Paweł Rzewuski

Kogo urazi „Miasto 44”?

Niedawno światło dzienne ujrzał zwiastun filmu _Miasto 44_. Sądząc po komentarzach, już wiadomo, że będzie to film, który wzbudzi kontrowersje.

Kazimierz Twardowski – nauczyciel nauczycieli

Trudno w całej historii Polski znaleźć osobę, która wniosłaby większy wkład w formowanie się polskiej myśli, zarówno tej humanistycznej jak i ścisłej. Kazimierz Twardowski stworzył szkołę lwowsko-warszawską i wykształcił blisko trzydziestu profesorów, których uczniowie mieli wkład w naukę polską i światową.

Postacie z komiksów czy herosi współczesnej mitologii?

Ludzkość od swego zarania potrzebowała wzorców i bohaterów. Dziś dysponuje nawet czymś lepszym: superbohaterami. Skąd się oni wzięli i czy faktycznie są lepsi?

Czy bojowcy PPS to żołnierze wyklęci?

Niedawno zasugerowano mi, że prawdziwymi „żołnierzami wyklętymi” są członkowie Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej. Sugestia zaintrygowała mnie tak bardzo, że postanowiłem głębiej się nad nią zastanowić…

Tadeusz Kotarbiński – człowiek dobrej roboty

Wśród polski filozofów Tadeusz Kotarbiński odgrywa rolę niezwykłą. Jego sposób pracy intelektualnej ukształtował całe pokolenia naukowców i ludzi kultury. W czasach reżimu komunistycznego, pomimo swojego lewicowego zaangażowania, uchodził on za myśliciela niezależnego.

Pijany jak uczeń – pocztówka z II RP

W Niepodległej Polsce alkohol był czymś normalnym: pili oficerowie, literaci, kobiety, kolejarze i nauczyciele, pili również uczniowie… Dla niektórych statystyki mogą być szokujące. Przeważająca większość młodzieży szkolnej z czasów II RP miała kontakt z alkoholem, a niemały jej procent raczył się trunkami codziennie.

2014. Nie tylko Powstanie Warszawskie

Zarówno w mediach, jak i świadomości większości ludzi, rok 2014 będzie należał niemalże w zupełności do jednego wydarzenia: 70. rocznicy Powstania Warszawskiego. Już od połowy roku będzie ono przyćmiewało inne zdarzenia z historii Polski i świata. Tymczasem zupełnie niezauważona pozostaje Insurekcja Kościuszkowska.

Polaków prasa historyczna

Co i rusz można usłyszeć przerażające wizje, że Polacy stracą zainteresowanie historią, a co za tym idzie również swoją tożsamość. Tego typu ponure prognozy pojawiały się między innymi podczas zmiany podstawy programowej w szkołach średnich. Na szczęście sytuacja na rynku wydawniczym zdaje się przeczyć tym niezbyt radosnym teoriom.

Święta Bożego Narodzenia w 1933 roku w prasie

Święta Bożego Narodzenia w przedwojennej prasie nie przechodziły bez echa. Nie ma w tym zresztą nic dziwnego, gdyż w kalendarzu naszych dziadków, podobnie jak i teraz, był to bardzo ważny moment roku.

Gender: między ideologią a nauką, czyli co to właściwie jest

Od kilku tygodni nieznany wcześniej szerszemu gronu ludzi termin „gender” znajduje się na ustach wszystkich. Mówią o nim: feministki, biskupi, wierni, ateiści, naukowcy, ideolodzy, konserwatyści i geje. Gender jest wszechobecne. Pytanie tylko: co to właściwie jest?

O tym jak Izaak Fleischfarb stał się Józefem Światło

5 grudnia 1953 roku na posterunku Military Police w Berlinie Zachodnim pewien człowiek poprosił o azyl polityczny. Człowiekiem tym był wicedyrektor Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, podpułkownik Józef Światło. Jeszcze kilka lat wcześniej jego nazwisko brzmiało jednak inaczej…

Bezpruderyjna Warszawa naszych pradziadków

Mówi się, że dzisiejsze czasy są wyjątkowo rozerotyzowane. Faktycznie purytańskie na pewno nie są. Często rozprawia się o szalejącej w dzisiejszych czasach rozwiązłości seksualnej. Liczni strażnicy czystości próbują toczyć walkę z wszechobecną ohydą. Wbrew pozorom jednak, dzisiejsza Warszawa jest w gruncie rzeczy dość konserwatywna.

