Półwysep Iberyjski

Carlos Ruiz Zafon – „Więzień nieba”

Wreszcie otrzymaliśmy tak wyczekiwaną trzecią część powieściowego cyklu Zafona. Znowu mamy okazję zanurzyć się w tajemniczy świat Barcelony.

Wywiady

Paweł Machcewicz: Terror istniał po obu stronach

75 lat temu, 26 kwietnia 1937 r. lotnicy z Legionu Condor zbombardowali położone na północy Hiszpanii miasteczko Guernica. Wydarzenie to stało się jednym z symboli okrucieństw hiszpańskiej wojny domowej. Trzyletni konflikt wypełniony był licznymi zbrodniami, popełnionymi przez obie walczące strony. O rewolucyjnym i nacjonalistycznym terrorze opowiada prof. Paweł Machcewicz, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Tomasz Leszkowicz

Wojna amerykańsko-hiszpańska 1898 r.

„Remember Maine! And to hell with Spain!” („Pamiętaj o [_Maine_]! I niech piekło pochłonie Hiszpanów!”) – wiosną 1898 roku było to jedno z najpopularniejszych haseł wśród obywateli Stanów Zjednoczonych. Tajemnicza eksplozja na amerykańskim okręcie wojennym wizytującym port w Hawanie zjednoczyła naród leczący wciąż swoje rany po koszmarze wojny domowej. Jak przebiegała wojna amerykańsko-hiszpańska?

Michał Staniszewski

Magdalena Bogdan - „Radio Madryt 1949-1955” – recenzja i ocena

W styczniu 2011 r. Polskie Radio z dumą zaprezentowało udostępnione internautom audycje Radia Wolna Europa. Na zorganizowanej z tej okazji konferencji: „Radia wolności – 20 lat później” mówiono o rozgłośniach nadających do kraju z Europy Zachodniej i podtrzymujących w ten sposób wolę oporu przeciwko komunizmowi. Jedną z najsłabiej zbadanych pozostaje Radio Madryt.

Michał Przeperski

T. Nowakowski, M. Skotnicki – „Legion Condor” – recenzja i ocena

Mimo upływu kilkudziesięciu lat tematyka wojny domowej w Hiszpanii nadal jest słabo znana w Polsce. W samej Hiszpanii pamięć o niej jest wciąż żywa, chociaż przez lata była głęboko skrywana.

Leszek Molendowski

Filip Kubiaczyk - „Między wojną a dyplomacją. Ferdynand Katolicki...” – recenzja i ocena

Zjednoczenie Kastylii i Aragonii, wygnanie Maurów, wyprawy Krzysztofa Kolumba. Wszystko to nieodłącznie wiąże się z postacią jednego z najbarwniejszych i zarazem najważniejszych władców w historii Hiszpanii.

Piotr Gryguć

Romuald Pawlak – „Inne okręty” – recenzja i ocena

Któż z nas nie rozmyślał kiedyś jak by się potoczyła historia gdyby choć jedno zdarzenie potoczyło się inaczej niż w rzeczywistości? Książka „Inne okręty” jest właśnie taką zabawą autora z historią, opartą na pytaniu: „Co by było gdyby…”?

Jesús Sánchez Adalid – „Więzień” – recenzja i ocena

Dzięki lekturze książki Adalida odbywamy podróż po XVI-wiecznej Hiszpanii. Poznajemy blaski i cienie życia epoki, a także zapoznajemy się z mistrzowsko przedstawioną mentalnością ówczesnych ludzi.

Ciekawostki i rocznice

Dziś Światowy Dzień Książki!

Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich to święto ustanowione przez UNESCO w 1995 roku. Ma na celu m.in. promocję czytelnictwa. Pomysł organizacji święta zrodził się w Katalonii. W 1926 roku wystąpił z nim wydawca, Vicente Clavel Andrés.

Michał Świgoń

Magdalena Heruday-Kiełczewska

Listy z Francji (6): Barcelona ’82: „Solidarność” na mundialu

Świadkowie meczu Polska – ZSRR, jaki rozegrał się w drugiej rundzie Mistrzostw Świata w Barcelonie w 1982 roku, mówili, że przez kilka minut gra na boisku zamarła. Wszystkie oczy były zwrócone w kierunku biało-czerwonego transparentu ustawionego za jedną z bramek.

Tadeusz Miłkowski, Paweł Machcewicz - „Historia Hiszpanii” – recenzja i ocena

Praca jest typową syntezą historii państwa ze stajni wrocławskiego Ossolineum. Znam zwolenników tejże serii – do których i ja należę – oraz jej przeciwników. Zaznaczę więc tylko, że jest to świetna lektura, gdy chcemy wstępnie się zapoznać z interesującym nas tematem, by potem stopniowo poszerzać pole swych badań.

