Europa

„Rosja a Katyń” – red. Anna Dzienkiewicz – recenzja i ocena

Pierwszy raz publikacja ta została wydana w roku 1994. W tamtym okresie zawarta w niej m.in. ekspertyza badaczy rosyjskich z 1993 roku była dla opinii publicznej przełomowa. Dziś – w związku z 70. rocznicą zbrodni, jak i wobec listopadowej uchwały Dumy – wydaje się, że przypomnienie o „rosyjskiej drodze” do prawdy o Katyniu jest jak najbardziej na miejscu.

Robert Skarżycki

Umberto Eco, Jean-Claude Carrière - „Nie myśl, że książki znikną” – recenzja i ocena

Dwaj bibliofile dywagują o książce i jej znaczeniu, nie stroniąc od obszernych dygresji dotyczących tematów tak na pozór odległych, jak ontologia świata, rozwój pisma na przestrzeni dziejów, czy postęp nowych technologii. Nie są to jednak bynajmniej nudne wynurzenia strażników „dawnego porządku”, a raczej wnikliwa i z wirtuozerią przeprowadzona analiza kondycji współczesnej kultury.

Agnieszka Rozner

Opublikowano nieznane wcześniej zdjęcia Evy Braun

Brytyjska agencja fotograficzna Getty Images opublikowała nieznane do tej pory zdjęcia Evy Braun (1912–1945) – małżonki Adolfa Hitlera, która poślubiła go 29 kwietnia 1945 r., dzień przed popełnieniem przez parę samobójstwa. Przedruki fotografii ukazały się w brytyjskiej gazecie codziennej „Daily Mail”.

Film o Janie Pawle II od jutra w kinach

Już jutro do polskich kin wejdzie pełnometrażowy film dokumentalny o Janie Pawle II, zatytułowany: „Jan Paweł II. Szukałem Was...” w reżyserii Jarosława Szmidta. Dziś w Krakowie odbędzie się uroczysta premiera wspomnianego obrazu.

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

Wydarzenia

Spotkanie z prof. Kłoczowskim w Krakowie

Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Krakowie oraz Zakład Antropologii Historycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego zapraszają na spotkanie z prof. Jerzym Kłoczowskim, autorem książki _Nasza tysiącletnia Europa_. Odbędzie się ono 15 marca w Instytucie Historii UJ.

Ciekawostki i rocznice

Adam Smith: „O bogactwie narodów”

9 marca 1776 roku, Adam Smith wydał „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” – pracę, która dała początek współczesnej ekonomii oraz liberalizmowi ekonomicznemu.

Roman Sidorski

Lech Kościelak — „Historia Słowacji” – recenzja i ocena

Książka momentami może się wydawać nużąca, a styl autora ciężki. Jednak praca ta zasługuje w pełni na zainteresowanie, choćby ze względu na fakt, że jest pierwszą książką, która kompleksowo skupia się na historii naszego południowego, często niedocenianego sąsiada.

Grzegorz Dumała , Mat. pras.

Wydarzenia

Konferencja „Władza i zwierciadło władzy” w Niemieckim Instytucie Historycznym

Niemiecki Instytut Historyczny zaprasza wszystkich zainteresowanych mediewistyką na konferencję naukową pt. _Władza i zwierciadło władzy. Rządy europejskie w XII i XIII wieku w kontekście kronikarstwa_, która odbędzie się w przyszłym tygodniu w Warszawie.

„Jak zostać królem” — reż. Tom Hooper – recenzja i ocena filmu

Najnowszy film Toma Hoopera udowadnia, że nie trzeba kręcić obrazów wielkich. Wystarczy, aby były dobrze opowiedziane i zagrane oraz by w śmieszno-smutnej atmosferze dawały nam garść prawdy o nas samych. Cztery Oscary zdają się to potwierdzać.

