Historia współczesna

Agnieszka Janiszewska – „Po drugiej stronie” – recenzja i ocena

Agnieszka Janiszewska w swojej najnowszej powieści czyni transformację ustrojową cezurą ważną dla losów głównej bohaterki. Jak nasz recenzent ocenia ten zabieg?

Jerzy Klimczak

Beletrystyka

Czy można uciec od wspomnień?

Wspomnienia z dzieciństwa wracają po dwudziestu latach. Czy można naprawić błędy przeszłości? – zastanawia się bohaterka najnowszej powieści Agnieszki Janiszewskiej.

Agnieszka Janiszewska

Barbara Demick – „W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy” – recenzja i ocena

W podręcznikach szkolnych o Sarajewie przeczytamy raczej w kontekście zamachu na Franciszka Ferdynanda, niż wojny w Bośni i Hercegowinie. Najbardziej krwawy konflikt w Europie od czasów zakończenia II wojny światowej opisuje amerykańska dziennikarka Barbara Demick.

Jakub Jagodziński

Paweł Smoleński – „Wnuki Jozuego” – recenzja i ocena

Stary Testament wskazuje drogę i kierunek. Zachodni Brzeg jest jak latarnia morska. Na szerokiej kei na żydowskich pionierów ma czekać Mesjasz i Zbawienie. Czy teksty ksiąg mogą stanowić podstawę dla dzisiejszej polityki? Jak pogodzić biblijne nakazy miłosierdzia z ideą Wielkiego Izraela?

Magdalena Mikrut-Majeranek

Michał Głowiński, Grzegorz Wołowiec– „Czas nieprzewidziany” – recenzja i ocena

Czy warto sięgnąć po wywiad-rzekę z Michałem Głowińskim? Co wyróżnia tę publikację spośród wielu innych jej podobnych?

Leszek Molendowski

Ciekawostki i rocznice

Jak zekranizowano „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza?

Ponad 20 lat temu na srebrnym ekranie zobaczyliśmy po raz pierwszy „Ogniem i mieczem” w reżyserii Jerzego Hoffmana. Film na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza to jedna z najdroższych, ale i najbardziej dochodowych polskich produkcji filmowych.

Król Dawid, Filistyni i współczesny Izrael

Ziemia Święta i Bliski Wschód to świadkowie burzliwych dziejów. Czy biblijne teksty mówią także o współczesnej historii Izraela?

Paweł Smoleński

Zmarł Jan Olszewski, były premier RP

W wieku 88 lat zmarł Jan Olszewski – powstaniec warszawski, opozycjonista z okresu PRL, premier RP w latach 1991-1992.

Kurdystan – podzielony naród

Kurdystan niezmiennie ma przeciwko sobie geografię i bliskowschodnie mocarstwa, którym nie w smak niezależne państwo Kurdów. Tymczasem u podnóża gór Zagros, wzdłuż górskich szczytów Taurusu i na pełnych piasku nizinach Iraku oraz Syrii Kurdowie każdego dnia śnią sen o swoim wolnym państwie.

Marcin Sałański

Jacek Bartosiak – „Rzeczpospolita między lądem a morzem. O wojnie i pokoju” – recenzja i ocena

Warto dyskutować na temat położenia Polski oraz szans i zagrożeń z tego wynikających. Co na ten temat ma do powiedzenia Jacek Bartosiak?

Opinie

Ławka niezgody?

Chociaż rok, w którym obchodziliśmy setną rocznicę odzyskania niepodległości jest już za nami, jej celebracja wciąż trwa. Jednym z jej przejawów są tzw. ławki niepodległości, które niedawno pojawiły się w wielu polskich miejscowościach.

Kamil Durajczyk

Jak wygląda wrak statku po ponad 20 latach pod wodą? Model 3D

Jak wygląda wrak statku, który spoczywa pod wodą już blisko ćwierć wieku? W tym przypadku możesz to sprawdzić przy pomocy modelu 3D! Dzięki takiej formie w detalach można zobaczyć, jak wody oceaniczne i miejscowa fauna odmieniły jednostkę „American Heritage”.

Pablo Escobar: historia narkotykowego miliardera

Pablo Escobar został wykreowany przez media na romantycznego gangstera. Jak to możliwe, że drobny kolumbijski przestępca stał się światowym baronem narkotykowym, a z czasem politykiem i terrorystą, który wypowiedział wojnę całej Kolumbii?

