Europa

François Furet – „Przeszłość pewnego złudzenia. Esej o idei komunistycznej w XX wieku” – recenzja i ocena

Słynny francuski historyk François Furet opisuje rozwój komunizmu w XX wieku i wylicza główne czynniki jego sukcesu. Jaka płynie z tej opowieści lekcja dla współczesnych?

Jerzy Klimczak

„Kozacy 3: Złota Edycja” – recenzja i ocena gry

Wielu z Was z pewnością pamięta grę RTS „Kozacy Europejskie Boje”. Była to jedna z tych produkcji, w których wcielając się w Polskę i inne europejskie nacje mogliśmy sami przeżyć wielkie bitwy z XVII i XVIII wieku. Czy po latach warto sięgnąć po grę „Kozacy 3” i ponownie pokierować wielkimi armiami nowożytnej Europy?

Maciej Zaremba

Adrian Goldsworthy – „Pax Romana. Wojna, pokój i podboje w świecie rzymskim” - recenzja i ocena

Czy miliony ludzi żyjących i umierających pod panowaniem rzymskich cesarzy doświadczyły upragnionego pokoju? Czy może _Pax Romana_ jest mitem?

Michał Staniszewski

Mary Beard – „Partenon” – recenzja i ocena

Stanowi jeden z najważniejszych symboli europejskiej kultury. Czym był Partenon w przeszłości? Jakie rolę odgrywa dzisiaj?

Mateusz Okoński

Tim Marshall – „Więźniowie geografii, czyli wszystko, co chciałbyś wiedzieć o globalnej polityce” – recenzja i ocena

Dlaczego Putin tak zaciekle walczy o Ukrainę? Czy Brazylia rzuci wyzwanie USA?

Maciej Hacaga

Dorota Hartwich – „Gattora. Życie Leonor Fini” – recenzja i ocena

Była jedną z najbarwniejszych postaci świata sztuki XX wieku. Nazywano ją artystką wyzwoloną. Na polskim rynku wydawniczym właśnie ukazała się biografia Leonor Fini. Czy warto po nią sięgnąć?

Ewa Cudzich

Christer Bergström – „Ardeny 1944-1945. Ostatnie tchnienie wojsk pancernych Hitlera” – recenzja i ocena

Ofensywa w Ardenach przeprowadzona przez wojska niemieckie zaskoczyła aliantów zachodnich. Krwawe walki na porośniętych lasami obszarami Belgii i Luksemburga trwale zapisały się w dziejach II wojny światowej. Co nowego do niezwykłej historii walk wnosi praca szwedzkiego historyka?

Kamil Kartasiński

Gustaw Adolf - król wojownik

Nazywano go Lwem Północy. Elity protestanckie w Szwecji widziały w nim spełnienie przepowiedni Nostradamusa, jakoby miał się pojawić na dalekiej Północy lew zdolny pobić orła (cesarza).

Herman Lindqvist

Zaginione, zrabowane, zniszczone – dzieła sztuki, które utraciliśmy Galeria

Portret Churchilla zniszczony na polecenie... jego żony. Obraz o kąpieli, który zatonął razem z „Titanikiem”. Słynny malunek Rafaela, zrabowany z Polski przez Niemców. Oto utracone dzieła sztuki. Niektóre przepadły bezpowrotnie. Czy kilka z nich uda się kiedyś odzyskać?

Napoleon i wszy, czyli jak owady zmieniały bieg historii

Owady potrafiły zmieniać bieg historii. W starożytności widliszki i roznoszona przez nie malaria były powodem upadku państwa ateńskiego, owady te zatrzymały też najeźdźcze armie Wizygotów i Hunów. Natomiast wszy i roznoszony przez nie tyfus plamisty przyczyniły się do klęski wojsk Napoleona pod Moskwą.