Przemysław Piotr Damski

Demjaniuk nie wyklucza strajku głodowego

Iwan (vel John) Demjaniuk (90 l.), były strażnik w obozie koncentracyjnym w Sobiborze oskarżany o pomoc w zamordowaniu prawie 28 tys. Żydów zaznaczył, że jeśli monachijski sąd nie weźmie pod uwagę dokumentów, które, zdaniem Ukraińca, stanowią istotny dowód w sprawie świadczący na jego korzyść, to w ramach protestu rozpocznie strajk głodowy.

Niemcy: trwa śledztwo w sprawie zabójstwa krewnych Einsteina

Prokuratura w Stuttgarcie bada okoliczności śmierci żony i dwóch córek Roberta Einsteina – kuzyna słynnego fizyka, Alberta Einsteina. Zostały one zastrzelone latem 1944 r. w pobliżu Florencji przez nieznanych bliżej niemieckich żołnierzy. Za pomoc w identyfikacji sprawców mordu wyznaczono nagrodę w wysokości 5 tys. euro.

Stanisław Salmonowicz - „Kilka Minionych Wieków” – recenzja i ocena

Łatwy język wydania, liczne skierowania do czytelnika wynikające z formuły referatów, w tym wskazywanie na rozszerzające daną tematykę inne publikacje, ułatwiają przyswojenie poszczególnych tekstów. Nawet licealista rozpoczynający swą przygodę z historią będzie mógł po części zaspokoić swój głód wiedzy, a na pewno go rozgrzać.

Jakub Nowosad

Kolonizacja Kanady i rywalizacja Francji z Wielką Brytanią

W 1492 roku Krzysztof Kolumb skierował swoje statki na zachód z nadzieją na dotarcie do Indii. Już rok później Portugalia i Hiszpania podzieliły strefy wpływów na Oceanie Atlantyckim. Fakt ten nie umknął uwadze Francji i Anglii, które również rozpoczęły starania o zamorskie posiadłości. Jak przebiegała kolonizacja Kanady?

Piotr Solecki

Pośmiertne zdjęcie Himmlera pójdzie pod młotek

Niepublikowana do tej pory fotografia Heinricha Himmlera, którą wykonano tuż po jego śmierci w 1945 r., stanie się niebawem przedmiotem licytacji, którą zorganizuje dom aukcyjny Dreweatts.

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

Wydarzenia

Ryszard Siwiec upamiętniony

22 lutego w Warszawie odbędzie się promocja albumu autorstwa dr. Petra Blažka, poświęconego osobie Ryszarda Siwca, który w 1968 r. dokonał publicznego samospalenia w proteście przeciw interwencji wojsk państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji.

Evan Mawdsley - „Wojna nazistowsko-sowiecka 1941-1945” – recenzja i ocena

Jak mało który konflikt w historii, zmagania na froncie wschodnim przyciągają od lat uwagę pisarzy i czytelników. Mimo intensywnych badań, nadal nie poznano wszystkich aspektów kilkuletnich walk toczonych na przestrzeni setek kilometrów. Evan Mawdsley podjął w swej pracy próbę opisania konfliktu niemiecko-radzieckiego w jednym, przejrzystym podręczniku.

Łukasz Męczykowski

Tom Bradby - „Biały Rosjanin” – recenzja i ocena

Wszystkie wątki „Białego Rosjanina” Toma Bradby’ego wydają się sprowadzać do prostej alternatywy: „albo car, albo motłoch”. Różnego rodzaju grupy dążą jednak do tego, by w grze pojawiły się także ich partykularne interesy.

Mateusz Witkowski

Marcin Kula – „Mimo wszystko bliżej Paryża niż Moskwy” – recenzja i ocena

W czasie dyskusji o szkolnictwie wyższym często podkreśla się zaściankowość polskiej nauki. Tym bardziej warto poznać czasy, gdy humaniści znad Wisły nawiązywali bliskie kontakty z europejską (konkretnie francuską) czołówką.

Tomasz Leszkowicz

Odkryto nazistowskie filmy w technice 3D

Australijski reżyser Philippe Mora odnalazł w berlińskim Archiwum Federalnym dwa czarno-białe filmy pochodzące z 1936 r., które wykonano na zamówienie Ministerstwa Oświecenia Narodowego i Propagandy Rzeszy. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że nakręcono je w zupełnie innowacyjnej jak na owe czasy technologii trójwymiarowej.

