Ujęcia przekrojowe

Historia Rio de Janeiro na interaktywnej mapie

Interaktywna mapa przedstawia ewolucję kolebki karnawału - od pierwszych osad w XVI wieku, po współczesną, 6-milionową metropolię.

Rafał Kowalczyk , Swietłana Grela-Krawczenko , Przemysław Waingertner

Historia Ukrainy. Skąd się wzięła Ukraina?

Historia Ukrainy jest zawiła. Każdy kraj pragnie mieć długą historię. A kiedy sięga ona średniowiecza, zawsze można spróbować wydłużyć ją aż do głębokiej starożytności...

Światło historii. Górny Śląsk na przestrzeni dziejów - recenzja i ocena Gorola

Cóż Zagłębiak, taki jak ja, może rzec o wystawie dotyczącej historii Górnego Śląska? Wedle stereotypu powinienem zmieszać ją z błotem, ale nie mogę tego zrobić. Po pierwsze nie lubię stereotypów, a po drugie „Światło historii” to ekspozycja więcej niż dobra. Jest wspaniała.

Paweł Czechowski

Paul Nabhan – „Kumin, kakao i karawana” – recenzja i ocena

Wonne przyprawy to nie tylko składniki naszej codziennej kuchni. Cynamon, imbir czy kapary przez wieki kształtowały historię, dając władzę i bogactwa, prowokując odkrycia, wojny oraz… ekspansję religii.

Przemysław Chudzik

Ogromna kolekcja map w wolnym dostępie

Do użytku internautów została oddana jedna z największych kolekcji kartograficznych na świecie, zawierająca blisko 67 000 map, atlasów, książek i ilustracji.

Francis Fukuyama - „Ład polityczny i polityczny regres” - recenzja i ocena

Wielki myśliciel naszych czasów nie wieszczy już „końca historii”. Co nas czeka zamiast tego?

Juliusz Iwanicki

Rafał T. Prinke – „Zwodniczy ogród błędów. Piśmiennictwo alchemiczne do końca XVIII wieku” – recenzja i ocena

Alchemia miała doprowadzić do przemiany ołowiu w złoto. Choć dziś uważamy ją za ślepą uliczkę w historii nauki, to warto bliżej się jej przyjrzeć. Pasjonująca książka Rafała T. Prinke przenosi nas w czasy bezprecedensowej wiary, naiwności i nadziei. Znajdziemy tam również rzeczy, których się nie spodziewamy.

Krzysztof Lasota

Timothy Snyder – „Czarna ziemia. Holokaust jako ostrzeżenie” - recenzja i ocena

Co przeoczyliśmy przez dekady badań nad Holokaustem? Czego nie wiemy, chociaż trud wkładany w upamiętnianie ofiar Zagłady jest tak duży? Innymi słowy: dlaczego warto sięgnąć po „Czarną ziemię. Holokaust jako ostrzeżenie” Timothy'ego Snydera?

Kinga Czechowska

Anatol Taras - „Anatomia nienawiści” - recenzja i ocena

Stosunki naszego kraju z naszym największym wschodnim sąsiadem układały się – delikatnie rzecz ujmując – niezbyt poprawnie. My uważamy się za ofiary ich imperializmu oraz ambicji, oni – za ofiary naszej dwulicowości i niewdzięczności. Dlaczego?

Michał Staniszewski

Wrocław i Lwów w poszukiwaniu tożsamości – debata „Czy przeszłość miasta ma przyszłość?”

Wrocławianie mieli ostatnio okazję wysłuchać ciekawej rozmowy dotyczącej roli historii w tworzeniu wizji przyszłości dwóch miast – Lwowa i Wrocławia. Debata otworzyła wyjątkowe wydarzenie w ramach Europejskiej Stolicy Kultury – Miesiąc Lwowski.

Ewa Woźniak

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Jak wyglądała chrystianizacja Europy?

Przyjęcie chrześcijaństwa musiało być dla Mieszka I niezwykle trudne. We wczesnym średniowieczu wielu władców stanęło przed podobnym dylematem. Chrystianizacja Europy dokonała się właśnie dzięki śmiałym decyzjom władców, poświęceniu pobożnych, świetnie wykształconych misjonarzy, bezwzględnym podbojom oraz... cudom.

