I wojna światowa i dwudziestolecie międzywojenne

Anna Nowakowska-Wierzchoś

VI FSH: „Z głodu na ulice. Protesty i demonstracje kobiet w Polsce i w Europie w XX wieku”

3 marca 2010 roku o godz. 19.00 w klubie Powiększenie przy Nowym Świecie 27 w Warszawie, odbędzie się VI spotkanie Feministycznego Salonu Historycznego zatytułowane „Z głodu na ulice. Protesty i demonstracje kobiet w Polsce i w Europie w XX wieku”. Wezmą w nim udział dr Teresa Święćkowska oraz dr Marcin Zaremba.

Andrzej Dwojnych – „Endecja na Mazowszu Północnym a Kościół katolicki 1898 – 1939” – recenzja i ocena

Przez ostatni tydzień miałem niewątpliwą przyjemność przestudiować kawał dobrej publikacji stricte historycznej, dotyczącej historii i działalności Narodowej Demokracji oraz jej korelacji z Kościołem katolickim na Mazowszu Północnym. Autorem jest politolog i religioznawca, wykładowca prywatnej szkoły wyższej, ale też działacz polityczny dr Andrzej Dwojnych.

Leszek Molendowski

Berndt Rieger – „Odilo Globocnik. Twórca nazistowskich obozów śmierci” – recenzja i ocena

Nazwisko Odilo Globocnika przykładowej osobie zainteresowanej historią mówi raczej niewiele i nie ma w tym nic dziwnego. Trudno go szukać w podręcznikach historii, a jeśli już znajdziemy, to góra zdanie – dwa. Także w innych polskojęzycznych publikacjach można odnaleźć wyłącznie wiadomości zdawkowe i mało mówiące o tej postaci. Tymczasem „Globus”, jak go określano w kręgach partii nazistowskiej, jest jedną najważniejszych postaci odpowiedzialnych za Holokaust.

Leszek Molendowski

Powstanie i rozwój „Naprzodu” – organu prasowego PPSD

Dlaczego krakowscy socjaliści zdecydowali się stworzyć odrębne czasopismo? Czym się wyróżniało? Jak przebiegała jego ewolucja i co zmieniło się po zjednoczeniu ruchu robotniczego?

Daria Domarańczyk

Białoruś. Państwo bez narodu?

Jak kształtowała się białoruska historia i tożsamość na przestrzeni okresu radzieckiego? Czy pierwsze niepodległe państwo białoruskie, BRL, miało szansę przetrwać? A może to bolszewicy „ukształtowali” Białorusinów w procesie odgórnej białorutenizacji, tylko po to, by następnie ich zsowietyzować? Na te i wiele innych pytań odpowiada Roman Sidorski.

Roman Sidorski

Warren H. Carroll – „Ostatnia krucjata. Hiszpania 1936” – recenzja i ocena

Lubię małe książki. Nie tylko za to, że łatwo mieszczą się w plecaku czy kieszeni spodni, towarzysząc mi podczas dojazdów do pracy czy różnych wycieczek. Przede wszystkim, ich autorzy zazwyczaj nie tracą miejsca na rozległe wywody, tylko starają się jak najpełniej i najzwięźlej przedstawić i uzasadnić swoje stanowisko. Czasem jednak sytuacja wygląda zupełnie inaczej.

Łukasz Męczykowski

Grażyna Latos , Mat. pras.

„Szalone lata 20-te!”. Zabawa w historycznych klimatach w Warszawie

_Zanurz się w klimacie dwudziestolecia międzywojennego, poczuj euforię wolności, entuzjazm, wyzwolenie! Rewolucja w modzie, twórcza ekspresja Coco Chanel ogarnia cały świat! Ruch, pęd, maszyny, miasto! Europę opanowało tango, pojawiły się nowe, dynamiczne tańce jak fokstrot! W polskiej piosence królują Hanka Ordonówna, Mieczysław Fogg, Jan Kiepura!_

Gdynia: urodziny morskiej stolicy Polski

10 lutego 1926 r. Gdynia otrzymała prawa miejskie.

Zaślubiny Polski z morzem – rocznica

10 lutego 1920 r. w Pucku miały miejsce symboliczne zaślubiny Polski z morzem.

Karol Popiel – „Generał Sikorski w mojej pamięci” – recenzja i ocena

Każdy naród ma swoich bohaterów – odważnych żołnierzy, sprytnych dyplomatów czy zdolnych przemysłowców. W polskiej historii najwięcej mamy tych pierwszych. Jednak losy niektórych z nich, mimo upływu czasu, wywołują niekończące się kontrowersje. Taką postacią jest generał Władysław Sikorski.