Robert Makłowicz – „Café Museum” – recenzja i ocena

Josef Škvorecký w powieści „Tchórze” przekonywał, że to Kostelec leży w środku Europy. Robert Makłowicz robi wszystko, by przekonać nas, że w środku Europy musi leżeć świetna kuchnia.

Łukasz Grzesiczak

Stefan Weinfurter - „Niemcy w średniowieczu. 500-1500” – recenzja i ocena

„Niemcy w średniowieczu” to bardzo ciekawa lektura dla osób, które interesują się średniowieczem i ideologią Świętego Cesarstwa Rzymskiego, choć tym, którzy naukowo zajmują się tą epoką, nie przyniesie wielu nowych informacji.

Bartłomiej Czajka

Sybilla Jerozolimska: smutny los władczyni

Dziś współczujemy często średniowiecznym księżniczkom i królewnom, które nie mogły pójść za głosem serca i wybrać sobie męża. Sybilla Jerozolimska i jej przykład udowadnia, że było to możliwe, i pokazuje, czym to się kończyło. Katastrofą.

Michael Morys-Twarowski

Sándor Képíró stanie przed węgierskim sądem

Węgierski sąd ponownie zbada sprawę Sándora Képíró, żandarma oskarżanego o organizację masowych egzekucji Serbów, Żydów i Romów dokonywanych od 21 do 23 stycznia 1942 r. w Nowym Sadzie na północy Serbii.

Meryl Streep wcieli się w rolę Margaret Thatcher

Na początku lutego br. rozpoczęły się zdjęcia do nowego filmu poświęconego życiu Margaret Thatcher, zatytułowanego „The Iron Lady”. Brytyjską premier zagra hollywoodzka gwiazda, Meryl Streep.

Trwają prace nad odtworzeniem receptury piwa sprzed 200 lat

Niedawno informowaliśmy o zidentyfikowaniu najstarszych butelek szampana marki Heidsieck, które zeszłego lata wydobyto z wraku statku u wybrzeży Wysp Alandzkich. Jak się okazało, znajdowało się w nim również pięć butelek piwa wyprodukowanego na początku XIX wieku, które wciąż nadaje się do spożycia.

Niemcy: zagraj w grę o najgorszych dyktatorach świata

Na niemiecki rynek weszła gra karciana, której bohaterami są… najgorsi dyktatorzy świata. Wśród postaci, których wizerunki znalazły się na kartach nie zabrakło m.in. Adolfa Hitlera i Józefa Stalina. Po interwencji prokuratury gra została wycofana ze sprzedaży.

Martin Bormann ukrywał się w Ameryce Południowej?

Martin Bormann, jeden z najbliższych współpracowników Adolfa Hitlera, po II wojnie światowej przedostał się do Ameryki Południowej, gdzie ukrywał się jako duchowny – twierdzi były belgijski kolaborant, Paul van Aerschodt (88 l.).

Francja: schwytano zbrodniarza biorącego udział w masakrze w Srebrenicy?

W pobliżu Grenoble w południowo-wschodniej Francji zatrzymano Milorada Momicia, człowieka podejrzewanego o udział w masakrze bośniackiej ludności Srebrenicy dokonanej od 12 do 16 lipca 1995 roku.

Jonathan Clements - „Mannerheim. Prezydent, żołnierz, szpieg” – recenzja i ocena

To biografia człowieka, który nigdy gorączkowo nie wspinał się na piedestał i nie dopominał o zaszczyty, nagrody, czy też bogactwo. Jednak kiedy otrzymywał jakiekolwiek zadanie, zabierał się do pracy z pełną energią i zaangażowaniem: „Carl Mannerheim. Prezydent, żołnierz, szpieg”

Stephan Marks - „Dlaczego poszli za Hitlerem? Psychologia narodowego socjalizmu w Niemczech” – recenzja i ocena

Marks pokazuje stosowane przez partię zabiegi socjotechniczne i propagandowe, służące pozyskiwaniu nowych zwolenników oraz utwierdzaniu ich w swoistej filozofii „odczłowieczenia”. Ukazuje, jak wielkie tabu społeczne narastało przez lata wokół tematu historii i zbrodni III Rzeszy, w powojennych Niemczech. Jednak nie poprzestaje tylko na tym.

