Australia, Oceania, Antarktyda

Marines w boju. Amerykanie w wojnie na Pacyfiku Galeria

Wojna na Pacyfiku była jedną z kluczowych kampanii II wojny światowej, a zarazem jednym z największych konfliktów zbrojnych o charakterze morskim w historii. Główny ciężar walk spoczął w niej na siłach morskich Japonii i USA, z czego w tym ostatnim niezwykle ważną rolę odegrał Korpus Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych – powszechnie znani marines. Niedawno na platformie Vodylla ukazały się „Amerykańskie kroniki wojenne” prezentujące unikalne, niepublikowane dotąd obrazy ich walk na Oceanie Spokojnym – i nie tylko. Poniżej prezentujemy najciekawsze zdjęcia.

Natalia Pochroń

Wyprawa Aliny i Czesława Centkiewiczów na Antarktydę (cz. 2)

Wraz z kolejnymi wyprawami i wydanymi książkami, Czesław Centkiewicz zyskiwał coraz większą popularność jako pisarz i podróżnik. Po II wojnie światowej współautorką prac polarnika została jego żona – Alina. Centkiewiczowie wzięli też razem udział w wyprawie naukowej na Antarktydę.

„Bieguny Ziemi”. Pomocnik Historyczny POLITYKI – recenzja i ocena

Autorzy najnowszego Pomocnika Historycznego „Polityki” przekonują, że wielka pustka może być fascynująca i pełna historii. Jak wyglądały dzieje odkryć polarnych? Jakie było znaczenie Arktyki i Antarktydy w trakcie wielkich konfliktów militarnych XX wieku?

Piotr Bejrowski

Grzegorz Łyś – „Dzikie żądze. Bronisław Malinowski nie tylko w terenie” – recenzja i ocena

Bronisław Malinowski, który jako pierwszy stanął „twarzą w twarz z nieodgadnionym dzikim”, uważany jest za jednego z ojców współczesnych nauk społecznych. Jakie było jego znaczenie dla rozwoju antropologii i socjologii? Jakim był człowiekiem i dlaczego budził tak duże kontrowersje?

Piotr Bejrowski

„Sid Meier's Civilization V” po latach – recenzja i ocena

Och, „Sid Meier's Civilization V”! Gra w której po to, aby stworzyć cywilizację, która przetrwa próbę czasu, siedziało się od świtu do świtu, a i tyle często nie wystarczyło. Czy po ponad dekadzie dalej potrafi tak samo wciągnąć?

Marcin Jabłoński

Bronisław Malinowski i Witkacy w tropikach

Wyprawy Bronisława Malinowskiego i Witkacego stanowiły prawdziwą próbę dla obu dżentelmenów. Towarzyszyły im choroby, lęki, niemoc twórcza, znużenie i myśli samobójcze. Serdeczna do niedawna przyjaźń stawała się coraz bardziej szorstka...

Grzegorz Łyś

Magdalena Mikrut-Majeranek

Benjamin - ostatni wilkowór tasmański video

Wilkowór tasmański, zwany też wilkiem tasmańskim, to wymarły gatunek. Dziś już niewiele osób pamięta, że był to największy drapieżny torbacz. Żył na terenach Australii i Nowej Gwinei, a później wyłącznie w Tasmanii. Wyginął w latach 30. ubiegłego wieku. Niedawno Australijskie Narodowe Archiwum Filmowe i Dźwiękowe opublikowało kolorowe nagrania ostatniego przedstawiciela tego gatunku.

Caroline Alexander – „Niezłomny. Legendarna wyprawa Shackletona i statku Endurance na Antarktydę” – recenzja i ocena

Przełom XIX i XX wieku to okres wielkich i heroicznych osiągnięć podróżniczych na obszarze obu biegunów, istnego wyścigu o sławę i chwałę, a także rywalizacji narodów o prymat w odkryciach geograficznych. Recenzowana pozycja przybliża jeden z jej najbardziej dramatycznych epizodów.

Rafał Narwojsz

Ciekawe tradycje wielkanocne z Polski i świata Galeria

Święta Wielkanocne obfitują w piękne, różnorodne tradycje. Oto zbiór kilkunastu ciekawych obyczajów z Polski i świata – niektóre są wciąż całkiem powszechne, niektóre znajdują się w zasadzie na wymarciu. Wszystkie posiadają jednak specyficzny, często bardzo lokalny charakter.