Wydarzenia

XXII Targi Książki Historycznej

Od czwartku 28 listopada do niedzieli 1 grudnia 2013 roku w Arkadach Kubickiego w Warszawie odbywają się Targi Książki Historycznej. Ekipa portalu Histmag.org już tam była!

„Sweet focie” na tle swastyki

Nie tak dawno na jednym z portali ukazał się pełen oburzenia artykuł poświęcony tak zwanym „sweet fociom” pod swastyką wiszącą w krakowskiej fabryce Schindlera. Wbrew pozorom nie można tego zbyć wzruszeniem ramionami. Problem jest zdecydowanie poważniejszy.

Multimedia

Zjedz jak przed wojną – odcinek 2 video

Przedwojenna kuchnia w przygotowaniu redaktorów portalu Histmag.org – Przemysława Mrówki i Pawła Rzewuskiego. Dziś dowiemy się, jak przygotować jaja po włosku...

Amerykanie na Kremlu

Nekropolia pod Murem Kremlowskim to wyjątkowe miejsce. Listę pochowanych tam osób tworzy zaskakującą i niezwykłą mozaikę. W każdym z przypadków za decyzją o pochówku przy Murze Kremlowskim cele polityczne. Z tego powodu spoczęli tam obok siebie m.in. szef tajnej policji Feliks Dzierżyński, prokurator Andriej Wyszyński czy sekretarz generalny Leonid Breżniew. Ale nie tylko oni…

Tęcza i apokalipsa

Wczoraj podczas warszawskiego Marszu Niepodległości spłonęła instalacja na placu Zbawiciela. Instalacja-tęcza, który w przedziwny (i jak dla mnie niejasny) sposób stała się z jednej strony symbolem mniejszości seksualnych, a z drugiej oznaką grzechu i zepsucia. Przyjrzyjmy się jakie znaczenie pierwotnie miała tęcza w europejskiej kulturze.

Multimedia

Rozmowy o historii 2.0: jak Polacy i inne narody wybijały się na niepodległość? video

Odzyskiwanie lub uzyskiwanie niepodległości przez państwa i narody to proces szeroki i nie zawężający się tylko do 1918 roku. Jak dochodzi się do niepodległości? Jaką tradycję wybierają powstające twory? O tym i innych problemach opowiada prof. Marcin Kula, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego. Zapraszamy do obejrzenia!

Paweł E. Tomaszewski - „Powrót. Rzecz o Janie Czochralskim” – recenzja i ocena

Istnieją takie książki, które przede wszystkim wzbudzają uczucie niedosytu. Należy do nich ta napisana przez doktora Pawła E. Tomaszewskiego, który jako pierwszy zmierzył się z biografią wybitnego polskiego naukowca, profesora Jana Czochralskiego.

Nędza i brud II RP?

Czy w II RP panowała nędzą i brud? Ten tekst nie odpowie na to pytanie, za to pokaże, jak jedna z najbardziej laickich redakcji prasowych zaczęła głosić hasła moralizatorskie, których nie powstydziłby się ojciec Rydzyk.

Zjedz jak przed wojną – odcinek 1 video

Przedwojenna kuchnia w przygotowaniu redaktorów portalu Histmag.org – Przemysława Mrówki i Pawła Rzewuskiego. Dziś dowiemy się, jak przygotować kalafior au gratin (zapiekany) i jaja sadzone na śmietanie z parmezanem.

Siedem dni komunistycznej Bułgarii

Bez większej przesady można powiedzieć, że koniec drugiej i początek trzeciej dekady dwudziestego wieku należał do rewolucji i wielkich zmian. Zaczęło się oczywiście od Rosji, następnie ogień komunistycznych serc chciał podpalić Finlandię, Niemcy i Węgry. W części z tych krajów odniesiono nawet tymczasowe sukcesy, jednak ostatecznie w każdym z nich udało się stłumić krewkie zapędy komunistów.