Monika Juzepczuk

Wydarzenia

O Wielkich Rodach na ziemiach polsko-litewskich - wrześniowa konferencja w Tarnobrzegu

W dniach 8-10 września 2016 roku w siedzibie Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega – Zamku hr. Tarnowskich w Dzikowie – Tarnobrzegu (ul. Sandomierska 27) odbędzie się ogólnopolska konferencja naukowa pt. „Wielkie Rody na ziemiach polsko-litewskich XVI-XX w. Rozkwit – działalność – upadek – tradycja i pamięć”. Wydarzenie pod patronatem Histmag.org.

Historia terroryzmu na 33 mapach

Terroryzm kojarzy się dziś przede wszystkim z zamachami, dokonywanymi przez religijnych ekstremistów. Ale gdzie tkwią korzenie współczesnego terroryzmu i jak rozumiano go w przeszłości?

Wywiady

Żandary i pisanki. O świętowaniu Wielkanocy

Czym są przywoływki? Gdzie funkcjonuje Klub Kawalerów Wiejskich? I co zmieniło się od czasów Reymonta? O wielkanocnych zwyczajach oraz miejscu tradycji we współczesności rozmawiamy z dr Anną Weroniką Brzezińską, adiunktem w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Agata Łysakowska-Trzoss

Białka Tatrzańska i Kotelnica Białczańska - historia górskiego ośrodka

Obecna Białka Tatrzańska to prawdopodobnie najbardziej znana polska miejscowość narciarsko-wczasowa, z bijącą wszelkie rekordy popularności „Kotelnicą Białczańską” na czele. To dzień dzisiejszy - lecz co tam było dawniej?

Marek Baran

Czeczenia - tubylcy kontra carowie

Kaukascy górale przez wieki stawiali opór najeźdźcom. A gdy w końcu musieli ulec, Rosjan drogo kosztowała każda chwila spędzona na podbitej ziemi.

Przemysław Mrówka

„Zjednoczeni wokół flagi.” Historia i znaczenie symbolu narodowego Albanii

Flaga stanowi silne spoiwo dla zróżnicowanego społeczeństwa Albanii. Od czasu ogłoszenia przez kraj niepodległości w 1912 roku wielokrotnie zmieniała jednak swój wygląd. Kolejne modyfikacje doskonale obrazują skomplikowaną historię tego małego i bliżej nieznanego państwa na Bałkanach.

Olga Lebedeva

„Listy niezapomniane” – red. Shaun Usher – recenzja i ocena

Ludzie przez tysiąclecia wysyłali do siebie listy. Zawierały wyznania, przestrogi, ważne informacje. Jak pośród niezliczonego ich mrowia wybrać te najbardziej godne uwagi? Shaun Usher udowadnia, że to możliwe.

Krzysztof Lasota

10 000 sławnych ludzi na osi czasu

Kilka dni temu w internecie pojawił się ciekawy projekt. _Map of Contemporaries_ to oś czasu, na której zestawiono ze sobą prawie 10 000 sławnych osób, dając możliwość do lepszego poznania ich życiorysów.

Ludwik Stomma - „Polskie złudzenia narodowe” - recenzja i ocena

Każdy z pewnością zetknął się z ostrym i polemicznym piórem Ludwika Stommy. Od lat w dość sarkastyczny, momentami cyniczny sposób opisuje różne epizody z historii Polski. Zazwyczaj jego obraz wybitnie różni się od powszechnie głoszonych poglądów, przez co prof. Stomma wzbudza mieszane a nawet skrajne uczucia. Nie zmienia to faktu, że talentu pisarskiego nie można mu odmówić, umiejętności interpretatorskich też.

Michał Staniszewski

Eliphas Lévi - „Historia magii” - recenzja i ocena

Aletheia jest poważnym wydawnictwem, wypuszczającym cenione prace z zakresu filozofii, socjologii czy religioznawstwa. Już wstępnym przejrzeniu „Historia magii” Eliphasa Léviego okazuje się, że nie jest to bynajmniej infantylny podręcznik ezoteryczny, w którym znajdziemy informacje jak zbudować różdżkę lub rzucić czar miłosny, lecz ambitna, i solidnie wielowarstwowa propozycja.