Nauka w Polsce

Alexander Kluge – „Nalot na Halberstadt 8 kwietnia 1945” – recenzja i ocena

Nalot na Halberstadt trudno jest uzasadnić w kategoriach strategii militarnej. Kilka dywizjonów alianckich zrzuciło kłopotliwy ładunek na miasto pozbawione strategicznego znaczenia z powodu gęstej mgły pokrywające ważne cele dla bombowców. Świadkiem tego bombardowania był trzynastoletni wówczas Alexander Kluge.

Daria Czarnecka

Jak tuszowano ludobójstwo na Ukrainie?

Dramatyczna i bezsensowna hekatomba ukraińskiej wsi - to jedna z najstraszniejszych zbrodni komunistycznych. Jak tuszowano prawdę o śmieci milionów niewinnych ofiar?

Anne Applebaum

Od Polski dla krajów Europy. Będą kolejne życzenia na stulecie niepodległości video

Do tej pory na YouTube pojawiły się życzenia od Polski dla Finlandii, Litwy i Estonii. Spotkały się one z ciepłym przyjęciem, a akcja będzie kontynuowana. Wkrótce „wszystkiego najlepszego” usłyszą kolejne narody, których państwa obchodzą stulecie odzyskania niepodległości.

Peter Wilson – „Wojna trzydziestoletnia. Tragedia Europy” – recenzja i ocena

Trzydziestoletni konflikt należał wydarzeń, które burząc stary porządek, tworzą jednocześnie nowy. Wyrzucając cesarskich namiestników przez okno zamku na Hradczanach, czescy arystokraci nie mieli pojęcia, że wraz z nimi właśnie wyrzucają cały swój świat.

Michał Staniszewski

Niezwykła wędrówka kultury w prehistorycznej Europie

Na terytorium Polski, na Sycylię czy Wyspy Brytyjskie docierały w czasach prehistorycznych zdobycze kulturowe z Półwyspu Iberyjskiego. O migracjach i transmisji artefaktów z czasów kultury pucharów dzwonowatych w Europie donoszą naukowcy w „Nature”.

Nauka w Polsce

„Radioactive” – ruszyły zdjęcia do filmu o Marii Skłodowskiej-Curie

Amazon Prime Video przygotuje film „Radioactive” opowiadający historię Marii Curie-Skłodowskiej. Wyreżyserować ma go Marjane Satrapi.

Saul Friedländer – „Dokąd prowadzi pamięć. Moje życie” – recenzja i ocena

Dokąd zmierza moje życie? – to chyba jedno z pytań, które zadajemy sobie najczęściej. Historyk może je postawić inaczej: dokąd prowadzi moja pamięć? Autobiografia Saula Friedländera, wybitnego badacza Zagłady, stanowi fascynującą próbę zmierzenia się z tym problemem.

Kinga Czechowska

Archeologia ruchu, czyli o tym, jak poznać dawne sztuki walki

Do rekonstruowania dawnych sztuk walki nie wystarczą same badania uzbrojenia czy zapał ruchów rekonstruktorskich, bo formę walki warunkowały nie tylko kształt i waga broni, ale też np. normy społeczne i estetyka. Niezbędne jest spojrzenie holistyczne – uważa archeolog i szermierz Maciej Talaga.

Nauka w Polsce

Robert Gerwarth – „Pokonani. Dlaczego pierwsza wojna światowa się nie zakończyła (1917-1923)” – recenzja i ocena

Czy to prawda, że Wielka Wojna nie skończyła się w 1918 r.? Czy rzeczywiście, przeszła ona w ustawiczną destabilizację Europy Środkowo-Wschodniej, a II wojna światowa była tych wydarzeń naturalnym przedłużeniem?

Daria Czarnecka

Zimowe igrzyska olimpijskie – polscy medaliści Galeria

Dziś rozpoczynają się zimowe igrzyska olimpijskie w Pjongczangu. Nim jednak na dobre pochłoną nas zmagania w Korei, warto dowiedzieć się kilku ciekawostek dotyczących poprzednich zimowych zawodów. No i powspominać wielkie osiągnięcia polskich sportowców...

