Wyspy Brytyjskie

Ustrój angielski oczami Monteskiusza

Monteskiusz wychwalał liczne zalety angielskiego ustroju. Dzięki nim, jak twierdził, obywatele byli wolni i bezpieczni. Czy jego wizja pokrywała się jednak z rzeczywistością?

Bożena Janda

Gregory Clark – „Pożegnanie z jałmużną” - recenzja i ocena

Darwinizm utracił swoją legitymizację przez straszliwe spustoszenie do jakich przyczynił się w trakcie II wojny światowej. Dziś wraca w postaci ekonomicznej, w odważnej i poruszającej ważne społecznie obszary rozwoju gospodarczego książce Gregory Clarka.

Maciej Hacaga

Beletrystyka

Uciekając przed gniewem Tudorów

Król Henryk VII Tudor, który pokonał Ryszarda III Yorka, wciąż obawia się, że ktoś upomni się o koronę Anglii. Pozostali przy życiu Yorkowie znaleźli się w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Wśród nich - Małgorzata Pole...

Philippa Gregory

Historia polskiej astronomii ocalona z... brytyjskiego śmietnika

Przedwojenne publikacje polskich astronomów kilka lat temu wyrzuciło londyńskie obserwatorium astronomiczne. Ze śmietnika ocalił je jednak polski badacz, którego uwagę przykuł kontener pełen papierów.

Nauka w Polsce

Opinie

Brytyjska księżniczka a Sztynort

Cały świat obiega wieść: w Londynie urodziła się księżniczka. Świętują Brytyjczycy, Australijczycy, Kanadyjczycy etc. – wszak na świat przyszedł nowy członek rodziny panującej we Wspólnocie Brytyjskiej. A Mazury nie powinny świętować?

Jerzy Łapo

Wojna w Afganistanie (1839-42): piekielny odwrót

Pierwsza interwencja Brytyjczyków w Afganistanie w latach 1839-1842 miała być błyskawiczną kampanią kolonialną. Szybko okazała się jednak być jedną z największych porażek armii Albionu w całej jej historii. Jak do tego doszło?

Tomasz Kruk

Alfred Hitchcock i jego obsesje

Radził: „Filmuj morderstwa tak jak sceny miłosne, a sceny miłosne – tak jak morderstwa”. Bał się policji, pożądał blondynki i nienawidził Audrey Hepburn. Mimo wielu obsesji Alfred Hitchcock pozostawił po sobie obrazy, które na trwałe wpisały się w historię światowej kinematografii.

Agata Łysakowska-Trzoss

Wywiady

Rzym to supermocarstwo starożytności

Simon Scarrow w rozmowie z Tomaszem Leszkowiczem o tym dlaczego historia starożytna wciąż fascynuje i co wynika z tego, że Rzym to starożytne supermocarstwo...

Tomasz Leszkowicz

William Ewart Gladstone – od konserwatysty do tytana liberalizmu

Ostatnia ćwierć dziewiętnastego stulecia upłynęła w Wielkiej Brytanii na walce politycznej pomiędzy dwoma osobowościami, tyleż wybitnymi co odmiennymi. Choć obaj ukształtowali wiktoriańską Anglię, Disraeli i William Ewart Gladstone różnili się chyba w każdym aspekcie.

Prehistoryczni kanibale z południowo-zachodniej Anglii

Na nowoodkrytych ludzkich szczątkach w Jaskini Gougha znaleziono ślady zębów człowieka. Badacze nie mają wątpliwości – to ślady kanibalizmu.

Antoni Olbrychski

Lend Lease, czyli sposób na obecność Stanów Zjednoczonych w II wojnie światowej

Niedawno minęło 70 lat od śmierci amerykańskiego prezydenta Franklina Delano Roosevelta. Choć jego politykę ocenia się często negatywnie, jego zasługą było włączenie USA do II wojny światowej, co zadecydowało o zwycięstwie nad Hitlerem. Wymagało to jednak wielu mniejszych kroków.

