Starożytny Rzym

Co ciekawego oferuje Dom Wydawniczy Rebis w listopadzie?

Mary Beard w książce „Cesarz Rzymu” porusza kwestie władzy, dworskich intryg, ale też przybliża szczegóły dotyczące życia codziennego cesarzy. Piotr Zychowicz w publikacji „Izrael na wojnie. 100 lat konfliktu z Palestyńczykami” opowiada o jednym z najdłuższych konfliktów naszej epoki.

Dlaczego rodacy Asteriksa współpracowali z Rzymianami?

Jest rok 50 przed naszą erą. Cała Galia została podbita przez Rzymian… Cała? Nie, to nie jest kolejny tekst o niezłomnej wiosce stawiającej opór najeźdźcy. Komiksy o Asterixie ukształtowały myślenie zwykłych Francuzów o walce i wysługiwaniu się wrogom. I trochę je wypaczyły…

Piotr M. Majewski

Philip Matyszak – „24 godziny w starożytnym Rzymie. Życie codzienne oczami mieszkańców” – recenzja i ocena

Zwykliśmy patrzyć na historię starożytnego Rzymu przez pryzmat wodzów, cesarzy i innych wybitnych postaci. Zapominamy przez to o tych, których codzienność była zgoła bardziej prozaiczna – o zwykłych mieszkańcach wielkiego imperium.

Mateusz Okoński

Newsy

Archeolodzy obalili jeden z mitów państwa Izrael. Żydzi zbudowali na nim swoją legendę

Rzymskie oblężenie żydowskiej twierdzy Masada, uważanej za symbol heroicznego oporu, mogło trwać tygodnie, a nie lata – do takiego wniosku doszła grupa archeologów. Dokonane przez nich odkrycie sugeruje, że Rzymianie pokonali żydowskich buntowników w tej fortecy znacznie szybciej, niż dotychczas sądzono. Oblężenie Masady i zbiorowe samobójstwo jej obrońców stało się ważną częścią DNA państwa izraelskiego.

Paweł Nowosad

Julian Apostata – ostatni pogański władca Rzymu

Był środek nocy 26 czerwca 363 roku. Orybazjusz – lekarz Juliana Apostaty nie zdołał zatamować krwawiącej rany. Utrata krwi postępowała. Śmierć była coraz bliżej. Wiedząc to, cesarz pogrążał się we własnych myślach. Przed oczami ukazały mu się, niczym wprawione w ruch przez projektor, sceny z jego życia.

Łukasz Leśny

Jak wyglądała szkoła w starożytnym Rzymie?

Życie nauczyciela w Rzymie nie było łatwe. Jeśli nie zebrał dwudziestu uczniów, nie wychodził na plus… Jest Hora Noctis XII, czyli godzina 6 rano. Rozpoczynają się zajęcia.

Philip Matyszak

Daniel P. Mannix – „Gladiator. Those about to Die” – recenzja i ocena

Ta książka zainspirowała twórców filmu „Gladiator” i serialu „Those About to Die”, który możemy obecnie śledzić na platformach streamingowych. Czy warto po nią sięgnąć?

Cezary Wołodkowicz

Philip Matyszak – „24 godziny w starożytnym Rzymie. Życie codzienne oczami mieszkańców: od niewolnika do cesarza, od prostytutki do kapłanki”

W książce „24 godziny w starożytnym Rzymie. Życie codzienne oczami mieszkańców: od niewolnika do cesarza, od prostytutki do kapłanki” Philip Matyszak, ceniony historyk z University of Cambridge i autor światowych bestsellerów, prowadzi nas przez jeden dzień z życia Rzymu w czasach cesarza Hadriana.

5 miejsc, które warto zobaczyć w Rzymie

Rzym, znany jako Wieczne Miasto, to jedno z najstarszych i najbardziej fascynujących miast świata, pełne historycznych zabytków i kulturowych skarbów. Poniżej prezentujemy pięć miejsc, które warto zobaczyć podczas wizyty w Rzymie.

„Hannibal ante portas!” – bitwa pod Kannami, 2 sierpnia 216 r. p.n.e.