Leszek Molendowski

Reportaże/relacje

Portugalia mniej znana (I). Wielka historia małej Evory

Portugalia jest dla nas takim krajem „trochę”- trochę jak Hiszpania, trochę jak Francja, trochę nie bardzo wiadomo, jaka ta Portugalia jest. Głównym celem „pielgrzymek” turystów jest mekka windserfingowców, czyli wspaniałe wybrzeża Oceanu Atlantyckiego, oraz stolica - Lizbona. Jednak - jak to zwykle bywa - to, co najciekawsze, leży głębiej.

Marta Jaworska

Michał Krzywicki – „Psalmodia” – recenzja i ocena

Czytając reklamę książki można było sobie obiecywać obraz pogańskiej Pomezanii widziany oczami hiszpańskiego rycerza. Rzeczywiście, znajdujemy go tutaj, ale jakby z krzywego zwierciadła.

Magdalena Heruday-Kiełczewska

Warren H. Carroll – „Ostatnia krucjata. Hiszpania 1936” – recenzja i ocena

Lubię małe książki. Nie tylko za to, że łatwo mieszczą się w plecaku czy kieszeni spodni, towarzysząc mi podczas dojazdów do pracy czy różnych wycieczek. Przede wszystkim, ich autorzy zazwyczaj nie tracą miejsca na rozległe wywody, tylko starają się jak najpełniej i najzwięźlej przedstawić i uzasadnić swoje stanowisko. Czasem jednak sytuacja wygląda zupełnie inaczej.

Łukasz Męczykowski

Reportaże/relacje

„Opowiem wam o muzyce baskijskiej…”

W piosenkach baskijskich wiele miejsca poświęca się pięknu języka i konieczności jego podtrzymywania. Potwierdza to przybyły do Polski Juan Carlos Subijana Beobide. Baskijski muzyk dodaje, że polityka go nie interesuje.

Karły na hiszpańskim dworze królewskim w epoce nowożytnej

Habsburgowie przez całe stulecia pozostali wierni tradycji trzymania karłów dworskich. Dwór hiszpański był tak zaludniony karłami, jak wcześniej dwór francuski Katarzyny Medycejskiej. Na XVI i XVII-wiecznym dworze w Eskurialu, Aranjuez, Parado czy Sewilli można było spotkać karły i błazny w otoczeniu króla. Były nimi karły przyboczne dzieci królewskich, ale także karły w świcie królowej. Kształtne i inteligentne, jak również te pokraczne i budzące śmiech.

Jarosław Pietrzak

Reklamy

Kim Macquarrie – „Ostatnie dni Inków” (informacja)

Przez setki lat historia legendarnego inkaskiego miasta Vilcabamba kryła się w starych hiszpańskich kronikach. Wiekowe zapiski opowiadały o młodym inkaskim królu, Mancu Ince, który schronił się w amazońskiej dżungli, gdy Hiszpanie zawładnęli jego imperium. Manco stworzył partyzancką armię, która nękała najeźdźców przez 35 lat.

Reklama

Stephen O’Shea – „Morze wiary: islam i chrześcijaństwo w świecie śródziemnomorskim...” – recenzja i ocena

Są recenzje, do których podchodzi się z entuzjazmem i takie, za które zabiera się głównie z obowiązku. Po „Morzu wiary” Stephena O’Shea nie spodziewałem się wiele. Zapewne kolejna amatorska książka, zbierająca na trzystu stronach serię bitew mających ze sobą niewiele wspólnego i próbująca wyciągnąć od czytelników pieniądze dzięki popularnemu tematowi – myślałem. Nie mogłem się bardziej pomylić. W moje ręce trafiła jedna z najciekawszych, najbardziej wciągających pozycji, jakie czytałem w ostatnich miesiącach.

Kamil Janicki

Watykan w... Portugalii? Czy Pius XII rozważał przeniesienie Stolicy Apostolskiej?

Kontrowersje związane z możliwą beatyfikacją Piusa XII pobudzają kościelne (i nie tylko) badania biografii papieża czasów wojny. Nowy wątek pojawił się za sprawą niemieckiego jezuity Petera Gumpela. Odnalazł on dokumenty wskazujące, że papież przygotował na wypadek porwania go przez Niemców plan natychmiastowego przeniesienia Watykanu i wyboru nowej głowy Kościoła. Gdzie miałaby powstać nowa Stolica Apostolska? Zdaniem Gumpela prawdopodobnie w Portugalii.

Kamil Janicki

Ekspansja zaoceaniczna i jej skutki dla cywilizacji amerykańskiej

Morskie wyprawy poszerzyły granice intelektu oraz wyobraźni, wzbogacając tym samym zarówno życie umysłowe, jak i duchowe średniowiecznej Europy. Zarazem pociągnęły za sobą jednak wyniszczenie cywilizacji rdzennych Amerykanów i całkowicie odmieniły sytuację w Europie – tak w pozytywnym, jak i negatywnym sensie.