Redakcyjne

Paweł Strzelecki – niestrudzony podróżnik i badacz: Paweł Czechowski w Programie 4 Polskiego Radia

Gościem audycji „Klucz kulturowy” Programu 4 Polskiego Radia był Paweł Czechowski, redaktor portalu Histmag.org. Opowiadał o Pawle Edmundzie Strzeleckim – podróżniku, odkrywcy, geografie i geologu, który jako pierwszy Polak okrążył niemal cały świat w celach naukowych.

Redakcja

Polak i złoto Australii. Kim był Strzelecki? Video

Paweł Edmund Strzelecki był wybitnym polskim badaczem i odkrywcą – m.in. to dzięki niemu najwyższy szczyt Australii nosi miano Góry Kościuszki. Jeden z najbardziej znanych polskich podróżników miał w swojej biografii jeszcze więcej ciekawych wątków. O jego życiu opowiada w materiale na kanale "Nauka. To Lubię":https://www.youtube.com/channel/UCtcUMxUSMWUNBfOaKUv5cjg Tomasz Rożek. Zobaczcie sami!

Bitwa o Saipan: samobójcza szarża 3 tysięcy Japończyków

Gdy po kilkutygodniowej walce stało się jasne, że Amerykanie odbiją z japońskich rąk wyspę Saipan, obrońcy sięgnęli po broń ostateczną. W największym w historii II wojny światowej samobójczym „Ataku Banzai” ok. 3000 Japończyków zdołało zniszczyć niemal w całości dwa amerykańskie bataliony.

Bartłomiej Michalczyk

Wojna na Pacyfiku w kolorze Galeria

Gdy w Europie umilkły działa, w innej części globu II wojna światowa wciąż trwała w najlepsze. Jak wyglądał ten teatr działań wojennych? Jak przebiegały walki na Pacyfiku, zapoczątkowane przez niesławny atak na Pearl Harbor? Oto ciekawe, kolorowe zdjęcia z czasów starć na Oceanie Spokojnym.

Marek Wierzbicki (red.) – „Światowe harcerstwo. Związek Harcerstwa Polskiego na obczyźnie w latach 1918–2018” – recenzja i ocena

Harcerstwo odegrało ważną rolę w podtrzymywaniu polskiej tożsamości w minionym wieku. Jak kształtowały się struktury polskiego ruchu harcerskiego na obczyźnie?

Jędrzej Bończak

Historia Australii na mapie, rok po roku Video

Jak zmieniała się australijska państwowość na przestrzeni dziejów? Proces ten przy użyciu animowanej mapy przedstawia w swoim materiale "EmperorTigerstar":https://www.youtube.com/channel/UCUXqYwTCR6R3Wr-FkLTD4AQ – zobaczcie sami!

Don Kulick – „Śmierć w lesie deszczowym. Ostatnie spotkanie z językiem i kulturą” – recenzja i ocena

Książka łącząca antropologię kulturową i językoznawstwo w wydaniu popularno-naukowym z dynamicznym reportażem pełnym humoru. To słodko-gorzka refleksja na temat mieszkańców niewielkiej wioski, w Papui-Nowej Gwinei.

Jakub Jagodziński

Henryk Arctowski i Antoni Dobrowolski – pierwsi Polacy w Antarktyce (cz. 1)

Antarktyda pozostała najdłużej niezbadanym przez człowieka kontynentem. W początkach jej eksploracji znaczny udział mieli dwaj Polacy. Henryk Arctowski i Antoni Dobrowolski byli uczestnikami jednej z pierwszych antarktycznych ekspedycji naukowo-badawczych, przeprowadzonej na statku „Belgica” w latach 1897–1899.

Wspomnienia

Ernest Shackleton w lodach Antarktyki - grudzień 1914

W grudniu 1914 roku ku Antarktydzie wyruszyła grupa śmiałków. Na jej czele stanął charyzmatyczny lider - Ernest Shackleton. Na pokładzie statku „Endurance” popłynęli ku przygodzie i nieznanej ziemi południa...

