Historia polityczna

Podwójna gra Erdoğana?

Recep Tayyip Erdoğan należy do tych światowych przywódców, którzy nie lubią się płaszczyć przed innymi. Widać to na przykładzie jego relacji z innymi państwami NATO. Jednak w relacjach z Rosją w pierwszych latach prezydentury przyjął postawę niejednoznaczną…

Mark Leonard

Eric Vuillard – „Porządek dnia” – recenzja i ocena

Zdaniem Erica Vuillarda, obok poparcia wielkiego biznesu i uległości Zachodu, kluczowe znaczenie dla budowy potęgi nazistowskich Niemiec miał Anschluss. Czy w 1938 roku austriaccy politycy mogli zachować się inaczej, powstrzymać Hitlera i nie dopuścić do globalnego konfliktu?

Piotr Bejrowski

Reklamy

Jurij Felsztinski, Władimir Popow – „Od Dzierżyńskiego do Putina. Służby specjalne Rosji w walce o dominację nad światem 1917-2036”

Jurij Felsztinski i Władimir Popow w książce „Od Dzierżyńskiego do Putina. Służby specjalne Rosji w walce o dominację nad światem 1917-2036” opisują historię działalności służb specjalnych w Rosji od 1917 r. do czasów współczesnych. Jak sami Rosjanie funkcjonują od wieków w państwie, w którym inwigilacja jest na porządku dziennym?

Reklama

Zamachy w II RP: 10 wydarzeń, które wstrząsnęły krajem

W wyniku zamachów ginęli: wysocy urzędnicy państwowi (a nawet prezydent!), duchowni i dyplomaci. Przedstawiamy 10 zamachów, które wstrząsnęły II RP!

Paweł Rzewuski

Bitwa pod Lenino – wojskowa masakra, polityczne zwycięstwo?

12 października był od 1950 r. aż do 1992 r. świętowany jako Dzień Wojska Polskiego. Bitwa pod Lenino, którą w ten sposób upamiętniano, przedstawiana była wówczas jako jeden z największych sukcesów wojska polskiego w czasie drugiej wojny światowej i jeden z fundamentów Polski Ludowej. Dzisiaj na wydarzenie to patrzy się tak, jak na inne „komunistyczne mity”, z kpiną i lekceważeniem. A szkoda, bo tak jak wiele wydarzeń z polskiej historii XX wieku jest to opowieść złożona i tragiczna.

Tomasz Leszkowicz

Maurycy Beniowski – bunt na Kamczatce (cz. 1)

Po upadku konfederacji barskiej został zesłany na Kamczatkę. Awanturnicza natura nie pozwoliła mu jednak długo zagrzać tam miejsca. Tak Maurycy Beniowski stanął na czele buntu. Czy wywalczył upragnioną wolność?

Mateusz Będkowski

Robert Forczyk – „Fall Rot. Upadek Francji 1940” – recenzja i ocena

Francuskie siły zbrojne straciły swój prestiż w ciągu dwóch miesięcy 1940 roku. Błyskawiczna majowo-czerwcowa kampania Wehrmachtu zostawiła taki niesmak o żołnierzach Marianny, że aż Robert Forczyk w swojej książce „Fall Rot. Upadek Francji 1940” postanowił stanąć w obronie potomków Napoleona. I zrobił to w sposób przekonujący.

Michał Staniszewski

Sprawa Dreyfusa – pomyłka, która ukształtowała fundament ustrojowy III Republiki Francuskiej

Sprawa Dreyfusa to dziś jeden z najbardziej znanych skandali politycznych. Historia zna niemało przykładów niesprawiedliwego oskarżenia jednostek i skazania ich na najsurowszą karę, z wyrokiem śmierci włącznie. Skąd więc tak duża popularność nieszczęsnego losu francuskiego oficera?

Natalia Pochroń

Wspomnienia

Havel w więzieniu

Václav Havel to jedna z najważniejszych postaci czechosłowackiej opozycji antykomunistycznej i czeskiej sceny politycznej drugiej połowy XX wieku. Jak Havel wspominał swój pierwszy pobyt w komunistycznym więzieniu?

Václav Havel

Burzliwa narada aliantów w Briare

W nocy z 11 na 12 czerwca 1940 roku doszło do poważnego incydentu, który rzucił cień na brytyjsko-francuską współpracę wojskową. Brytyjczycy odmówili Francuzom wsparcia lotniczego wobec posuwającej się ofensywy niemieckiej. Churchill naciskał, by sojusznicy bronili się w sposób bardziej zdecydowany, z zaangażowaniem całej ludności…

Robert Forczyk

Konkursy

Konkurs: Wiek nie–pokoju. Współzależność jako źródło konfliktu

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Wiek nie–pokoju. Współzależność jako źródło konfliktu” Wydawnictwa Krytyki Politycznej.

Redakcja

Filip IV Piękny – król wyklęty?

29 listopada 1314 r. zmarł Filip IV Piękny, wnuk Ludwika Świętego, jeden z najsłynniejszych królów średniowiecznej Francji. Pozostał w naszej pamięci przede wszystkim jako władca, który wiódł ostry spór z papieżem Bonifacym VIII i doprowadził do kasaty zakonu templariuszy.

Monika Juzepczuk

Reklamy

Mark Leonard – „Wiek nie–pokoju. Współzależność jako źródło konfliktu”

Mark Leonard w książce „Wiek nie-pokoju. Współzależność jako źródło konfliktu” porusza temat ogarniających nas zewsząd konfliktów. Co powoduje, że mimo globalizacji ilicznych udogodnień technologicznych społeczeństwa są skłócone? Czy jesteśmy zmęczeni pokojem? A może zjawiska napięć społecznych mają naukowe wyjaśnienie?

Reklama

Anschluss Austrii — czy można było go powstrzymać?

12 marca 1938 roku wojska niemieckie wkroczyły do Austrii. Choć Trzecia Rzesza kolejny raz złamała traktat wersalski, państwa europejskie praktycznie nie protestowały. Jakie wydarzenia doprowadziły do Anschlussu Austrii? Czy można było powstrzymać „przyłączenie”?

Piotr Bejrowski

Bp Antoni Baraniak: więzień na Rakowieckiej

Biskup Antoni Baraniak został aresztowany razem z prymasem Stefanem Wyszyńskim w nocy z 25 na 26 września 1953 roku. Znalazł się w osławionym więzieniu przy Rakowieckiej na warszawskim Mokotowie. W czasie śledztwa przesłuchiwano go blisko 150 razy. Był poddawany brutalnym torturom tak psychicznym, jak i fizycznym.

Jarosław Wąsowicz

Paweł Głuszek – „Laboratorium zagłady. Mroczny sekret Klasztoru Urszulanek” – recenzja i ocena

Pokrzywno niedaleko Poznania skrywa sekret pochodzący z czasów drugiej wojny światowej. W klasztorze sióstr Urszulanek Niemcy budowali tajne laboratorium, którego prawdziwe przeznaczenie owiane było tajemnicą. Paweł Głuszek przedstawia wyniki śledztwa historycznego mającego rozwikłać tę zagadkę.

Iwona Szymichowska

Jak przebiegały manewry „Tarcza 76”?

„Tarcza 76” to kryptonim manewrów wojsk Układu Warszawskiego realizowanych na terytorium PRL. Uczestniczyło w nich 36 tys. żołnierzy Wojska Polskiego, Armii Sowieckiej, Czechosłowackiej Armii Ludowej i Narodowej Armii Ludowej NRD. Jak przebiegały te manewry? Jaki był ich cel?

Jarosław Pałka

Procesy Norymberskie: rocznica wyroków

1 października 1946 roku społeczność międzynarodowa rozprawiła się ze zbrodniczą działalnością hitlerowskich Niemiec. Wydany przez sędziów Trybunału wyrok uznawał prominentnych działaczy nazistowskich za zbrodniarzy wojennych. Jak przebiegały Procesy Norymberskie?

Tomasz Leszkowicz

Wywiady

Jarosław Pałka: Siły Zbrojne PRL miały być ważnym elementem III wojny światowej

Po zakończeniu II wojny światowej Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów, co wpłynęło nie tylko na charakter polskiej armii, ale i na koncepcję użycia jej w przyszłym konflikcie zbrojnym. Czy ZSRS rzeczywiście przygotowywał się do III wojny światowej? I jaką rolę miała odegrać w niej Polska? O tym opowiada dr Jarosław Pałka, autor książki „Polskie wojska operacyjne w Układzie Warszawskim”.