Jakub Jagodziński

Konrad Piasecki – „Zamki na piasku. 20 obrazków z życia dziennikarza” – recenzja i ocena

Znany i doświadczony dziennikarz Konrad Piasecki zebrał ważne wydarzenia z ostatnich trzydziestu lat. Jak jego debiut książkowy ocenia nasz recenzent?

Jakub Jędrzejski

Opinie

Czy i w jaki sposób powinniśmy świętować rocznicę obrad Okrągłego Stołu?

W tym roku obchodzimy trzydziestą rocznicę obrad Okrągłego Stołu i pamiętnych wyborów czerwcowych z 1989 roku. Jak obecnie postrzegamy te wydarzenia?

Maciej Gach

Luwr najpopularniejszym muzeum świata w 2018 r. Czy pomogli mu w tym... Beyoncé i Jay-Z?

W 2018 r. Luwr odwiedziło aż 10,2 milionów ludzi. Dzięki nowemu rekordowi paryska instytucja została uznana najpopularniejszym muzeum świata. Wiele wskazuje na to, że w zdobyciu tego osiągnięcia Luwrowi pomogły... muzyczne gwiazdy, Beyoncé i Jay-Z!

Wywiady

Kafir, weteran z Afganistanu, o polskiej armii i nie tylko

W jaki sposób obronić się przed potencjalnym zagrożeniem ze strony wroga? Jak weteran z Afganistanu ocenia aktualną kondycję naszych Sił Zbrojnych? Na pytania Macieja Hacagi odpowiada „Kafir”.

Stulecie Nieskończenie Niepodległa

11 listopada 2018 roku. Domyka się „stulecie niepodległości”, w którym Polska to głównie państwo; w nowym może być – społeczeństwo.

Ciekawostki i rocznice

Wojna w byłej Jugosławii Galeria

Rozpad Jugosławii i kolejne konflikty z nim związane były szokiem dla Europy. Okazało się, że ponad 45 lat po zakończeniu II wojny światowej część Starego Kontynentu znowu mogła zostać pochłonięta przez krwawe starcia połączone z etnicznymi czystkami i wojennymi zbrodniami. Dawna Jugosławia cierpiała latami – i to przecież nie tak daleko nas.

Rafał Matyja, Błażej Sajduk – „Wybory 2014–2015 a przemiany elit politycznych Trzeciej Rzeczypospolitej” – recenzja i ocena

Autorzy tej książki omawiają zmiany w polskiej polityce, jakie dokonały się w 2015 roku. Czy pomagają nam zrozumieć otaczającą nas rzeczywistość polityczną?

Michał Siedziako

Grzegorz Łęcicki – „Harcerz, ułan, kapłan. Ksiądz Zdzisław Peszkowski 1918-2007” – recenzja i ocena

Kościół katolicki w Polsce wydał w XX wieku szereg wielkich postaci. Jedną z nich jest ks. Zdzisław Peszkowski (1918-2007) – żołnierz Września, jeniec obozu w Kozielsku (1939-1940), a później Kapelan Rodzin Katyńskich...

Konrad Ruzik

Katastrofa smoleńska i jej skutki Nieskończenie Niepodległa

70. rocznicy zbrodni katyńskiej nie udaje się już obchodzić wspólnie, w imieniu całego kraju i społeczeństwa. W kwietniu 2010 do Katynia lecą dwie delegacje – pierwsza z Premierem Donaldem Tuskiem, druga z Prezydentem Lechem Kaczyńskim. 10 kwietnia Prezydent, wraz z 95 osobami towarzyszącymi, ginie podczas lądowania.

Wspomnienia

4 czerwca 1992 – „Noc teczek”

Noc z 4 na 5 czerwca 1992 roku przeszła do historii. Kilkanaście godzin po dostarczeniu do Sejmu tzw. listy Macierewicza, na wniosek prezydenta Lecha Wałęsy odwołano rząd Jana Olszewskiego.

Konrad Piasecki

Konrad Piasecki – „Zamki na piasku. 20 obrazków z życia dziennikarza”

Po ponad 25 latach dziennikarskich zmagań z polską polityką i jej bohaterami, po tysiącach godzin spędzonych w sejmowych i rządowych gabinetach, korytarzach i zaułkach, po dziesiątkach tysięcy rozmów i wywiadów z najważniejszymi postaciami rodzimej polityki Konrad Piasecki opisuje, co przeżył, co widział, czego doświadczył i co myśli o tym, co wydarzyło się przez te lata wokół nas. To pełna zakulisowych historii i anegdot opowieść o przełomowych momentach ostatniego ćwierćwiecza z perspektywy kogoś, kto przyglądał im się naprawdę z bliska.

