Historia gospodarki

Jak wikingowie zawładnęli Rusią?

Zaczęło się od futer zwierząt, słowiańskich niewolników i arabskiego srebra. Droga do władzy na Rusi wiodła przez szlaki handlowe.

Michał Beczek

Czarny czwartek – dzień, który rozpoczął wielki kryzys gospodarczy

24 października 1929 roku „czarny czwartek” na nowojorskiej giełdzie zapoczątkował największy kryzys w historii kapitalizmu. Masowe bankructwo, bezrobocie, spadek produkcji, obniżenie stopy życiowej, popularyzacja skrajnych ideologii – to tylko kilka efektów krachu.

Maciej Gach

Maciej Górny – „Matka wynalazków. Jak Wielka Wojna urządza nam życie”

Maciej Górny w książce „Matka wynalazków. Jak Wielka Wojna urządza nam życie” zabiera nas w fascynującą podróż w czasie, ponad 100 lat wstecz, i pokazuje analogie ze współczesnością. Patrzy wnikliwym okiem historyka i odważnie punktuje niektóre utrwalone narracje.

Wielka woda w ujściu Wisły

Dzieje obszarów położonych wzdłuż dolnej Wisły to historia powtarzających się niekiedy cyklicznie wielkich wylewów rzeki bądź wdzierania się wzburzonego Bałtyku na obszar Żuław. Najstarsze zachowane informacje o powodzi w tym regionie sięgają 1328 roku, a w ciągu połowy minionego tysiąclecia odnotowano blisko 150 takich katastrof naturalnych. Można śmiało przyjąć, iż zdarzały się okresy, kiedy żywioł wodny pustoszył Pomorze Nadwiślańskie co 3-4 lata.

Krzysztof Figel

Powstanie w Niemieckiej Republice Demokratycznej

Powstanie w Niemieckiej Republice Demokratycznej określane jest także mianem powstania berlińskiego z 1953 roku. 16 czerwca 1953 roku w Niemczech Wschodnich wybuchł robotniczy bunt przeciwko władzy komunistów. Tak jak wiele kolejnych po nim, został on krwawo stłumiony, przekreślając szansę na liberalizację sytuacji w Niemieckiej Republice Demokratycznej.

Przemysław Mrówka

Rynek motoryzacyjny w Polsce 1980-1989 (cz. 1). Co jeździło po polskich drogach?

Nie tylko dziś własny samochód osobowy jest dla wielu osób marzeniem i oznaką statusu. W Polsce lat 80. auto – obok mieszkania – stało na szczycie wyższych potrzeb konsumpcyjnych. Pogrążona w kryzysie gospodarka miała jednak duże problemy z zaspokojeniem tych oczekiwań...

Maciej Górecki

Vasco da Gama – Odkrywca, podróżnik, współtwórca portugalskiego imperium

24 grudnia 1524 roku zmarł największy portugalski odkrywca – Vasco da Gama. Kim był i jak jego podróż ukształtowała porządek świata w okresie wielkich odkryć geograficznych?

Jakub Jagodziński

Strajk chłopski czyli jak protestowali rolnicy w 1937 roku?

Rolnicy protestujący w 1937 roku żądali zmian politycznych i ekonomicznych. Zorganizowali strajk, w ramach którego wstrzymano dostawy żywności do miast. Protesty przerodziły się w zamieszki, w których życie straciło ponad 40 osób.

Konrad Ruzik

Polski rolnik w II Rzeczypospolitej

Rolnictwo w II RP trapiły liczne problemy. Ówczesne ugrupowania polityczne przedstawiały różne propozycje ich rozwiązania. Dowiedz się, jakie były żądania rolników i w jakich okolicznościach doszło do zjednoczenia ruchu ludowego!

Konrad Ruzik

Londinium – jak wyglądało życie w rzymskim mieście? Video

To Rzymianie założyli pierwszą osadę nad Tamizą. Pozostałości Londinium są dzisiaj niemal niewidoczne, ale liczne odkrycia archeologiczne rzucają światło na to, jak wyglądało życie w rzymskiej stolicy Brytanii. O starożytnych dziejach Londynu opowiada kanał „History Hit”.

