Historia wojskowości

Bitwa pod Ostrołęką. Początek kryzysu

Starcie pod Ostrołęką było momentem zwrotnym powstania listopadowego. Lekkomyślność gen. Skrzyneckiego pogrzebała polskie szanse na zwycięstwo i doprowadziła do tragedii...

Sławomir Leśniewski

Finlandyzacja: stosunki fińsko-sowieckie po II wojnie światowej

4 kwietnia 2023 roku Finlandia stała się 31. członkiem NATO i tym samym zakończył się etap neutralności w historii państwa, które po II wojnie światowej zbliżyło się do Związku Sowieckiego. Jak wyglądały relacje fińsko-sowieckie po 1945 roku? Na czym polegała finlandyzacja?

Co ciekawego oferuje wydawnictwo Bellona w czerwcu?

Marek Plewczyński w publikacji „Newel 1562” zwraca naszą uwagę na okres XVI wieku i walk o Inflanty między Polską i Litwą, a Moskwą, Szwecją i Danią. Marcin Szymański – były żołnierz z dwudziestopięcioletnim stażem służby, absolwent amerykańskiej uczelni wojskowej w „Zakładnikach piekła” opisuje doświadczenia z Afganistanu.

Erotyczne upodobania Hitlera Video

Na temat życia seksualnego przywódcy III Rzeszy krąży wiele opowieści. Zajrzyjcie na kanał YouTube „Okupowana Polska” i dowiedzcie się, które z nich są prawdziwe.

Powstanie styczniowe: okoliczności i konsekwencje

Powstanie styczniowe było największym w XIX wieku ruchem społecznym zakładającym walkę o niepodległość i modernizację państwa. Choć zakończyło się klęską, odegrało kluczową rolę w budowaniu polskiej tożsamości. Jakie cele stawiali sobie czerwoni i dlaczego podjęto decyzję o rozpoczęciu walk?

Jacek Komuda – „Sztuka wojenna kozaków zaporoskich”

Jacek Komuda w książce „Sztuka wojenna kozaków zaporoskich” zgromadził informacje niedostępne dotychczas polskim czytelnikom, skrywane do niedawna w ukraińskich i rosyjskich archiwach, a wszystko podlał zawiesistym sosem sarmackiej gawędy.

Co Ukraińcy mówią o zbrodni wołyńskiej? Fragmenty książek Wydawnictwa IPN

Jaka jest kwalifikacja prawna zbrodni wołyńskiej w świetle doktryny ukraińskiej? Posłuchajcie:

Mateusz Balcerkiewicz

Sławomir Leśniewski – „Powstanie 1830-1831. Utracone zwycięstwo?”

Pytanie o powstanie listopadowe należy do katalogu wciąż żywych polskich dylematów. Nowa książka Sławomira Leśniewskiego „Powstanie 1830-1831. Utracone zwycięstwo?” to pozycja obowiązkowa dla każdego miłośnika polskiej historii.

50 lat temu rozpoczęła się walka Sahary Zachodniej o niepodległość

W maju 1973 roku utworzony został Ludowy Front Wyzwolenia Saquia el-Hamra i Rio de Oro (tzw. front POLISARIO). Partyzanci zaatakowali hiszpański posterunek i tym samym rozpoczęli zbrojną walkę o niepodległość Sahary Zachodniej: przez krótki okres z Hiszpanią, następnie z Mauretanią i, trwającą do dziś, Marokiem. Dlaczego kraj, który mógł mieć najwyższy dochód na głowę mieszkańca w Afryce, ostatecznie nigdy nie stał się samodzielnym państwem?

Rok 1812: Napoleon idzie na Rosję

Jednym z najważniejszych źródeł napięć między Napoleonem a Aleksandrem I była sprawa polska. Jak cesarz Francuzów przygotowywał się do wojny ma wschodzie?

Alexander Mikaberidze

Mark Galeotti – „Wszystko jest wojną. Jak mocarstwa zrobiły z ciebie broń” – recenzja i ocena

Jeszcze do niedawana większość polityków, intelektualistów, dziennikarzy mówiła, że żyjemy w czasach pokoju i braku interesów narodowych. Wbrew pozorom, to tylko puste frazesy, gdyż państwa cały czas ze sobą walczą i to bez potrzeby wysyłania przeciwko sobie wojsk. „Witamy w świecie potencjalnego permanentnego, wysublimowanego konfliktu, politycznej walki wszystkich przeciwko wszystkim” – pisze Mark Galeotti.