Ernest Shackleton

Tajemnicze pisma z Wyspy Wielkanocnej okazały się... podróbkami dla turystów

Wyspa Wielkanocna znana jest z tajemniczego systemu zapisu: rongorongo. Jednak część naukowców wskazywała na istnienie jeszcze dwóch innych systemów. Ostatecznie zadali oni jednak kłam takiemu twierdzeniu – były to falsyfikaty tworzone dla turystów.

Nauka w Polsce

Pomyłki kartograficzne – wyspy, których nie było Galeria

Czy zdarzało Wam się kiedyś ze smutkiem stwierdzić, że pozostawaliście przez bardzo długi czas w błędzie? Kartografowie niegdyś mylili się i błądzili nawet przez kilka wieków. Oto przykłady – umieszczone na mapach wyspy, które faktycznie... nigdy nie istniały.

Bitwa o Midway: klęska „niezwyciężonych”

Rozpoczęta 4 czerwca 1942 r. bitwa o Midway nie była, jak często się uważa, starciem rozstrzygającym wojny na Pacyfiku. Japonia zachowała znaczne siły floty zdolne zagrozić jej przeciwnikom, choć jej poczynania ofensywne zostały zahamowane, a poniesione w personelu lotniczym straty okazały się wyjątkowo trudne do odrobienia...

Tomasz Brodzki

Bogumiła Żongołłowicz – „Konsul. Biografia Władysława Noskowskiego” – recenzja i ocena

Biografia Władysława Noskowskiego to z całą pewnością książka napisana pół wieku za późno. Kim była ta nietuzinkowa postać?

Rafał Brodacki

Pingwiny i Wielka Wojna. Niezwykłe fotografie Franka Hurley'a Galeria

James Francis „Frank” Hurley to postać niebanalna. Ten australijski fotograf i reżyser uczestniczył w wielu wyprawach na Antarktydę, podróżował na Papuę-Nową Gwineę i służył w Armii Australijskiej w czasie obu wojen światowych. Pozostawił po sobie unikalne, czasem wręcz zapierające dech w płucach zdjęcia i pomysłowo wykonane fotomontaże. Oto zbiór kilkunastu ciekawych fotografii Hurley'a (a także kilka przedstawiających go przy pracy).

Polacy badają jaskinie Wyspy Wielkanocnej

Polscy archeolodzy badają jaskinie na Wyspie Wielkanocnej – jednej z najbardziej tajemniczych i odosobnionych wysp świata. Do tej pory wykonali plany 340 z nich, a pozostało ich jeszcze ok. 700! Przy okazji badacze trafili na ciekawe przedmioty pochodzące sprzed kilkuset lat.

Nauka w Polsce

Mat. pras. , Paweł Czechowski

Wrak USS Indianapolis odnaleziony po 72 latach!

Po 72 latach udało się odnaleźć wrak okrętu USS Indianapolis, ciężkiego krążownika amerykańskiego zatopionego przez Japończyków. Z pomocą po raz kolejny przyszła nowoczesna technologia... a także współzałożyciel Microsoftu!

Tajemnice Wyspy Wielkanocnej

Rapa Nui, czyli Wyspa Wielkanocna znana jest na całym świecie dzięki niezwykłym posągom przedstawiającym ludzkie głowy. Jak się jednak okazuje, posągi to nie jedyna tajemnica tego miejsca – równie ciekawi są tutejsi mieszkańcy...

Nauka w Polsce

Co wydarzyło się w Wielkanoc?

Choć okres świąteczny jest okazją do oderwania się od codzienności, w historii możemy odnaleźć kilka ważnych wydarzeń, które miały miejsce właśnie w święta. Co wydarzyło się w Wielkanoc?

Tomasz Leszkowicz

Historia Australii w 10 minut! video

Australia fascynuje kolejne pokolenia. Jaka jest Australia? W jaki sposób ją odkryto i skolonizowano? I dlaczego jej najwyższy szczyt nosi imię Tadeusza Kościuszki? Niezwykłą historię tego kraju przedstawiają autorzy kanału "Historia w 5 minut":https://www.youtube.com/channel/UCngze_3Nx9sogT_oA3GvCdQ w portalu YouTube!