„Hannibal ante portas!” Sentencja ta, oznaczająca w potocznym języku „rychłe niebezpieczeństwo”, późnym latem 216 r. p.n.e. była często powtarzana przez mieszkańców stolicy republiki. Po druzgocącej klęsce legionów rzymskich (bitwa pod Kannami) kartagiński nieprzyjaciel stanął bowiem „u wrót Rzymu”, zyskując niepowtarzalną okazję do zdobycia Wiecznego Miasta.

Waldemar Kowalski

Kim był Flamma, najsłynniejszy rzymski gladiator?

Wprowadzenie walk gladiatorów na rzymskie areny było dziełem przypadku – igrzyska polegały początkowo na zmaganiach sportowców. Jednak starcia niewolników na śmierć i życie szybko zyskały popularność wśród tłumów. Jednym z najsłynniejszych gladiatorów był pochodzący z Syrii Flamma, który aż cztery razy odmawiał wolności i wolał pozostać bożyszczem tysięcy Rzymian.

Daniel P. Mannix

Nie tylko Koloseum. 6 wyjątkowych rzymskich amfiteatrów

Kiedy myślimy o starożytnym Rzymie, wielu z nas nasuwa się jedno skojarzenie: Koloseum. Pokaźna, eliptyczna budowla stała się świadectwem imponującego poziomu antycznej architektury i synonimem siły oraz potęgi Imperium Rzymskiego. Nie ona jedna. Choć za sprawą popkultury Koloseum zostało najbardziej znanym amfiteatrem, powstało ich znacznie więcej. Oto niektóre z nich.

Katarzyna Łabicka

Wywiady

Łukasz Ścisłowicz: Dzieje rzymskie stanowią zwierciadło współczesnej cywilizacji

Dlaczego historia starożytnego Rzymu nie przestaje fascynować? W jaki sposób w latach 218-238 n.e. na cesarskim tronie zasiadali ludzie, którzy nigdy nie powinni rządzić imperium? Na te i wiele innych pytań odpowiada Łukasz Ścisłowicz, autor e-booka „Pastuch panem Rzymu”.

Rafał Gumiński

Konkursy

Konkurs: Gladiator. Those about to Die

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Gladiator. Those about to Die” Wydawnictwa Replika.

Daniel P. Mannix – „Gladiator. Those about to Die”

Książka Daniela P. Mannixa „Gladiator. Those about to Die” zainspirowała Rolanda Emmericha (reżyser filmu Dzień Niepodległości) i Roberta Rodata (scenarzysta filmu Szeregowiec Ryan) do stworzenia epickiego serialu pod tym samym tytułem z Anthonym Hopkinsem w roli cesarza Wespazjana.

Wielki Pożar Rzymu, czyli kataklizm, Neron i chrześcijanie

W nocy z 18 na 19 lipca 64 r. miał miejsce jeden z największych kataklizmów w historii Cesarstwa Rzymskiego. Wielki Pożar Rzymu, trwający kilka dni, strawił znaczną część starożytnego miasta.

Grzegorz Kietliński

Newsy

Gladiator 2: pierwsze fotosy z filmu Ridleya Scotta

Zobaczcie pierwsze fotosy z kontynuacji filmu Gladiator. Z materiału dowiecie się też, w kogo wcielą się aktorzy. Co sądzicie o kostiumach?

Dobierał dworzan po rozmiarze członka? Prawda o cesarzu Heliogabalu

Jakie to dziwactwa i wynaturzenia zarzucano młodemu rzymskiemu imperatorowi Heliogabalowi? Litania w źródłach zdaje się nie mieć końca.

Eugeniusz Konik, Wanda Nowosielska

Juliusz Cezar jako… literat

Cezarowi bardzo zależało na tym, aby jego czytelnicy uwierzyli w podawaną przez niego wersję przebiegu wydarzeń, ich przyczyn i skutków. Dlatego pisał o sobie – poza dosłownie paru wyjątkami – wyłącznie w trzeciej osobie.

