Bliski Wschód i Afryka Północna

Wojna Jom Kipur: tajna broń Egiptu w przełamaniu linii Bar Leva

Wojna Jom Kipur po raz kolejny w historii wojskowości udowodniła, że do zaskoczenia wroga można wykorzystać niemal wszystko. W jaki sposób niemieckie pompy wodne wspomogły przełamanie linii Bar Leva i umożliwiły desant egipskich jednostek pancernych po drugiej stronie Kanału Sueskiego?

Grzegorz Wanat

Hezbollah: skąd wzięła się „partia Boga”?

Był 6 czerwca 1982 roku. Izrael zaatakował Liban. W odpowiedzi na ofensywę sił Sił Obronnych Izraela (IDF) libańscy szyici powołali Hezbollah – organizację, która od ponad 40 lat występuje przeciwko Izraelowi i państwom Zachodu.

Pierwsza wojna o Libię

29 września 1911 r. Włochy wypowiedziały wojnę Turcji. Przyczyną konfliktu była Libia – piaszczysty kraj, którym żywo interesowało się niedawno zjednoczone królestwo, marzące o kolonialnej potędze. Trwające rok starcie zmusiły Osmanów do rezygnacji z kolejnego kawałka dawnego imperium. Jak przebiegała pierwsza wojna o Libię?

Tomasz Leszkowicz

Tragedia w Iranie. W kopalni w Tabas doszło do katastrofy górniczej

We wschodnim Iranie doszło do eksplozji w kopalni węgla kamiennego. Zgodnie z medialnymi przekazami mogło zginąć ponad 50 osób. To jedna z największych katastrof górniczych w tym kraju. Niedawno, bo w 2017 roku zginęło tam 42 górników.

Generał Ritchie: Ani kroku do tyłu!

Rozkaz ten przeszedł do historii zmagań w Afryce Północnej. Tak się złożyło, że Rommel, przekonany o bliskim zwycięstwie, oczekując odwrotu 8 Armii, wycofał z walki 15 Dywizję pancerną, by na jej czele przeprowadzić głęboki rajd na tyły wojsk nieprzyjaciela w kierunku granicy egipskiej.

J. Prestone

Bohdan Arct – „Cyrk Skalskiego” – recenzja i ocena

„Biblioteka Żółtego Tygrysa” była w okresie PRL popularnym cyklem wydawniczym, który ukazywał się przez ponad trzydzieści lat. Pamiętacie tę serię?

Marek Chrzanowski

Reklamy

Pomocnik Historyczny POLITYKI „Izrael-Palestyna. Wojna bez końca”

13 sierpnia trafił do sprzedaży najnowszy Pomocnik Historyczny POLITYKI „Izrael-Palestyna. Wojna bez końca”.

Reklama

Turecki szowinizm, czyli Enver Pasza i jego historia

4 sierpnia 1922 r. zmarł Enver Pasza – zagorzały turecki patriota, a zarazem architekt upadku Imperium Osmańskiego. Postać kontrowersyjna, współodpowiedzialna za ludobójstwo Ormian, ale jednocześnie na swój sposób interesująca, będąca ostatnim śladem przemijającej epoki.

Marek Drytkiewicz

Krzysztof Mroczkowski – „Bejrut 1982” – recenzja i ocena

Krzysztof Mroczkowski zasługuje na miano specjalisty od konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Jego „Bejrut 1982” z pewnością niejednemu czytelnikowi nasunie taką myśl. Lecz czy ten HaBek zrobi na każdym podobne wrażenie…?

Michał Staniszewski

Magdalena Mikrut-Majeranek

Jak rozpoczęła się operacja „Pokój dla Galilei”?

Wojna libańska (zwana przez Izrael operacją „Pokój dla Galilei”) rozpoczęła się 6 czerwca 1982 roku. Izraelczycy odnieśli szereg sukcesów nad oddziałami OWP, wojskami libańskimi i syryjskimi, a następnie otoczyli stolicę Libanu, Bejrut...