Newsy

105 lat temu w Polsce w obiegu było osiem walut

105 lat temu w obiegu było w Polsce osiem walut, co było skutkiem zaborów i I wojny światowej. Stanowiło to ogromne wyzwanie integracyjne dla rządu odrodzonego państwa.

Nauka w Polsce

Budżet państwa: od kiedy można mówić o ustawie budżetowej?

Budżet państwa jest dziś najważniejszym aktem finansowym, który reguluje dochody i wydatki państwa. Jak wyglądał budżet Polski w historii i w jaki sposób dawniej rozważano kwestie finansowe?

Rząd ostatniej szansy, rząd sukcesu – drugi rząd Władysława Grabskiego

Ustabilizował walutę, wprowadził złotego polskiego, podpisał konkordat i zaprojektował reformę rolną, która weszła w życie. To wszystko i wiele więcej udało się osiągnąć rządowi Władysława Grabskiego. Prawdziwemu rządowi sukcesu.

Jacek Pożarowszczyk

Coca-Cola – historia marki

Symbol unifikacji świata czy dowód na rozprzestrzenianie się demokracji? Znak czasu – ujednolicanie się gustów czy komercjalizacja? Orzeźwienie w butelce, czy niekoniecznie zdrowy brązowy płyn? Coca-Cola… to jest to (i wiele więcej)…

Paweł Rodak

Pierwsze miesiące niepodległej Polski oczami chłopów

Co polscy chłopi myśleli o klerze i jak komentowali odzyskanie przez Polskę niepodległości? Tak pisała o tym prasa w dwudziestoleciu międzywojennym.

Dawid Arak

Jacek Bartosiak, Piotr Zychowicz – „Wojna o Ukrainę. Wojna o świat”

Jacek Bartosiak i Piotr Zychowicz w książce „Wojna o Ukrainę. Wojna o świat” analizują genezę obecnego kryzysu. Autorzy skupiają się na bezpieczeństwie Polski. Jaką strategię powinniśmy przyjąć, żeby uniknąć wojny?

Magdalena Mikrut-Majeranek

Zielona wyspa Kazimierza Wielkiego Podcast

Polska, średniowiecze i cud gospodarczy. Niemożliwe? Nic bardziej mylnego. W XIV-XV wieku Królestwo Polskie znalazło się na ścieżce przyspieszonego wzrostu gospodarczego. Jego symbolem stał się wybitny król, Kazimierz Wielki, który zastał kraj drewnianym, a zostawił go murowanym. W tym przekazywanym od pokoleń porzekadle kryje się jednak tylko cząstka prawdy… Posłuchaj!

Mateusz Balcerkiewicz

Wywiady

Monika Luft: Obliczono, że grupa „złotogłowych” przemyciła do Polski i rozprowadziła aż 16 ton złota!

W powojennej Polsce kwitł nielegalny handel dziełami sztuki, a w latach 70. ubiegłego wieku wybuchła jedna z najgłośniejszych afer związanych z przemytem. Ówczesna prasa rozpisywała się o działalności grupy Witolda Mętlewicza. Monika Luft, autorka publikacji „Pejzaż z przemytnikiem. Jak wywożono z PRL dzieła sztuki i antyki”, w której opisuje dzieje „złotogłowych”, wskazuje, że została ona skrzętnie wykorzystana propagandowo przez komunistyczne władze.

Wywiady

Tomasz Kurpierz: stalinizm doprowadził polskie górnictwo na skraj zapaści

Na skutek nieudolnej polityki władz w połowie lat 50. XX wieku górnictwo na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim znalazło się w stanie prawdziwej zapaści. Podobnie sytuacja wyglądała z rolnictwem. W jaki sposób komuniści podeszli do tego problemu? I jak odwilż po śmierci Stalina wpłynęła na ich politykę w regionie? O tym opowiada dr Tomasz Kurpierz, autor książki „Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961), t. 1 Schyłek stalinizmu i początek odwilży (1953-1955)”.