Maciej Gach

Daniel Gazda – „Weje 405-396 p.n.e.” – recenzja i ocena

Starożytny Rzym kojarzy się z militarną potęgą, której marsz słychać było w postaci miarowego taktu wystukiwanego przez caligae na drogach antycznego świata (zbudowanych zresztą przez Rzymian). Ale zanim do tego doszło, ta potęga musiała się narodzić w Italii. I te właśnie początki przedstawia Daniel Gazda w książce „Weje 406-395 p.n.e.”.

Powstanie sipajów i brytyjska rzeź Hindusów

Lata ucisku doprowadziły do zbrojnego buntu Hindusów przeciwko kolonizatorom, znanego dziś jako „powstanie sipajów”. Brytyjczycy w krwawych masakrach utrzymali władzę i stłumili powstanie.

Michał Byrski

Co Niemcy robili w dolnośląskich podziemiach? Video

Na Dolnym Śląsku do dziś istnieje wiele podziemnych kompleksów, pozostałości po II wojnie światowej. Obejrzyjcie wideo dostępne na kanale YouTube History Hiking i dowiedzcie się, dlaczego to właśnie tam naziści chętnie budowali schrony.

Konkurs: Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2” Wydawnictwa Rebis.

Alexander Mikaberidze – „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2”

Alexander Mikaberidze w książce „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2” kontynuuje podróż przez wojny, które odmieniły świat. Oprócz ukazania globalnego zasięgu wojen napoleońskich autor przedstawia m.in. szeroki społeczny i ekonomiczny kontekst wydarzeń.

Jerzy Pertek – „Wielkie dni małej floty” – recenzja i ocena

Własna flota, choć nieduża – tak śpiewano w przedwojennej piosence. Jerzy Pertek zaprasza nas na pokłady okrętów może niedużej, ale za to wielkiej duchem floty polskiej okresu II wojny światowej.

Tomasz Piotr Michalik

Zamienili kaszę w piwo! Jak tego dokonali? Video

Zapraszamy Was w kulinarną podróż po starożytnym Egipcie. Na kanale YouTube „Skryptorium” odkryjecie materiał, który wyjaśnia czym żywili się dawniej Egipcjanie i jak przygotowywali posiłki.

Redakcyjne

Książka Tomasza Leszkowicza nominowana do Nagrody Historycznej „Polityki”!

Książka „Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej” Tomasza Leszkowicza będzie walczyć o Nagrodę Historyczną „Polityki” w kategorii „Debiuty w pracach naukowych i popularnonaukowych”.

Słynni dowódcy II wojny światowej PODCAST

Poznaj sylwetki najważniejszych generałów, którzy operowali na frontach II wojny światowej! Zapraszamy do wysłuchania naszego podcastu.

Robert Forczyk – „Tam, gdzie rosną Żelazne Krzyże. Krym 1941–1944” – recenzja i ocena

Swoją najnowszą książkę Robert Forczyk poświęca walkom o Półwysep Krymski. „Tam, gdzie rosną Żelazne Krzyże. Krym 1941-1944” to nie tylko opowieść o zaciętych walkach pomiędzy Wehrmachtem a Związkiem Radzieckim. To też tragiczna historia w pigułce tego regionu w XX wieku, jak i w pierwszych latach XXI.

5 najciekawszych propozycji IPN w maju

Oto 5 ciekawych pozycji wydawniczych IPN. Wśród nich znajdują się: „Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948 / Rotamaster Witold Pilecki 1901-1948”, „17. Pułk Ułanów Wielkopolskich” i „A my nie jesteśmy wybawieni”.

Pierścień wokół Sewastopola się zaciska

Jesienią 1941 roku wojska niemiecko-rumuńskie dotarły do Krymu. I szybko zajęły większość półwyspu.

Robert Forczyk

Bitwa nad Kremerą: rewanż Etrusków na Rzymianach

Weje utrudniały Rzymowi ekspansję na północ. To potężne etruskie miasto zatrzymało rzymską armię w 477 roku p.n.e., gdy doszło do starcia nad rzeką Kremerą.

Daniel Gazda

Fenomen Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie

PSZ na Zachodzie to jedna z najliczniejszych armii ochotniczych w historii świata. Jakie były powojenne losy jej żołnierzy?

Zbigniew Gołasz

Propagandowe hasła Goebbelsa – co myślał o Polsce? Video

Minister Propagandy i Oświecenia Publicznego III Rzeszy, jeden z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera, Joseph Goebbels prowadził tajny dziennik. Jego zapiski pozwalają spojrzeć na wydarzenia II wojny światowej z perspektywy okupanta. Zajrzyjcie na kanał YouTube „Beczka Prochu” i przekonajcie się, co propagandzista pisał o Polsce!

Daniel Gazda – „Weje 405-396 p.n.e.”

Daniel Gazda w książce „Weje 405-396 p.n.e.” przybliża w sposób popularny kampanię przeciwko Etruskom, która przyczyniła się do budowy przyszłej potęgi Rzymu.

Konkurs: Tam, gdzie rosną Żelazne Krzyże. Krym 1941-1944

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Tam, gdzie rosną Żelazne Krzyże. Krym 1941-1944” Wydawnictwa Rebis.

Robert Forczyk – „Tam, gdzie rosną Żelazne Krzyże. Krym 1941-1944”

Książka Roberta Forczyka „Tam, gdzie rosną Żelazne Krzyże. Krym 1941-1944” jest oparta na badaniach archiwalnych w Niemczech i Rosji, rzuca nowe światło na ważny teatr działań wojennych na froncie wschodnim. Polskie wydanie zawiera specjalne, zaktualizowane przez autora postscriptum przedstawiające losy Krymu aż do najazdu Rosji na Ukrainę w 2022 roku.

Henryk Łukasik – „Kraków 1914” – recenzja i ocena

Nie ukrywam, że z ciekawością śledzę HaBekowskie nowości dotyczące wielkich starć I wojny światowej na ziemiach polskich. Front wschodni wielkiej wojny uważam za trochę niedoceniony. Stąd moje duże oczekiwania wobec „Krakowa 1914” Henryka Łukasika.

Karol Estreicher — człowiek, który ochronił polską kulturę przed zagładą Video

Za swoje zaangażowanie otrzymał wiele odznaczeń, m.in. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Dzięki niemu możemy podziwiać wawelskie arrasy. Obejrzyjcie wideo na kanale YouTube „Okupowana Polska” i poznajcie niezwykłego historyka sztuki, który przeszedł do historii jako bohater.

Ciekawostki i rocznice

Chrzest Polski i początki państwa polskiego

Tzw. Chrzest Polski, czyli Chrzest Mieszka w 966 roku uważany jest za wydarzenie przełomowe, od którego liczymy powstanie Polski. Jak wyglądały początki państwa polskiego? Czy do jego powstania przyczynili się wikingowie? Jak na rozwój państwa wpłynęli tacy władcy jak Mieszko I i Bolesław Chrobry, czy wydarzenia jak bitwa pod Cedynią, zjazd gnieźnieński, czy wyprawa Chrobrego na Kijów? Między innymi o tym przeczytacie w naszych artykułach o chrzcie Polski i początkach państwa polskiego.

Mark Galeotti – „Wszystko jest wojną. Jak mocarstwa zrobiły z ciebie broń”

Mark Galeotti w książce „Wszystko jest wojną. Jak mocarstwa zrobiły z ciebie broń” skupia się na temacie wykorzystania ludzi we współczesnych konfliktach zbrojnych. Każdy z nas może stać się narzędziem walki. Ekspert w sprawach Rosji i przestępczości, przekonuje, że zupełnie inny jest zakres możliwości wynikający z nowych technologii i globalnych zależności.

Mat. pras. , Mateusz Balcerkiewicz

Wydarzenia

Kongres Pamięci Narodowej: Polska historia na Stadionie Narodowym

Od 13 do 15 kwietnia 2023 roku warszawski Stadion Narodowy będzie miejscem tętniącym historią Polski. Organizowany przez IPN Kongres Pamięci Narodowej zgromadzi tak zawodowych historyków i publicystów, jak i pasjonatów naszej przeszłości. W programie znajdziemy atrakcje i wydarzenia skierowane do wszystkich grup wiekowych. Co przed nami?

Alexander Mikaberidze – „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1” – recenzja i ocena

To mistrzowski opis konfliktów, które zmieniły świat. I jedna z najlepszych syntez epoki napoleońskiej.