„Kalendarz szlachecki” – międzywojenny kaganek oświaty

Niewielka publikacja wydana przez Związek Szlachty Zagrodowej mówi nam dziś bardzo dużo o bogactwie życia społecznego w międzywojennej Polsce.

Jacek Komuda – „Samozwaniec”, tom IV – recenzja i ocena

Po raz czwarty, za sprawą Jacka Komudy, czytelnik ma szanse śledzić losy awanturnika Jacka Dydyńskiego. Powieść, jak większość twórczości tegoż autora, nie ma nieść za sobą poważnych treści, a przede wszystkim bawić czytelników. Jeżeli z takim podejściem będzie się czytało czwarty tom „Samozwańca”, wtedy nikt nie powinien się zawieść.

Oblicza polskiego katolicyzmu: „Gość Niedzielny” i „Rycerz Niepokalanej”

Historia przedwojennej prasy polskiej to temat rzeka. Wiele z jego aspektów cały czas nie zostało jeszcze dokładnie zbadanych i opisanych, tym bardziej, że praktycznie każde ugrupowanie polityczne lub religijne posiadało własny organ prasowy. Nic zatem dziwnego, że również prasa katolicka prezentowała bardzo bogatą ofertę.

Croissant, Syria i sprawa polska

Kilka dni temu religijny sąd rebeliantów w Aleppo zakazał produkcji i spożycia croissantów argumentując, że ten niezwykły przysmak jest przejawem islamofobii i narzędziem w walce z Mahometem oraz jego wiernymi sługami. Co z tym ma wspólnego Polska? Bardzo możliwe, że niezwykle wiele.

„Armia Ludowa” - komunistyczna prasa z powstania warszawskiego

Poprzednio pisałem o jednym z powstańczych pism jakim był „Żołnierz Starego Miasta”, wydawany przez członków Narodowych Sił Zbrojnych. Tym razem chciałbym zaprezentować pismo redagowane przez całkowicie inne ugrupowanie polityczne, czyli Polska Partię Robotniczą. Oto „Armia Ludowa”

Nierówne szale wagi „Gazety Wyborczej”

Kilka dni temu na stronie internetowego wydania „Gazety Wyborczej” pojawił się artykuł „Likwidowali warszawskie getto, byli strażnikami w obozach koncentracyjnych. Spokojnie żyją w USA”. Autor kryjący się za pseudonimem „m” pełnymi oburzenia słowami informował czytelników, że przynajmniej dziesięciu byłych nazistowskich katów cały czas żyje i (co więcej) pobiera zasiłki od amerykańskiego rządu.

Jednokartkowy „Głos Starego Miasta” w powstańczej Warszawie

W czasie powstania warszawskiego w walczącej stolicy ukazywało się wiele tytułów prasowych wydawanych przez polskie podziemie. Jednym z nich był „Głos Starego Miasta”. Jakiego rodzaju treści można było w nim znaleźć?

Narodowe Siły Zbrojne w Powstaniu Warszawskim

Paweł Wieczorkiewicz postawił swego czasu tezę, że w historiografii historii Polski dwudziestego wieku nie ma podobnie pokrzywdzonej organizacji co Narodowe Siły Zbrojne. Trudno nie zgodzić się z takim sądem.

20 lipca 1931 – trąba powietrzna pustoszy Lublin

W polskich mediach nierzadko mówi się o tornadach. Tymczasem w większości przypadków w naszym kraju nie są one groźne. W poniedziałek, 20 lipca 1931 roku, było inaczej.

Kanalizacja jako spisek żydowski

W 1900 roku nakładem znanego wydawnictwa Gebethnera ukazała się broszurka zatytułowana „Kanalizacja miasta Warszawy jako narzędzie judaizmu i szarlatanerii w celu zniszczenia rolnictwa polskiego oraz wytępienia ludności słowiańskiej nad Wisłą”. Ile w niej było prymitywnego antysemityzmu, a ile knowań carskiej policji politycznej?

Czas na polskie kino historyczne!

Kolejny fatalny amerykański film czy kłamliwy niemiecki serial psuje krew polskim historykom, ale i kreuje wyobraźnię masową zachodnich widzów. Jak długo polscy twórcy będą jeszcze czekać z założonymi rękoma?