Natalia Pochroń

Polska historia yerba mate

Yerba mate to dziś popularny napój, ale jego historia na ziemiach polskich sięga XIX wieku. W tym czasie była znana nie tylko jako napar, ale również jako zupa! Chcesz poznać przepis? Zapraszamy do lektury!

Rafał Apanowicz

Szczypiorno: miejsce, w którym narodził się szczypiorniak!

Czy zastanawialiście się kiedyś skąd wzięła się nazwa „szczypiorniak”? Wiąże się ona z polskimi legionistami i obozem jenieckim. Oto historia miejsca, w którym narodziła się polska piłka ręczna.

Kamil Małyszko

Jak powinny nazywać się tereny, na których mieszkasz? Sprawdź to! Video

Myślisz, że wiesz, z jakiego regionu pochodzisz? Podział terytorialny Polski od czasów II wojny światowej zmieniał się kilkukrotnie. Obejrzyj video na kanale YouTube „Wędrowne Motyle” i przekonaj się, dlaczego nazwy obecnych województw i regionów są mylące.

O co chodzi z niemieckimi reparacjami dla Polski? Najważniejsze informacje, które musisz poznać Video

Ile straciliśmy na rzecz ZSRR i kto za to odpowiada? Dlaczego zrzeczenie się reparacji było niezgodne z Konstytucją? Obejrzyjcie video na kanale YouTube „Tu Historia – Joanna Jasitczak” i poznajcie najważniejsze fakty w tej sprawie.

Ogród Saski i jego tajemnice Video

W ogrodzie Saskim mieściła się cukiernia, palmiarnia czy pierwszy w kraju plac zabaw dla dzieci. To również pierwszy w Polsce ogród miejski z dostępem dla mieszkańców miasta. Obejrzyjcie video na kanale YouTube „Opowiadam Historie” i poznajcie losy najbardziej rozpoznawalnego parku w stolicy!

Konkurs: Persowie. Epoka Wielkich Królów

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Persowie. Epoka Wielkich Królów” Wydawnictwa Rebis.

Lloyd Llewellyn-Jones – „Persowie. Epoka Wielkich Królów”

Lloyd Llewellyn–Jones w książce „Persowie. Epoka Wielkich Królów” opisuje opartą na perskich źródłach historię imperium Achemenidów.

Misja: pokonać inflację, czyli kulisy stworzenia Planu Balcerowicza VIDEO

„Inflacja była jak sepsa, która zagrażała całemu organizmowi gospodarczemu” – tak zdaniem profesora Antoniego Dudka wyglądała sytuacja w Polsce w dobie transformacji ustrojowej. Aby przezwyciężyć tę chorobę dławiącą polską gospodarkę i zniwelować skutki działań rządu Mieczysława Rakowskiego, Tadeusz Mazowiecki postanowił znaleźć „polskiego Ludwiga Erharda”. W takich okolicznościach zrodził się Plan Balcerowicza.

Wydarzenia

Spotkanie autorskie z Grzegorzem Łysiem

Już 9 września w warszawskiej Kinotece o godz. 16.00 odbędzie się spotkanie autorskie z Grzegorzem Łysiem, autorem „Bzika kolonialnego”. Zapraszamy!

Klęski żywiołowe na polskich ziemiach Video

Jak wyglądała powódź, która nawiedziła Kraków w 1813 roku? Czy znamy najstarszą odnotowaną w kronikach powódź na terenach Polski? Wysłuchajcie interesującej rozmowy z prof. Andrzejem Karpińskim na na kanale YouTube „Muzeum Historii Polski w Warszawie”.

Gdzie i kiedy wystąpiła największa inflacja na świecie?