Wywiady

Goci – wyrafinowani barbarzyńcy, którzy odmienili Europę

Goci mieli niebagatelny wpływ na dzieje Europy: to oni złupili Rzym, założyli potężne państwa i pozostawili po sobie wspaniałe zabytki – choćby w pięknej Rawennie. Byli ludem barbarzyńskim – lecz czy „barbarzyński” musi oznaczać prymitywny? O tym, a także o wystawie „Goci. Barbarzyńscy zdobywcy Europy” rozmawialiśmy z Moniką Michnik z Muzeum w Gliwicach.

Andrew Pettegree - „Marka Luter” - recenzja i ocena

Miniony rok był rokiem jubileuszu 500-lecia wystąpienia Marcina Lutra. Zaowocował on m.in. bogatą ofertą publikacji poświęconych Lutrowi i protestantyzmowi. Czy „Marka Luter” wyróżnia się czymś na tle pozostałych?

Michał Gadziński

Aldona Anna Giedyminówna. Poganka na polskim tronie?

Aldona Anna Giedyminówna i Kazimierz Wielki (wtedy jeszcze królewicz, przyszły król Polski) 16 października 1325 roku zawarli związek małżeński. Związek ten był pierwszym poważnym zbliżeniem Polski i Litwy, wyprzedzającym równo o 60 lat unię w Krewie.

Marek Teler

Mark Mazower – „Saloniki. Miasto duchów. Chrześcijanie, muzułmanie i żydzi w latach 1430–1950” – recenzja i ocena

Za czasów osmańskich mogły uchodzić za symbol pokojowego współżycia przedstawicieli równych religii i narodowości. Dziś ślady bogatej historii łatwiej znaleźć w bibliotekach i archiwach niż na ulicach. Dzięki Mazowerowi można ponownie poczuć bogate dziedzictwo tego wyjątkowego miejsca.

Karolina Wanda Olszowska

Dwa nieznane malowidła Rafaela odkryto po 500 latach w Watykanie

Podczas czyszczenia i konserwacji jednej z sal Muzeów Watykańskich odkryto dwa nieznane dotąd malowidła słynnego artysty Rafaela.

Pingwiny i Wielka Wojna. Niezwykłe fotografie Franka Hurley'a Galeria

James Francis „Frank” Hurley to postać niebanalna. Ten australijski fotograf i reżyser uczestniczył w wielu wyprawach na Antarktydę, podróżował na Papuę-Nową Gwineę i służył w Armii Australijskiej w czasie obu wojen światowych. Pozostawił po sobie unikalne, czasem wręcz zapierające dech w płucach zdjęcia i pomysłowo wykonane fotomontaże. Oto zbiór kilkunastu ciekawych fotografii Hurley'a (a także kilka przedstawiających go przy pracy).

Wielka Polska, Wielkie Węgry, Zjednoczona Korea – czyli irredenta Galeria

„Irredenta” lub „irredentyzm” to dawne włoskie stronnictwo polityczne postulujące zjednoczenie wszystkich ziem zamieszkiwanych przez Włochów. W dzisiejszym rozumieniu to także ruch dążący do zjednoczenia w jednym państwie terenów, na których żyje jeden naród lub grupę podobnych etnicznie ludów. Irredentyzm, najczęściej wyrażany przez różnego rodzaju organizacje nacjonalistyczne, postuluje także odzyskanie straconych w biegu dziejów obszarów. Oto kilka takich irredentystycznych ideałów – „wielkich państw”.

Krzysztof Rejmer – „Zapomniana historia nauki, czyli fantazje i facecje naszych dziadków” – recenzja i ocena

„Przeszłość jest to dziś - tylko cokolwiek dalej", pisał Cyprian Kamil Norwid. Słowa poety doskonale oddają najnowszą pracę Krzysztofa Rejmera, który w zbiorze swoich esejów prezentuje zapomnianych twórców i ich wynalazki. Są nam one bowiem zdecydowanie bliższe, niż mogłoby się nam początkowo wydawać.