Krzysztof Mroczkowski

Wywiady

Krzysztof Mroczkowski: Dla Palestyńczyków wojna z Izraelem to mit narodowotwórczy

Krwawy konflikt na linii Izrael-Autonomia Palestyńska trwa. Jak udowadnia dr hab. Krzysztof Mroczkowski, specjalista w dziedzinie polityki, dyplomacji i wojskowości w rejonie Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej w XX wieku, sytuacja ta sięga swoimi korzeniami do 1948 roku. W swojej najnowszej publikacji „Bejrut 1982” wskazuje, że stolica Libanu to jeden z symboli konfliktów targających Bliskim Wschodem.

„Cyrk Skalskiego” przybywa do Afryki

Piloci Polskiego Zespołu Myśliwskiego zostali wysłani do Afryki w celu zdobywania doświadczenia. W praktyce jednak mieli walczyć z wciąż groźnym Luftwaffe. Potężne kleszcze zaciskały się nieubłaganie wokół Tunezji...

Bohdan Arct

Reklamy

Te nowości Bellony warto kupić w czerwcu!

Pieter M. Judson w publikacji „Imperium Habsburgów. Wspólnota narodów” nie koncentrując się na partykularnych historiach tworzących się narodów, pokazuje instytucje cesarskie (po utworzeniu Austro-Węgier cesarsko-królewskie), które wprowadzały stabilizację i nadawały sens rozległej monarchii. Krzysztof Mroczkowski w książce „Bejrut 1982” opisuje wojnę domową, która wybuchła w Libanie w 1975 r.

Reklama

Multimedia

Krucjata wenecka – zapomniana wyprawa krzyżowa Video

Wenecka wyprawa do Ziemi Świętej z lat 1122-1124 należy do najmniej znanych krucjat. Była jednak jedną z najbardziej udanych. O przyczynach rozpoczęcia wyprawy, jej przebiegu i skutkach opowiada film kanału „Kings and Generals”.

Dipo Faloyin – „Afryka to nie państwo. Pora przełamać stereotypy” – recenzja i ocena

Choć w Afryce znajduje się 30% wszystkich granic świata, to jednocześnie właśnie na tym kontynencie rozgrywa się aż 60% sporów terytorialnych między państwami. Czy źródeł afrykańskich konfliktów należy szukać wyłącznie w polityce kolonialnej europejskich mocarstw?

Piotr Bejrowski

Aleksander Wielki – żołnierz, wódz, zdobywca

Aleksander Wielki to postać, która fascynuje do dzisiaj – mało komu udało się rzucić na kolana wielkie imperium i zawładnąć w ten sposób znaczną częścią cywilizowanego świata. Życiorys tego władcy od dawna uwodzi historyków i miłośników antyku. Jak Aleksander Wielki stał się legendą?

Jerzy Klimczak

Niedźwiedź Wojtek – wyjątkowy polski żołnierz Galeria

To wesoła historia, choć ze smutnym zakończeniem. Niedźwiedź Wojtek, kupiony w Iranie przez polskich żołnierzy z Armii Andersa, przeszedł szlak bojowy od Bliskiego Wschodu po Monte Cassino. Był nie tylko maskotką wojskowych, ale też pełnoprawnym żołnierzem – być może najbardziej niezwykłym w czasie całej II wojny światowej.

Paweł Czechowski

Iran – od prozachodniej monarchii do islamskiej republiki

Co jakiś czas kolejne okrążenie po Internecie robią fotografie porównawcze Iranu przed i po rewolucji islamskiej, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet ubranych po europejsku i tych w hidżabach. Jak to się stało, że ukierunkowana prozachodnio monarchia stała się republiką islamską?

Paweł Czechowski

Grobowiec Tutanchamona: polski wątek

„Czy coś Pan widzi?” – zapytał lord Carnarvon archeologa, który wetknął do wnętrza grobowca świecę. „Tak. To jest cudowne!” – odparł Howard Carter. 26 listopada 1922 r., otwarto grobowiec Tutanchamona. Czy zajrzał do niego również Polak, Aleksander Laszenko?

