Natalia Pochroń

Agnieszka Rybak, Anna Smółka – „Kresy. Ars moriendi” – recenzja i ocena

Odrodzenie państwa polskiego w kształcie narzuconym przez zwycięskie mocarstwa sprawiło, że niemała część Polaków znalazła się w granicach Związku Sowieckiego. Dla wielu z nich oznaczało to początek nierównej często walki o obronę swojego dobytku, tożsamości oraz prawa do zachowania polskości. Jak sobie z tym radzili? O tym opowiadają Agnieszka Rybak i Anna Smółka.

Krzysztof Mroczkowski, Leszek Kawa – „Wojna widziana z kuchni… i kuchnia na wojnie” – recenzja i ocena

Historia wojen to nie tylko kwestia wielkich starć czy wybitnych dowódców, ale i codzienna rzeczywistość koszarowa i sprawa zaopatrzenia armii. Co jedzono w wojsku na przestrzeni lat i jak radzono sobie z głodem wśród żołnierzy? Tę też kwestię zbadali Krzysztof Mroczkowski i Leszek Kawa, oddając w ręce czytelników publikację o wojnie widzianej z nieco mniej znanej – kuchennej perspektywy.

Tymoteusz Pawłowski – „Sowieci nie wchodzą. Polacy mogli wygrać w 1939 roku” – recenzja i ocena

Czy Polacy mieli szanse wygrać wojnę obronną z 1939 roku? Czy może Wojsko Polskie w zderzeniu z potęgą Wehrmachtu znajdowało się na z góry przegranej pozycji, a agresja sowiecka jedynie przypieczętowała przesądzony już wynik wojny? Takie pytania zadaje sobie wielu historyków i badaczy II wojny światowej. Propozycje odpowiedzi na nie przedstawia w swojej książce Tymoteusz Pawłowski.

Młodzi, gniewni, niepokorni: od czarnych juwenaliów po Studenckie Komitety Solidarności

Brutalność władz komunistycznych powodowała coraz większy opór społeczeństwa. Nastroje te nie ominęły także środowisk uniwersyteckich. Mimo iż część studentów nielegalną działalność przypłaciło życiem, udało się wykształcić formalne struktury oporu w postaci Studenckich Komitetów Solidarności.

Piotr Pytlakowski – „Ich matki, nasi ojcowie. Niewygodna historia powojennej Polski” – recenzja i ocena

Czy każdy rachunek krzywd domaga się wyrównania? Czy prawo do zemsty stanowi wystarczające usprawiedliwienie dla samosądów i uciekania się do akcji odwetowych przeciwko niedawnym katom? Z tymi trudnymi pytaniami zmaga się Piotr Pytlakowski w swoim reportażu o losach ludności niemieckiej w powojennej Polsce.

„Odtąd nie ma zwycięzców i zwyciężonych”: Traktat w Locarno i przyszłość powojennej Europy

Traktat w Locarno przez mądrą rewizję postanowień z Wersalu miał stworzyć nowy świat bez wojen. Otworzył jednak drogę do podważenia dotychczasowych granic i do wzrostu roli Niemiec na kontynencie. W jaki sposób Locarno odmieniło losy Europy?

Grzegorz Surdy, Krzysztof Brożek – „Solidarność Walcząca” – recenzja i ocena

Druk i kolportaż nielegalnej prasy, roznoszenie niepoprawnych politycznie ulotek, bojkot wyborów, podsłuchiwanie funkcjonariuszy SB i milicji, ogólnokrajowe strajki i protesty – to tylko niektóre z metod działania Solidarności Walczącej. Jak zapamiętali tę organizację jej członkowie?

Tytus Jaskułowski i in. – „Raporty polskie Stasi 1981-1989. Tom 1. W przededniu stanu wojennego: czerwiec-grudzień 1981” – recenzja i ocena

Jak wschodnioniemieckie służby specjalne postrzegały „Solidarność”? W jaki sposób funkcjonariusze Stasi oceniali sytuację gospodarczą i polityczną „bratniego kraju” w przededniu stanu wojennego? O tym wszystkim w recenzowanej pozycji.