Natalia Pochroń

„Placówka „Nabuchodonozor” w Teheranie 1932–1937. Z działalności polskiego wywiadu wojskowego na Bliskim Wschodzie” – recenzja i ocena

Powiązania Iranu z Polską w okresie międzywojennym to frapujący temat. Jednak niewiele osób ma świadomość, że Oddział II Sztabu Generalnego chciał wykorzystać Bliski Wschód do działalności wywiadowczej przeciwko Związkowi Sowieckiemu.

Daria Czarnecka

Szymon de Montfort – fanatyczny despota i reformator

Grób jednego z ojców demokracji przedstawicielskiej stał się celem pielgrzymek kolejnych pokoleń. Napoleon Bonaparte określił go mianem „jednego z największych Anglików”. Szymon z Montfort był jednak przede wszystkim człowiekiem swoich czasów.

Rafał Gumiński

Caroline Alexander – „Bunt na Bounty. Historia prawdziwa” – recenzja i ocena

Historia buntu na Bounty była niejednokrotnie opisywana na przestrzeni dziejów, inspirowała pisarzy, poetów, a także doczekała się kilku ekranizacji filmowych. Jak bardzo bliska prawdy jest wersja wydarzeń utrwalona w tych dziełach? Na to pytanie pomoże nam odpowiedzieć nowa publikacja z Wydawnictwa Poznańskiego.

Rafał Narwojsz

Bitwa pod Kircholmem 27 września 1605

Kircholm to jeden z największych sukcesów wojennych w historii I Rzeczypospolitej. Jak pisał przed laty Marian Kukiel „tak pełnych zwycięstw mało zna historia; ani jednego zaś odniesionego przeciw takiej przewadze”. Bitwa pod Kircholmem została stoczona 27 września 1605 roku.

Maciej Adam Pieńkowski

Friedrich Schiller – „Dymitr” – recenzja i ocena

Dzieło czołowego koryfeusza niemieckiej poezji traktujące o epizodzie z dziejów Rzeczypospolitej, przetłumaczone przez uznanego literata i skomentowane przez historyka niebanalnego. Kombinacja zbyt piękna by była prawdziwa? Nie, to „Dymitr” Schillera w przekładzie Antoniego Libery, opatrzony posłowiem Andrzeja Nowaka.

Michał Gadziński

Rzeź sowieckich generałów

Terror stalinowski doprowadził do czystki w Armii Czerwonej. Wiosną 1937 roku podejrzliwość Stalina skierowała się przeciwko dowództwu armii. Oficerowie Armii Czerwonej dowodzili nie tylko wojskiem sowieckiego państwa, lecz również utrzymywali bliskie kontakty z funkcjonariuszami partii, którzy sprawowali władzę polityczną w jednostkach wojskowych...

Jörg Baberowski

Oswald Mosley – ojciec brytyjskiego faszyzmu

Oswald Mosley był arystokratą i charyzmatycznym politykiem o poglądach skrajnie prawicowych. To on spopularyzował w Wielkiej Brytanii faszyzm, inicjował marsze bojówek i inspirował do zamieszek. Jak wyglądał wzlot i upadek człowieka, który cylinder i garnitur zamienił na czarną koszulę i opaskę z błyskawicą?

Jakub Jagodziński

Reklamy

Ciekawe propozycje wydawnictwa Ośrodka Karta we wrześniu!

„Prywaciarze. Biznes w Peerelu 1945–1989” to praca zbiorowa, w której poznajemy wspomnienia przedsiębiorców. Ludzi zmuszonych do zmagań ze zideologizowanym państwem. „Siła bezsilnego. Reportaż z pierwszego uwięzienia” to opowieść Václava Havla o początkach Karty 77 (inicjatywy działającej w Czechosłowacji na rzecz praw człowieka).

