Europa

Alvydas Šlepikas – „Mam na imię Marytė” – recenzja i ocena

Książka Šlepikasa należy do tych z gatunku marginesów historii. Porusza temat mało znany i zapomniany. Dzięki niej czytelnik zyskuje pełniejszy obraz okrucieństwa wojny.

Bartłomiej Majchrzak

Kazimierz Sosnkowski: bezsilny sprzeciw Naczelnego Wodza

Kazimierz Sosnkowski krytykował pomysł antyniemieckiego powstania w Polsce, twierdząc, że nie może liczyć ono na pomoc ze strony aliantów i będzie jedynie służyć realizacji interesów ZSRR. Mimo że był Naczelnym Wodzem, nie podejmował w tej kwestii ostatecznej decyzji. Sam znajdował się w zaciekłym sporze z premierem Mikołajczykiem.

Michał Woś

Sąd Ostateczny oczami mistrzów malarstwa Galeria

W chrześcijańskiej historii zbawienia Paruzja, czyli powtórne przyjście Chrystusa, i wynikający z niej Sąd Ostateczny zajmują kluczowe miejsce. Wyobrażenie tego wydarzenia przez wieki było uwieczniane przez mistrzów malarstwa. Prezentujemy dwanaście takich przedstawień.

Tomasz Leszkowicz

Niezależna od wszystkich. O życiu i twórczości Hannah Arendt

Filozof i publicystka znana ze swoich badań nad totalitaryzmem. Jej poglądy i refleksje wywarły ogromny wpływ na myśl polityczną XX wieku. Choć spotkała się z falą krytyki ze strony środowisk syjonistycznych za książkę o kulisach procesu Eichmanna, Hannah Arendt pozostała wierna swoim wartościom.

Ewa Woźniak

Czeczenia - tubylcy kontra carowie

Kaukascy górale przez wieki stawiali opór najeźdźcom. A gdy w końcu musieli ulec, Rosjan drogo kosztowała każda chwila spędzona na podbitej ziemi.

Przemysław Mrówka

Jacques Ravenne – „Siódme życie markiza de Sade” – recenzja i ocena

Chyba żadne nazwisko oświeceniowego pisarza nie wywołuje takich jednoznacznych konotacji jak markiza de Sade. To od jego nazwiska pochodzi termin sadyzm. Kim jednak był tak naprawdę Donatien Aldonze François de Sade? Ile miał żyć? Co skłoniło go do szukania zaspokojenia w brutalności?

Zapomniani obrońcy Wielkiej Brytanii – Polacy w Home Guard

10 maja 1940 roku Wehrmacht ruszył na Zachód. Po raz pierwszy od czasów Wielkiej Wojny, Brytyjczycy zaczęli z niepokojem zerkać w kierunku morza. Spodziewając się inwazji, stworzyli jedną z najdziwniejszych formacji zbrojnych XX wieku – Home Guard. Mało kto wie, że służyli w niej również nasi rodacy.

Łukasz Męczykowski

Reklamy

PREMIERA: Przemysław Mrówka – „Krwawy Kaukaz: Czeczenia”

Imperialne ambicje Rosji to prawdziwy temat-rzeka. Jednym z najciekawszych, a jednocześnie najbardziej ponurych wątków tej historii stanowią dzieje konfliktu w Czeczenii. Kaukascy górale przez wiele lat dzielnie stawiali opór najeźdźcom. A gdy w końcu musieli ulec, Rosjan drogo kosztowała każda chwila spędzona na podbitej ziemi.

Michał Świgoń

Kościół bośniacki – dyskusja o średniowieczu czy o współczesności?

Kościół bośniacki można by z powodzeniem wykorzystać np. do kwestionowania obecnych granic serbsko-bośniackich lub chorwacko-bośniackich. Albo też po to, aby udowodnić odwieczną „bośniackość” terenów obecnej Republiki Serbskiej ([_Republika Srpska_]).

Paweł Cholewicki

Robert K. Massie – „Stalowe fortece, t. IV” – recenzja i ocena

Większość autorów książek, które dotyczyły historii działań wojennych na morzu przedstawia kolejne operacje, bitwy, plany i założenia według planów sztabów. Autor książki „Stalowe fortece” potrafi pójść o krok dalej, potrafi wejść głębiej w swej narracji.

Leszek Molendowski

Wspomnienia

Losy „szwabskiego bękarta”

Większość dzieci wojny – z matki Norweżki i ojca Niemca – dobrze poradziło sobie w dorosłym życiu. Ale ich historie były naznaczone niejednym dramatem i rozterkami tożsamościowymi.