Juliusz Iwanicki

Adam Zamoyski – „Polska. Opowieść o dziejach niezwykłego narodu 966-2008” - recenzja i ocena

Osoby zainteresowane syntezami historii Polski mają w czym wybierać. Oprócz niezliczonych pozycji autorów polskich, dostępnych jest też kilka prac historyków zagranicznych. A książka o której piszę zalicza się w zasadzie do obydwu tych kategorii.

Paweł Dunin-Wąsowicz - „Fantastyczny atlas Polski” - recenzja i ocena

Jesteście znudzenia alternatywnymi wizjami historii Polski? Jeśli tak, to nie zaglądajcie do tej książki.

Krzysztof Niewiadomski

Claude Lévi-Strauss - „Wszyscy jesteśmy kanibalami” - recenzja i ocena

Claude’a Lévi-Straussa znają wszyscy humaniści. Razem z wybitnym antropologiem zadajmy sobie pytanie: czy faktycznie wszyscy jesteśmy kanibalami?

Juliusz Iwanicki

Georges Batille - „Erotyzm” - recenzja i ocena

Napisanie traktatu o erotyzmie nie jest rzeczą łatwą. Autor lub autorka może wpaść w pułapkę tworzenia rezerwuaru fantazji, pisząc swoisty „podręcznik pornografa”. Z drugiej strony istnieje ryzyko napisania pracy suchej, operującej abstrakcyjnymi pojęciami, nieatrakcyjnej dla czytelnika, a może nawet upraszczającej badany przedmiot.

Grzegorz Żabiński

Pałac Brühla, Pałac Becka

18 grudnia 1944 r. niemieckie oddziały Technische Nothilfe odpowiedzialne za burzenie Warszawy po upadku powstania wysadziły w powietrze jeden z jej najpiękniejszych zabytków – stojący przy Placu Piłsudskiego Pałac Brühla.

Michał Nitychoruk

Aidan Hart – „Ikona. Podręcznik malarstwa ikonowego i ściennego” – recenzja i ocena

Ikona jest tak samo pasjonująca i tajemnicza jak duchowość prawosławna. Aż dziw, że w Polsce wiemy o niej mało. Tym lepiej, że na rynku polskim pojawiła się książka Aidana Harta.

Krzysztof Lasota

Grzegorz Wąsowski – „Szkice o Żołnierzach Wyklętych i współczesnej Polsce” – recenzja i ocena

Autor jest apologetą – chociaż nie bezkrytycznym – działalności podziemia niepodległościowego. Na łamach książki podziemie jest malowane w barwach heroicznych. Znajdziemy tu opisy działań zbrojnych, dyscypliny panującej w oddziałach, powszechnej religijności. Czy warto sięgnąć po książkę Wąsowskiego?

Grzegorz Wołk

Harry Freedman – „Talmud. Biografia” – recenzja i ocena

Po klasycznych biografiach postaci historycznych i biografiach miast przyszła kolej na biografię książki. Nie dziwi fakt, że tą książką jest Talmud: „zakazywany, palony i cenzurowany. Księga, której nie mogli osłabić” - jak głosi oryginalny podtytuł książki Harry'ego Freedmana.

Kinga Czechowska

Z dziejów polskiego pijaństwa

Wódkę pijemy od wieków i od wieków się upijamy. Komu zawdzięczamy nasze wódczane obyczaje? Czy własnemu temperamentowi czy raczej (rzekomym) rozpijaczom z obcych krain?

Ludwik Stomma

Rosja i Turcja: gra imperiów o Morze Czarne (cz. 1)

Począwszy od końca XVII wieku do I wojny światowej Rosja i Imperium Osmańskie stoczyły ze sobą jedenaście wojen, z których niemal każda niosła ze sobą szerokie reperkusje na arenie europejskiej. W tradycyjnej historiografii często znaleźć można opinię, że wrogość między oboma państwami była niemal odwieczna.

Michał Wasiucionek

Z klasztorów na salony. Zaskakująca kariera whisky

Postrzegana obecnie jako trunek gentlemanów i symbol zachodniego dobrobytu, przez wiele lat była napitkiem ludzi pośledniego stanu, niewiele mając wspólnego z wytwornością. Napój średniowiecznych mnichów, szkockich górali i amerykańskich osadników z czasem trafił jednak na salony.