Ciekawostki i rocznice

Rocznica zatonięcia MS „Wilhelm Gustloff”

30 stycznia 1945 r. na Morzu Bałtyckim zatonął niemiecki liniowiec MS „Wilhelm Gustloff”, na pokładzie którego znajdowało się ok. 10 tys. pasażerów. Była to największa katastrofa morska w historii.

Zmarł prof. Jan Baszkiewicz

27 stycznia w wieku 81 lat zmarł prof. Jan Baszkiewicz, znany historyk idei i prawa, znawca dziejów Francji.

Tomasz Leszkowicz

Znaleziono szkielet Afrykańczyka służącego w armii rzymskiej?

W 2009 r. w Stratford nad rzeką Avon w hrabstwie Warwickshire (w środkowej Anglii) odkryto ludzki szkielet. Po przeprowadzeniu najnowszych badań wiadomo, że znalezisko ma ok. 1700 lat i prawdopodobnie są to szczątki Afrykańczyka służącego w armii rzymskiej.

Aleksander I w opiniach współczesnych mu polskich pamiętnikarzy, cz. 2: Anioł czy tyran (1820–1825)

Car Aleksander I, dziwny car, władca rosyjski, który (od)dał Polakom Królestwo Polskie. Człowiek wyrachowany i obłudny, mimo wszystko bardzo przez Polaków lubiany. Kim był, jak naprawdę widzieli go Polacy?

Dariusz Izwantowski

Sprzedano kolekcję nieznanych zdjęć Hitlera

Dom aukcyjny JP Humbert Auctioneers zlicytował zbiór niepublikowanych do tej pory fotografii przedstawiających Adolfa Hitlera. Jego cena wyniosła 30 tys. funtów (prawie 48 tys. dolarów).

Kościelny witraż z Hitlerem w roli głównej

W kościele św. Jakuba w podparyskiej miejscowości Montgeron znajduje się powstały w czasach II wojny światowej witraż przedstawiający Adolfa Hitlera – informuje „Der Spiegel”. Zdaniem duchownych i historyków jest to przykład artystycznego sprzeciwu wobec niemieckiej okupacji północnej części Francji, która rozpoczęła się w czerwcu 1940 roku.

Aleksander I w opiniach współczesnych mu polskich pamiętnikarzy (cz. 1)

Dariusz Izwantowski

Najstarszy szampan marki Heidsieck

Pół roku po odnalezieniu na dnie Bałtyku 168 butelek luksusowego francuskiego szampana udało się ustalić, że cztery z nich to najstarsze znane egzemplarze Heidsiecka – jednej z najbardziej rozpoznawalnych na świecie marek tego szlachetnego trunku.

Zlicytowano sztuczną szczękę Churchilla

Londyński dom aukcyjny Bonham’s sprzedał pozłacaną protezę zębową należącą do Winstona Churchilla.

William Wallace pierwowzorem Robin Hooda?

Legenda Robin Hooda powstała na kanwie losów szkockiego bohatera narodowego Williama Wallace’a (1270–1305) – twierdzi szkocki pisarz Jack Whyte, autor kilkunastu powieści historycznych.

Geoffrey Koziol - „Błaganie o przebaczenie i łaskę” – recenzja i ocena

Dylemat — czy rytuał jest wiernym odzwierciedleniem stosunku władzy, czy tylko teatralnym gestem? — towarzyszy zarówno czytelnikowi, jak i autorowi, w czasie całej lektury. Próba postawienia satysfakcjonującej odpowiedzi jest największą zaletą „Błagania o przebaczenie i łaskę”.