Cezary Wołodkowicz

Polski żołnierz zimą 1919/1920 roku Video

„Nie noszą lampasów lecz szary ich strój” – śpiewamy po dziś dzień o żołnierzach odrodzonej po 123 latach zaborów Rzeczpospolitej. Zobacz jak wyglądali polscy żołnierze zimą 1919/1920 roku.

Mateusz Balcerkiewicz

Tomasz Leszkowicz – „Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja...” – recenzja i ocena

Tysiące przeczytanych stron wojskowej prasy, niezliczone noce spędzone z literaturą wojenną i godziny analizowania scen polskiej kinematografii wojennej. Tak w największym skrócie można sobie wyobrazić, jak wyglądała praca dr. Tomasza Leszkowicza nad „Spadkobiercami Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego”.

Maciej Gach

Bitwa o Kraków 1914 roku i jej znaczenie

Po nieudanej kontrofensywie austro-węgierskiej jesienią 1914 roku Rosjanie zamierzali wziąć w kleszcze twierdzę krakowską. Pod Krakowem polegli żołnierze kilkunastu narodowości. Jakie było znaczenie bitwy o Kraków?

Henryk Łukasik

Bitwa pod Gaugamelą

Pod Gaugamelą doszło do starcia wojsk Aleksandra Macedońskiego i kilkukrotnie większej armii Dariusza III. Jak przebiegała jedna z najsłynniejszych bitew starożytności?

Adrian Goldsworthy

Bomba atomowa – historia śmiertelnego wynalazku

6 sierpnia 1945 r. na Hiroszimę zrzucono bombę atomową „Little Boy”. Trzy dni później na niedalekie Nagasaki spadła bomba „Fat Man”. Obie zabiły łącznie ponad 100 tysięcy osób. Ten przełomowy i jedyny w historii przypadek użycia broni atomowej był możliwy dzięki programowi zapoczątkowanemu kilka lat wcześniej w Stanach Zjednoczonych.

Co ciekawego oferuje wydawnictwo Bellona w marcu?

Remigiusz Grzela w publikacji „Trzy życia Ireny Gelblum” przedstawia barwny życiorys łączniczki Żydowskiej Organizacji Bojowej w getcie warszawskim. „Kraków 1914” Henryka Łukasika zainteresuje pasjonatów mało znanych, ale znaczących bitew historycznych.

Konkurs: Filip i Aleksander. Królowie i zdobywcy

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Filip i Aleksander. Królowie i zdobywcy” Wydawnictwa Rebis.

Adrian Goldsworthy – „Filip i Aleksander. Królowie i zdobywcy”

Książka Adriana Goldsworthy’ego „Filip i Aleksander. Królowie i zdobywcy” to publikacja o tematyce starożytnej – mistrzowskie dzieło znawcy historii. Dowiemy się z niej jaki był rzeczywisty wkład Filipa II w imperium, którym władał Aleksander Wielki.

Dlaczego zawarto unię w Horodle? Najważniejsze fakty, które musisz znać Video

Dlaczego wielki mistrz zakonu krzyżackiego Heinrich von Plauen stracił twarz? Jaki wpływ na sytuację Krzyżaków miała unia w Horodle? Zajrzyjcie na kanał YouTube ThrashingMadPL i przekonajcie się sami!

Traktat ryski: hańba czy filar bezpieczeństwa na wschodzie?

Traktat ryski, kończący wojnę pomiędzy Polską a sowiecką Rosją i Ukrainą, został podpisany 18 marca 1921 roku w Rydze. Jak przebiegały rokowania i jak porozumienie oceniane jest przez historyków?

Jak rozwijał się Związek Sokołów Polskich w Ameryce? Fragmenty książek Wydawnictwa IPN

W drugiej połowie XIX wieku znacząco wzrosła liczba ludności polskiej w Ameryce. Chęć podtrzymania więzi z rodakami doprowadziła do stworzenia organizacji nawiązującej do lwowskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Jednak początki nie były łatwe… Posłuchajcie:

Olaf Bergmann (red.) – „Powstanie wielkopolskie 1918–1919” – recenzja i ocena

Największą zaletą recenzowanej publikacji jest jej wieloaspektowość. To podsumowanie dotychczasowych badań nad powstaniem wielkopolskim i jego znaczeniem, a także zachęta do poszerzenia wiedzy na temat tego zwycięskiego zrywu.