Inflacja jest zjawiskiem naturalnym we współczesnych gospodarkach. Czasami zdarza się jednak, że proces ten wymyka się spod kontroli – i to już prowadzi do poważnych problemów. Najdobitniej przekonało się o tym kilka krajów, które doświadczyły rekordowych hiperinflacji. Oto one.

Natalia Pochroń

Michał Przeperski, Daniel Wicenty (red.) – „Transformacja ustrojowa w Polsce. Nowe perspektywy” – recenzja i ocena

Dyskusja na temat transformacji ustrojowej w Polsce najczęściej sprowadzana jest do reform gospodarczych i politycznych. To duży błąd, bowiem przemiany obejmowały praktycznie wszystkie sfery życia.

Maciej Gach

„Od niepodległości do niepodległości. Historia Polski 1918–1989” – recenzja i ocena

Ta publikacja może służyć jako podręcznik szkolny. Nowatorska, kompetentnie prowadzona narracja i ciekawa warstwa ilustracyjna czynią z niej nieocenioną pomoc dla uczniów i nauczycieli. Przyszłoroczni maturzyści nie mogą przejść obok niej obojętnie.

Cezary Wołodkowicz

Andrzej Chwalba – „Wisła. Biografia rzeki” – recenzja i ocena

Sporządzenie biografii rzeki to przedsięwzięcie cokolwiek śmiałe. I trzeba powiedzieć, że Wisła nie mogła trafić na lepszego biografa.

Ewelina Piątkowska

Alexander Mikaberidze – „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2” – recenzja i ocena

Alexander Mikaberidze prezentuje świeże i szerokie spojrzenie na wojny napoleońskie. I potwierdza, że jest jednym z najwybitniejszych znawców problematyki.

Cezary Wołodkowicz

Finlandyzacja: stosunki fińsko-sowieckie po II wojnie światowej

4 kwietnia 2023 roku Finlandia stała się 31. członkiem NATO i tym samym zakończył się etap neutralności w historii państwa, które po II wojnie światowej zbliżyło się do Związku Sowieckiego. Jak wyglądały relacje fińsko-sowieckie po 1945 roku? Na czym polegała finlandyzacja?

Piotr Bejrowski

Jacek Komuda – „Sztuka wojenna kozaków zaporoskich”

Jacek Komuda w książce „Sztuka wojenna kozaków zaporoskich” zgromadził informacje niedostępne dotychczas polskim czytelnikom, skrywane do niedawna w ukraińskich i rosyjskich archiwach, a wszystko podlał zawiesistym sosem sarmackiej gawędy.

Konkurs: Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2” Wydawnictwa Rebis.

Alexander Mikaberidze – „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2”

Alexander Mikaberidze w książce „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2” kontynuuje podróż przez wojny, które odmieniły świat. Oprócz ukazania globalnego zasięgu wojen napoleońskich autor przedstawia m.in. szeroki społeczny i ekonomiczny kontekst wydarzeń.

Przemysław Dominas – „Kolej Transandyjska – Callao-Lima-La Oroya, dzieło polskiego inżyniera Ernesta Malinowskiego” – recenzja i ocena

Centralna Kolej Transandyjska w Peru była cudem XIX-wiecznej inżynierii kolejowej i dziełem życia Ernesta Malinowskiego. W jakich okolicznościach polski emigrant znalazł się w Ameryce Południowej? Jakie trudności napotkał podczas projektowania i nadzorowania budowy ekstremalnego szlaku wiodącego przez Andy?

Piotr Bejrowski

Jak przenikały się światy pogańskich wikingów i islamskiego Bliskiego Wschodu?

Dziesiątki tysięcy arabskich dirhemów, ale też pojedyncze przedmioty jak pierścień z inskrypcją: „Allahowi” czy kadzielnica pochodząca z irańskiego Chorasanu – to tylko niektóre z bliskowschodnich przedmiotów odkrytych w Skandynawii. Skąd się tam wzięły i czego dowodzą?