Kamil Kartasiński

Polski rząd chce zmian w Domu Historii Europejskiej

Wiceminister kultury Jarosław Sellin na spotkaniu unijnych ministrów zgłosił szereg uwag względem wystawy w brukselskim Domu Historii Europejskiej. Muzeum to nie od dziś budzi wiele sporów.

Odnaleziono grób czarnoskórego powstańca warszawskiego

Sensacyjna informacja: odnaleziono grób Augusta Agboli O’Browna, prawdopodobnie jedynego czarnoskórego uczestnika Powstania Warszawskiego.

Ludwik Andegaweński – droga do polskiego tronu

Ludwik Andegaweński jest do dziś jednym z najlepszych dowód na przyjaźń polsko-węgierską. Jego córka była władczynią Wawelu i fundamentem potężnego projektu politycznego. A przecież korzenie jego samego sięgały południowych Włoch.

Mariusz Wollny

Mat. pras. , Paweł Czechowski

Zmarł Franciszek Kornicki – polski pilot, który wygrał plebiscyt na stulecie RAF

Dotarła do nas bardzo smutna wiadomość. Odszedł ppłk Franciszek Kornicki, polski pilot i uczestnik m.in. bitwy o Anglię.

Magdalena Nowakowska - „Starożytna Grecja od kuchni” - recenzja i ocena

Wspólne jedzenie to wielka przyjemność. Wiedzieli o tym już starożytni Grecy, którzy chętnie szukali okazji na wspólne biesiady. Ale co tak naprawdę wiemy o kuchni starożytnych?

Mateusz Okoński

Elizabeth Letts – „Koń doskonały. Ratując czempiony z rąk nazistów” – recenzja i ocena

Araby z Janowa Podlaskiego, unikatowe lipicany, w tym te, które określano mianem „tańczących koni” oraz perły prywatnych i państwowych stadnin. Wszystkim z nich grozi to samo niebezpieczeństwo: wojna. Czy przesuwające się fronty, teorie eugeniczne czy wygłodniałe armie wzięły sobie za cel zniszczenie najwartościowszych koni?

Daria Czarnecka

Robert F. Barkowski – „Poczet władców słowiańskich 631-1168” – recenzja i ocena

Wydaje się, że początki Słowiańszczyzny są dziś bardziej zmistyfikowane, niż jeszcze ćwierć wieku temu, a „turbosłowianie” atakują nas ze wszystkich stron. Jak na tym tle prezentuje się książka Roberta F. Barkowskiego?

Mateusz Okoński

Sebastian Duda - „Reformacja. Rewolucja Lutra” - recenzja i ocena

Pięćsetna rocznica wittenberskiego wystąpienia Marcina Lutra zaowocowała licznymi pracami o tematyce reformacyjnej. Czego nowego dowiemy się z pracy Sebastiana Dudy?

Michał Gadziński

Katalonia w dziesięciu odsłonach

Jesteś kibicem Blaugrany? Zaczytujesz się w powieściach Jaume Cabrego? A może w swojej kolekcji masz płyty Lluisa Llacha? A co wiesz o samej Katalonii?

Agata Łysakowska-Trzoss

Mat. pras. , Paweł Czechowski

Polski pilot wygrał plebiscyt! Zostanie upamiętniony w Muzeum RAF w Londynie

Franciszek Kornicki zwyciężył w głosowaniu na stronie telegraph.co.uk. Dzięki temu zostanie upamiętniony na wystawie przygotowanej na stulecie istnienia brytyjskich sił lotniczych!

Strach i ciekawość: magiczne oblicze reformacji

U progu XVI wieku świat stanął na granicy chaosu. Stare wartości, uważane przez setki lat za niepodważalne, nagle upadły. Czy nadszedł czas Antychrysta? Czy zapowiadana Apokalipsa wreszcie się ziści? Okres reformacji stykał się z czasem odrodzenia humanizmu, powrotu do racjonalnego spojrzenia na świat. Czy było to jednak możliwe?