Historia a polityka Nieskończenie Niepodległa

Pogłębiająca się polaryzacja polityczna w Polsce opiera się w większym stopniu na deklarowanej przez rywalizujące ugrupowania aksjologii, niż na różnicach w sposobie zarządzania państwem. Dogodnym polem mobilizacyjnym okazuje się stosunek do przeszłości.

Polina Żerebcowa – „Mrówka w słoiku” – recenzja i ocena

Każdy dzień tej wojny był dla zwykłych ludzi prawdziwą walką o przerwanie. Jak dramat wojny w Czeczenii postrzegało dziecko?

Jakub Jędrzejski

60. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego – powrót tożsamości Nieskończenie Niepodległa

60. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego i inauguracja Muzeum poświęconego walce mieszkańców stolicy w 1944 roku były prawdziwym przełomem w polskiej pamięci zbiorowej i stosunku Polaków do przeszłości. Wydarzenia te otworzyły ważną debatę, przy okazji stając się impulsem do włączenia historii w politykę.

Gdzie ma cumować „Sołdek”?

„Sołdek" był pierwszym statkiem zbudowanym w całości w Polsce po II wojnie światowej. Otrzymał imię po przodowniku pracy, traserze Stanisławie Sołdku.

Jerzy Litwin

Polska i Unia Europejska – „szansa” czy „utrata suwerenności”? Nieskończenie Niepodległa

Przełom XX i XXI wieku stoi w Polsce pod znakiem dyskusji o wejściu do Unii Europejskiej. Dyskusja między zwolennikami i przeciwnikami integracji skupia się wokół pytania o suwerenność i udział w ogólnoeuropejskiej federacji.

Zmarł były prezydent USA George H. W. Bush

W wieku 94 lat odszedł George H. W. Bush, 41. prezydent Stanów Zjednoczonych. W ostatnich latach zmagał się z problemami zdrowotnymi.

„Księga Stulecia Niepodległości” – recenzja i ocena

Jakie było znaczenie trzynastego punktu Wilsona i Edwarda Mandella House’a dla sprawy polskiej? Jakie stanowisko wobec kolejnych kamieni milowych w rozwoju państwa zajmowali kluczowi politycy i inni komentatorzy życia publicznego?

Polina Żerebcowa – „Mrówka w słoiku Dzienniki czeczeńskie 1994-2004”

Koniec dzieciństwa z okrutną wojną w tle. Polina Żerebcowa przez kolejne dziesięć lat (1994–2004) opisuje w swoim dzienniku dorastanie i młodość w Groznym – mieście śmierci, zniszczenia i nienawiści. W mieście, w którym każdy mógł stać się wrogiem lub wybawcą, szczególnie, gdy – jak autorka – pochodziło się z rodziny, w której byli i Czeczeni, i Rosjanie.

Wojciech Górecki – „Buran. Kirgiz wraca na koń” – recenzja i ocena

Jak na początku nowego wieku wygląda życie w byłych republikach Związku Sowieckiego? Jakie są dzisiaj największe problemy utrudniające rozwój państw Kaukazu i Azji Centralnej?

NATO: sojusz bezpieczeństwa Polski Nieskończenie Niepodległa

Wejście Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego było symbolicznym zamknięciem półwiecza trwania porządku jałtańskiego. Suwerenna Rzeczpospolita stawia na Zachód jako szansę na bezpieczeństwo od zagrożeń ze Wschodu.

Reportaże/relacje

Cypr murem podzielony

Cypr do dzisiaj odczuwa skutki konfliktu grecko-tureckiego sprzed prawie półwiecza. Jak wygląda codzienność w stolicy podzielonej wyspy?

Jakub Jagodziński

Redaktor Michał Przeperski doktorem!

Z wielką radością informujemy, że wieloletni członek naszej Redakcji, Michał Przeperski, w dniu 20 listopada obronił swoją rozprawę doktorską dotyczącą Mieczysława F. Rakowskiego! Tytuł wymaga jeszcze zatwierdzenia przez Radę Naukową IH PAN, jednak my wierzymy, że to tylko formalność i już spieszymy z gratulacjami!