Reklama

Bohaterowie narodowi na Filipinach

Często mówi się, że Filipiny nie posiadają swojej własnej kultury, lecz korzystają ze wszystkiego, co pozostało po kolonizatorach. W jakimś sensie jest to prawda – Filipiny przyjęły bardzo dużo w spadku po cywilizacji Zachodu. Pozostając w dobrych stosunkach z byłymi kolonizatorami, Filipińczycy uważają jednak za bohaterów narodowych tych, którzy walczyli przeciwko obcemu panowaniu.

Olga Lebedeva

I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”

I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” odbywał się w dniach 5–10 września oraz od 26 września do 7 października 1981 roku. Był jednym z najważniejszych wydarzeń w okresie legalnej działalności związku. Miał też niebagatelny wpływ na losy „Solidarności” oraz historii najnowszej Polski.

Grzegorz Majchrzak

„Blizny po rozbiorach”. Pomocnik Historyczny POLITYKI – recenzja i ocena

Kolejny Pomocnik wydany przez „Politykę” utrzymuje znakomity poziom poprzednich publikacji wydawanej w ramach znakomitej serii. Tym razem jego autorzy pochylają się nad problematyką rozbiorów Polski.

Cezary Wołodkowicz

Stanisław Sojczyński „Warszyc” i powstanie KWP

Stanisław Sojczyński „Warszyc” był żołnierzem Września 1939, a następnie polskiego podziemia niepodległościowego i twórcą Konspiracyjnego Wojska Polskiego, którego celem była obrona społeczeństwa przed bandytyzmem i Armią Czerwoną. Został stracony 19 lutego 1947 roku, zaledwie trzy dni przed ogłoszeniem amnestii.

Krzysztof Pięciak

Wywiady

„Gruba pałka”, Theodore Roosevelt i korzenie amerykańskiego imperializmu

6 grudnia 1904 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Theodore Roosevelt w dorocznym orędziu ogłosił nowe założenia amerykańskiej polityki zagranicznej. Na czym miała polegać „doktryna grubej pałki” i dlaczego Roosevelt ją forsował? Zapytaliśmy o to dr. Przemysława Piotra Damskiego, badacza stosunków amerykańsko-brytyjskich w tym czasie.

Tomasz Leszkowicz

Wojna o Górski Karabach – niezakończony spór na gruzach ZSRR

27 września 2020 roku na granicy Armenii i Azerbejdżanu doszło do wymiany ognia, rozpoczynającej kolejną wojnę o Górski Karabach. Jak przebiegały poprzednie konflikty i wojny o ten region w XX wieku?

Adam Busse

Egzekucje Polaków w obozie w Radzimiu

Zwykli ludzie zamienili się w bestie. Sadyzm i okrucieństwo wobec polskich sąsiadów miały być dowodem na potwierdzenie związków z niemczyzną. Kim byli Polacy, których osadzono w obozie w Radzimiu?

Izabela Mazanowska

Multimedia

Elżbieta i Filip: królewski ślub Video

W 1947 roku przyszła brytyjska królowa Elżbieta II poślubiła Filipa Mountbattena. Do śmierci księcia byli razem aż 74 lata! Na kanale "British Pathé":https://www.youtube.com/user/britishpathe/featured można znaleźć materiał filmowy dokumentujący zaślubiny pary. Warto obejrzeć!

Paweł Czechowski

Małgorzata Windsor: nieszczęśliwe życie pięknej księżniczki

21 sierpnia 1930 roku na świat przyszła księżniczka Małgorzata Windsor – piękna córka Jerzego VI, która doczekała się statusu celebrytki i skandalistki. Wydawać by się mogło, że jej życie będzie jak z bajki, niestety los nie był dla niej łaskawy.

Katarzyna Reszkowska

Elżbieta II – długowieczna władczyni Galeria

Elżbieta II panowała nad Zjednoczonym Królestwem od 1953 roku – w 2015 roku pobiła pod tym względem nawet rekord swojej praprababki, królowej Wiktorii, która rządziła blisko 64 lata. Przez ten czas Elżbieta wiele przeżyła – oto zbiór fotografii z różnych okresów jej panowania.

Paweł Czechowski

Dlaczego klasycy? Pytanie o realizm polityczny w dziele Tukidydesa

„Tukidydes mówi tylko że miał siedem okrętów była zima i płynął szybko” – tymi słowami wiersza Zbigniewa Herberta „Dlaczego klasycy” można określić wielkość autora „Wojny peloponeskiej” – historyka, który nieustannie inspiruje myślą polityczną.