Historia w 5 minut

Pośmiertne życie wraku lotniskowca

22 sierpnia rozpoczęły się badania wraku amerykańskiego lekkiego lotniskowca USS „Independence”. Oceanolodzy chcą zbadać przede wszystkim zniszczenia wywołane przez ładunki atomowe.

Mikołaj Kwiatkowski

Ryszard Czajkowski – „Rok w lodach Antarktydy” – recenzja i ocena

W 1965 roku Ryszard Czajkowski spełnił młodzieńcze marzenie i wyruszył w swą pierwszą wyprawę na Antarktydę. Wspomnienia i zdjęcia z 17 miesięcy spędzonych na tym kontynencie zawarł w wydanej pół wieku później książce. Czy warto się z nią zapoznać?

Andrzej Szyjewski – „Mitologia australijska jako nośnik tożsamości” – recenzja i ocena

Andrzej Szyjewski to autor znany bardzo dobrze każdemu, kto zajmuje się problematyką religii, zwłaszcza podchodząc do niej z antropologicznej perspektywy. Ma on na swoim koncie książki, które można by chyba określić już mianem klasycznych. „Mitologia australijska jako nośnik tożsamości” to pozycja, dzięki której świat doznań religijnych, dla wielu zupełnie niezrozumiały, może rozjaśnić się i nabrać sensu.

Marcin Smerda

Pies - najlepszy przyjaciel podróżnika

Przyjęło się mówić, że pies, czyli pierwsze oswojone i udomowione przez człowieka zwierzę, jest jego najlepszym przyjacielem. Niewątpliwie był też cennym kompanem wielu podróżników, choć niewielu z tych czworonożnych towarzyszy drogi jest nam znanych z kart historii.

Wojna na makiecie, czyli australijskie okopy sprzed prawie 100 lat

Australijscy archeolodzy odnaleźli niedaleko Canberry pozostałości 100-letnich okopów. Skąd wzięły się tak daleko od frontów l wojny światowej?

Krzysztof Kuczyński

Hitlerowcy i badania nad pamięcią wody

Wiele już pisano o dziwnych i niekiedy fantastycznych eksperymentach prowadzonych w III Rzeszy. Naziści mieli pracować nad bombą atomową, bezzałogowym statkami i podobnymi projektami. Jednak na wszystkie te rewelacje nie znaleziono potwierdzenia. Inaczej jest w przypadku najnowszego odkrycia.

Paweł Rzewuski

Paweł Edmund Strzelecki: w 9 lat dookoła świata (cz. 2)

Paweł Edmund Strzelecki to jeden największych polskich podróżników. Podczas dziewięcioletniej podróży jako pierwszy Polak indywidualnie okrążył świat w celach naukowych, miał też okazję stąpać po wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Niestety, swe badania i odkrycia prowadził dla innego narodu.

Jarosław Molenda – „Ofiary z ludzi: od samurajów do męczenników dżihadu” – recenzja i ocena

Od niepamiętnych czasów bóstwom składano ofiary. Dary te przyjmowały niezliczone formy – od przedmiotów codziennego użytku, naczyń, broni do zwierząt. Szczególną pozycję zajmował jednak człowiek, bo jako jedyne stworzenie posiadał kontakt z bogami, a niekiedy wierzono, że wręcz od nich pochodził.

Mateusz Okoński

Seweryn Korzeliński i australijska gorączka złota (cz. 2)

Seweryn Korzeliński, Galicjanin, weteran rewolucji węgierskiej lat 1848–1849, zdecydował się szukać zarobku jako poszukiwacz złota w odległej o tysiące kilometrów Australii. Niestety okazało się, że praca w kopalniach jest bardzo ciężka i tylko nieliczni mogą się na niej dorobić.

Seweryn Korzeliński i australijska gorączka złota (cz. 1)

Seweryn Korzeliński, polski patriota, ułan zmęczony walką za naród polski i węgierski, skuszony doniesieniami o łatwym zarobku, udał się do odległej Australii. Tam został poszukiwaczem złota i handlarzem. Swą podróż i pobyt na antypodach opisał we wspomnieniach.

Wspomnienia

Ernest Shackleton i imperialna ekspedycja antarktyczna

15 lutego 1874 w Ballitore w hrabstwie Kildare, urodził się Ernest Schackleton. Ten irlandzki podróżnik i odkrywca zasłynął nie tylko jako zdobywca Antarktydy, ale również jako przykład prawdziwego lidera, któremu nie straszna nawet najtrudniejsza sytuacja...