Karl Arvid Mortensen

Podróżnik Henryk Sienkiewicz. Pierwsze zagraniczne wyjazdy pisarza

Ile to razy w szkole słyszeliśmy, że powieść „W pustyni i w puszczy” powstała dzięki podróży Henryka Sienkiewicza w głąb Czarnego Lądu? A czy ktoś zadał sobie pytanie, gdzie jeszcze, oprócz Afryki, zawitał nasz wielki pisarz?

Wspomnienia

Monte Cassino - kartki z dziennika

W maju 1944 r. II Korpus Polski prowadził krwawe walki we Włoszech, uwieńczone zdobyciem klasztoru Monte Cassino. Edward Herzbaum widział to na własne oczy i na bieżąco zapisywał wrażenia.

Edward Herzbaum

Volker Koop – „Werwolf. Ostatni zaciąg Himmlera” - recenzja i ocena

Ile jednak z działań przypisywanych Werwolfowi jest prawdą? Ile w naszej wiedzy faktów, a ile legendy? Złowroga organizacja stworzona przez nazistów u schyłku wojny odsłania wszystkie swoje tajemnice.

Węgierska rewolucja narodowa

15 marca 1848 roku Peszcie wybuchła rewolucja węgierska. Tym samym rozpoczęła się nowa epoka w dziejach narodu węgierskiego. Ważna rola przypadła w niej także Polakom.

Michał Przeperski

Antyczna tawerna we Francji, czyli jak podbite ludy przejmowały obyczaje Rzymian

We Francji znaleziono jedną z najstarszych, rzymskich tawern. I choć ostatni klient opuścił ją ponad 2000 lat temu, do dziś widać, że stanowiła wyjątkowo gwarne miejsce.

Antoni Olbrychski

Elizabeth Massie - „Wersal. Prawo krwi” - recenzja i ocena

Przyznam się bez bicia – serialu „Wersal ” nie oglądałem. Nie tylko dlatego, że nie jestem abonentem stacji która go emitowała, lecz także dlatego, że nie wiedziałem o istnieniu tego dzieła. Po przeczytaniu powstałej na kanwie serialu książki autorstwa Elisabeth Massie, pomyślałem sobie: „może jednak zainwestować w szerszy abonament telewizyjny?”.

Michał Staniszewski

Krzysztof Kieślowski – po prostu reżyser

Mówił: „Obawiam się ludzi, którzy chcą nauczyć albo pokazać cel – mnie czy komukolwiek innemu. Nie wierzę w to, aby cel można było komuś pokazać; każdy musi go sobie znaleźć”. 13 marca 1996 roku, zmarł światowej klasy reżyser Krzysztof Kieślowski.

Agata Łysakowska-Trzoss

O jeden (szkocki) most za daleko – bitwa pod Stirling Bridge

_Wracajcie do swych panów i powiedzcie im, że nie przybyliśmy tu w pokojowych zamiarach, ale walczyć, by pomścić nasze krzywdy i uczynić nasz kraj wolnym_ – te słowa miał wypowiedzieć William Wallace do wysłanników Lorda Surreya nim rozpoczęła się bitwa pod Stirling Bridge. Starcia, które zakończyło się spektakularnym zwycięstwem Szkotów w czasie ich pierwszego powstania.

Grzegorz Wanat

„Zjednoczeni wokół flagi.” Historia i znaczenie symbolu narodowego Albanii

Flaga stanowi silne spoiwo dla zróżnicowanego społeczeństwa Albanii. Od czasu ogłoszenia przez kraj niepodległości w 1912 roku wielokrotnie zmieniała jednak swój wygląd. Kolejne modyfikacje doskonale obrazują skomplikowaną historię tego małego i bliżej nieznanego państwa na Bałkanach.

Olga Lebedeva

Opinie

„Wołyń” Smarzowskiego: potrzebujemy takiego filmu

Polska historia obfitowała w czyny, z których możemy być dumni, ale także w negatywy. W historii XX wieku wciąż pozostaje wiele białych plam, niedomówień i brakujących elementów narracji dziejowej. Jedną z nich są m.in. wydarzenia na terenie Wołynia i Małopolski Wschodniej w czasie II wojny światowej.

Adrian Szostek

Rothschildowie - bankierzy królów

Rothschildowie to rodzina pełna tajemnic. Współczesne korporacje i ich finansowa potęga to pikuś w porównaniu z pozycją wypracowaną przez przedstawicieli wspomnianego rodu. Oto krótka historia o tym jak wykorzystać deficyt budżetowy, aby nieprzyzwoicie się wzbogacić...

Niall Ferguson

Skąd pochodził Rollo?