Redakcyjne

Premiera: Łukasz Ścisłowicz – „Pastuch panem Rzymu”

Łukasz Ścisłowicz pasjonuje się historią instytucji politycznych i społecznych w starożytności. W nowym e-booku „Pastuch panem Rzymu” przedstawia sylwetki Heliogabala, Aleksandra Sewera i Maksymina Traka. Był taki czas, gdy cesarzem i władcą starożytnego świata został zwykły pastuch. Przed tobą niezwykła opowieść o upadku ostatnich Sewerów. Kup e-book i przenieś się w czasy antycznego Rzymu!

Gajusz Juliusz Cezar – „Wojna gallicka”

Książka „Wojna gallicka” Gajusza Juliusza Cezara stanowi pierwszą część Corpus Caesarianum – kompletu relacji o wojnach, które toczył. Autor zawarł w swym dziele również cenne informacje o plemionach zamieszkujących Galię, ich przywódcach, strukturze społecznej, zwyczajach, wierzeniach.

Multimedia

Wał Hadriana – najsłynniejsza granica Cesarstwa Rzymskiego Video

Do dzisiaj pozostaje najsłynniejszą granicą Cesarstwa Rzymskiego. Wpisany w 1987 r. na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jest największym rzymskim obiektem archeologicznym w Wielkiej Brytanii oraz ikoną brytyjskiej historii i kultury. O historii powstania i upadku fortyfikacji opowiada film kanału „History Hit”.

Adrian Goldsworthy – „Vindolanda” – recenzja i ocena

„Cholerni barbarzyńcy! Trzeba by ruszyć na północ i dać im nauczkę”. Adrian Goldsworthy opisuje, jak wyglądały relacje imperium rzymskiego ze szkockimi plemionami na przełomie I i II wieku, dwadzieścia lat przed powstaniem wału Hadriana.

Piotr Bejrowski

Multimedia

Londinium – jak wyglądało życie w rzymskim mieście? Video

To Rzymianie założyli pierwszą osadę nad Tamizą. Pozostałości Londinium są dzisiaj niemal niewidoczne, ale liczne odkrycia archeologiczne rzucają światło na to, jak wyglądało życie w rzymskiej stolicy Brytanii. O starożytnych dziejach Londynu opowiada kanał „History Hit”.

Newsy

Sztuczna inteligencja w służbie historii? Dzięki niej odczytano papirusy z willi teścia Juliusza Cezara

Papirusy sprzed 2000 lat zniszczone w wyniku erupcji Wezuwiusza zostały odczytane. Dokonali tego trzej studenci przy pomocy sztucznej inteligencji.

Magdalena Mikrut-Majeranek

Wywiady

Tomasz Romanowski: Cezar w wyniku batalii pod Bibracte i u stóp Wogezów mógł kontynuować podbój Galii, pozbywając się przy tym Ariowista i Germanów

Tomasz Romanowski w swojej najnowszej książce „Bibracte-Wogezy 58 p.n.e.” opisuje ostatni i największy konflikt pomiędzy Rzymem a Galami, który przeszedł do historii jako wojna galijska. Jakie były kulisy tego konfliktu? Kim byli Ariowist i Orgetoryks? I wreszcie jak Juliusz Cezar poradził sobie w roli dziejopisarza? Na te pytania w rozmowie z Histmagiem odpowiada autor publikacji.

Tomasz Romanowski – „Bibracte-Wogezy 58 p.n.e.” – recenzja i ocena

Debiut wojenny Juliusza Cezara, a więc kampania przeciwko Helwetom i Germanom z 58 r. p.n.e. oczami Tomasza Romanowskiego. Jak autor, który od lat raczy nas sztuką dowodzenia Boskiego Juliusza poradził sobie tym razem?

Michał Staniszewski

Grota, magowie i akuszerka – ikonografia Bożego Narodzenia w tradycji wschodniej

Kościoły wschodnie świętują Boże Narodzenie dopiero 7 stycznia, czyli niemal równo dwa tygodnie po świętach katolickich i protestanckich. Wydaje się to stanowić świetną okazję, by przedstawić jakże ciekawą – i często niezbyt dobrze rozumianą – ikonografię owego święta w tradycji wschodniej.