Maciej Zaradkiewicz

Wyprawy krzyżowe – historia krucjat i sławni krzyżowcy

Historia Bliskiego Wschodu jest niezwykle skomplikowana. Islam i chrześcijaństwo, Arabowie i krzyżowcy, wyprawy krzyżowe, chrześcijańska Jerozolima - to tylko niektóre tematy, które poruszaliśmy w naszych artykułach. Dlaczego wyprawy krzyżowe miały miejsce? Czy Bliski Wschód to rzeczywiście miejsce starcia cywilizacji arabskiej i europejskiej? Jak wyglądały średniowieczne krucjaty? Jakie są historie sławnych krzyżowców? Czym było Królestwo Jerozolimskie? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w naszych tekstach.

Redakcja

Ziemskie dzieje Kościoła. Pomocnik Historyczny „Polityki” – recenzja i ocena

Seria „Pomocników Historycznych” wydawanych przez tygodnik „Polityka” cały czas wzbogaca się o kolejne pozycje. Najnowsze wydanie poświęcone jest historii Kościoła. Pomysł na taką publikację jest znakomity, ale czy aby w beczce miodu nie ma kilku łyżek dziegciu?

Redakcyjne

Historia piłki nożnej, sukcesy Polaków i futbol a polityka

Jaka jest historia piłki nożnej? Jak wyglądały początki piłki nożnej i międzynarodowych rozgrywek? Mundial, euro, FIFA, UEFA - jaka jest historia tych mistrzostw i organizacji? Jakie historyczne sukcesy osiągnęła reprezentacja Polski i wielcy polscy piłkarze: Kazimierz Deyna, Zbigniew Boniek, Włodzimierz Lubański, Orły Górskiego i inni? I jak ma się futbol do polityki? O tym wszystkim przeczytacie w naszym portalu!

Redakcja

Janet M. Hartley - „Syberia. Historia i ludzie” - recenzja i ocena

Syberia większości Polaków kojarzy się głównie z miejscem zsyłki więźniów politycznych, którzy narazili się carskiemu a potem sowieckiemu reżimowi. Czy takie wyobrażenie o tym miejscu nie jest jednak rażącym uproszczeniem? Jest, a żeby się o tym przekonać warto sięgnąć po książkę Janet M. Hartley.

Brendan Simms – „Taniec mocarstw” – recenzja i ocena

Przed nami książka o mocarstwach inna niż wszystkie. Jednocześnie pokrzepi polskie serca i zmusi nas do gorzkiej refleksji.

Paweł Rzewuski

Tajemnice Cmentarza Bródnowskiego - stulecie przyłączenia Targówka i Bródna do Warszawy (część 2.)

Cmentarz Bródnowski to nekropolia z ponad 130-letnią historią. Poświęcony 20 listopada 1884 r. przez arcybiskupa warszawskiego Wincentego Teofila Popiel Chrośniaka, stał się zrazu miejscem spoczynku mieszkańców warszawskiej Pragi i okolic, a następnie także mniej zamożnych zmarłych z lewobrzeżnej Warszawy. Stworzono na jego temat kilka monografii, prezentujących m. in. spisy najbardziej znanych i zasłużonych osób, które tam spoczęły. Pierwsza z nich powstała już w 1934 r.

Łukasz Zwaliński

Jak ewoluował liberalizm?

Liberalizm na pierwszym miejscu stawia wolność. Historia tej ideologii pokazuje jednak, że wolność ta bywa rozumiana w bardzo różny sposób.

Mateusz Kuryła

Jerzy Besala – „Alkoholowe dzieje Polski. Czasy Piastów i Rzeczypospolitej szlacheckiej” – recenzja i ocena

„Picie i upijanie się to dwie różne czynności i dwa stany świadomości. Pierwsze służy poprawieniu nastroju, zabawie, (…), a nawet w niewielkich ilościach zdrowiu. Natomiast drugie, czyli upijanie się, jest siłą destrukcyjną.” Tak Jerzy Besala rozpoczyna swoją książkę, w której dowodzi znaczenia alkoholu w historii dawnej Polski. Czy warto ją przeczytać?