Pochodzenie Rollona, wikińskiego założyciela Księstwa Normandii, od lat budzi kontrowersje wśród historyków. Teraz do sporu dołączają specjaliści od genetyki, licząc na ostateczne rozstrzygnięcie.

Antoni Olbrychski

Marek Aureliusz. Miłosierny cesarz z krwią na purpurze

Marek Aureliusz przez wieki uznawany był za wzór cnót i symbol idealnego władcy. Czy słusznie? Nowe badania nad starożytnymi źródłami rzucają światło na liczne, zaskakujące wręcz kontrowersje dotyczące życia cesarza – nadużywanie opium czy mordowanie z zimną krwią to tylko niektóre z nich. Jaki naprawdę był „filozof na tronie”?

Marcin Rozmarynowski

Indeks ksiąg (teoretycznie) zakazanych

Dokładnie 400 lat temu słynne dzieło Kopernika _O obrotach ciał niebieskich_, zostało wpisane do Indeksu ksiąg zakazanych. Czym była kościelna cenzura i jakie praktyczne konsekwencje przyniosło to rozwojowi nauki?

Igor Rosa

Imperium Rothschildów

Imperium Rothschildów budowane było przez lata. Należeli do jednej z najsłynniejszych rodzin bogaczy, która rozpoczęła swój marsz ku pieniądzom jeszcze na początku XIX wieku. Co się z nią teraz dzieje?

Przemysław Mrówka

Aleksander Kaczorowski – „Hrabal. Słodka apokalipsa” – recenzja i ocena

Czesi mają dobre piwo, smaczne jedzenie i piękne kobiety. Wszystko to mamy też nad Wisłą. Nie mamy jednak Bohumila Hrabala, o czym boleśnie przypomina książka Aleksandra Kaczorowskiego.

Michał Przeperski

Ostatnie miesiące III Rzeszy

Ostatnie miesiące III Rzeszy upłynęły pod znakiem wzmożonej propagandy. Przeważająca większość Niemców na przełomie 1944/1945 r. czekała już tylko z wytęsknieniem na koniec wojny. Na wschodzie miliony uciekały przed Armią Czerwoną, na zachodzie alianci dzięki swojemu niemal nieograniczonemu panowaniu w powietrzu zasypywali niemieckie miasta i kompleksy zbrojeniowe bombami, obracając je w perzynę.

Volker Koop

Piotr Nikołajewicz Palij - „Zapiski oficera z niewoli” - recenzja i ocena

W ostatnich miesiącach wydawnictwo „Finna” publikuje ciekawe opracowania z okresu II wojny światowej. Po relacjach niemieckiego korespondenta i lekarza przyszedł czas na książkę radzieckiego oficera i inżyniera. Czy wspomnienia Piotra Nikołajewicza Palija są równie ciekawe jak poprzednie pozycje?

Markiz de Sade: filozofia perwersją przykryta

Dla tych, którzy chcą czytać markiza de Sade nie tylko ze względu na erotyczne doznania.

Paweł Rzewuski

Robert Low - „Zaprzysiężeni. Krwawy Topór” - recenzja i ocena

Okrzyk „Wikingowie!” przez 200 lat wzbudzał strach w zachodniej Europie. Sunący na swych okrętach zastępy uzbrojonych po zęby wojowników nie raz potrafili przełamać pewne wydawało się umocnienia. Rzeki nie stanowiły problemu dla ich środków transportu. Nie migali się od fizycznej pracy, nie obawiali się niczego. Innymi słowy – społeczność idealna dla literatury pięknej.

Michał Staniszewski

Bitwa pod Aduą – wielka klęska białego człowieka

Bitwa pod Aduą miała miejsce 1 marca 1896 roku. Wtedy to wojska włoskie stanęły naprzeciw armii etiopskiej. Dowodzący ekspedycją generał Baratieri liczył na szybkie i łatwe zwycięstwo, które zmusi abisyńskiego cesarza do uległości wobec Rzymu. Ku zdumieniu światowej opinii publicznej, to broniący swoich ziem Afrykanie odnieśli triumf.

Michał Woś

Wywiady

Rzym to jeden z najważniejszych bohaterów mojej powieści

Dlaczego postać Agrypiny jest tak interesująca? Jak wiarygodnie opisać tętniące życiem miasto sprzed wieków? I dlaczego Rzym wciąż nas fascynuje? O tym wszystkim, ale nie tylko, rozmawiam z Michałem Kubiczem autorem książki „Agrypina. Cesarstwo we krwi”.