Lilith: pierwsza żona Adama, demon i ikona feminizmu

Lilith w tradycji żydowskiej oraz w demonologii istnieje przede wszystkim jako istota niesamowicie pociągająca, piękna, lubieżna i zwodnicza. Nie inaczej przedstawia się ją w kulturze popularnej, choćby w serii gier Diablo. Nie jest to jednak postać jednowymiarowa. Oto inne oblicza Lilith.

Natalia Stawarz

Tatuaż religijny ze średniowiecznej Nubii

Niezwykle rzadki średniowieczny tatuaż religijny odkryli na cmentarzysku w sudańskim Ghazali naukowcy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej im. Kazimierza Michałowskiego UW (CAŚ UW). To dopiero drugi przypadek tatuowania ciała znany ze średniowiecznej Nubii.

„Izraelski 11 września”. Geneza konfliktu izraelsko-palestyńskiego Video

W ostatnich dniach z ust wielu nie schodzi temat Izraela i zmasowanego ataku dokonanego przez palestyńską organizację Hamas. Niektórzy nazywają go największą porażką Mosadu od 50 lat, inni „izraelskim 11 września”, jeszcze inni – preludium do wojny na pełną skalę na Bliskim Wschodzie. Niezależnie od tego, z którą narracją się zgodzić, jedno jest pewne – przyczyn tego konfliktu należy dopatrywać się dużo wcześniej. W którym momencie? I o co w ogóle chodzi? O tym dowiecie się z materiału opublikowanego na kanale Polityka Zagraniczna!

Deszcz rakiet nad Izraelem. Wybucha wojna na Bliskim Wschodzie

Na Bliskim Wschodzie zawrzało. Dowództwo wojskowe radykalnego palestyńskiego ugrupowania Hamas ogłosiło dziś nad ranem rozpoczęcie nowej operacji zbrojnej przeciwko Izraelowi, wzywając grupy zbrojne z Libanu do przyłączenia się do walki. Do wydarzenia dochodzi 50 lat po wybuchu wojny Jom Kipur.

Autonomia Palestyńska: wyboista droga do porozumienia

W ciągu kilkunastu lat stosunki między Izraelem a Palestyną przeszły radykalną zmianę. Co skłoniło obie strony do zawarcia porozumienia? Czym właściwie była Autonomia Palestyńska?

Wywiady

Grzegorz Kuczyński: wagnerowcy to ludzie od brudnej roboty i szemranych interesów Putina

Polityczne intrygi, brudne interesy, ogromne pieniądze – tak można w skrócie opisać Grupę Wagnera. Wielu nazywa ją niewidzialną armią Putina – bo realizuje zadania, których nie może zlecić wojsku. Jak funkcjonuje ta grupa? I czy rzeczywiście dostała zadanie likwidacji Zełenskiego? O tym, jak i o tajemnicach jej działania, opowiada Grzegorz Kuczyński, autor książki „Wagnerowcy. Psy wojny Putina”.

Natalia Pochroń

Bitwa pod Poitiers, czyli zderzenie cywilizacji?

25 października 732 r. sprzymierzone wojska frankijskiego majorodoma Karola i akwitańskiego diuka Odona stanęły naprzeciwko armii arabskiej Abd ar-Rahmana. Po siedmiu dniach walk na rzymskim trakcie między Poitiers a Tours Arabowie zostali pokonani i odparci. Ponad 1000 lat później bitwę ogłoszono przełomową dla dziejów Europy i świata. Czy słusznie?

Marcin Sałański

Polska stanica na Wężowej Górze?

Odzyskanie niepodległości przez Polskę rozbudziło ambicję posiadania terenów zamorskich.

Grzegorz Łyś

Kleopatra — piękność znad Nilu (cz. 2)

Cezar zginął z rąk spiskowców, „Imperium” stoi u progu kolejnej wojny domowej, a Kleopatrę i Antoniusza łączy romans. Oto historia kilku ostatnich lat istnienia Republiki Rzymskiej.