Swastyka – najmroczniejszy symbol szczęścia w historii

Odznaki pułkowe Strzelców Podhalańskich, emblemat amerykańskiej 45 Dywizji Piechoty, niewielka miejscowość usytuowana w Kanadzie, kilka drużyn hokejowych czy reklama Coca Coli – co łączy wymienione pozycje? Wszystkie z nich powiązane są znakiem swastyki – bodaj najmroczniejszym i najbardziej znienawidzonym symbolem w historii. Gdzie sięga jego geneza i co on właściwie oznacza?

Joanna Rolińska – „Lato 1920” – recenzja i ocena

Co działo się w Warszawie w przededniu bitwy decydującej o losach jej i nowo odrodzonej Polski? Jakie nastroje panowały wśród mieszkańców stolicy i jakie wydarzenia elektryzowały tętno jej życia? Wreszcie – kto brylował na salonach, a kto w nieco mniej chlubny sposób zapisał się na kartach międzywojennej Warszawy? Odpowiedzi na te pytania dostarcza Joanna Rolińska, zabierając czytelników w podróż do roku 1920.

Zygmunt Zieliński – „Powroty minionego czasu. Zagnieżdżone w pamięci” – recenzja i ocena

II wojna światowa i rzeczywistość powojenna w oczach kilkuletniego dziecka, trudy formacji duchownej w najtrudniejszym dla Kościoła okresie stalinizmu, doświadczenia niełatwych relacji polsko-żydowskich czy stanu wojennego. To tylko niektóre ze wspomnień, jakimi dzieli się w swojej książce ks. prof. Zygmunt Zieliński.

Gra o wysoką stawkę – II Powstanie Śląskie

W roku 1920 toczyła się gra o niezwykle wysoką stawkę – przynależność narodową i terytorialną Górnego Śląska. Jak doszło do II Powstania Śląskiego – jednego z nielicznych zwycięskich zrywów Polaków – oraz w jaki sposób wpłynęło ono na dalsze losy regionu?

Max Czornyj – „Córka nazisty” – recenzja i ocena

Czy istnieje coś takiego jak „gen zła”? Czy zbrodnicza przeszłość przodków może determinować podobne skłonności u potomnych? Wreszcie – czy można karać dzieci za haniebne czyny ich rodziców? Na te wszystkie pytania odpowiedzi szuka Max Czornyj w swojej najnowszej powieści o córce jednego z prominentów III Rzeszy.

„Nieznane instrukcje, wytyczne, okólniki Departamentu V Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego dotyczące ruchu ludowego…” – recenzja i ocena

Jednym z obiektów zainteresowana i działalności operacyjnej komunistycznych służb bezpieczeństwa było szeroko pojęte środowisko ludowe. Mimo dość intensywnej aktywności badawczej w tym obszarze, wiele faktów dotyczących stosunku bezpieki do ludowców pozostaje nieznanych polskiemu czytelnikowi. Liczne z nich wydobywa na światło dzienne recenzowana publikacja.

Nina Majewska-Brown – „Dwie twarze. Życie prywatne morderców z Auschwitz” – recenzja i ocena

Do południa bezwzględni kaci i mordercy, wieczorem – czuli mężowie i ojcowie, zabawiający gromadkę dzieci czy spędzający beztroskie wakacje ze znajomymi. Taki obraz nazistów ukazuje w swojej książce Nina Majewska-Brown, odsłaniając przed czytelnikami nieco mniej znane aspekty prywatnego życia funkcjonariuszy SS.

Przystanek Tarnów – pierwszy transport do KL Auschwitz

14 czerwca 1940 r. z tarnowskiego zakładu karnego wyruszył pierwszy transport do nowo powstałego KL Auschwitz. Wśród 728 więźniów znaleźli się między innymi żołnierze września 1939 r., członkowie organizacji konspiracyjnych oraz gimnazjaliści i harcerze. Transport z Tarnowa zapoczątkował akcję masowej eksterminacji ludności w niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych.

Marek Jończyk (red.) – „Tatuś Wasz jest w Rosji… Listy kieleckich katyńczyków” – recenzja i ocena

O zbrodni katyńskiej powiedziano już wiele. Tym razem jednak głos oddano samym ofiarom – żołnierzom i oficerom, spędzającym w sowieckich obozach swoje ostatnie dni przed egzekucją…

Jerzy Giedroyc – życie i spuścizna „Księcia z Maisons-Laffitte”

Jerzy Giedroyc mówił o sobie „zwierzę polityczne”. Traktował wydawane przez siebie pisma jako środek i zaplecze dla działalności właśnie w tej sferze. Kim był i jaki wkład wniósł do polskiej historii ten wybitny krzewiciel kultury ojczystej na emigracji?