Maciej Zaremba

Multimedia

„Szalony Jack” Churchill Video

W pierwszym odcinku „Historii z brodą” poznacie dzieje „Szalonego Jacka” Churchilla, który przy pomocy łuku uśmiercił w 1940 r. niemieckiego sierżanta. Kim dokładnie był człowiek, który używając pałasza potrafił sterroryzować całe oddziały Niemców? Przekonajcie się sami!

Historia z brodą

Liczba ofiar Auschwitz: problemy

Liczba ofiar KL Auschwitz przez lata stanowiła przedmiot dyskusji historyków. Przyjęte w 1945 roku oficjalne szacunki mówiły o 4 mln zamordowanych i wydawały się znacznie zawyżone. Kiedy i w oparciu o jakie źródła udało się zweryfikować te dane?

Bohdan Piętka

Jacek Cielecki - „Nadzieja wdeptana w błoto” - recenzja i ocena

Służyli w zbrodniczej formacji, aby walczyć o swoją ojczyznę. Wojenny los skierował ich jednak na tereny Śląska Opolskiego, Dolnego Śląska, Danii oraz Czech. Przed Państwem Estończycy służący w 20. dywizji Grenadierów SS.

U-booty i ich rola podczas I wojny światowej

U-booty siały postrach podczas I wojny światowej. Pomiędzy lutym a kwietniem 1917 roku masakra żeglugi handlowej wokół Wysp Brytyjskich zaczęła narastać i obietnica admirała Holtzendorffa, że Wielka Brytania zostanie głodem zmuszona do poddania się, zdawała się być blisko realizacji.

Robert K. Massie

Operacja „Barbarossa” - pierwsze dni

Szok w jakim znaleźli się Sowieci po rozpoczęciu operacji „Barbarossa” był trudny do opisania. I z godziny na godzinę się pogłębiał...

Piotr Nikołajewicz Palij

Michał Kubicz – „Agrypina – cesarstwo we krwi” - recenzja i ocena

Ostatnio na polskim rynku wydawniczym pojawia się coraz więcej powieści historycznych, których akcja osadzona jest w świecie starożytnym. Jednym z dowodów na ten tren jest kolejna pozycja tego typu, nosząca tytuł „Agrypina – cesarstwo we krwi”, opublikowana przez Książnicę.

Mateusz Okoński

Beletrystyka

Los wilczych dzieci

Zbliża się noc. Zimą przychodzi szybciej. Eva ma wrażenie, że od kilku miesięcy już tylko noc i noc. I niekończąca się zima, zaspy, mróz, półmrok, zimno, wiatr i ciągły głód. Zimno przenika przez ubranie do serca, do kości i do mózgu.

Alvydas Šlepikas

Wspomnienia

Operacja „Barbarossa” - tramwaj do Moskwy

Był taki moment, w którym wydawało się, że państwo Stalina jest na kolanach i nic już nie będzie w stanie go uratować. W grudniu 1941 r. niemieccy żołnierze mieli wręcz wjechać do Moskwy tramwajem...

Heinrich Haape

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

Zmarł Umberto Eco

W piątek wieczorem w wieku 84 lat zmarł Umberto Eco – włoski powieściopisarz, eseista, filozof i znawca średniowiecza.

Wikingowie i ich podboje

Kim byli wikingowie? Czy rzeczywiście w średniowieczu Europa drżała przed nimi ze strachu? Czemu wyruszali ze Skandynawii na swoje podboje? Jak wyglądała nordycka mitologia? I w końcu dlaczego od lat funkcjonują w kulturze i popkulturze, o czym świadczy telewizyjny fenomen – serial „Wikingowie”? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w naszych artykułach!

Redakcja

Opinie

Łukaszenko - gra z dyktatorem

Mimo wszystkich wątpliwości – wynikających zarówno ze sposobu sprawowania władzy przez białoruskiego prezydenta, jak i kwestii związanych z sytuacją w regionie – warto, żeby Unia Europejska znów się zaangażowała w relacje z Mińskiem.

Anna Maria Dyner

Front Ludowy w Hiszpanii. Pomiędzy republikanizmem a rewolucjonizmem

Front ludowy: fakty i mity. Wojskowi, którzy doprowadzili do wybuchu wojny domowej w 1936 roku, uzasadniali swoje działania groźbą rewolucji komunistycznej. Krytycy gen. Franco twierdzili natomiast, że Hiszpanii nic takiego nie groziło, a Front Ludowy sprawował władzę z mocy demokratycznego mandatu. Jak było naprawdę?

Konrad Ruzik

Heinrich Haape - „Przystanek Moskwa” - recenzja i ocena

„Jedyną właściwą szkołą chirurga jest wojna” mawiał Hipokrates. Słowa ojca medycyny potwierdza wstrząsająca relacja niemieckiego lekarza Heinricha Haape, który brał udział w walkach na froncie wschodnim.