Emilia Matuszewicz

Wojna sześciodniowa: jak kilka dni zmieniło historię Bliskiego Wschodu

Stan wojny między Żydami i Palestyńczykami jest zjawiskiem charakterystycznym dla całej najnowszej historii Bliskiego Wschodu. Dlaczego akurat rok 1967 stał się punktem zwrotnym w stosunkach między Izraelem a Palestyną? Czy dało się uniknąć konfliktu izraelsko-palestyńskiego?

Geneza konfliktu izraelsko-palestyńskiego

Objęta wojną Palestyna jest dziś jednym z najbardziej problematycznych regionów świata, a sam temat konfliktu między Izraelem a władzami palestyńskimi często dominuje w przekazach medialnych. Jaka jest geneza konfliktu izraelsko-palestyńskiego?

Historyczna perełka Bułgarii – zwiedzamy Sozopol GALERIA

Wakacje w Bułgarii to nie tylko plaża, morze i słońce. Historyk znajdzie tu wiele atrakcji! Jednym z najciekawszych historycznie miejsc w Bułgarii jest Sozopol, w którym zobaczymy wszystko od starożytnych ruin, przez pozostałości średniowiecznych kościołów, aż po bunkry z czasów II wojny światowej.

Ryszard Lwie Serce: wielki wojownik i nieobecny król

Ryszard Lwie Serce, najsłynniejszy średniowieczny król Anglii, był monarchą przez 10 lat, ale w swoim królestwie spędził zaledwie 6 miesięcy. Czy dobry dowódca był równie dobrym władcą?

Rafał Gumiński

Władza i społeczeństwo w filozofii augustiańskiej

Koncepcje polityczne w filozofii augustiańskiej wydają się być aktualne nawet w dzisiejszym świecie. Na czym polega ich uniwersalizm? Dlaczego człowiek nigdy nie stworzy idealnego społeczeństwa?

Bartłomiej Noszczak – „Orient zesłańców. Bliski Wschód w oczach Polaków ewakuowanych ze Związku Sowieckiego (1942–1945)” – recenzja i ocena

„Orient zesłańców” jest to pasjonująca opowieść o losach o polskich emigrantów, którzy w czasie wojennej zawieruchy trafili na Bliski Wschód. Bartłomiej Noszczak oddaje im głos i narrację recenzowanej książki opiera na ich obserwacjach.

Marek Chrzanowski

Starożytna „klimatyzacja”? Oto Irańskie łapacze wiatru

Jak w średniowieczu i być może w starożytności radzono sobie z upałami? Na terenie Iranu, ale też innych części Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, gdzie notuje się jedne z najwyższych temperatur na świecie, znaleziono rozwiązanie banalne, niezwykle skuteczne i na dodatek estetyczne – łapacze wiatru.

Jakub Jagodziński

Jak trafiłem na plan „Gwiezdnych wojen”

Tu jednak chodziło o prawdziwe gwiezdne wojny…

Marcin Szymański

Augustynizm: filozofia świętego grzesznika

Święty Augustyn jest dziś jednym z największych filozofów w historii myśli europejskiej. Jego życie nie należało jednak do wzorcowego przykładu świętości. Jak te doświadczenia wpłynęły na augustynizm?

50 lat temu rozpoczęła się walka Sahary Zachodniej o niepodległość

W maju 1973 roku utworzony został Ludowy Front Wyzwolenia Saquia el-Hamra i Rio de Oro (tzw. front POLISARIO). Partyzanci zaatakowali hiszpański posterunek i tym samym rozpoczęli zbrojną walkę o niepodległość Sahary Zachodniej: przez krótki okres z Hiszpanią, następnie z Mauretanią i, trwającą do dziś, Marokiem. Dlaczego kraj, który mógł mieć najwyższy dochód na głowę mieszkańca w Afryce, ostatecznie nigdy nie stał się samodzielnym państwem?