Grzegorz Dumała

Halina Manikowska - „Jerozolima – Rzym – Compostela. Wielkie pielgrzymowanie...” – recenzja i ocena

Książka zdecydowanie godna jest polecenia zarówno znawcom tematu, jak i „zwykłym” czytelnikom zainteresowanym tematyką wielkich pielgrzymek w średniowiecznej Europie. Pierwsi z nich znajdą w niej wszystko, czego wymaga się od pracy o charakterze naukowym, drugich zaś nie powinien odstraszyć język, w tym przypadku, niezwykle przystępny.

Urszula Zachara

Marcin Gawęda - „Kaukaskie epicentrum” – recenzja i ocena

Marcin Gawęda jest chyba ostatnią sierotą po czasach zimnej wojny. W swojej książce „Kaukaskie epicentrum” kreśli swojego rodzaju political fiction, w którym niedawna awantura w Gruzji jest przyczyną wielkiego światowego konfliktu, swoistej III wojny światowej. Niestety w książce dość często wieje nudą.

Łukasz Grzesiczak

Stephen Bungay - „Bitwa o Anglię” – recenzja i ocena

Starcie między brytyjską Royal Air Force a niemiecką Luftwaffe latem i wczesną jesienią 1940 roku jest jednym z najbardziej eksploatowanych wydarzeń drugiej wojny światowej – co w zasadzie wydaje się słuszne. Jednak takiej ilości mitów i propagandowych wizji, stworzonych na temat tej konfrontacji przez obie strony konfliktu, próżno szukać w przypadku jakiegokolwiek innego wojennego zdarzenia.

„Wojna trzydziestoletnia. Europa i świat 1618–1648” – recenzja i ocena

Tematyka wojny trzydziestoletniej nie jest zbyt obszernie eksplorowana na polskim rynku wydawniczym. Dlatego cieszyć musi każda nowa pozycja poruszająca to zagadnienie. Niestety, biorąc do ręki najnowszą propozycję Bellony, na nowo odkrywamy starą prawdę: tłumaczenie jest jak kobieta – albo wierne, albo piękne.

Emil Kalinowski

Magdalena Heruday-Kiełczewska

Jean-Marie Gustave Le Clèzio – „Rewolucje” – recenzja i ocena

Le Clèzio pisze, jak zwykle, bez patosu. Czytając tę książkę jesteśmy w świecie, który obserwujemy przez delikatną zasłonę. I wcale nie mamy ochoty zza niej wyjść.

Niemiecki wywiad wiedział o kryjówce Eichmanna już w 1952 roku

Zachodnioniemiecki wywiad posiadał informacje na temat miejsca ukrywania się nazistowskiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna już w 1952 r., a więc osiem lat wcześniej niż udało się go schwytać – informuje niemiecki dziennik „Bild”.

Odkrycia polskich archeologów w Bałakławie

Podczas wykopalisk prowadzonych w Bałakławie na południu Krymu polscy archeolodzy odkryli pozostałości koszar z II wieku, znajdujących się wewnątrz rzymskiego fortu granicznego.

Magdalena Heruday-Kiełczewska

Listy z Francji (5): Pod polską ambasadą w Paryżu…

Grudzień 1981 stał we Francji pod znakiem protestów i strajków. Miały one wyrażać sprzeciw wobec wprowadzenia w Polsce stanu wojennego i manifestować solidarność z Polakami. W grudniu odbywały się niemal codziennie we wszystkich większych miastach.

Philip Pomper - „Brat Lenina. Opowieść o rodzinie rewolucjonisty” – recenzja i ocena

Interesująca lektura, choć miejscami rozbrajająca niewielkimi nadużyciami psychologicznej aparatury pojęciowej i wyjątkowo śmiałą próbą umieszczenia członków rodziny Lenina na freudowskiej kozetce.

Agnieszka Rozner

Odkryto pozostałości fortyfikacji Winchesteru z lat 1642–1645

W Winchesterze w hrabstwie Hampshire w południowo-wschodniej Anglii odkryto fragmenty umocnień obronnych z XVII wieku. Podczas angielskiej wojny domowej trwającej w latach 1642–1651 miasto to było oblegane zarówno przez rojalistów jak i przez parlamentarzystów.