Jakub Ciechanowski

Potęga i manewr. Czołgi ciężkie i zastosowanie wojsk pancernych do 1942 r.

Historia czołgów była od początku historią maszyn ciężkich. W kolejnych latach pomysł na sprzęt pancerny ewoluował, jednak druga wojna światowa pokazała, że i dla najcięższych maszyn na polu bitwy znalazło się miejsce.

Jakub Ciechanowski

Mieczysław Grydzewski – „Silva rerum” – recenzja i ocena

Wiecie kim był Słonimski, Tuwim i Lechoń? A wiecie dzięki komu mogli publikować w „Wiadomościach Literackich”? Odpowiedzialny był stojący w cieniu Mieczysław Grydzewski.

Paweł Rzewuski

Reportaże/relacje

Pamiątki po żołnierzach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie czekają na odbiór

Czyli krótka historia odkrywania losów mojego pradziadka.

Izabela Nikitińska

Ostatnia bitwa na brytyjskiej ziemi? Historia pewnej legendy

27 września 1940 roku niemiecki bombowiec Ju 88 wylądował awaryjnie w pobliżu wsi Graverney w południowo-wschodniej Wielkiej Brytanii. Późniejsza strzelanina przeszła do historii jako ostatnia bitwa z najeźdźcą stoczona na brytyjskiej ziemi.

Łukasz Męczykowski

Michael Alfred Peszke - „Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie 1939-1946” – recenzja i ocena

Czy w latach 1939-1945 Rzeczpospolita została zdradzona? Czy Polska była wówczas niepotrzebnym aliantem? Próbę odpowiedzi daje w swej najnowszej pracy Michael Alfred Peszke.

Krzysztof Kloc

Powstanie film o losach lotników z Dywizjonu 303

Jak donosi „Rzeczpospolita”, polscy widzowie doczekają się w końcu filmu opowiadającego historię lotników z Dywizjonu 303, którzy swym bohaterstwem zasłynęli w bitwie o Anglię w 1940 roku. Twórcy będą prawdopodobnie opierać się na fabule książki „Sprawa Honoru” autorstwa Lynne Olson i Stanleya Clouda. Reżyserią ma się zająć Łukasz Palkowski, autor sukcesu wielokrotnie nagradzanych „Bogów”.

Agnieszka Woch

Tomasz Soroka - „Rola Kanady w transformacji Imperium Brytyjskiego” - recenzja i ocena

Książka Tomasza Soroki, choć nie wolna od usterek i błędów – czasem wręcz zaskakujących – z pewnością zasługuje na uwagę.

Przemysław Piotr Damski

Winston Churchill. Pomocnik Historyczny „Polityki” – recenzja i ocena

Winston Churchill to jedna z najbarwniejszych i najistotniejszych postaci XX wieku. Jednocześnie, w naszym kraju polityk ten wciąż jest przedmiotem kontrowersji. Pół wieku po jego śmierci „Polityka” prezentuje nam „Pomocnik Historyczny” poświęcony biografii Churchilla.

Opinie

Pomnikomania. Odcinek: Churchill

Środowisko „Polityki” rzuciło pomysł wystawienie pomnika Winstonowi Churchillowi. Czy jest on zasadny czy też nie? Jest to w istocie nie tyle pytanie o Churchilla, ile o nas samych.

Przemysław Piotr Damski

Bartitsu – sztuka walki dla gentlemanów

Zaułki Londynu epoki wiktoriańskiej obrosły wyjątkowo mroczną sławą. Obawiającym się napadu mieszkańcom w sukurs przychodziło Bartitsu – sztuka walki, której walory docenił sam Sherlock Holmes.