Ernest Shackleton

Henryk Arctowski i Antoni Dobrowolski – pierwsi Polacy w Antarktyce (cz. 2)

Henryk Arctowski i Antoni Dobrowolski wraz z pozostałymi członkami Belgijskiej Wyprawy Antarktycznej przez 13 miesięcy tkwili uwięzieni w paku lodowym. Zmagali się ekstremalnymi temperaturami, zamieciami śnieżnymi, nocą polarną i szkorbutem. Jak udało im się przetrwać i wydostać z pułapki?

Wyprawa Roberta Scotta. Jak angielscy dżentelmeni walczyli o Biegun Południowy?

„Pokazujemy, że Anglicy wciąż mogą umierać odważni duchem walcząc do końca.” Choć autor tych słów, kapitan Robert Falcon Scott w wyścigu o Biegun Południowy przegrał, choć nigdy nie wrócił z epickiej antarktycznej podróży na krańce świata i choć od tych wydarzeń minęło już ponad 100 lat, to udało mu się zawładnąć wyobraźnią ludzi. On i jego wyprawa pokazała, jak umierają dżentelmeni znad Tamizy.

Maciej Jaśkowiak

Czym żywią się robaki w morzach wokół Antarktydy i co z tego wynika dla badaczy przeszłości

Ostatnio w „Proceedings of the Royal Society B” opublikowano niezwykłe ciekawe badania. Na podstawie przeprowadzonych eksperymentów udało się m.in. ustalić, czym żywią się żyjące w tych wodach insekty z gatunku _Osedax antarcticus_. Ich jadłospis, oparty na licznie występujących w tych wodach wielorybich kościach, pozwala przypuszczać, że zatopione w oceanie drewniane statki wciąż znajdują się w tym niezbyt przyjaznym dla fauny środowisku wodnym.

Magda Próchniak

Ernest Shackleton - „Południe” – recenzja i ocena

Gdy na początku XX wieku Europę ogarniała wojenna gorączka, na południowym krańcu kuli ziemskiej rozgrywała się nie mniej dramatyczna walka człowieka z naturą. Oto historia batalii o przetrwanie w najbardziej nieprzyjaznym ludziom środowisku – na Antarktydzie.

Anna Augustowska

Lech Paszkowski - „Na falach życia. Brzegi mórz dalekich” – recenzja i ocena

„Na falach życia” to fascynujące wspomnienia Polaka, którego wichry wojny rzuciły do odległej i nieznanej Australii. Mimo wielu lat spędzonych w tym kraju, ich autor, Lech Paszkowski, nadal uważa się za Polaka i Europejczyka. Napisana z tej perspektywy książka jest doskonałą lekturą nie tylko dla emigrantów.

Jędrzej Jednacz

Wywiady

Co znaczy życie na obczyźnie? - wywiad z Lechem Paszkowskim

Nakładem NDAP ukazał się ostatnio trzeci tom pamiętników Lecha Paszkowskiego pt. „Brzegi mórz dalekich”. Zapraszamy na wywiad z tym niezwykłym człowiekiem.

Michał Przeperski

Reportaże/relacje

Maki i dwie minuty ciszy, czyli Wielka Brytania pamięta o swoich bohaterach

11 listopada 1918 r. to dla Polaków dzień radości z odzyskania państwa po ponad 100 latach zaborów. Dla Brytyjczyków, Francuzów czy Amerykanów to dzień refleksji i pamięci nad losem poległych żołnierzy I wojny światowej. W jaki sposób świętuje się rocznicę zakończenia Wielkiej Wojny w Wielkiej Brytanii?

Tomasz Leszkowicz

Hugh Ambrose - „Pacyfik” – recenzja i ocena

W latach 1941-1945 podczas „wojny o Pacyfik” śmierć poniosło prawie 200 tys. alianckich żołnierzy. Straty militarne po stronie japońskiej od roku 1937 i wojny z Chinami, po bezwarunkową kapitulację 15 sierpnia 1945 r. sięgały ponad 2 milionów osób. Nie bez powodu zatem, Hugh Ambrose - autor „Pacyfiku” – zaraz po tytule swojej książki dopisuje „piekło było za oceanem”.