Krótki przewodnik po przedwojennej prasie politycznej

Współcześnie często narzeka się na upolitycznienie prasy. Niektórzy uważają to za zjawisko skrajnie negatywne. Tymczasem przed II wojną światową taki stan rzeczy był normą.

„Kronos” w rękach historyków

„Kronos” nie jest największym wydarzeniem literackim XXI wieku – co najwyżej może być uznany za najgłośniejszą premierę 2013 roku. Z pewnością będzie bronią, po którą chętnie będą sięgali zarówno wyznawcy Kościoła Wielkiego Gombro, jak i krzyżowcy spod znaku Zakonu Zwalczania Herezji Witolda. A historycy?

Niezbędnik historyczny lewicy, czyli studium propagandy

Ledwie kilka dni temu przewodniczący SLD Leszek Miler z dumą zaprezentował książeczkę „Niezbędnik historyczny lewicy”. Trzeba powiedzieć wprost: jest to po prostu przykład propagandy, uprawianej jednak w wyjątkowo nieudolny sposób.

Brygada Ochronna – przedwojenny BOR

Ochrona dostojników państwowych w II RP nie była łatwym zadaniem, czego dowiodły liczne zamachy. Nad bezpieczeństwem najważniejszych osób w państwie czuwała Policja Polityczna i Brygada Ochronna. Jak wywiązywały się ze swoich obowiązków?

Feliks Dzierżyński i pożoga rewolucji

Mówiono, że Feliks Dzierżyński ma na sumieniu większą liczbę zabitych Rosjan niż jakikolwiek inny Polak. Wrogów rewolucji szukał on jednak nie tylko wśród członków dawnego reżimu, lecz również na rewolucyjnej lewicy...

Wywiady

Watykan - miejsce, które wszystkich fascynuje

Jaki jest Watykan za zamkniętymi drzwiami? Jakie jest dziś znaczenie Stolicy Apostolskiej? Czy zmiana na tronie Piotrowym przyniesie Watykanowi daleko idące zmiany? Na te pytania odpowiada Caroline Pigozzi, autorka książki „Watykan niedyskretnie” opublikowanej właśnie przez Wydawnictwo Rebis.

Zamach majowy w „Kurierze Poznańskim”

12 maja 1926 roku doszło do jednego z najważniejszych wydarzeń w historii II RP, czyli zamachu majowego. Zazwyczaj wydarzenia z pierwszej połowy maja 1926 roku przedstawia się z perspektywy Warszawy, warto jednak spojrzeć na zamach z punktu widzenia mieszkańców innego miasta.

Zamieszanie wokół Wołynia

Ledwie kilka dni temu pojawiło się „Orędzie Wołyńskiej Rady Kościołów w 70. rocznicę tragedii wołyńskiej” a nad Wisłą już zawrzało. Wokół jednego listy pojawiło się sporo kontrowersji i momentalnie doprowadził on do podziałów. Padło również wiele słów wielkiego kalibru jak „kłamstwo” czy „fałszerstwo”.

Brutalne media?

O obecnośći brutalnych treści we współczesnych mediach powiedziano już wszystko. Po za może tym, że w gruncie rzeczy współczesne media wcale nie są aż tak brutalne...

Stanisław Car albo „caryzacja” prawa

Nazywano go pierwszym prawnikiem sanacji. Dla wielu ludzi, podobnie jak 70 lat później Lech Falandysz, stał się synonimem naginania prawa do potrzeb zaistniałej sytuacji politycznej.

Zamęt wokół powstania w getcie

Dzisiaj przypada rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. W taki dzień warto zwrócić uwagę na kilka faktów, o których zazwyczaj się nie wspomina.

Juliusz Kaden-Bandrowski – zapomniany następca Żeromskiego

Mało kto dziś pamięta o Juliuszu Kaden-Bandrowskim , lecz przed wojną jego nazwisko wymieniano w tak doborowym towarzystwie, jak: Boy-Żeleński, Tuwim czy Iwaszkiewicz. Dla wielu ludzi zdawało się oczywiste, że zostanie spadkobiercą Stefana Żeromskiego.

Czy socyaliści jedzą w wielkim poście kiełbasę?