Antoni Olbrychski

Król Jerzy III i jego czasy

Jerzy III i jego panowanie kojarzy się na ogół z utratą przez Imperium Brytyjskie trzynastu kolonii amerykańskich. Niektórzy wspomną też o szaleństwie tego monarchy. Czasy obfitujące w ciekawe wydarzenie polityczne i w różnoraki sposób przełomowe zasługują jednak na bogatsze skojarzenia.

Gwiazdka Cieszyńska – Cyrk Astleya

Początków cyrku można doszukiwać się już w czasach rzymskich. Częściej jednak uważa się, że to rozrywkowe widowisko ukształtowane zostało w Anglii w XVIII wieku za sprawą Philipa Astley’a, który uznawany jest za ojca współczesnej sztuki cyrkowej.

Błażej Guzy

„Gra tajemnic” – reż. Morten Tyldum – recenzja i ocena filmu

Nowy obraz z Benedictem Cumberbatchem okazał się solidnym filmem – jak na brytyjską produkcję przystało. Czy jednak rzeczywiście „Gra tajemnic” zasłużyła na taki rozgłos na całym świecie?

Agata Łysakowska-Trzoss

Reklamy

Winston Churchill - polityk wielu przełomów

14 stycznia w kioskach ukazało się pierwsze wydanie specjalne z serii „Pomocnik Historyczny POLITYKI - Biografie” pt. „Winston Churchill”.

Reklama

Rozejm bożonarodzeniowy na froncie zachodnim

W święta Bożego Narodzenia 1914 r. pod Ypres, gdzie stały naprzeciw siebie wrogie wojska brytyjskie i niemieckie, doszło do wyjątkowego wydarzenia: z inicjatywy żołnierzy zawarto rozejm bożonarodzeniowy, w czasie którego doszło do bratania się przedstawicieli obydwu stron. Był to szczególny wyraz człowieczeństwa w obliczu okrutnego konfliktu na skalę światową.

Tomasz Leszkowicz

Maristella Botticini , Zvi Eckstein

Trudne początki wielkich geszeftów

Żydów tradycyjnie kojarzy się ze zmysłem do interesów i zdolnościami finansowymi. Skąd się wziął ten stereotyp?

Joanna Hickson – „Oblubienica z Azincourt” – recenzja i ocena

Mało kto kojarzy, kim była Katarzyna de Valois, córka szalonego króla Francji Karola VI. Chyba tylko zainteresowani czasami wojny stuletniej rozpoznają ją jako żonę wielkiego Henryka V, co w dzień św. Kryspina ściął kwiat francuskiego rycerstwa. Tę lukę swą powieścią uzupełnić Joanna Hickson. Przed nami zatem _Oblubienica z Azincourt_.

Michał Staniszewski

William McKinley: śmierć prezydenta

Gdy w tragicznych okolicznościach zginął przewidywalny prezydent USA William McKinley, jego miejsce zajął dziki kowboj Theodore Roosevelt. Jak zareagowali na to Brytyjczycy, którzy włożyli dużo wysiłku w poprawę stosunków brytyjsko-amerykańskich?

Przemysław Piotr Damski

Nikt nie spodziewa się Hitlera w Minehead, czyli Monty Python i skecze historyczne

Latający Cyrk Monty Pythona udowadnia, że poznawanie historii do zbyt sensownych zajęć nie należy - a na pewno nie jest łatwe. Więc w sumie moglibyśmy wszyscy się stąd zwinąć i wziąć się za coś poważniejszego. Ale może warto chwilę poczekać? A nuż będzie zabawnie?

Agnieszka Leszkowicz

Opinie

„Upstairs Downstairs” czyli „Downton Abbey” czterdzieści lat temu

Akcja opisywanego przeze mnie serialu ma miejsce w Anglii i rozpoczyna się w epoce edwardiańskiej, bohaterowie zaś to służba domowa oraz zatrudniający ich państwo. Zapewne część Czytelników odczuwa w tym momencie małe _deja vu_. Nie bezpodstawnie – o _Downton Abbey_ pisałem kilka miesięcy temu, teraz jednak mam na myśli inny serial. Ale czy zupełnie inny?