Jakub Jagodziński

Chrzest Polski i początki państwa polskiego

Tzw. Chrzest Polski, czyli Chrzest Mieszka w 966 roku uważany jest za wydarzenie przełomowe, od którego liczymy powstanie Polski. Jak wyglądały początki państwa polskiego? Czy do jego powstania przyczynili się wikingowie? Jak na rozwój państwa wpłynęli tacy władcy jak Mieszko I i Bolesław Chrobry, czy wydarzenia jak bitwa pod Cedynią, zjazd gnieźnieński, czy wyprawa Chrobrego na Kijów? Między innymi o tym przeczytacie w naszych artykułach o chrzcie Polski i początkach państwa polskiego.

Wydarzenia

Instytut Pileckiego zaprasza na spotkanie online pt. „Szpiedzy w laboratoriach. Działalność wywiadu naukowo–technicznego PRL”

W środę 19 kwietnia 2023, godz. 18.15 Instytut Pileckiego zaprasza na dyskusję online „Szpiedzy w laboratoriach. Działalność wywiadu naukowo-technicznego PRL”. Transmisja dostępna będzie na platformie Zoom i Facebooku.

Przemysław Dominas – „Kolej Transandyjska – Callao-Lima-La Oroya, dzieło polskiego inżyniera Ernesta Malinowskiego”

Przemysław Dominas w książce „Kolej Transandyjska – Callao-Lima-La Oroya, dzieło polskiego inżyniera Ernesta Malinowskiego” przybliża nam osiągnięcia Polaka, który zaprojektował wyjątkową linię kolejową. Publikacja powstałą w oparciu o liczne kwerendy archiwalne oraz unikatowe zdjęcia zdobyte przez autora w Limie.

Wielkopolska w nowym systemie politycznym Fragmenty książek Wydawnictwa IPN

Po zajęciu Poznania przez Armię Czerwoną na porządku dziennym były kradzieże zegarków, pierścionków i biżuterii. Wiele kobiet zostało zgwałconych. Jak wyglądała rzeczywistość Wielkopolski pod władzą sowiecką? Posłuchajcie:

Mateusz Balcerkiewicz

Konkurs: Filip i Aleksander. Królowie i zdobywcy

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Filip i Aleksander. Królowie i zdobywcy” Wydawnictwa Rebis.

Wydarzenia

Instytut Pileckiego zaprasza na spotkanie online pt. „Od Banku Polskiego do Narodowego Banku Polskiego”

Dlaczego w 1945 r. złotówka stała się banknotem? W środę 15 marca o godz. 18.00 Instytut Pileckiego zaprasza na dyskusję online „Od Banku Polskiego do Narodowego Banku Polskiego”. Transmisja dostępna będzie na platformie Zoom i Facebooku.

Konkurs: Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1” Wydawnictwa Rebis.

Alexander Mikaberidze – „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1”

Alexander Mikaberidze w książce „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1” stworzył imponujące rozmachem dzieło opisujące wojny, które zaczęły się w czasie rewolucji francuskiej i trwały do klęski Napoleona w 1815 roku.

Uwłaszczenie chłopów – trudne dziedzictwo powstania styczniowego

Uwłaszczenie chłopów na terenie Królestwa Polskiego uchodzi za ważne dziedzictwo powstania styczniowego. Z jednej strony pozawalało im to zrzucić z siebie dawne feudalne zaszłości, z drugiej zaś postawiło w trudnej sytuacji ekonomicznej. Doświadczenie powstania pokazało jednak, że bez wsparcia chłopów żadne programy narodowowyzwoleńcze nie mają szans powodzenia.

Kamil Śmiechowski

Czy powstanie listopadowe musiało skończyć się porażką?

Odpowiedź na krążące od zawsze pytanie „czy powstanie listopadowe można było wygrać?” wymaga zapoznania się z sytuacją, w jakiej stanęło Królestwo Polskie 29 listopada 1830 roku.

Marcin Petrynko

Izrael Poznański: błyskotliwa kariera łódzkiego króla bawełny

Plotka głosi, że zapytany przez architekta Hilarego Majewskiego w jakim stylu chce mieć zbudowany pałac, odpowiedział, że w każdym, bo stać go na wszystkie.