Dorota Walczak

Solidarni w obliczu śmierci: stowarzyszenia pogrzebowe w starożytnym Rzymie

Równość wobec śmierci to pewna stała, ale nie każdego obywatela starożytnego Rzymu było stać na godny pochówek. W takiej sytuacji na ratunek przybywały specjalne stowarzyszenia pogrzebowe. Czym dokładnie zajmowały się collegia funeraticia?

Dominik Niklas

Bitwa u stóp Wogezów

Starcie u stóp Wogezów było kolejną z bitew toczonych w czasie wojen galijskich. Po gwałtownej walce „całe pole było zasłane trupami poległych i łupami”.

Tomasz Romanowski

Co ciekawego oferuje wydawnictwo Bellona w grudniu?

Szymon Jagodziński w publikacji „Pułtusk-Gołymin 1806” opowiada o kampanii zimowej Napoleona w 1806 roku. Tomasz Romanowski w książce „Bibracte-Wogezy 58 p.n.e.” barwnie opisuje kampanie przeciwko Helwetom i Germanom, które przeprowadził Cezar.

Imperium Rzymskie - ciekawostki, które warto przeczytać!

Imperium Rzymskie i starożytny Rzym to wiecznie aktualne tematy pobudzające spory naukowców i wykorzystywane w popkulturze. Filmy takie jak „Gladiator” Ridleya Scotta czy „Kaligula” z kontrowersyjną rolą Malcolma McDowella nie bez powodu przeszły do historii kinematografii. Skąd moda na epokę starożytności? Sprawdźcie nasze teksty!

Jak wyglądał pogrzeb starożytnych Greków i Rzymian?

Od najdawniejszych czasów człowiek mierzył się z lękiem przed śmiercią i przemijaniem. Aby ułatwić zmarłemu ostatnią drogę, starożytni Grecy i Rzymianie wykonywali szereg rytuałów. Uczty, płaczki i ofiary (nieraz z ludzi) miały obłaskawić duchy przodków. Jak więc dokładnie wyglądały pogrzeby starożytnych?

Dominik Niklas

„Ale głupi ci Rzymianie!” – historia i kultura na kartach komiksów o Asteriksie i Obeliksie

Komiksy o przygodach niezwyciężonych Galów Asteriksa i Obeliksa to nie tylko bijatyki z Rzymianami, fałszujący Kakofoniks czy kociołek z magicznym napojem. To również wiele ciekawych postaci, wypowiedzi czy przygód, które mniej lub bardziej są inspirowane historią.

Kamil Kartasiński

Gajusz Juliusz Cezar – „Wojna galijska” – recenzja i ocena

„Gallia est omnis divisa in partes tres” – któż nie zaczynał swojej przygody z łaciną od tego zdania! Czy łaskawość Bellony pozwala Cezarowi dumnie przedstawić sprawozdanie z jego czynów w Galii?

Opinie

Muzeum Archeologiczne w Splicie, czyli jak nie robić wystaw Opinie

Dawniej muzea powszechnie kojarzyły się z zapachem woskowanej podłogi, koniecznością noszenia kapci ochronnych i innymi rygorami. Dziś, w dobie przystępnych, merytorycznych i atrakcyjnych wizualnie wystaw, muzea stają się głównymi atrakcjami miast. W Splicie jest ku temu potencjał. Niestety niewykorzystany, choć wystawę zwiedzimy w butach, a nie w kapciach.

Jakub Jagodziński

Wspomnienia

Juliusz Cezar o wojnach galijskich

Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam, qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli appellantur. Hi omnes lingua, institutis, legibus inter se differunt.

Gajusz Juliusz Cezar

Gajusz Juliusz Cezar – „Wojna galijska”

Gajusz Juliusz Cezar w swoich pamiętnikach wydanych pod tytułem „Wojna galijska” zawarł wiele informacji nie tylko o przebiegu wojen galijskich, ale i o ludach zamieszkujących Galię, ich zwyczajach, kulturze i wierzeniach

Kleopatra — piękność znad Nilu (cz. 2)

Cezar zginął z rąk spiskowców, „Imperium” stoi u progu kolejnej wojny domowej, a Kleopatrę i Antoniusza łączy romans. Oto historia kilku ostatnich lat istnienia Republiki Rzymskiej.