Maciej Zaremba

Tajemnice Cmentarza Bródnowskiego - stulecie przyłączenia Targówka i Bródna do Warszawy (część 1.)

Łukasz Zwaliński

Opinie

Senacka fikcja

Słowo „senat” pochodzi od łacińskiego słowa „senex” czyli „starszy, doświadczony”. W ostatnich latach zarówno w ujęciu semantycznym, jak i faktycznym, pojęcie to stało się fikcją. Kolejne wybory pokazują, że senat istnieje już wyłącznie dla samego istnienia, a sposób wyboru senatorów w tym nie pomaga, a wręcz kryzys pogłębia.

Sebastian Adamkiewicz

Żyrafy, słonie i ... powstańcze meldunki, czyli ciekawostki z 200 lat życia Uniwersytetu Warszawskiego

Po założeniu Uniwersytetu Warszawskiego w jednej z jego sal można było natknąć się na wypchane żyrafy, słonie, pawiany i niedźwiedzie. Te okazy niespodziewanie pomogły warszawiakom podczas Powstania Styczniowego. W 1863 roku przechowywano w nich wojskowe meldunki.

Nauka w Polsce

11 artystek od renesansu do XX wieku

Wielkich malarzy czy rzeźbiarzy, jakimi bez wątpienia byli Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rubens czy Picasso, zna niemalże każdy. Wiedza o nich przekazywana jest w szkołach, a popkultura eksploatuje ich dzieła i przypomina nam o ich istnieniu przy nadarzających się okazjach. Mało kto jednak pamięta o artystkach funkcjonujących tak w dawniejszych, jak i bliższych nam czasowo epokach w historii sztuki. Oto przegląd jedenastu mało znanych malarek, rzeźbiarek i graficzek.

Marta Przybylak

9 świętych, których życiorys wciąż wzbudza kontrowersje

23 września 2015 roku papież Franciszek kanonizował Junipero Serrę, hiszpańskiego duchownego prowadzącego misje w Kalifornii w XVIII w. Według rdzennych Amerykanów duchowny przyczynił się do masakry Indian. W historii Kościoła zdarzały się kanonizacje co najmniej równie kontrowersyjnych postaci.

Marta Przybylak

Ellis Island: wyspa nadziei, wyspa łez

Na przełomie XIX i XX wieku Stany Zjednoczone jawiły się jako kraj dobrobytu, bogactwa i ogromnych możliwości. Tysiące ludzi przemierzało Ocean Atlantycki w poszukiwaniu raju. Przed dostaniem się na kontynent musieli jednak przejść kontrolę na Ellis Island. Niedawno do zbiorów publicznych trafił nowy zbiór fotografii przedstawiających historię tego miejsca.

Katarzyna Jóźwik

Kieleckie OMPiO: Wzgórze Zamkowe bez zamku i królów

Od zaborów, przez ponad 150 lat, funkcjonowało tutaj więzienie kieleckie. Niegdyś – miejsce cierpienia i śmierci bohaterów walczących o wolność Ojczyzny, dziś – Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.

Anna Szczykutowicz

David Landes – „Bogactwo i nędza narodów” – recenzja i ocena

Czy można poznać prawdę o przyczynach rozwoju gospodarczego, która wznosi się ponad polityczną poprawność? David Landes dowodzi, że tak, czyniąc to w ciekawy i wciągający, lecz jednocześnie agresywny sposób. Efekt końcowy jest niejednoznaczny.

Maciej Hacaga

Wydarzenia

Promocja książki „Lwów. Dzieje miasta” w Muzeum Lwowa i Kresów

Wydawnictwo Jedność, Fundacja Lwów i Kresy oraz Muzeum Lwowa i Kresów zapraszają na uroczystości 76 rocznicy napaści Sowietów na Polskę 17 września 1939 roku. Jednym z punktów programu obchodów rocznicy będzie promocja książki „Lwów. Dzieje miasta” z udziałem autorów, Ryszarda Jana Czarnowskiego oraz Eugeniusza Wojdeckiego.