Maciej Oleszczak

Grzegorz W. Kołodko – „Wojna i pokój” – recenzja i ocena

Recenzja książki podejmującej aktualną problematykę polityczną jest wydarzeniem niecodziennym na łamach Histmaga. Ale ta konkretna publikacja jest też jak najbardziej historyczna, bo też i wydarzenia w niej omawiane są wielkiej wagi dla naszego kraju oraz całego świata.

Marek Chrzanowski

Borys Kagarlicki – „Od Imperium do Imperializmu. Państwo i narodziny cywilizacji burżuazyjnej” – recenzja i ocena

Handel i wojna od zawsze były nierozłączne. Dlatego historia świata to nic innego jak historia kapitału. Tym samym na porządek międzynarodowy od wieków wpływali najsilniejsi i najbogatsi. Aby zrozumieć, dlaczego to zachodni system wartości zdominował pozostałe modele rozwoju, trzeba sięgnąć aż do starożytności. Dokonał tego Borys Kagarlicki, który w swojej obszernej pracy „Od imperium do imperializmu” podjął próbę wytłumaczenia zawiłości zmieniającego się świata.

Maciej Gach

Mike Davis – „Późnowiktoriański holokaust. Głód, El Nino i tworzenie Trzeciego Świata” – recenzja i ocena

Nierówności w poziomie rozwoju między bogatym światem zachodnim, a dawnymi koloniami państw europejskich pozostają kwestią aktualną. O przyczynach tego stanu rzeczy wciąż trwają dyskusje. Mike Davis dopatruje się ich w zjawiskach klimatycznych, ale także w świadomym działaniu kolonizatorów. Czy jednak głosząc swe tezy nie wyciąga czasem zbyt daleko idących wniosków?

Michał Gadziński

Co dzieje się w Rosji po nakładaniu sankcji?

Ekonomia sankcji działa inaczej niż ich polityka. Czy trudności związane z sankcjami spowodują gniew przeciwko władzom na Kremlu czy przeciwko Zachodowi?

Grzegorz W. Kołodko

Mat. pras. , Magdalena Mikrut-Majeranek

Polacy kochają fast foody? McDonald's w Polsce obecny jest już od 30 lat. Dziś jubileusz świętuje restauracja w Katowicach

Obecnie w Polsce działa już 500 restauracji sieci McDonald’s. Pierwszy McDonald's w Polsce, znajdujący się u zbiegu ulic Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej w Warszawie, zainaugurował swoją działalność 17 czerwca 1992 roku, a ostatni z lokali sieci otwarto 13 maja 2022 roku. Z kolei katowicki, mieszczący się przy ul. Stawowej 5, został otwarty dokładnie 11 grudnia 1992 roku o godz. 6.30.

Wywiady

Paweł Szadkowski - historia to brutalna walka, w której wszystkie chwyty są dozwolone

O rewolucji przemysłowej słyszał praktycznie każdy. Mało kto utożsamia ją jednak z potężnymi katastrofami naturalnymi, klęskami głodu i dojmującym ubóstwem, jakie dotknęło w jej wyniku wiele regionów świata. O ciemnej stronie rozwoju gospodarczego i o rewolucji przemysłowej, jakiej nie znamy, opowiada Paweł Szadkowski, historyk, tłumacz polskiego wydania książki „Późnowiktoriański holokaust” Mike'a Davisa.

Natalia Pochroń

Grzegorz W. Kołodko – „Wojna i pokój”

„Wojna i pokój” Grzegorza W. Kołodki to publikacja dla tych, którzy lubią zgłębiać problemy. Światowej klasy ekspert oferuje czytelnikowi analizę sytuacji wojennej w Ukrainie. Geopolitycznemu układowi sił przygląda się z perspektywy ekonomisty. Czy sankcje stosowane wobec Rosji spowodują oczekiwane efekty? Co czeka nas w związku z inflacją?