Emilia Matuszewicz

Butrint: archeologiczny hit Albanii, który trzeba zwiedzić

W ostatnich latach Albania staje się coraz popularniejszym kierunkiem dla polskich turystów. Niewygórowane ceny, piękne plaże i gwarancja słońca to jedno, ale czy Albania oferuje coś dla miłośników historii i archeologii? Odpowiedź brzmi: Butrint!

Jakub Jagodziński

Aleksander Krawczuk – „Rzym i Jerozolima” – recenzja i ocena

Trylogia „Rzym i Jerozolima” zmarłego niedawno Aleksandra Krawczuka to pozycja, której nie sposób nie polecić. Dlaczego wciąż warto wracać do prac profesora?

Mateusz Okoński

Bulla Felix: historia „rzymskiego Janosika”

Rzym, lata 205-207. Potęga Septymiusza Sewera jest niekwestionowana. Po złupieniu stolicy królestwa Partów i wspaniałych „igrzyskach wiekowych”, zdobywca Mezopotamii planuje zdobycie Kaledonii. W tym samym czasie herszt bandy rozbójników bezlitośnie ośmiesza Cesarstwo. Kim był Bulla Felix?

Troja: historia mitycznego miasta

Do ostatnich dekad XIX w. rozsławiona w homeryckiej Iliadzie Troja była uważana jedynie za mityczny twór, jednak dziesięciolecia badań archeologicznych zweryfikowały ten pogląd. Czy więc Troja Homera naprawdę istniała?

Rafał Gumiński

Aleksander Krawczuk – „Rzym, Kościół, cesarze” – recenzja i ocena

Nowe Imperium, pierwszy cesarz-chrześcijanin i jego wielka dynastia, amok krwawych wojen domowych i ostatni poganin na czele państwa. Gotowy scenariusz wielosezonowego serialu na modłę „Gry o tron”. Trylogia „Rzym, Kościół, cesarze” prof. Aleksandra Krawczuka to nie tylko porywająca opowieść o mechanizmach władzy, to także obraz Cesarstwa Rzymskiego epoki głębokich przemian, w której nieodwracalnie zmienia się perspektywa postrzegania świata.

Ostatnie dni Galeriusza

Nagle utworzył mu się wrzód w pośrodku części wstydliwych, a potem wewnątrz ropna fistuła; jedno i drugie szerzyło nieuleczalne spustoszenie w głębi jego trzewi… Umierający Galeriusz zdążył jeszcze wydać słynny edykt tolerancyjny.

Aleksander Krawczuk

Władza i społeczeństwo w filozofii augustiańskiej

Koncepcje polityczne w filozofii augustiańskiej wydają się być aktualne nawet w dzisiejszym świecie. Na czym polega ich uniwersalizm? Dlaczego człowiek nigdy nie stworzy idealnego społeczeństwa?

Co ciekawego oferuje wydawnictwo Iskry w czerwcu?

Książka Aleksandra Krawczuka „Rzym i Jerozolima” jest jedną z części trylogii i przedstawia skomplikowane dzieje stosunków między państwem rzymskim a Judeą w dobie rodzącego się chrześcijaństwa. „Rzym, Kościół, cesarze” to kolejna trylogia tego samego autora. Stanowi panoramiczny obraz imperium rzymskiego w III i IV wieku.

Augustynizm: filozofia świętego grzesznika

Święty Augustyn jest dziś jednym z największych filozofów w historii myśli europejskiej. Jego życie nie należało jednak do wzorcowego przykładu świętości. Jak te doświadczenia wpłynęły na augustynizm?

Magdalena Mikrut-Majeranek

Wywiady

Daniel Gazda: Zajęcie Wej otworzyło oczy Rzymianom. W V/IV wieku p.n.e. narodził się imperializm rzymski

Weje były jednym z najważniejszych miast etruskich, prawdopodobnie najbardziej tajemniczego ludu zamieszkującego Europę. Dzieje konfliktu między Rzymianami a Etruskami prowadzącego do przejęcia i zniszczenia miasta opisuje Daniel Gazda w swojej najnowszej publikacji „Weje 405-396 p.n.e.”, o której opowiada w wywiadzie udzielonym Histmagowi.