Marcin Łukasz Makowski

Mat. pras. , Michael Morys-Twarowski

Można nadsyłać artykuły do kwartalnika "Antypody"

Do 30 sierpnia można nadsyłać teksty do „Antypodów. Kwartalnika Towarzystwa Naukowego Australii, Nowej Zelandii i Oceanii”. Temat numeru to „Ludy Antypodów”.

Zmarł ostatni znany weteran I wojny światowej

Wczoraj (5 maja) w wieku 110 lat w domu opieki w australijskim mieście Perth zmarł Claude Choules, ostatni znany weteran I wojny światowej.

Waldemar Kowalski

Mitsuo Fuchida, Masatake Okumiya – „Midway. Historia Japońskiej Marynarki Wojennej” – recenzja i ocena

_Midway. Historia Japońskiej Marynarki Wojennej_, książka, która po raz pierwszy została opublikowana w 1951 roku i która bardzo szybko stała się międzynarodowym bestsellerem i doczekała już kilkunastu wznowień.

Piotr Trypus

Sven Lindqvist - „Terra nullius” – recenzja i ocena

Łacińskie wyrażenie „terra nullius” oznacza ziemię niczyją. Jednak ziemia, o którą chodzi w książce, miała i ma swoich właścicieli.

Ryszard Struck

Roman Sidorski , Mat. pras.

Co się dzieje, jeśli państwo utraci swój „akt urodzenia”?

Republika Wysp Fidżi poinformowała, że zgubiła dokument potwierdzający jej niepodległość od Zjednoczonego Królestwa. Czy zagraża to jej istnieniu jako państwa?

Roman Sidorski

Wydarzenia

Wyspa Wielkanocna – wyjątkowa wystawa w poznańskim muzeum etnograficznym

Od 16 października do 30 listopada w Muzeum Etnograficznym w Poznaniu prezentowana będzie wystawa „Rapa Nui – ludzie wśród posągów. Zaproszenie na Wyspę Wielkanocną”.

Kamil Janicki , Aleksandra Zaprutko

Francuskie władze robiły z własnych żołnierzy „króliki doświadczalne”

Według wojskowego raportu cytowanego przez gazetę „Le Parisien”, władze francuskie w latach 60. celowo wystawiały swoich żołnierzy na efekty testowych eksplozji nuklearnych, przeprowadzanych na Saharze i w Polinezji.

Działania wojenne Japonii na Pacyfiku. Część II: 1940-1945

Obraz roli Japonii w wojnie na Pacyfiku widziany jest, szczególnie w Europie, przez pryzmat bomb atomowych zrzuconych na Hiroszimę oraz Nagasaki. Eufemizmem byłoby powiedzenie, że to obraz niekompletny. Japonia była głównym agresorem w trakcie II wojny światowej toczonej na Dalekim Wschodzie. Agresorem, który dopuszczał się licznych zbrodni wojennych, prowadził badania nad bronią chemiczną oraz biologiczną na jeńcach, a także zmuszał swoich żołnierzy do samobójczych misji.

Maciej Pletnia

S. E. Morison – „Morze Koralowe, Midway i działania okrętów podwodnych. Maj 1942 – sierpień 1942” – recenzja i ocena

Pozycja, którą mam przyjemność recenzować, uprzyjemniła mi początek międzysemestralnych ferii. Po jej lekturze przypuszczam, że jest to najlepsze dla niej zastosowanie – książka „do poduszki”, do lektury dla zainteresowanych. Pod takim kątem będę ją dalej oceniał: jako źródło informacji dla niespecjalisty. W tej roli spełnia się znakomicie, pod warunkiem, że czytelnik będzie pamiętał o kilku rzeczach.

Bartłomiej Czajka

Działania wojenne Japonii na Pacyfiku. Część I: 1894-1940

Maciej Pletnia

Polityka historyczna... na antypodach

Wydawałoby się, że polityka historyczna to nasza polska specjalność. Tymczasem ostry spór na tym tle wybuchł kilka dni temu w Australii, po tym jak opublikowano wstępny plan nowego programu lekcji historii dla tamtejszych szkół.

Kamil Janicki