Piotr Bejrowski

Kleopatra — piękność znad Nilu (cz. 1)

Kleopatra, najsłynniejsza egipska królowa. Mimo iż historia zna siedem kobiet z dynastii ptolemejskiej noszących to imię, tylko jedna z nich znana jest powszechnie aż do dziś.

Emilia Matuszewicz

Multimedia

Starożytna historia piwa Podcast

Od wieków piwo jest znane ludzkości. Kto i w jaki sposób je wynalazł, oraz jakie były jego pierwotne zastosowania? Posłuchaj naszego podcastu!

Jakub Jagodziński

Jak przenikały się światy pogańskich wikingów i islamskiego Bliskiego Wschodu?

Dziesiątki tysięcy arabskich dirhemów, ale też pojedyncze przedmioty jak pierścień z inskrypcją: „Allahowi” czy kadzielnica pochodząca z irańskiego Chorasanu – to tylko niektóre z bliskowschodnich przedmiotów odkrytych w Skandynawii. Skąd się tam wzięły i czego dowodzą?

Jakub Jagodziński

Wieki barwne, czyli o symbolice koloru w średniowieczu

Ludzie średniowiecza cenili kolory, nadając im zarazem głębokie znaczenie symboliczne. Skąd się wzięły ich wyobrażenia o barwach? Dlaczego płaszcze królewskie bywały czerwone? Czy czerń od zawsze była tożsama z mrokiem? I z jakiego powodu kolor zielony uspokajał?

Sudan: Na cmentarzysku sprzed 7 tys. lat odkryto narzędzia do upuszczania krowom krwi

Zestaw kościanych narzędzi, służących prawdopodobnie do upuszczania krowom krwi, znaleźli naukowcy z Polskiej Akademii Nauk w Basenie Letti w północnym Sudanie. To może być najstarszy dowód na tego typu praktyki - uważają odkrywcy.

Powabna róża i diabelski cis, czyli o symbolice roślin w średniowieczu

Skoro Ziemia w średniowieczu była postrzegana jako mikrokosmos, to kwiaty pełniłyby w nim rolę gwiazd. Dlaczego ludzie wieków średnich widzieli w róży ideał kobiecości? Dlaczego lilię do dziś utożsamiamy z Francją? I z jakiego powodu obawiano się niektórych drzew?

Sudan: Polacy odkryli bloki pokryte hieroglifami w Starej Dongoli. Znalezisko może cofnąć historię miasta o tysiąc lat

Pokryte hieroglifami piaskowcowe bloki z faraońskiej świątyni odkryli polscy archeolodzy w czasie badań w Starej Dongoli w Sudanie. Pochodzą z 1 połowy I tysiąclecia p.n.e. Do tej pory nie natrafiono tam na ruiny z tak wczesnego okresu; może to cofnąć historię miasta o tysiąc lat.

Multimedia

Los kobiety w Iranie oczami wojennych emigrantów Fragmenty książek Wydawnictwa IPN

Polscy wychodźcy na Bliskim Wschodzie w swoich wspomnieniach najwięcej uwagi poświęcali sytuacji kobiet. Co zaobserwowali? Co ich zaskoczyło w wyglądzie Iranek? Posłuchajcie:

Erwin Rommel: „Lis Pustyni”, postrach Brytyjczyków

Erwin Rommel, znany też jako „Lis Pustyni”, był jednym z najsłynniejszych i najskuteczniejszych dowódców II wojny światowej. Cieszył się szacunkiem podwładnych, przełożonych, a nawet i swoich przeciwników. Choć był oddany III Rzeszy, nie zgadzał się we wszystkim z Hitlerem. Ten sprzeciw kosztował go życie.

Międzynarodowy zespół ekspertów odrestauruje najstarszy meczet Sudanu

Najstarszy meczet w Sudanie, położony w Starej Dongoli, odrestauruje międzynarodowy zespół ekspertów w ramach grantu przyznanego Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) UW przez fundację ALIPH - poinformowało CAŚ UW. Na ten cel przeznaczono 1 mln dolarów.