Balázs Ablonczy – „Pál Teleki (1879–1941)” – recenzja i ocena

Pál Teleki to postać o ciekawym życiorysie, który stanowi dobrą ilustrację złożonej historii XX-wiecznych Węgier. Jego niuanse zręcznie odkrywa w swojej najnowszej książce Balázs Ablonczy. Czy warto po nią sięgnąć?

„Ania, nie Anna” – recenzja i ocena serialu

Ujęcie losów niesfornej Ani z Zielonego Wzgórza w serialowej konwencji nie było łatwym zadaniem. Sentyment wobec kultowej powieści z dzieciństwa, jak i blisko trzydzieści różnych adaptacji książki sprawiły, że produkcja budziła duże zainteresowanie – tym większe były oczekiwania odbiorców. Czy twórcom udało się je spełnić? W mojej opinii jak najbardziej.

Andrzej Borcz – „Obwód Łańcut SZP-ZWZ-AK w latach 1939–1945” – recenzja i ocena

Działalność konspiracji to nie tylko aktywność wywiadowcza czy akcje zbrojne wymierzone w siły okupanta. To także szeroko rozwinięty sabotaż, propaganda, a nawet tajne nauczanie czy służba medyczna. O tym wszystkim opowiada w swojej najnowszej książce Andrzej Borcz, przybliżając czytelnikom całościowy obraz struktur konspiracyjnych, zlokalizowanych na obszarze przedwojennego powiatu łańcuckiego.

Religia na ostrzu rewolucji – biskup Romero i teologia wyzwolenia

Powojenny okres bezwzględnych dyktatur i zrywów ludności nie ominął także Ameryki Centralnej. Jego skutki nad wyraz boleśnie odczuł Salwador, w nim zaś Oscar Romero – biskup, który stał się symbolem oporu i walki o prawa człowieka w całej Ameryce Łacińskiej.

Jan Olszewski: strażnik prawości w czasach bezprawia

Jan Olszewski postrzegany był przez swoje otoczenie jako człowiek skromny, powołany do obrony innych. Minister Obrony Narodowej Jan Parys stwierdził: „Mimo iż rządził krótko, przestawił zwrotnicę historii Polski - ze wschodu na zachód”.

Pol Pot – nieznane oblicze „Hitlera Azji”

Miły, uśmiechnięty, spokojny, stroniący od wulgaryzmów i wdawania się w konflikty – w taki sposób określało młodego Pol Pota jego najbliższe otoczenie. Do czasu. Nie minęło bowiem wiele lat, a ów przeciętny, niewyróżniający się niczym chłopak wybił się na czoło zbrodniczej partii, wprowadzając w Kambodży jeden z najkrwawszych reżimów w historii ludzkości. Kim był mężczyzna, skrywający się pod pseudonim „Pol Pot” oraz co skłoniło go do tak radykalnych posunięć?

Wojna wietnamska – konflikt inny niż dotychczasowe

30 kwietnia 1975 r. do Sajgonu wjechały czołgi północnowietnamskich komunistów – przejęli oni pałac prezydencki oraz kontrolę nad całym krajem. Upadek stolicy Wietnamu Południowego był równoznaczny z końcem konfliktu trawiącego przez blisko 20 lat część kontynentu azjatyckiego. Mimo, iż Amerykanom udało się pospiesznie ewakuować z miasta, krwawa i wyniszczająca wojna na długo zapisała się w ich pamięci, jak również w historii konfliktów światowych.

Kontrreformacja: jak zmieniła Europę?

Kontrreformacja - niektórzy postrzegają ją jako ciemną kartę w historii chrześcijaństwa. Inni upatrują w niej wezwania do zmiany Kościoła oraz powrotu do jego korzeni. Jednak z całą pewnością towarzyszące jej reformy i wydarzenia trwale zapisały się w dziejach Europy.

Umowa Warszawska: strategiczne partnerstwo czy sojusz skazany na niepowodzenie?