Radosław Miśkiewicz

Henryk III Plantagenet: prekursor demokracji parlamentarnej

Rządy króla Henryka III Plantageneta trwały 56 lat i 19 dni. To czyni go najdłużej panującym monarchą w historii średniowiecznej Anglii. Mimo to, król i burzliwa historia jego panowania pozostają w cieniu sławniejszych członków dynastii, ale czy słusznie?

Rafał Gumiński

Izabela Mazanowska – „Radzim 1939. Zbrodnie w obozie Selbschutz Westpreusen” – recenzja i ocena

Zwykli ludzie stali się potworami, którzy poprzez wyjątkowy sadyzm i okrucieństwo starali się potwierdzić swoją niemieckość. Radzim jest kolejnym punktem na mapie zbrodni III Rzeszy. Izabela Mazanowska przywraca w swojej książce pamięć o ofiarach i wskazuje konkretnych sprawców.

Marek Chrzanowski

„A droga była niełatwa... Wspomnienia kieleckiego duchownego z lat 1910–1955” – recenzja i ocena

Ks. Henryk Peszko nie dożył zniesienia cenzury. Nie mógł więc wydać swoich wspomnień z okresu II wojny światowej i stalinowskiego więzienia. Po niemal 35 latach możemy się z nimi zapoznać.

Marek Chrzanowski

Niepokorna Stocznia Gdańska

Powojenna historia Polski to okres burzliwych wydarzeń społecznych, w tym szczególnie protestów. Najważniejszą ich areną była Stocznia Gdańska – kluczowy dla rodzimej gospodarki zakład przemysłowy. Jak stoczniowcy z Gdańska walczyli o swoje?

Judyta Bielanowska

Jaki był przebieg egzekucji w Ponarach?

W latach 1941–1944 niemieccy okupanci we współpracy z litewskimi kolaborantami dokonali szeregu zbiorowych egzekucji na Żydach, Polakach i przedstawicielach innych narodowości. Szacuje się, że w Ponarach wymordowano przynajmniej 80 tys. osób.

Monika Tomkiewicz

Remigiusz Krzysztof Zygarowicz

Polskie bombowce nad Berlinem, czyli kampania wrześniowa oczami polskiej prasy

Podczas gdy kampania wrześniowa przynosiła polskiej armii kolejne porażki, nadwiślańska prasa nieustannie donosiła o zwycięstwach naszej armii i zachodnich sojuszników. Każda gazeta miała własną wizję tych sukcesów.

Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich: nowa jakość dyplomacji?

Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 roku odbiło się szerokim echem nie tylko wśród wiernych. Słynne słowa „udzielamy wybaczenia i prosimy o nie” wzbudziły wśród komunistów prawdziwą histerię. Dlaczego?

Przemysław Mrówka

Najazd armii Wittenberga i hańba pod Ujściem

24 lipca 1655 roku szwedzki korpus Arvida Wittenberga dotarł do Ujścia. Doszło do starcia z pospolitym ruszeniem szlachty wielkopolskiej i piechotą łanową. Po kilkugodzinnej wymianie ognia obrońcy złożyli broń. Pokonani oddali Wielkopolskę pod panowanie Karola Gustawa...

Bartosz Staręgowski

Michaił Gorbaczow - komunistyczny liberał?

Od lat nie milknie spór: czy Michaił Gorbaczow był wielkim reformatorem, czy wielkim nieudacznikiem? Czy najbardziej znany komunistyczny liberał był najgorszym przywódcą Związku Sowieckiego?

Arkadiusz Stempin

„Dymitr” Schillera. Opowieść wciąż aktualna?

Pod koniec życia Friedrich Schiller napisał dramat o Dymitrze Samozwańcu. Najwybitniejszy dramatopisarz języka niemieckiego widział w jego historii spór między polską wolnością i rosyjskim despotyzmem.

Andrzej Nowak

9 cytatów Winstona Churchilla, które warto znać GALERIA

Winston Churchill słynął z błyskotliwych, nierzadko żartobliwych wypowiedzi i ciętych ripost. Wielu mogło zazdrościć mu zdolności krasomówczych. Oto kilka cytatów brytyjskiego męża stanu, które zapisały się w historii.