„Nowa Europa Wschodnia” numer 1/2016 - recenzja i ocena

W pierwszym tegorocznym numerze „Nowej Europy Wschodniej”, dwumiesięcznika wydawanego przez Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu, można przeczytać bardzo dużo o ekonomicznej polityce Polski w stosunku do Ukrainy (a raczej jej braku), ale nie zabraknie także komentarzy dotyczących przeszłości, także tej bolesnej. Nie pominięto także książkowych nowości dotykających tematów „wschodnich”.

Architecture is a good idea

Multimedia

„Ostatnia droga Temeraire'a” – zmierzch epoki żeglowców Video

Obraz „Ostatnia droga Temeraire'a” Williama Turnera jest jednym z najbardziej znanych przedstawień marynistycznych, symbolizujących wielką zmianę w technologii okrętowej.

Z wizytą w raju. Interaktywny obraz Hieronima Boscha

Słynny tryptyk Hieronima Boscha, _Ogród rozkoszy ziemskich_, został udostępniony internautom w wersji interaktywnej. Raj i piekło stają otworem, czekając na zwiedzających.

Antoni Olbrychski

Migracje ludności sprzed 1500 lat wpłynęły na kształt współczesnej Europy

Konsekwencją olbrzymich wędrówek ludności sprzed ponad 1500 lat są współczesne podziały polityczne kontynentu europejskiego. Wśród naukowców ciągle trwają spory o to, jak ten niespokojny okres przebiegał w granicach obecnej Polski.

Nauka w Polsce

Marcin Ogdowski – „Uwikłani” – recenzja i ocena

Zainteresowanie polskiego społeczeństwa i mediów Ukrainą znacznie osłabło w ubiegłym roku. Na przekór nowym tendencjom wyszedł polski korespondent wojenny Marcin Ogdowski. Zaledwie parę miesięcy temu do księgarni trafiła jego powieść pt. „Uwikłani”, której fabuła została umiejscowiona w ogarniętym konfliktem Donbasie.

Marek Bogdan Kozubel

Joanna Kastylijska i Filip I Habsburg, czyli historia trudnej miłości

Małżeństwo Joanny Kastylijskiej i Filipa Habsburga od ponad pięciuset lat rozpala wyobraźnię pisarzy, malarzy i filmowców, a historycy zachodzą w głowę, co w tej historii jest prawdą, a co – tylko romantyczną legendą. Historia okazała się dla niego zbyt łaskawa, a dla niej bezlitosna – on zapisał się w dziejach jako „Piękny”, a ona jako „Szalona”.

Agata Łysakowska-Trzoss

Marek Depczyński - „Rosyjskie Siły Zbrojne od Milutina do Putina” - recenzja i ocena

O tym, że historia jest nauczycielką życia nad Newą i Moskwą zazwyczaj zapominają. Rosja to przedziwny kraj – okresy krótkich lecz dramatycznych wydarzeń tzw. _smut_ przeplata z długimi latami spokoju i względnych czy bezwzględnych sukcesów, które ją usypiają… A potem kolejna _smuta_ i intensywny okres nadrabiania zaległości.

Michał Staniszewski

Beletrystyka

Konanie starego mnicha

Każda wielka historia zaczyna się od narodzin niezwykłego bohatera. No, prawie każda. Są też bowiem takie, które zaczynają się od śmierci.

Robert Low

Adolf Galland – as Luftwaffe, krytyk Göringa i miłośnik cygar

Adolf Galland lubił palić cygara w kokpicie maszyny, a wymalowana na jego samolocie Myszka Miki budziła rozbawienie innych pilotów. I choć liczbą 104 zestrzeleń ustępuje wielu niemieckim asom II wojny światowej, trudno znaleźć drugiego tak charyzmatycznego i wpływowego pilota w szeregach Luftwaffe jak Galland.

Alicja Sułkowska

Maurice Druon – „Królowie przeklęci” t. 2 – recenzja i ocena

W XIV-wiecznej Francji gra o tron toczy się nadal. Nikt nie cofnie się nawet przed najbardziej ohydną zbrodnią, jak dzieciobójstwo, żeby zapewnić sobie nieograniczone wpływy i możliwość panowania. Władza, a nawet jej blask, deprawują najbardziej prawych i wzbudzających dotąd sympatię wielmożów. Ci, którzy pozostają wierni nieżyjącemu Królowi z Żelaza stają zaś przed trudnymi konsekwencjami własnych wyborów.