Krzysztof Kania – „Edward Bernard Raczyński 1891-1993. Dyplomata i polityk” – recenzja i ocena

Biografistyka jest jedną z bardziej wymagających dziedzin pisarstwa historycznego. Tym bardziej niełatwo jest napisać naukową biografię takiej osoby jak Edward Bernard Raczyński.

Krzysztof Kloc

Henryk II Plantagenet - u źródeł potęgi

25 października 1154 r., po śmierci Stefana z Blois, Henryk II Plantagenet został królem Anglii. Po czasach osłabienia władzy królewskiej, pojawił się władca, który miał zbudować potęgę Albionu...

Dan Jones

Beletrystyka

Kradzież w Oxfordzie

Hugh z Singleton przybywa w odwiedziny do rektora Canterbury Hall, Johna Wycliffe'a. Na miejscu okazuje się, że jego dawny mentor został okradziony. Hugh zgadza się mu pomóc, jednak pozornie prosta sprawa kradzieży okazuje się coraz bardziej niebezpieczna i skomplikowana, zwłaszcza, że walczyć musi nie tylko o odzyskanie łupu, ale i przyszłą żonę.

Melvin Starr

Wojna w Afganistanie (1839-42): brytyjska klęska w Kabulu

Pierwsza interwencja Brytyjczyków w Afganistanie w latach 1839-1842 miała być błyskawiczną kampanią kolonialną. Szybko okazał się jednak być jedną z największych porażek armii Albionu w całej jej historii. Jak do tego doszło?

Tomasz Kruk

Melvin R. Starr – „Ślad atramentu” – recenzja i ocena

_Ślad atramentu_ to kolejna, trzecia już książka z cyklu autorstwa Melvina R. Starra, której akcja toczy się w średniowiecznej Anglii. Choć jej tematyka jest specyficzna, lektura jest bardzo przyjemna nawet dla kogoś, kto nie jest fanem publikacji osadzonych w tej epoce. Co przemawia na jej korzyść?

Iwona Łoza

Paweł Edmund Strzelecki: w 9 lat dookoła świata (cz. 3)

Paweł Edmund Strzelecki to jeden największych polskich podróżników. Podczas dziewięcioletniej podróży jako pierwszy Polak indywidualnie okrążył świat w celach naukowych, miał też okazję stąpać po wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Niestety, swe badania i odkrycia prowadził dla innego narodu.

Mateusz Będkowski

Phillippa Gregory – „Biała księżniczka” – recenzja i ocena

Piętnasty wiek z pewnością dostarczył poddanym angielskiej korony wielu wrażeń. Dość zauważyć, że zaczął się on od obalenia i uśmiercenia pomazańca Bożego w osobie Ryszarda II Plantageneta. Od tego momentu Anglia już nigdy nie miała być taka sama.

Michał Staniszewski

William Penn i powstanie Pensylwanii

373 lata temu urodził się William Penn, założyciel Pensylwanii. Jej powstanie było owocem idei stworzenia namiastki państwa Bożego na ziemi: oazy tolerancji religijnej, wolnej od wojen, milicji kolonialnej i instytucjonalnego kościoła. Oczywiście wizja ta szybko okazała się mrzonką.

Agnieszka Tomkiewicz

Giles Whittell – „Kobiety w kokpicie” – recenzja i ocena

Przez stulecia wojna pozostawała domeną mężczyzn. Od czasu do czasu pojawiają się jednak panie chcące wtargnąć przebojem w ten męski świat. Jednymi z najodważniejszych były kobiety z Air Transport Auxiliary.