Reklama

Taki mamy (mieliśmy) klimat

Jak radzić sobie ze zmieniającym się klimatem i żywiołami, które utrudniają życie ludziom? Takie pytania często rozbrzmiewają we współczesnym świecie, a specjaliści trudzą się w poszukiwaniu nowych strategii radzenia sobie z tymi problemami. Ostanie odkrycie międzynarodowej grupy badaczy pokazuje, że nie tylko obecny świat głowi się nad tym zagadnieniami. Borykali się z nimi już ludzie w XVI wieku.

Maria Bogusz

Cmentarz Garnizonowy w Gdańsku - żywa historia wśród nagrobków

Gdańsk to miasto piękne, ale i kłopotliwe w odbiorze. Wiele zabytków chwalonych w przedwojennych przewodnikach po prostu nie istnieje, zmiecione przez wojnę lub walkę z niemczyzną. Na szczęście są jeszcze miejsca, gdzie historia miasta jest nadal żywa.

Łukasz Męczykowski

8 zabytków Małopolski, które warto zobaczyć!

Coś dla ciała i coś dla ducha – chciałoby się powiedzieć o zabytkach Krakowa i jego okolic, których nie sposób zliczyć. Prezentujemy subiektywny przegląd najciekawszych atrakcji Małopolski.

Justyna Skalska

Igor Górewicz – „Miecze Europy” – recenzja i ocena

Miecz nieodłącznie kojarzy się ze średniowieczem. Początki tego oręża są jednak znacznie wcześniejsze, a do dziś obrósł on niezwykle bogatą symboliką. Wszystkie zagadnienia związane z mieczem zostały wreszcie zsumowane w jednej książce.

O krok od Białorusi i Ukrainy. Co warto zobaczyć tuż przy wschodniej granicy?

Niektórzy mówią, że to peryferia państwa: tereny mniej zaludnione, słabiej rozwinięte gospodarczo, często źle skomunikowane z resztą kraju. Pogranicze, gdzie pomału kończy się Polska. Niesamowite miejsce, w którym od wieków przenikały się różne kultury i religie, tworząc unikalne dziedzictwo tego regionu. Co warto zobaczyć będąc o krok od Białorusi i Ukrainy?

Agata Mańczyna

Ian Morris – „Dlaczego Zachód rządzi–na razie” – recenzja i ocena

Ian Morris głosi, że biologia i socjologia od milionów lat czynią wszystkich ludzi równymi, a to co wpływa na różne stopnie rozwoju społeczeństw to warunki geograficzne. Czy ten upraszczający koncept się sprawdza?

Maciej Hacaga

10 miejsc między Warszawą a Łodzią, które warto odwiedzić

Na równinnych terenach południowo-zachodniego Mazowsza historię znaleźć można w tamtejszych miasteczkach i wioskach. Gdzie udać się na wycieczkę z dużych miast, by spotkać się z przeszłością?

Joanna Fangrat

Paweł Piotr Wieczorkiewicz - „Bohaterowie, renegaci, zdrajcy…” – recenzja i ocena

W Polsce od dawna narzekamy na brak dobrych biografii. Ciekawym tropem dla badaczy mogą być postacie i oceny przedstawione przez Pawła Wieczorkiewicza zebrane w tomie „Bohaterowie, renegaci, zdrajcy…”.

Rafał Łatka

Konkursy

Konkurs „Polskie atrakcje”: Parowozownia w Skierniewicach. Poczuj klimat dawnej kolei w jedynym takim muzeum

Wysiłkiem Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Kolei na terenie jedynej na Mazowszu normalnotorowej lokomotywowni, adaptowanej do celów muzealnych, organizowane jest oryginalne, żywe muzeum dawnej kolei. Dzięki zaangażowaniu członków Stowarzyszenia, wolontariuszy oraz sponsorów, pozyskiwane i odnawiane są lokomotywy, wagony oraz rozmaite urządzenia, pochodzące z różnych części kraju, nierzadko unikatowe w skali Europy.

Joanna Fangrat

Niall Ferguson – „Niebezpieczne związki” – recenzja i ocena

Niall Ferguson to autor tyleż popularny, co znany z kontrowersyjnych tez. Swoją pozycję zbudował jako historyk gospodarki, nie stroniący od błyskotliwych twierdzeń i potrafiący komunikować się z mediami. Początki kariery Fergusona przypomnieć sobie możemy dzięki polskiemu wydaniu jego pracy „The Cash Nexus”.