Daniel Gazda – „Weje 405-396 p.n.e.” – recenzja i ocena

Starożytny Rzym kojarzy się z militarną potęgą, której marsz słychać było w postaci miarowego taktu wystukiwanego przez caligae na drogach antycznego świata (zbudowanych zresztą przez Rzymian). Ale zanim do tego doszło, ta potęga musiała się narodzić w Italii. I te właśnie początki przedstawia Daniel Gazda w książce „Weje 406-395 p.n.e.”.

Michał Staniszewski

Kleopatra — piękność znad Nilu (cz. 1)

Kleopatra, najsłynniejsza egipska królowa. Mimo iż historia zna siedem kobiet z dynastii ptolemejskiej noszących to imię, tylko jedna z nich znana jest powszechnie aż do dziś.

Emilia Matuszewicz

Bitwa nad Kremerą: rewanż Etrusków na Rzymianach

Weje utrudniały Rzymowi ekspansję na północ. To potężne etruskie miasto zatrzymało rzymską armię w 477 roku p.n.e., gdy doszło do starcia nad rzeką Kremerą.

Daniel Gazda

Stoicyzm, czyli spokój ponad wszystko

Dziś stoicyzm znamy głównie z powiedzenia „stoicki spokój”, ale czym ta wielka grecka filozofia była tak naprawdę? Dlaczego jej twórca, Zenon z Kition, postanowił zachować spokój ducha i umysłu?

Daniel Gazda – „Weje 405-396 p.n.e.”

Daniel Gazda w książce „Weje 405-396 p.n.e.” przybliża w sposób popularny kampanię przeciwko Etruskom, która przyczyniła się do budowy przyszłej potęgi Rzymu.

Wieki barwne, czyli o symbolice koloru w średniowieczu

Ludzie średniowiecza cenili kolory, nadając im zarazem głębokie znaczenie symboliczne. Skąd się wzięły ich wyobrażenia o barwach? Dlaczego płaszcze królewskie bywały czerwone? Czy czerń od zawsze była tożsama z mrokiem? I z jakiego powodu kolor zielony uspokajał?

Gdy Chrystus miał pięć lat

Choć Rzym stanowił jedno z największych imperiów w dziejach, to historia nie kończy się tylko na jego potędze. Jak wyglądał świat, gdy dorastający Jezus z Nazaretu miał raptem kilka lat? Jakimi wydarzeniami żyli mieszkańcy Germanii, Panonii, a nawet odległych Chin?

Wojciech Roszkowski

Andrzej Łoś – „Narodziny elit rzymskich (VIII-VI w. p.n.e.)” – recenzja i ocena

Początki Rzymu od dawna pobudzają wyobraźnię literatów i badaczy historii. Ten otoczony aurą tajemniczości okres w dziejach najważniejszego starożytnego państwa stał się przedmiotem niezliczonej ilości monografii i opracowań o różnym stopniu szczegółowości, przeznaczonych zarówno dla fachowców, jak i szerszego grona miłośników i pasjonatów antyku. Ważnym głosem w tej dyskusji wydaje się być także najnowsza książka Andrzeja Łosia – „Narodziny elit rzymskich (VIII-VI w. p.n.e.)”, która ukazała się nakładem wydawnictwa Historia Iagellonica.

Mateusz Okoński

Mary Beard – „Dwunastu cesarzy. Przedstawienia władzy od starożytności do czasów nowożytnych” – recenzja i ocena

Życiorysy wielkich antycznego Rzymu nie przestają inspirować. Dla Mary Beard wizerunki rzymskich cesarzy to doskonały pretekst do tego, by opowiedzieć o naszych wyobrażeniach na temat starożytności. Jej „Dwunastu cesarzy” to książka, od której nie sposób się oderwać.

Ewelina Piątkowska