Redakcja

Graham Allison – „Skazani na wojnę? Czy Ameryka i Chiny unikną pułapki Tukidydesa?” – recenzja i ocena

Czy stoimy u progu globalnego konfliktu? Czy wkrótce dojdzie do starcia między USA a Chinami? Jak tę sytuację ocenia Graham Allison w swojej najnowszej książce?

Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 roku – „sukces” czy „Targowica”? Nieskończenie Niepodległa

Zwieńczeniem polskiej transformacji ustrojowej było uchwalenie nowej konstytucji III RP. Po kilku latach prac i dyskusji udało się to Sejmowi II kadencji. Społeczeństwo i klasa polityczna podzieliły się jednak w ocenie ustawy zasadniczej.

„Tygodnik Powszechny. Historia” – recenzja i ocena

16 października 1978 roku z balkonu Bazyliki św. Piotra padły historyczne słowa „Habemus papam”. W tym momencie świat wstrzymał oddech, gdyż papieżem został pochodzący „Z dalekiego kraju”, ówczesny metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła.

Maciej Gach

Krzysztof M. Kaźmierczak – „Rozstrzelani za uratowanie kobiety” – recenzja i ocena

Kilku mężczyzn stanęło w obronie czci bezbronnej kobiety przed sowieckimi żołnierzami… i poniosło za to najwyższy wymiar kary. Krzysztof M. Kaźmierczak w swojej książce drobiazgowo rekonstruuję tę sprawę.

Daria Czarnecka

Judyta Ostapiak-Jagodzińska

Torbjørn Færøvik – „Orient Express. Świat z okien najsłynniejszego pociągu” – recenzja i ocena

Intrygująca książka, która zabierze Was w podróż po współczesnej Europie i Azji trasą legendarnego pociągu Orient Express. Jesteście gotowi?

„Historia Stoczni Gdańskiej”

„Historia Stoczni Gdańskiej” to obszerny zbiór tekstów poświęconych dziejom miejsca, w którym narodziła się Solidarność. Książka prezentuje polityczne, społeczne, gospodarcze, kulturowe i architektoniczne losy Stoczni Gdańskiej.

Wymarsz Sowietów Nieskończenie Niepodległa

We wrześniu 1993 roku, 54 lata po agresji Armii Czerwonej na walczącą o życie Polskę, wojska rosyjskie opuściły terytorium Rzeczpospolitej. Proces odzyskiwania niepodległości po 1989 roku zakończył się w symboliczny sposób.

Redakcyjne

Sonda Histmag.org: które z wydarzeń minionego stulecia było najważniejsze w polskiej historii?

W ostatniej sondzie zapytaliśmy Was o to które z wydarzeń minionego stulecia uważacie za najważniejsze w polskiej historii? Zobaczcie sami jak głosowali Nasi Czytelnicy! Teraz zaś pytamy Was która z pieśni patriotycznych byłaby najlepsza jako polski hymn, jeśli nie miałby to być Mazurek Dąbrowskiego?

Maciej Zaremba

Godło RP i „polskie piekło” Nieskończenie Niepodległa

Zwycięstwo wyborcze „Solidarności” z czerwca 1989 roku stało się impulsem zmian w Polsce, które doprowadziły do narodzin III Rzeczpospolitej. Niemalże następnego dnia rozpoczął się jednak spór pomiędzy dwoma odłamami dawnej opozycji, rywalizującymi o władzę.

Natylie Baldwin, Kermit Heartsong, „Ukraińska szachownica. Kto i po co wywołał wojnę na Ukrainie” – recenzja i ocena

W tej książce nic się nie zgadza. Więcej, „Ukraińska szachownica” jest publikacją dziwną i szkodliwą. Jak bowiem wytłumaczyć fakt, że w przypisach pojawia się na przykład postać... Tylera Durdena?!

Witold M. Orłowski – „Inna Polska? 1918-2018: alternatywne scenariusze naszej historii”

Jak wyglądałaby dziś Polska, gdyby bolszewicy wygrali bitwę pod Warszawą? Czy o losach kraju w ciągu minionego stulecia zadecydował tylko zbieg niezależnych od nas okoliczności? A może najważniejsze są tu fundamentalne, słabe i silne strony Polaków jako narodu i społeczeństwa? Nad tymi zagadnieniami zastanawia się Witold M. Orłowski w książce „Inna Polska? 1918-2018: alternatywne scenariusze naszej historii”.