Dla jednych była „przestępstwem, za które Ukraina zapłaciła wolnością i krwią swoich synów”, dla innych „aktem odwagi i rewolucji w polityce zagranicznej”. Niezależnie od oceny, przyznać należy z całą pewnością, że Umowa Warszawska, zawarta 21 kwietnia 1920 r. między Rzeczpospolitą Polską i Ukraińską Republiką Ludową, stanowi istotne wydarzenie w historii stosunków polsko-ukraińskich.

Katedra Notre-Dame – symbol zachodniej cywilizacji

To w murach tej świątyni siły do walki czerpali krzyżowcy, Napoleon tryumfalnie włożył cesarską koronę na głowę, a literacki Quasimodo nieszczęśliwie wzdychał do pięknej Esmeraldy. Współcześnie katedra Notre-Dame stanowi centrum kultury światowej, jeszcze wyraźniejszy po wielkim pożarze z 2019 roku.

Katyń – zbrodnia na prawdzie historycznej

3 kwietnia 1940 r. funkcjonariusze NKWD rozpoczęli masowe egzekucje polskich jeńców wojennych przetrzymywanych w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. W wyniku zbrodniczej akcji członkowie policji politycznej ZSRR zamordowali blisko 22 tys. polskich obywateli, w tym ok. 14,5 tys. jeńców wojennych i 7,3 tys. cywilów. Na ujawnienie prawdy o zbrodni trzeba było poczekać 50 lat – tymczasem Katyń stał się kartą przetargową w politycznych rozgrywkach mocarstw.

Józef Piłsudski – Pierwszy Marszałek Polski

19 marca 1920 r. Józef Piłsudski został Pierwszym Marszałkiem Polski, wyznaczając tym samym miejsce tej godności w hierarchii stopni wojskowych Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej. Ranga, choć przez długi czas nienadawana, przetrwała do dziś w nieco zmienionej formie. Co ciekawe, najwyższy polski stopień wojskowy przypadł w udziale także obywatelom innych krajów.

Zygmunt Szendzielarz „Łupaszko” i „Brygada Śmierci” – symbole konspiracyjnej walki o Polskę

Nie odznaczał się szczególną znajomością teorii wojskowej czy imponującymi wynikami w kształceniu. Nie przodował także liczbą podkomendnych ani stażem na polu walki. Mimo tego, to jego nazwisko budziło wrogość i strach wśród Sowietów, dla Polaków zaś stało się symbolem oporu i buntu przeciwko dyktatowi komunistów. Kim był Zygmunt Szendzielarz „Łupaszko” – legenda antykomunistycznej partyzantki? Jak działała dowodzona przez niego „Brygada Śmierci”?

Rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim: „Precz z wojną i caratem! Niech żyje wolny polski lud!”

W listopadzie 1904 roku w Warszawie bojownicy PPS starli się, po raz pierwszy od blisko 40 lat, z rosyjskimi żandarmami. Trzy miesiące później wybuchła rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim. Jaka była geneza i przebieg tego pomijanego dziś często zrywu?

Joanna Łenyk-Barszcz, Przemysław Barszcz – „Tajemnice dzieł sztuki” – recenzja i ocena

Skąd na bezcennych Drzwiach Gnieźnieńskich wziął się wizerunek małpy? Czy „Stworzenie Adama” Michała Anioła ukazuje przekrój ludzkiego mózgu? Z tymi oraz wieloma innymi sekretami rozprawiają się w „Tajemnicach dzieł sztuki” Joanna Łenyk-Barszcz i Przemysław Barszcz.

Historia przemilczanej zbrodni w Kambodży. Jak współczesny świat przyczynił się do jednego z największych ludobójstw XX wieku?

Środek Zimnej Wojny, rok 1975. Oczy świata zwrócone są w stronę Półwyspu Indochińskiego i trawiącej go wojny wietnamskiej. Choć większość państw zdaje się z uwagą obserwować rywalizację supermocarstw, nie dostrzega (lub dostrzegać nie chce) innego niebezpieczeństwa – tragedii Kambodży i jednej z największych zbrodni XX wieku.

Al Capone – bezwzględny gangster czy zręczny celebryta?

Al Capone był społecznikiem, niepotrafiącym żyć bez medialnego rozgłosu. Zainicjował na przykład akcję „szklanka mleka dla każdego ucznia”. Czy pod płaszczem lokalnego patrona mógł się kryć gangster wszechczasów?