Natalia Stawarz

Mapa Europy w trakcie II wojny światowej – dzień po dniu! video

Animacja udostępniona na kanale "EmperorTigerstar":https://www.youtube.com/channel/UCUXqYwTCR6R3Wr-FkLTD4AQ w portalu YouTube pokazuje zmieniające się granice europejskich państw, sojuszy i frontów dzień po dniu od niemieckiego ataku na Polskę do kapitulacji Niemiec. Zobaczcie sami jak zmieniała się mapa Europy podczas II wojny światowej!

Maciej Zaremba

Reklama , Pomocnik Historyczny POLITYKI

Marcin Luter i reformacja! Video

Fascynująca opowieść o niezwykłym pokłosiu pewnej teologicznej dysputy sprzed pięciu wieków. Jaka jest historia Marcina Lutra i dziejów reformacji w Europie?

Mat. pras. , Paweł Czechowski

Pomóż upamiętnić polskiego pilota!

W przyszłym roku siły lotnicze Wielkiej Brytanii – Royal Air Force będą obchodzić stulecie istnienia. Z tej okazji Muzeum RAF w Londynie przygotuje specjalną wystawę, a to, kto zostanie na niej upamiętniony zależy od otwartego głosowania. Wśród nominowanych jest też Polak – Franciszek Kornicki!

Wydarzenia

„Twierdze osiemnastowiecznej Europy” – konferencja w Częstochowie

W dniach 22-23 września w Częstochowie odbędzie się II Międzynarodowa Konferencja Naukowa z cyklu „Twierdze osiemnastowiecznej Europy: Od Vaubana i do Montalemberta”. Konferencja pod naszym patronatem!

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Nowy zwiastun Call of Duty na froncie II Wojny Światowej! video

Gra Call of Duty: WWII opowiada historię szeregowca Ronalda „Reda” Danielsa, młodego rekruta służącego w I Dywizji Piechoty Armii USA, który swą pierwszą w życiu bitwę toczy w trakcie lądowania w Normandii. Oprócz jednej z największych operacji desantowych w historii gracz wraz z bohaterem ma wziąć udział w takich starciach, jak bitwa o las Hürtgen i bitwa o Ardeny. Zobaczcie sami zwiastun produkcji!

Maciej Zaremba

Opinie

Czy Piłsudski był faszystą?

Nie wiem, na ile jest to prawda, ale zakładam jednak, że niestety tak było: na wystawie w Domu Historii Europejskiej w Brukseli przedstawiono Józefa Piłsudskiego jako faszystę.

Paweł Rzewuski

Wał Hadriana – Mur, który chronił przed dzikimi

Wał Hadriana był jedną z największych inwestycji świata starożytnego. Przez prawie 300 lat stanowił skuteczną zaporę przed dzikimi plemionami z północy. Potężny mur pełnił też inne funkcje.

Antoni Olbrychski

Wojna polsko-bolszewicka: 12 głównych osób dramatu Galeria

Odrodzona w 1918 roku Rzeczpospolita miała przed sobą bardzo trudne zadanie utrzymania niepodległości. Wrogów było wielu, a na wschodzie czaił się być może najgroźniejszy z nich – Rosja Radziecka, która swą czerwoną rewolucję chciała rozprzestrzenić na cały świat. Już w 1919 r. wybuchła wojna polsko-bolszewicka. Oto 12 głównych postaci, które wpłynęły na losy tego konfliktu.

Jeden naród, jedna Rzesza, jeden napój. Coca-Cola i III Rzesza galeria

Coca-Cola dobrze sprzedawała się w hitlerowskich Niemczech, stąd zachowało się wiele reklam tego napoju adresowanych do mieszkańców III Rzeszy. Prezentujemy jako ciekawostkę niektóre z nich.