Robert Kruszewski

Ciekawostki i rocznice

Jak amerykańscy turyści pokochali bombę atomową? Zdjęcia

Modelki pozujące na tle grzyba atomowego, dziennikarze i fotografowie prowadzący dla mediów relacje z detonacji oraz turyści, którzy przyjeżdżali do Las Vegas, by zobaczyć, jaką siłą dysponuje atom. Witajcie w USA w latach 50. XX wieku.

Starcie słonia z wielorybem. Francja i Wielka Brytania na wojnie 1803–1804 roku

Inwazja Napoleona na Wyspy Brytyjskie nie doszła do skutku. Jednak francuskie przygotowania wywarły ogromny wpływ na brytyjską strategię morską. Rozpoczęły się wkrótce po wybuchu wojny w 1803 roku i zakończyły się ostatecznie przed bitwą pod Trafalgarem.

Alexander Mikaberidze

Bitwa o Mierzeję Wiślaną, czyli początek oblężenia Gdańska (marzec 1807 roku)

7 marca 1807 roku rozpoczęło się oblężenie Gdańska. Armia Napoleona w dwa i pół miesiąca zmusiła załogę pruskiego garnizonu do kapitulacji. W efekcie starcia, w lipcu tego samego roku utworzono Wolne Miasto Gdańsk. Jak przebiegała pierwsza faza oblężenia?

Szymon Jagodziński

Mord w Jedwabnem: przyczyny i przebieg zagłady

Mord w Jedwabnem to jedna z budzących największe kontrowersje zbrodni z czasów niemieckiej okupacji Polski. Historia pogromu dokonanego przez Polaków na ponad 300 żydowskich mieszkańcach Jedwabnego podzieliła kraj i przez pewien czas wyznaczała koleje polskiego dialogu na temat historii Holokaustu.

Kacper Walczak

Ciekawostki i rocznice

Historia NATO: kiedy powstało, jak je rozszerzano?

Historia NATO sięga końca lat 40. XX wieku. Wówczas powołano do życia Organizację Paktu Północnoatlantyckiego, która miała być odpowiedzią państw Zachodu na agresywną politykę ZSRR. Jakie były kulisy powołania NATO i kiedy do organizacji dołączały kolejne państwa?

Wojna Henryka Lwa z Fryderykiem Barbarossą

Henryk Lew, książę Saksonii i Bawarii dorównywał swoją potęgą Fryderykowi Barbarossie. Władca, który wprowadzał chrześcijaństwo wśród nadbałtyckich Słowian, popadł wkrótce w konflikt z cesarzem. Jego dni były policzone...

Robert F. Barkowski

Konkurs: Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1” Wydawnictwa Rebis.

Alexander Mikaberidze – „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1”

Alexander Mikaberidze w książce „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1” stworzył imponujące rozmachem dzieło opisujące wojny, które zaczęły się w czasie rewolucji francuskiej i trwały do klęski Napoleona w 1815 roku.

Robert F. Barkowski – „Pomorze Zachodnie 1185” – recenzja i ocena

„Pomorze Zachodnie 1185” Roberta Barkowskiego to ostatnia księga HaBekowskiej trylogii traktującej o XII wiecznej rywalizacji o supremację nad Bałtykiem. Walkę, którą Słowianie ostatecznie przegrali, oddając pola Duńczykom. Zobaczmy, jak zakończyły się te zapasy.

Edward I: zuchwała krucjata walecznego księcia

Edward I Długonogi był jednym z największych królów-wojowników w historii średniowiecznej Anglii. Jego legenda powstała jednak jeszcze zanim został królem. U jej podstaw leżała krucjata do Ziemi Świętej, wymierzona przeciwko mameluckiemu sułtanowi Egiptu i Syrii – Bajbarsowi.

Rafał Gumiński

Dymitriady - największy polski sukces czy niepotrzebna awantura?

Udział Rzeczypospolitej w Dymitriadach poskutkował wybuchem nowej wojny na wschodzie. Miała się ona w ciągu roku zakończyć jednym z największych, a zarazem najbardziej krótkotrwałych sukcesów w historii polskiego oręża – zdobyciem Moskwy.

Maciej Elantkowski