Judyta Ostapiak-Jagodzińska

Yuval Noah Harari – „Sapiens. Od zwierząt do bogów” – recenzja i ocena

Niesamowita historia człowieka przedstawiona w jednej książce! Autor przybliża nam powstanie oraz rozwój gatunku Homo Sapiens – począwszy od ewolucji z małpy do współczesnej formy rodzaju ludzkiego. Intrygująca książka naukowa, która zaciekawi nie tylko pasjonata historii, archeologii czy biologii.

Czerwoni Khmerzy i ich krwawe rządy w Kambodży

Czerwoni Khmerzy stworzyli jeden z najbardziej barbarzyńskich reżimów w historii ludzkości, doprowadzając do śmierci minimum co piątego mieszkańca Kambodży. Jakie wydarzenia przyczyniły się do zwycięstwa i radykalizacji ruchu, na którego czele stali nauczyciel i doktor ekonomii z dyplomem Sorbony?

Kafir – „Kontakt. Polskie specsłużby w Afganistanie” – recenzja i ocena

„Kontakt” to jedna z tych książek, które raz otwarte – dopóki nie zostaną przeczytane - nie mogą zostać zamknięte. Napisana przez byłego oficera polskiego kontrwywiadu wojskowego opowiada o doświadczeniach z Afganistanu. Językiem, który pozwala poczuć się czytelnikowi częścią wydarzeń.

Redakcyjne

Premiera: Mateusz Kuryła – „Powaby totalitaryzmu. Zarys historii intelektualnej komunizmu i faszyzmu”

Dwudziestowieczne totalitaryzmy – komunizm i faszyzm – doprowadziły do śmierci milionów ludzi. Mimo tego przyciągały one do siebie wyznawców, uwiedzionych wizjami, które za nimi stały. Mateusz Kuryła w swoim eseju pokazuje, czym intelektualistów na całym świecie skusiły totalne ideologie.

Mateusz Kuryła

Wywiady

Przywrócić historię wszystkim Polakom – „Księga Stulecia Niepodległości”

Wydana nakładem Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią „Księga Stulecia Niepodległości” stanowi zbiór świadectw historycznych opisujących najważniejsze wydarzenia z lat 1918–2018, które miały wpływ na kształtowanie się niepodległej Polski. O kulisach pracy nad tą niezwykłą publikacją rozmawialiśmy ze Zbigniewem Gluzą – prezesem Ośrodka KARTA i pomysłodawcą „Księgi...” oraz Martą Markowską, która kierowała pracami zespołu odpowiedzialnego za dobór materiałów źródłowych.

Marek Teler

Historyczne decyzje Synodu i krok w stronę niezależnej Cerkwi ukraińskiej

W trakcie Świętego Synodu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego zapadła decyzja o przywróceniu do Kościoła prawosławnego patriarchy Filareta i metropolity Makarego. To ważny krok w stronę niezależności Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego. Decyzja jest istotna także ze względów politycznych.

Dziewanna – największy „polski” obiekt w Układzie Słonecznym

Imię słowiańskiej bogini, opiekunki przyrody „Dziewanny”, zyskał jeden z największych obiektów w Układzie Słonecznym, odkryty w 2010 roku przez naukowców Obserwatorium Astronomicznego UW. Dotąd obiekt nosił techniczne oznaczenie 2010 EK139.

Nauka w Polsce

Daoud Hari – „Tłumacz z Darfuru” – recenzja i ocena

W Darfurze doszło do jednej z największych w historii katastrof humanitarnych. Jakie były źródła i początki tego konfliktu? Czy Sudan odpowie za zbrodnie popełnione na niearabskiej ludności w tym regionie? O zapomnianej wojnie opowiada czytelnikowi przedstawiciel plemienia Zaghawa.

Kwartalnik „Karta” – numer 96 – recenzja i ocena

Wielki konflikt wawelski, czyli o tym jak Piłsudski wzbudzał emocje zarówno za życia, jak i po śmierci. Brawurowe, nocne wypady do getta w czasie II wojny światowej, czyli jak przekraczanie granic staje się codziennością. O czym jeszcze przeczytamy w najnowszym numerze Karty?

Anna Szczykutowicz