Jakub Jagodziński

Jasenovac – „Auschwitz Bałkanów”

Okrutna śmierć zadawana prymitywnymi metodami w imię nacjonalizmu w najgorszej, szowinistycznej wersji? Polacy znają to z Wołynia i Galicji Wschodniej z lat drugiej wojny światowej. Serbowie w tym samym czasie doznali tego samego z ręki Chorwatów. Centrum zbrodni był obóz Jasenovac. 80 lat temu w obozie miały miejsce makabryczne „zawody”.

Bohdan Piętka

Jak Sowieci prezentowali wojnę polsko-bolszewicką w filmach fabularnych?

Polska szlachta prześladująca robotników i chłopów, Wojsko Polskie niszczy i rabuje, a Piłsudski, nie przerywając pasjansa, wydaje kolejne wyroki śmierci. Jak sowieckie agitfilmy prezentowały wojnę polsko-bolszewicką?

Andrzej Zawistowski

„Historia Chińczyków”. Pomocnik Historyczny POLITYKI – recenzja i ocena

W lipcowym wydaniu Pomocnika Historycznego zaprezentowane zostały dzieje cywilizacji chińskiej od starożytnego cesarstwa, poprzez republikę, bastion komunizmu, mocny militarnie, ale ubogi gospodarczo i cywilizacyjnie. Wreszcie: państwo, które wyrosło na drugie mocarstwo świata.

Cezary Wołodkowicz

Multimedia

O czym Churchill rozmawiał z gen. Andersem? Fragmenty książek Wydawnictwa IPN

„Myśmy wschodnich granic Polski nigdy nie gwarantowali. Mamy dzisiaj dosyć wojska i waszej pomocy nie potrzebujemy” – posłuchaj, co jeszcze Anders usłyszał od brytyjskiego premiera i jak przebiegała ich rozmowa.

Mateusz Balcerkiewicz

Rudolf Hess: czy zastępca Hitlera był szaleńcem?

Rudolf Hess do 1941 roku był jedną z najważniejszych postaci w Rzeszy i pełnił funkcję zastępcy Adolfa Hitlera, którego uważał za uosobienie czystego rozumu i określał mianem „człowieka”. Dlaczego w maju 1941 roku zdradził i poleciał z tajemniczą misją do Wielkiej Brytanii?

Piotr Bejrowski

Redakcyjne

Roman Dmowski (1864–1939)

Roman Dmowski (1864–1939) był najważniejszym działaczem polskiego ruchu narodowego, delegatem na konferencji pokojowej w Wersalu, współtwórcą Narodowej Demokracji, jednym z ojców polskiej niepodległości, mężem stanu.

Redakcja

Układ monachijski: klęska polityki appeasementu

Układ monachijski z 1938 roku urósł do rangi symbolu polityki appeasementu prowadzonej przez Francję i Wielką Brytanię względem III Rzeszy. Oddanie Hitlerowi praktycznie bez walki części Czechosłowacji w zamian za mgliste gwarancje pokoju już rok później miało okazać się kompromitacją. Dlaczego doszło do konferencji w Monachium i jak przebiegały negocjacje?

Kacper Walczak

Michał Piegzik – „Aleuty 1942-1943” – recenzja i ocena

Najnowszy HaBek Michała Piegzika traktuje o kolejnym epizodzie II wojny na Pacyfiku. Tym razem autor wziął na warsztat mało znane wydarzenie, a mianowicie walki o należące do Stanów Zjednoczonych Aleuty. Jest to o tyle ciekawe, że był to pierwszy od 1812 roku obszar USA zajęty przez nieprzyjaciela.

Michał Staniszewski

Wiktoria warszawska czy „cud nad Wisłą”? O roli Józefa Piłsudskiego w bitwie warszawskiej 1920 roku

Bitwa warszawska to zakrojona na olbrzymią skalę operacja strategiczna przeprowadzona na obszarze kilkudziesięciu tysięcy kilometrów kwadratowych. Uczeni, publicyści i pasjonaci historii do dziś spierają się o to, kto był autorem planu bitwy oraz kto odpowiada za jej finalny sukces. Czy był to Józef Piłsudski?

Krzysztof Kloc