Alina Jamróz

Henry Kamen – „Imperium Hiszpańskie. Dzieje rozkwitu i upadku” – recenzja i ocena

Ostatnimi czasy modne są książki „dekonstrukcyjne” – autorzy, w swoim mniemaniu, biorą pod lupę jakąś popularną historię i obalają powszechną – ich zdaniem – a zarazem błędną jej interpretację. Książki o podtytułach „narodziny imperium” wzbudzają u mnie od pewnego czasu wątpliwości. Szczególnie, jeśli są drogie i wydane na dobrym papierze w twardej oprawie. Na szczęście podobne wątpliwości okazały się zupełnie bezpodstawne w przypadku książki Henry'ego Kamena.

Bartłomiej Czajka

Odkupuje nas tylko idea

Jakiś czas temu ukazała się w polskim przekładzie książka Nialla Fergusona _Imperium. Jak Wielka Brytania zbudowała nowoczesny świat._ Tytuł ten przypomina hasła z przełomu XIX i XX wieku, mające usprawiedliwić ekspansję mocarstw w bardziej egzotycznych rejonach świata. Posługiwano się jednakowoż innym eufemizmem. Mówiono o _niesieniu cywilizacji na barbarzyńskie tereny._

Przemysław Piotr Damski

Enigma pomogła Franco

W Hiszpanii odnaleziono 26 maszyn szyfrujących „Enigma”, które gen. Franco kupił od hitlerowskich Niemiec. Większość z nich jest sprawna do dzisiaj.

Churchill przekupywał generałów Franco

Hiszpański historyk twierdzi w opublikowanej niedawno książce, że Winston Churchill przeznaczył miliony dolarów na przekupienie generałów podległych hiszpańskiemu dyktatorowi. Miało to zapobiec przyłączeniu się Hiszpanii do państw Osi.

Opinie

Felieton: Ułamek szpinaku.

Wertując lekturę poświęconą algorytmom nagle zacząłem myśleć o jedzeniu. Myśl była tak natarczywa, że nie mogłem się skupić. Sięgnąłem zatem po swój ulubiony elementarz kucharski i zacząłem kartkować.

Wojciech Andryszek

Spadkobiercy templariuszy pozywają papieża

Działające w Hiszpanii Stowarzyszenie Najwyższego Zakonu Świątyni Chrystusa pozwało Benedykta XVI przed hiszpański sąd, żądając rehabilitacji ich zakonu.

Najstarsza kolonia Fenicjan w Hiszpanii?

Szkoła czy wykopaliska? Przed niecodzienną decyzją staną być może władze andaluzyjskiego miasta Chiclana.

W Kartagenie wydobyto rzymski statek

Statek, na którym przewożono towary dla mieszkańców Republiki Rzymskiej, został wydobyty na powierzchnię z dna zatoki w pobliżu Kartageny. Znalezisko pochodzi z I w. p.n.e, ale nie widać po nim niszczycielskiego działania czasu.

Paweł Rodak

Graffiti przykryło prehistoryczne malowidła

Trudno wprost uwierzyć w bezmyślność i idiotyzm hiszpańskich wandali. Pod swoimi bazgrołami na ścianach jaskini Cova de la Clau w Palma de Gandia przykryli liczące 8 tysięcy lat malowidła.

Paweł Rodak

Maria Rosa Menocal — „Ozdoba świata” – recenzja i ocena

Dawno temu, w połowie VIII wieku, pewien nieustraszony młody człowiek, Abd ar-Rahman, porzucił swój dom w Damaszku, bliskowschodnim centrum islamu, i wyruszył przez bezkresną pustynię Afryki Północnej w poszukiwaniu schronienia...

Michał Świgoń

Kolorowe obrazy w smutnej oprawie - recenzja i ocena strony internetowej

Salvador Dali był malarzem wybitnym i niewątpliwie bardzo wyrazistym. Ten wielki surrealista ma swoje miejsce w polskim Internecie, czy jednak przystoi ono tak wybitnej postaci?

Ireneusz Jesionek

Wydarzenia

Hiszpańskie nieme kino

Krakowskie Kino Pod Baranami zaprasza wszystkich miłośników kina na 9. Festiwal Filmu Niemego: Z milczącej Iberii.

Bożena Pierga

Lwy Al-Rassanu

„Lwy Al-Rassanu” to kolejne dzieło doskonałego Guy’a Gavriela Kay’a ukazujące nieprzeciętny dar i geniusz tego kanadyjskiego pisarza. Napisana niezwykle sugestywnym językiem, wciąga czytelnika w wyimaginowany świat Al-Rassanu powstały na kanwie upadku imperium Maurów.

Łukasz Przybyś

Volver - Almodovar powrócił

W Polsce jest jednym z najpopularniejszych europejskich reżyserów. Jego najnowszy film „Volver” bije u nas rekordy oglądalności. Dlaczego Polacy lubią chodzić na Almodovara? Na pewno nie dlatego, że jest poprawny politycznie i subtelny. W każdym razie nie był taki, aż do teraz.

Adam Pisarek

Ostatni neandertalczyk

Na Giblartarze odkryto ostatnie znane nam szczątki neandertalczyków. Dane zebrane podczas badań mogą przybliżyć datę wymarcia tego gatunku ludzi oraz przyczynę ich zagłady. (info: sciencemag.org)

Wawrzyniec Korzeń