Znaleziono szczątki ofiar hitlerowskiej eutanazji?

W miejscowości Hall, położonej w austriackim Tyrolu, natrafiano na pochówki około 220 osób, prawdopodobnie ofiar hitlerowskiej eutanazji z lat 1942–1945 – donosi niemiecka agencja prasowa (DPA).

«Воссоединение», czyli jak odbywała się sowietyzacja Białorusi Zachodniej po 1939 roku

Piszę ten tekst, słuchając muzyki z filmu „Polskie drogi”. Dobrze oddaje ona to, przez co przeszły narody polski i białoruski w XX stuleciu. Pokonały straszną i ciężką drogę, by żyć w swoich niepodległych państwach.

Ihar Melnikau

Brytyjskie archiwa odtajniają dokumenty z 1980 roku

Media na Wyspach informują, że w dokumentach udostępnionych 30 grudnia przez National Archives znajdują się informacje o prawnych i dyplomatycznych zabiegach Downing Street, mających na celu udostępnienie jednostki specjalnej SAS innym krajom. Ponadto wśród materiałów można znaleźć brytyjskie analizy dotyczące uprowadzenia amerykańskich pracowników ambasady w Iranie w 1979 roku czy ówczesnej sytuacji w Afganistanie.

Bartłomiej Czajka

Robert Graves - „Żona pana Miltona” – recenzja i ocena

Książka, którą miałem przyjemność wziąć do ręki, należy do dość licznej grupy powieści historycznych angielskiego pisarza Roberta Gravesa, znanego między innymi jako autor takich uznanych pozycji, jak „Ja, Klaudiusz czy Klaudiusz i Messalina”. Znakiem rozpoznawczym tych książek jest bardzo umiejętne połączenie wartkiej akcji z wiarygodnym i zręcznie nakreślonym tłem historycznym, gdzie losy rzeczywistych postaci, często tych największego formatu, płynnie łączą się z dziejami bohaterów fikcyjnych. Czytelnik, który sięgnie po „Żonę pana Miltona”, będzie się zapewne spodziewał podobnych wrażeń i – chociaż powieść ta moim zdaniem nie dorównuje dwu wspomnianym wcześniej – nie powinien czuć się zawiedziony.

Bartłomiej Czajka

Oryginalna kopia „Listy Schindlera” może zostać sprzedana

Sąd Najwyższy stanu Nowy Jork uchylił tymczasowy zakaz sprzedaży jednej z niewielu ocalałych do dnia dzisiejszego oryginalnych kopii „Listy Schindlera” – wykazu danych personalnych 801 Żydów uratowanych od zagłady przez Oskara Schindlera.

Bitwa pod Worcester w świetle archeologii

W ramach prac rewitalizacyjnych w Worcester w zachodniej Anglii rozpoczęto wykopaliska archeologiczne, których celem jest odnalezienie przedmiotów związanych z bitwą pod Worcester stoczoną w 1651 r.

Kobiety średniowiecza (3): Zofia – siostrzenica cesarzowej Teodory

Jej dziadek tresował niedźwiedzie. Ciotka Teodora była aktorką i prostytutką, która spotkała swojego księcia z bajki, cesarza Justyniana I. Dzięki temu Zofia miała ułatwiony start w dorosłe życie. Pozostała jednak w cieniu słynnej krewniaczki – choć była kobietą ambitną, inteligentną i okrutną, jej kariera nie okazała się tak spektakularna.

Michael Morys-Twarowski

Tadeusz Miłkowski, Paweł Machcewicz - „Historia Hiszpanii” – recenzja i ocena

Praca jest typową syntezą historii państwa ze stajni wrocławskiego Ossolineum. Znam zwolenników tejże serii – do których i ja należę – oraz jej przeciwników. Zaznaczę więc tylko, że jest to świetna lektura, gdy chcemy wstępnie się zapoznać z interesującym nas tematem, by potem stopniowo poszerzać pole swych badań.