Łukasz Męczykowski

Beletrystyka

Wojna Dwóch Róż - czas podziału

Wojna Dwóch Róż poróżniła Anglię bardziej, niż może się to nam wydawać. Linia podziału biegła między stronnictwami, sojuszami, rodami, sąsiadami... a czasem nawet między rodzicami i ich dziećmi. Jak w przypadku Elżbiety Woodville i Elżbiety York.

Philippa Gregory

Redakcyjne

Imperium Brytyjskie. Pomocnik Historyczny „Polityki” – recenzja

Firmowana przez tygodnik „Polityka” publikacja poświęcona historii Imperium Brytyjskiego ukazała się tuż przed referendum w sprawie niepodległości Szkocji. Zwycięstwo jej zwolenników sprawiłoby, że Zjednoczone Królestwo, będące dawną metropolią owego Imperium, przestałoby istnieć. Zwycięstwo zwolenników unii nie czyni jednak rzeczonego wydawnictwa mniej ciekawym.

Anioły z Mons

Z każdą wojną związanych jest wiele opowieści, nieraz bardzo niezwykłych. Czasem w starcia stron wojujących mieszają się siły nadprzyrodzone. Sto lat temu po raz pierwszy można było przeczytać, jak Brytyjczyków w bitwie pod belgijskim miastem Mons wsparli… aniołowie.

Historia Szkocji: 10 dat, które powinieneś znać

Czy Szkocja wystąpi z Wielkiej Brytanii? Z uwagi na Brexit, Szkoci chcą ponownie przeprowadzić referendum w sprawie swojej secesji ze Zjednoczonego Królestwa. Z tej okazji przypomnijmy 10 najważniejszych dat z historii Szkocji.

Antoni Olbrychski

Wielka Brytania – polityczne „małżeństwo” przed rozwodem?

18 września dowiemy się czy Szkoci chcą niepodległości. Jednym chodzi o zrzucenie angielskiego jarzma, inni obawiają się końca najbardziej udanej unii dwóch państw w historii. Czy Wielka Brytania jest politycznym „małżeństwem” przed rozwodem?

Marek Ostrowski , Adam Szostkiewicz

Ludzie Wielkiego Imperium Brytyjskiego

Największe imperium w dziejach, nad którym słońce nigdy nie zachodziło, mogło istnieć dzięki wybitnym jednostkom. Żołnierze, pisarze i podróżnicy, oto ludzie Wielkiego Imperium Brytyjskiego. Kim byli?

Reklamy

Jedyne takie imperium

„Imperium Brytyjskie. Od kolonizacji Ameryki po referendum szkockie” – nowy Pomocnik Historyczny POLITYKI od 10 września w salonach prasowych i kioskach.

Reklama

Wrzesień 1939: Czy zostaliśmy zdradzeni?

12 września 1939 roku we francuskim Abbeville Alianci zadecydowali o zaniechaniu ofensywy na Niemcy. Do dziś wielu Polaków uznaje tę decyzję za zdradę. Czy rzeczywiście zostaliśmy zdradzeni?

Łukasz Męczykowski

Tożsamość "Kuby Rozpruwacza" ustalona?

XIX-wieczny seryjny morderca Kuba Rozpruwacz to Aaron Kośmiński, polski imigrant żydowskiego pochodzenia - wynika z najnowszych badań DNA. O komentarz poprosiliśmy eksperta medycyny sądowej.

Piotr Olejarczyk

Dlaczego nie rozpoczęliśmy wojny prewencyjnej z Hitlerem

W dobie popularności historii alternatywnych często pojawia się pytanie, czy mogliśmy wygrać II Wojnę Światową. Jeden ze scenariuszy, uważany za mający największe szanse powodzenia, zakłada wypowiedzenie Niemcom wojny prewencyjnej. Jednak czy faktycznie miał on największą szansę powodzenia?

