Procesy Norymberskie: rocznica wyroków

opublikowano: 2006-10-01, 17:35 — aktualizowano: 2022-10-01, 14:35
wolna licencja
1 października 1946 roku społeczność międzynarodowa rozprawiła się ze zbrodniczą działalnością hitlerowskich Niemiec. Wydany przez sędziów Trybunału wyrok uznawał prominentnych działaczy nazistowskich za zbrodniarzy wojennych. Jak przebiegały Procesy Norymberskie?
reklama

Procesy Norymberskie – zobacz też: Powojenne losy niemieckich zbrodniarzy

Zadaniem Międzynarodowego Trybunału Wojskowego było osądzenie zbrodniarzy nazistowskich, naświetlenie ogromu hitlerowskich zbrodni oraz uniemożliwienie przyszłej gloryfikacji osądzonych. W skład Trybunału weszli sędziowie i oskarżyciele z Francji. USA, Wielkiej Brytanii i ZSRR.

Hermann Goering Karl Doenitz Walther Funk Baldur von Schirach i Alfred Rosenberg jedzą lunch podczas przerwy w procesie. Fot. Charles Alexander

Sądzonym postawiono cztery główne zarzuty: uczestnictwo w spisku w celu popełnienia zbrodni międzynarodowej, zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości. Jako, że prawo międzynarodowe nie uwzględniało wtedy wyżej wymienionych przestępstw, postanowiono sądzić hitlerowców na podstawie prawa naturalnego.

Miejsce procesu było wybrane nie przypadkowo – to w Norymberdze odbywały się zjazdy NSDAP, tam świętowano uchwycenie władzy w 1933 r., tam też wydano w 1935 r. tzw. „ustawy norymberskie”, sankcjonujące prawnie prześladowania Żydów w Niemczech.

W Procesie Norymberskim sądzono 22 osoby - 12 skazano na śmierć (jedną zaocznie), trzy na dożywocie, cztery na długoletnie więzienie, trzy uniewinniono. Proces Norymberski rozpoczął się 20 listopada 1945 roku, a zakończył 1 października 1946 roku. Podczas 218 dni pracy wysłuchano zeznań 240 świadków. Protokół spisano na 16 tys. stron i przedłożono ponad 5 tys. dokumentów. Żaden z oskarżonych nie przyznał się do stawianych mu zarzutów.

Akt oskarżenia był modyfikowany podczas trwania procesu w związku z rozszerzaniem się materiału dowodowego. Mimo to nie uwzględniono w nim m.in. zbrodni okupacyjnych w Polsce, gett żydowskich, przesiedleń i germanizacji. Strona radziecka skutecznie przeciwstawiła się ujawnieniu tajnej klauzuli paktu Ribbentrop-Mołotow, która stawiała ją w roli agresora. Nie udało się natomiast zrzucenie winy za zbrodnię katyńską na Niemców.

Na śmierć skazani zostali:

Martin Bormann - szef kancelarii Hitlera, później jego zastępca i szef NSDAP (sądzony zaocznie)

Hans Frank - generalny gubernator w okupowanej Polsce

Wilhelm Frick - generał SS i SA, protektor Czech i Moraw

Hermann Goering - marszałek Rzeszy, d-ca lotnictwa, twórca Gestapo

Alfred Jodl - szef sztabu w Naczelnym Dowództwie Wehrmachtu

Ernst Kaltenbrunner - szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy

Wilhelm Keitel - feldmarszałek Rzeszy, szef Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu

Joachim von Ribbentrop - minister spraw zagranicznych

Alfred Rosenberg - ideolog partyjny NSDAP, minister Rzeszy ds. Terenów Wschodnich

Fritz Sauckel - generał SS i SA, organizator pracy przymusowej

Arthur Seyss-Inquart - komisarz Rzeszy w Holandii

Julius Streicher - wydawca "Der Stuermer", współorganizator eksterminacji Żydów.

Wszyscy skazani oprócz Goeringa (popełnił samobójstwo) oraz Bormanna (wyrok zaoczny) zostali powieszeni 16 października 1946 roku. Ich ciało zostały spalone, a szczątki wrzucone do Izery (rzeki w Bawarii). Robert Ley, szef koordynacji międzyokręgowej Rzeszy, tuż przed procesem powiesił się w celi.

Karę dożywocia otrzymali:

Ernst Raeder - dowódca marynarki wojennej

Rudolf Hess - zastępca Hitlera

Walter Funk - minister finansów i gospodarki Rzeszy.

Jedynie Hess odbył całość zasądzonej kary w więzieniu w Spandau niedaleko Berlina. Zmarł śmiercią samobójczą w 1987 roku.

Na długoletnie wyroki zostali skazani:

Albert Speer - minister do spraw uzbrojenia

Baldur von Schirach - przywódca Hitlerjugend

Constantin von Neurath - protektor Rzeszy w Czechach i na Morawach

Karl Doenitz - dowódca floty okrętów podwodnych.

Uniewinnieni zostali:

Franz von Papen - były kanclerz Rzeszy (przed Hitlerem)

Hans Fritzsche - szef radia Rzeszy i główny cenzor

Hjalmar Schacht - prezes Reischbanku.

Trybunał uznał za zbrodnicze także następujące organizacje hitlerowskie: Sicherheitsdienst (SD), Schutzstaffel (SS) oraz Gestapo.

Równolegle do głównego procesu toczyły się też inne postępowania sądowe, m.in. przeciw generałom niemieckim oraz członkom SS.

Polecamy e-book Mateusza Kuryły – „Powaby totalitaryzmu. Zarys historii intelektualnej komunizmu i faszyzmu”

Mateusz Kuryła
„Powaby totalitaryzmu. Zarys historii intelektualnej komunizmu i faszyzmu”
cena:
11,90 zł
Wydawca:
PROMOHISTORIA [Histmag.org]
Liczba stron:
116
Format ebooków:
PDF, EPUB, MOBI (bez DRM i innych zabezpieczeń)
ISBN:
978-83-65156-23-5
reklama
Komentarze
o autorze
Tomasz Leszkowicz
Doktor historii, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Publicysta Histmag.org, redakcji merytorycznej portalu w l. 2006-2021, redaktor naczelny Histmag.org od grudnia 2014 roku do lipca 2017 roku. Specjalizuje się w historii dwudziestego wieku (ze szczególnym uwzględnieniem PRL), interesuje się także społeczno-polityczną historią wojska. Z uwagą śledzi zagadnienia związane z pamięcią i tzw. polityką historyczną (dawniej i dziś). Autor artykułów w czasopismach naukowych i popularnych. W czasie wolnym gra w gry z serii Europa Universalis, słucha starego rocka i ogląda seriale.

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2024 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone