedziała już nawet gimnazjalna młodzież. Dla biednych – szybka miłość w nadwiślańskich zaroślach. Dla zamożnych – towarzystwo eleganckich dam w luksusowych lokalach. Jak w II RP wyglądała prostytucja w Warszawie?

Paweł Rzewuski

Reklamy

Lipcowe propozycje Iskier!

„Sensacje z dawnych lat” R. Kalety, „Preteksty do wspomnień” K. Kolińskiej, „Klasztor i kobieta” S. Wasylewskiego i „Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989” A. Friszkego – to propozycje Wydawnictwa Iskry w lipcu. Zapraszamy do lektury!

Reklama

Shana Penn – „Sekret Solidarności” – recenzja i ocena

W ogromnym 10-milionowym ruchu społecznym, jakim była „Solidarność”, kobiety stanowiły mniej więcej połowę wszystkich członków. W obradach Okrągłego Stołu wśród 26 delegatów strony opozycyjnej znalazła się wyłącznie jedna kobieta (niecałe 4%). Jak to się stało, że wywalczona wspólnie demokracja zmarginalizowała większość działaczek? – zastanawia się w swojej książce „Sekret Solidarności” Shana Penn.

Olga Szymanowska

Pułkownik Lachman i jego kobiety

Jerzy Lachman pochodził z protestanckiej szlachty, osiadłej przed laty w Kurlandii. Służył w wojsku rosyjskim, tytułowano go zresztą we wspomnieniach „generałem”. Niestety nie wiadomo, czy była to jedynie grzecznościowa formuła...

Magdalena Jastrzębska

Greckie hetery: starożytne luksusowe prostytutki

Motyle świata starożytnego. Barwne, ulotne, kończące „życie” wraz ze zmierzchem urody. Wzbudzały we współczesnych wiele uczuć: od pogardy do uwielbienia. Cyniczne, bezczelne, chciwe – to główne przymiotniki używane do ich określenia. Seksualne niewolnice czy quasi-małżonki? Oto hetery.

Agnieszka Ostrowska

Lot w kosmos jak zażycie LSD?

Dlaczego USA wysłało kobietę w kosmos aż 20 lat po Związku Radzieckim? Czego wymagałoby członkostwo w klubie żon astronautów? Czy w kosmosie można poradzić sobie z miesiączką? O tym rozmawiamy z Lilly Koppel, autorką książki „Żony Astronatuów”.

Michał Przeperski

Zofia Pomorska: bogata, biedna czy skąpa? Czy faktycznie posiadała legendarne skarby?

Zofia Pomorska to postać tajemnicza. Mówi się, że posiadała legendarne skarby. Rzeczywiste, zaginione przed wieloma laty, być może wręcz nigdy nie istniejące, ale od zawsze intensywnie rozpalały ludzką wyobraźnię. Od bogactw Atlantydy przez skarb Nibelungów, zatopione bogactwa elektora Maksymiliana I Bawarskiego po tajemnicę bursztynowej komnaty. Równie silnie na imaginację mogą oddziaływać skarby związane swoją historią z polskim wybrzeżem.

Aleksandra Anna Drążek

Ryszard Lwie Serce i Eleonora Akwitańska – dzieje matczynej miłości

Ryszard Lwie Serce: rycerz i krzyżowiec. To niezwykle kontrowersyjny władca, który zasłynął z tego, że traktował swe królestwo jako źródło finansujące prowadzone przez niego wojny, a tych nie było mało. Jaki był naprawdę?

Marcin Sałański

Amerykańscy astronauci i ich żony

Znamy historię ludzi, którzy jako pierwsi znaleźli się wśród gwiazd, nie wiemy jednak, jak czuli się ich najbliżsi, którzy zostali na ziemi. Dzięki „Żonom astronautów” poznamy nie tylko żony pionierów wypraw kosmicznych, ale również tą ludzką i przyziemną stronę programu kosmicznego...

Lily Koppel

Lily Koppel – „Żony astronautów” – recenzja i ocena

Żona astronauty – to brzmi dumnie. Można nawet wyobrazić sobie, że to tytuł przysługujący wyjątkowym i nielicznym na świecie kobietom. Co niosło za sobą to wyróżnienie? Lilly Koppel zaprasza w skomplikowaną podróż po równie skomplikowanym życiu kosmożon – wzorów godnych naśladowania dla milionów amerykańskich gospodyń domowych.

Iwona Łoza

Natalia Jarska: „genderowa” rewolucja w PRL była ograniczona

Dzień Kobiet to jedno z bardziej kojarzących się z PRL świąt w naszym kalendarzu. Jak wyglądała polityka komunistów polskich wobec kobiet? Jakie wzorce wykorzystywano? Opowiada o tym dr Natalia Jarska.