Tomasz Basarabowicz

Rajd „Goebena” – wyścig z czasem

Sierpień 1914 roku. Niemiecka Eskadra Śródziemnomorska zostaje złapana w pułapkę przez Royal Navy. Admirał Wilhelm Souchon, dowodzący eskadrą z pokładu krążownika „Goeben”, decyduje się na desperacki krok i łamie rozkazy dowództwa, zakazujące mu szukania schronienia w Konstantynopolu. Rozpoczyna się wyścig między Kriegsmarine a Royal Navy.

Barbara Wertheim Tuchman

Winston Churchill - Wojskowy, nie polityk

Postać Winstona Spencera Churchilla przedstawiana jest zazwyczaj przez pryzmat jego premierostwa, z rzadka tylko wspomina się o jego udziale w bitwie o Gallipoli. Tymczasem młody Churchill znany był raczej z lekceważenia przełożonych, niewyparzonego języka... i brawurowych ucieczek.

Łukasz Ścisłowicz

Odkrycie na cmentarzysku w South Leith, czyli twarze ludzi sprzed wieków

Trwające od 5 lat prace badawcze na cmentarzu gminnym w South Leith odsłaniają (w dosłownym sensie) oblicza ludzi średniowiecza i renesansu. Dzięki zastosowaniu najnowszych osiągnięć techniki możemy stanąć z historią twarzą w twarz.

Aleksander Popielarz

Reklamy

Powieści historyczne Książnicy na sierpień!

Znakomite powieści historyczne: „Wilcze morze” Roberta Lowa, „Orły imperium. Rebelia” Simona Scarrowa oraz „Biała księżniczka” Phillippy Gregory poleca na wakacyjną lekturę Wydawnictwo Książnica. Przenieś się w czasy starożytnych Rzymian, Wikingów, oraz do późnośredniowiecznej Anglii.

Reklama

J.F.C. Fuller – „Czołgi w Wielkiej Wojnie” – recenzja i ocena

Po 93 latach od swojej premiery w 1920 roku doczekała się w końcu polskiego tłumaczenia pierwsza z książek Johna Frederica Charlesa Fullera dotyczących broni pancernej. Jej autor był w okresie międzywojennym najbardziej znanym teoretykiem motoryzacji i mechanizacji wojsk lądowych, a jego międzynarodowa kariera zaczęła się właśnie od tej publikacji.

Krzysztof Fudalej

Jerzy V i Wilhelm II - królewscy kuzyni

„Przemiły chłopak” — tak o królu brytyjskim Jerzym V wyrażał się Wilhelm II w rozmowie z Theodore’em Rooseveltem. Kajzer miał wtedy lat pięćdziesiąt jeden, król czterdzieści cztery. Mimo że słowa skłonnego do protekcjonalnego zachowania cesarza niemieckiego trzeba dzielić przez pół, trzeba jednak przyznać, że nowy brytyjski król miał w sobie coś chłopięcego.

Theo Aronson

Wystawa Royal Childhood, czyli jak wyglądało dzieciństwo królów i królowych

Książę Jerzy to najmłodszy przedstawiciel brytyjskiej rodziny królewskiej i jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieci na świecie. 22 lipca skończył roczek, a już otrzymał kilka nietypowych prezentów, m. in od prezydenta USA Barracka Obamy. Na wystawie w Pałacu Buckingham pojawiły się niedawno zabawki i dziecięce skarby należące do członków brytyjskiej rodziny królewskiej.

Joanna Łatka

Kościół zdobiony graffiti, czyli co (prze)skrobali średniowieczni parafianie

Czy można za pomocą graffiti dekorować kościół ? Ludzie, którzy dostrzegają w graffiti walor artystyczny, mogliby się pewnie zgodzić na podobne ubogacenie któregoś z nowo stawianych kościołów. Jednak czy patrząc na średniowieczną katedrę w Norwich w hrabstwie Norfolk można pragnąć „udekorowania” jej czymś takim jak graffiti? Jak pokazują XVI-wieczni mieszkańcy hrabstwa Norfolk: można.

Aleksander Popielarz