Roman Sidorski

Operacja „Demon” – Dunkierka Morza Śródziemnego

Kiedy w początkach marca 1941 roku pierwsi żołnierze brytyjscy wylądowali na greckiej ziemi, nikt nie spodziewał się, że już za niecałe dwa miesiące będą musieli wracać na pokłady statków, na dodatek w dużym pośpiechu. Po raz kolejny w tej wojnie brytyjskie siły ekspedycyjne zostały wyrzucone z kontynentu. Tym razem ich ucieczka miała znacznie boleśniejsze konsekwencje.

Łukasz Męczykowski

Neil Gaiman – „Mitologia nordycka” – recenzja i ocena

Neil Gaiman, znany przede wszystkim jako autor literatury _fantasy_, w _Mitologii nordyckiej_ dał ujście towarzyszącej mu od dziecka fascynacji mitologią nordycką zrodzoną z lektury… komiksów!

Przemysław Chudzik

Richard Overy – „Bombowce nad Europą 1939–1945” – recenzja i ocena

II wojna światowa przyniosła ze sobą wiele cierpień, nieznanych wcześniej ludzkości. Jednym z nich były masowe bombardowania lotnicze, skierowane przeciwko cywilom. Kompleksowe opisanie tej kwestii jest zadaniem wymagającym od badacza wielkiej wiedzy i cierpliwości.

Łukasz Męczykowski

Bitwa pod Kłuszynem (4 lipca 1610). Wielki triumf polskiego oręża

4 lipca 1610 roku rozegrała się bitwa pod Kłuszynem. Odniesione tam zwycięstwo należy do największych w dziejach polskiego oręża. Niewielka armia polska dowodzona przez hetmana polnego koronnego Stanisława Żółkiewskiego rozbiła wielokrotnie liczniejsze wojska moskiewsko-szwedzkie. Ta błyskotliwa wiktoria otworzyła Polakom drogę do stolicy państwa carów – Moskwy.

Maciej Adam Pieńkowski

Sowieckie polowanie na inteligencję

Od kilku tygodni obserwujemy niezwykle ciekawe zjawisko. Oto na łamach prasy zaczynamy spotykać ogłoszenia poszukujące inżynierów i techników Polaków na wyjazd do czerwonej Matuszki Rosieji.

Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Zamach w Sarajewie 28 czerwca 1914 r. Arcyksiążę Ferdynand i Gavrilo Princip

Mówi się, że pierwsza wojna światowa rozpoczęła się 28 czerwca 1914 r. Wtedy miał miejsce zamach w Sarajewie. Arcyksiążę Ferdynand, austriacki następca tronu został zamordowany przez serbskiego nacjonalistę o imieniu Gavrilo Princip. Lawina zdarzeń, która nastąpiła potem, na cztery lata zamieniła Europę w pole bitwy...

Tomasz Leszkowicz

Julia Brystygier – Krwawa Luna. Początki

Julia Brystygier (Krwawa Luna), w okresie czarnych lat stalinizmu nazywana była „piątym wiceministrem bezpieczeństwa”. Przynajmniej tak twierdził osławiony wicedyrektor Departamentu X, zbiegły na zachód ppłk. Józef Światło. Czy rzeczywiście ta urodzona w Stryju inteligentka, mogła zostać tak bardzo wpływową postacią pierwszych lat Polski Ludowej? Co więcej, czy kobieta ta była zdolna do potworności, które zarzucają jej byli więźniowie i przeciwnicy polityczni?

Paweł Sztama

„Historia zimnej wojny. Tom I. Geneza” - red. M. P. Leffler i O. A. Westad - recenzja i ocena

Druga połowa XX wieku stała pod znakiem długotrwałego konfliktu pomiędzy państwami komunistycznymi i Zachodem. Obydwa te bloki brutalnie ze sobą rywalizowały choć nigdy nie doszło między nimi do otwartej konfrontacji militarnej.

Konrad Ruzik

Zimna wojna – jakie jest jej miejsce w dziejach świata?

Zmagania dwóch supermocarstw o mały włos nie zakończyły się zagładą ludzkości. Zimna wojna – jakie jest miejsce tego półwiecza pełnego napięcia w historii świata?

Odd Arne Westad