Michał Janiszewski – współpracownik gen. Jaruzelskiego, który „zniknął” z procesu organizatorów stanu wojennego
Sprawę ujawnił 12 kwietnia 2019 roku TVN24, powołując się m.in. na akt oskarżenia we wspomnianym procesie i nekrolog generała. Według pierwszego z dokumentów prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Katowicach Piotr Piątek umorzył śledztwo wobec gen. Janiszewskiego, gdyż uznał go za zmarłego, podobnie jak dwóch innych generałów wchodzących w skład Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego: Tadeusza Hupałowskiego i Mieczysława Dębickiego. Proces rozpoczęty w 2007 roku pięć lat później doprowadził do skazania trójki oskarżonych (gen. Czesława Kiszczaka, Eugenii Kempary i Stanisława Kani), których uznano za „członków związku przestępczego, o charakterze zbrojnym”.
Posiedzenie Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego z 14 grudnia 1981 roku. Gen. Michał Janiszewski był członkiem tego ciała, odpowiedzialnego za wprowadzenie stanu wojennego (domena publiczna). „Uśmiercenie” Janiszewskiego, bliskiego współpracownika gen. Wojciecha Jaruzelskiego, budzi wśród internautów różnego rodzaju domysły natury politycznej. W kwietniu 2007 roku, gdy składano akt oskarżenia, rządy sprawowało Prawo i Sprawiedliwość, które prezentowało się jako chcące ukarać osoby odpowiedzialne za stan wojenny. Uwagę przykuwa fakt, że sekretarką gen. Janiszewskiego, gdy ten kierował Kancelarią Prezydenta PRL Wojciecha Jaruzelskiego, była Barbara Skrzypek – wieloletnia zaufana współpracownica Jarosława Kaczyńskiego, m.in. szefowa jego kancelarii i biura prezydialnego PiS. Skrzypek w latach 80. pracowała zresztą w Urzędzie Rady Ministrów, którym kierował wówczas gen. Michał Janiszewski.
Sprawę w rozmowie z portalem naTemat.pl komentował Tomasz Leszkowicz, redaktor naukowy Histmag.org i badacz historii wojska w PRL. – To kompromitacja Instytutu Pamięci Narodowej, którym kierował wówczas Janusz Kurtyka. Przecież to były osoby ze świecznika, informacje o ich śmierci przedostawały się do prasy. W przypadku Janiszewskiego nic takiego nie nastąpiło, a mimo to prokurator uznał, że generał nie żyje – stwierdza. Dodaje jednak: – Na razie wygląda to na głupi błąd. To się zdarza. Historycy i prawnicy też popełniają pomyłki – jak przedstawiciele każdej innej grupy zawodowej.
Internauci wiążą z tą sprawą również dr. hab. Sławomira Cenckiewicza, który w książce Długie ramię Moskwy. Wywiad wojskowy Polski Ludowej 1943-1991 (Poznań 2011), chociaż pisze wiele o generałach Jaruzelskim czy Kiszczaku, ani razu nie wspomina o Janiszewskim. Chociaż historyk ten jest blisko związany z Prawem i Sprawiedliwością, to wytłumaczeniem tego może być jednak fakt, że jego praca była poświęcona przede wszystkim wywiadowi wojskowemu, z którym Janiszewski nie był służbowo bezpośrednio związany.
Michał Janiszewski: życiorys generała „uśmierconego” przez IPN
Michał Konrad Janiszewski urodził się 15 czerwca 1926 roku w Poznaniu, w rodzinie inteligenckiej (jego ojciec Stanisław był lekarzem). Zawodową służbę wojskową rozpoczął w 1950 roku, od tego czasu był też członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Jako oficer łączności służył w Węźle Łączności MON oraz Szefostwie Wojsk Łączności, a od 1963 roku w Sztabie Generalny, gdzie pełnił funkcję Komendanta Stanowiska Dowodzenia i zastępcy Szefa Oddziału Planowania Ogólnego Centrum Planowania Operacyjnego Zarządu I (Operacyjnego). W SG WP służył w okresie, gdy instytucją tą kierował gen. Wojciech Jaruzelski (1965-1968). Przyszły minister musiał wówczas zwrócić na niego uwagę, uznając go prawdopodobnie za sprawnego organizatora. W 1971 roku Janiszewski został zastępcą Szefa Gabinetu Ministra Obrony Narodowej, a rok później objął kierownictwo tej komórki.
Gen. Wojciech Jaruzelski przygotowuje się w studiu telewizyjnym do odczytania przemówienia informującego o wprowadzeniu stanu wojennego. Warszawa, 13 grudnia 1981 roku (domena publiczna). Michał Janiszewski, od 1976 roku generał brygady, był bliskim współpracownikiem gen. Jaruzelskiego, kierując pracami jego kancelarii. Gdy w lutym 1981 roku szef MON został premierem PRL, gen. Janiszewski został szefem Urzędu Rady Ministrów, którym kierował do września 1989 roku, również w czasach sprawowania funkcji premiera przez Zbigniewa Messnera i Mieczysława F. Rakowskiego. Następnie, po wyborze Wojciecha Jaruzelskiego na Prezydenta, został Szefem Kancelarii Prezydenta PRL/RP. Funkcję tę sprawował do końca kadencji swojego szefa, a na stanowisku tym zastąpił go Jarosław Kaczyński, szef kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy. W latach 1984-1990 Michał Janiszewski był także szefem Gabinetu Wojskowego Przewodniczącego Komitetu Obrony Kraju (funkcję tę sprawował Wojciech Jaruzelski).
W praktyce Janiszewski był sekretarzem Jaruzelskiego przez prawie dwadzieścia lat, kierując pracą jego „sztabu”, również w czasie, gdy jego przełożony zajmował najwyższe stanowiska cywilne. – Półżartem-półserio można powiedzieć, że Janiszewski był dla Jaruzelskiego tym, kim Barbara Skrzypek jest dla Jarosława Kaczyńskiego – komentuje Tomasz Leszkowicz. Michał Janiszewski wszedł w skład Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego, która w okresie stanu wojennego (grudzień 1981-lipiec 1983) pełniła rolę fasadowego zarządcy PRL. Według oceny m.in. prof. Antoniego Dudka, generał był jedną z ważniejszych osób w ścisłym kierownictwie partyjno-państwowym w latach 80., chociaż warto dodać, że z racji pełnionej funkcji pozostawał w cieniu innych generałów z „ekipy Jaruzelskiego” (m.in. Czesława Kiszczaka, Floriana Siwickiego czy Józefa Baryły).
Sprawę „uśmiercenia” przez prokuraturę gen. Michała Janiszewskiego można uznać za rozwojową, zapowiedź złożenia zawiadomienia w tej sprawie ogłosił bowiem poseł Platformy Obywatelskiej Krzysztof Brejza.
Źródła: natemat.pl, tvn24.pl, fakt.pl ; biogram gen. Michała Janiszewskiego w katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych PRL w BIP IPN
Polecamy e-book Tomasza Leszkowicza – „Oblicza propagandy PRL”:
Książka dostępna również jako audiobook!