„Company of Heroes 3” – recenzja i ocena

„Company of Heroes 3”, nowa odsłona jednej z najważniejszych serii strategii czasu rzeczywistego, proponuje nam wycieczkę w rejony śródziemnomorskie oraz… rozbudowany turowy tryb strategiczny.

MV „Struma” i jego pasażerowie

24 lutego 1942 r. doszło do największej cywilnej katastrofy na Morzu Czarnym w czasie II wojny światowej. W jej wyniku zginęło 768 osób, w tym niemal setka dzieci. Tragedia ta jest nadal obecna w międzynarodowej polityce.

Joanna Hytrek-Hryciuk

„Wielkie cywilizacje były germańskie”, czyli o propagandzie historycznej w III Rzeszy

W III Rzeszy propaganda dotykała każdej sfery życia człowieka, m.in. mediów, kultury czy nauki. W latach panowania nazistowskiego reżimu nawet historia nie była wolna od jego kontroli. Szczególnie dużą wagę przykładano do historii antycznej. Jak zatem wyglądał ten mariaż nauki i polityki?

Kacper Walczak

Trzy konferencje „Wielkiej Trójki” Galeria

W trakcie trzech konferencji Wielkiej Trójki (USA, Wielka Brytania, ZSRR) zapadały decyzje dotyczące politycznego kształtu globu po II wojnie światowej. Oto zbiór – nie zawsze oczywistych – zdjęć z czasów, w których ważyły się m.in. losy Polski...

Paweł Czechowski

Magdalena Mikrut-Majeranek

Mehmed Zdobywca - kat Bizancjum

W pierwszej połowie XV wieku stało się jasne, że Konstantynopol wpadnie w ręce tureckie jak dojrzały owoc. Ręce po miasto wyciągnął w końcu sułtan znany później jako Mehmed Zdobywca...

Roger Crowley

Wywiady

Stanisław Rek: Turcy prowadzili wojnę totalną z Grecją w sposób maksymalnie brutalny

Imperium Osmański poniosło klęskę podczas I wojny światowej, a jego terytorium zostało okrojone. Rząd Grecji marząc o realizacji Megali Idea, czyli planu budowy Wielkiej Grecji, zdecydował się na aneksję części Anatolii, którą zamieszkiwała mniejszość grecka. Wojna grecko-turecka, która rozpoczęła się od greckiej inwazji w Smyrnie zakończyła się tragicznie, bo eksterminacją ludności chrześcijańskiej zamieszkującej ten obszar. Te mało znane dzieje przybliża Stanisław Rek w swojej najnowszej publikacji „Smyrna 1919-1920”.

Los kobiety w Iranie oczami wojennych emigrantów

Polscy wychodźcy na Bliskim Wschodzie w swoich wspomnieniach najwięcej uwagi poświęcali sytuacji kobiet. Co zaobserwowali? Co ich zaskoczyło w wyglądzie Iranek?

Bartłomiej Noszczak

II wojna światowa (1939–1945)

II wojna światowa (1939–1945) pochłonęła kilkadziesiąt milionów ofiar na całym świecie, stając się najkrwawszym konfliktem w dziejach. Jakie były przyczyny, przebieg i skutki wojny, w której uczestniczyło 61 państw?

Opinie

Kim (nie) byli trzej królowie?

Mogli być zaratusztriańskimi kapłanami, albo też astrologami wnikliwie obserwującymi niebo. Niektórzy twierdzą, że byli bogaczami z różnych zakątków świata. Mogli też w ogóle nie istnieć, a opowieść o nich jest jedynie symboliczną legendą biblijną. Kim byli Trzej Królowie i dlaczego ich święto było jednym z najważniejszych w Kościele?

Sebastian Adamkiewicz

Egipt: Polacy odkryli krokodyle głowy złożone w grobowcach egipskich wielmożów

Głowy dziewięciu krokodyli złożone kilka tysięcy lat temu w dwóch grobowcach egipskich wielmożów odkryli polscy archeolodzy na nekropolii tebańskiej, w sąsiedztwie świątyni Hatszepsut w Egipcie.