Co jakiś czas w Internecie pojawiało się zdjęcie bibliotecznej fiszki z tytułem _Czy socyaliści jedzą w wielkim poście kiełbasę?_ Broszurka, chociaż opatrzona zabawnym tytułem, traktuje jednak o problemach bardzo poważnych.

Bursztynowa komnata odnaleziona?

Czy udało się ustalić miejsce ukrycia największego z zaginionych skarbów II wojny światowej? Tak twierdzą nagłówki dzisiejszej niezależnej prasy rosyjskiej oraz angielskich i amerykańskich portali informacyjnych. Wczoraj późnym wieczorem obiegła świat informacja, że zaginiona przed siedemdziesięciu laty bursztynowa komnata najprawdopodobniej została odnaleziona!

Święta Wielkanocne w przedwojennej prasie

W 1933 roku Święta Wielkanocne były tematem poruszanym we wszystkich niemal gazetach międzywojnia. Socjalistyczny „Robotnik” czy żydowski „Nasz Przegląd” pisały jednak o nich dość specyficznie.

Kim był Dobry Łotr?

Według oficjalnej wykładni Kościoła, był on pierwszym chrześcijańskim świętym. Tuż przed świętami warto się zatem przyjrzeć postaci Dobrego Łotra – św. Dyzmy.

„Warszawa 1935” – reż. Tomasz Gomoła – recenzja i ocena filmu

W piątek swoją premierę miał jeden z najbardziej oczekiwanych filmów pierwszego kwartału 2013 roku – „Warszawa 1935”. Niestety, pozostawia on duże poczucie niedosytu.

Tragedia generała Kozickiego

Szóstego marca 1938 roku w Skierniewicach generał Kozicki odkrył straszliwą zbrodnię: jego żona, córka i dwie służące zostały zamordowane przez nieznanego sprawcę. Wbrew temu, co próbowały wykazać gazety, sprawa nie była wcale przejrzysta.

Wydarzenia

„Warszawa 1935” wchodzi do kin

Już 15 marca na ekrany filmowe wjedzie od dawana wyczekiwana animacja prezentująca Warszawę w roku 1935.

Francuzi kończą w Mali

Wszystko wskazuje na to, że francuska operacja wojskowa w Mali trwająca od stycznia 2013 roku, dobiega końca. Jak donosi BBC prezydent Francji poinformował, że udało się odnieść szereg znaczących zwycięstw nad bojownikami.

Wielka Brytania traci rating AAA

Jak donosi BBC, jeden z najsilniejszych gospodarczo krajów w Europie – Wielka Brytannia, został zdegradowany z pozycji AAA do AA1 w rankingu agencji Moody’s. To historyczna zmiana, pierwsza od 36 lat, a więc jeszcze z okresu przed rządami Margaret Thatcher.

Piotr Kołakowski – „Czas próby” – recenzja i ocena

Publikacja Piotra Kołakowskiego poświęcona jest pracy polskiego wywiadu krótko przed wybuchem II wojny światowej. Ukazano w niej kulisy infiltracji III Rzeszy i Związku Radzieckiego przez wywiad polski.

Było ACTA, będzie FATCA?

Zeszłoroczne masowe protesty przeciwko ACTA zjednoczyły środowisko internautów. Dzięki solidarnej akcji, projekt nowego prawa został odrzucony. Tymczasem nikt nie protestuje przeciwko innemu groźnemu prawu, które już obowiązuje…

Lenin na zeszytach?

Nie tak dawno głośno pisaliśmy o wykorzystaniu wizerunku Włodzimierza Lenina w reklamie jednej z sieci komórkowych. Okazuje się, że to nie koniec tego typu pomysłów...

Media, wasze dzieło!

Ostatnie wydarzenia związane z rozprawą domniemanej dzieciobójczyni wyraźnie wskazują na jeden szalenie istotny problem. Największe polskie media zupełnie zapomniały o misji, do jakiej zostały powołane.

Feliks Dzierżyński – droga ku Łubiance

W roku 1896 Feliks Dzierżyński został wyrzucony z gimnazjum. Przez następne 21 lat zajmował się „rewolucyjną robotą” albo odsiadywał zasądzone wyroki. Oto jak wyglądała droga, która zaprowadziła go z wileńskiej szkoły do gabinetu na Łubiance.