Łukasz Męczykowski

„Państwo i społeczeństwo. Szkice z historii religii, socjologii i polityki” (nr 1/2009) – recenzja i ocena

Krakowska Akademia im. F. Modrzewskiego, mimo że istnieje od 10 lat, nie zdobyła dotąd szczególnej renomy jako placówka naukowa i badawcza, porównywalnej choćby z Akademią Humanistyczną w Pułtusku. Studenci innych krakowskich uczelni wciąż mają w zwyczaju prześmiewczo tłumaczyć dawną nazwę uczelni (Krakowska Szkoła Wyższa, KSW) jako: „Kup Sobie Wykształcenie”. Na ile takie podejście odpowiada rzeczywistości? Aby to sprawdzić, sięgnąłem po ostatni numer jednego z periodyków naukowych wydawanych przez Akademię.

„Wysiedlenia, wypędzenia i ucieczki 1930–1959. Atlas ziem Polski” – recenzja i ocena

Przemieszczenia ludności, jakie dokonały się na ziemiach polskich (w granicach przed i powojennych) to temat budzący stale zainteresowanie mediów oraz wiele emocji i kontrowersji. Prezentowany atlas w przystępny sposób prezentuje całą tę skomplikowaną problematykę.

Roman Sidorski

OUN i UPA bojownikami o wolność Ukrainy

W specjalnym dekrecie prezydenta Ukrainy uznano zasługi organizacji nacjonalistycznych, ale także szerokiego spektrum ukraińskich ugrupowań politycznych i wojskowych.

Aleksandra Zaprutko

Dzisiaj 74. rocznica podpisania umowy na budowę OORP „Orzeł” i „Sęp”

29 stycznia 1936 r. w Hadze parafowano dokument zakładający budowę dwóch okrętów podwodnych dla Marynarki Wojennej. Ze strony polskiej umowę podpisał szef KMW Jerzy Świrski a w imieniu strony holenderskiej inż. H.C. Wesseling.

Marcin Urynowicz – „Adam Czerniaków 1880-1942. Prezes getta warszawskiego” – recenzja i ocena

„Śmierć Czerniakowa była nie w porządku – należało umrzeć z fajerwerkiem. Należało umrzeć, wezwawszy przedtem ludzi do walki. On jednak nie powiedział mieszkańcom getta, dlaczego to robi, i jaki koniec im zgotowali Niemcy. Właściwie tylko o to mam do niego pretensję.” (Marek Edelman)

Anna Magdzińska

Anna Nowakowska-Wierzchoś – „Wanda Gertz. Opowieść o kobiecie żołnierzu” – recenzja i ocena

Od walki w męskim przebraniu w I wojnie światowej i służby frontowej w 1920 roku, przez cywilną służbę ojczyźnie w międzywojniu, działalność konspiracyjną podczas II wojny światowej po działalność emigracyjną. Publicystka „Histmaga” "Anna Nowakowska-Wierzchoś":http://histmag.org/?author=25 odtwarza losy jednej z zapomnianych bohaterek XX wieku.

Iwona Dadej

Jarosław Hrycak, Iza Chruślińska – „Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej” – recenzja i ocena

Wieść o ukazaniu się książki będącej efektem rozmów Izy Chruślińskiej z Jarosławem Hrycakiem natychmiast wzbudziła moje zainteresowanie. Przed oczyma stanęły mi obrazy z wykładu prof. Hrycaka wygłoszonego prawie 7 lat temu w Lubline na auli Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UMCS. Wówczas efektem była burza pytań, a młodzi słuchacze Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów żywo dyskutowali między sobą o Ukrainie.

Dariusz Wierzchoś

Opinie

Amerykański antysemityzm. Nierozliczone dziedzictwo

Niemcy od kilkudziesięciu lat stawiają czoła antysemityzmowi i wymierzonym w Żydów zbrodniom lat 30. i 40. Do mniejszego stopnia problem antysemityzmu dostrzeżono również w Austrii. Za krzywdy, których doznali Żydzi ze strony chrześcijan przepraszał także papież Jan Paweł II. Z własnym antysemityzmem nigdy nie rozliczyli się natomiast Amerykanie. Zdaniem Stephena A. Allena najwyższy czas to zrobić.

Stephen A. Allen

Geneza powstania lotniska w Gdańsku Rębiechowie. Cz. I: Historia portu Gdańsk Wrzeszcz

Gdańskie lotnisko we Wrzeszczu funkcjonowało w latach 1910–1974. Powstało na terenach wcześniej pełniących rolę pruskiego poligonu, by po sześciu dekadach zniknąć pod naporem rozrastającego się miasta i utrudnień wynikających ze złej lokalizacji i trudnych warunków pogodowych. Dopiero rezygnacja z jego użytkowania otworzyła drogę do budowy portu lotniczego w Gdańsku Rębiechowie.

Alicja Młyńska

III rząd Wincentego Witosa (cz. 2)

Czy Witos był „reakcyjnym faszystą” czy raczej mężem stanu, gotowym poprowadzić naród w ciężkich chwilach dzięki swym „mocnym nerwom i tęgiej głowie”? Sformowanie jego trzeciego rządu i przyczyny zamachu majowego omawia Rafał Jaźwiński.

Rafał Jaźwiński

O Wandzie Gertz w Krakowie. Relacja ze spotkania organizowanego przez „Histmag.org”

Wczoraj w Krakowie odbyło się spotkanie z "Anną Nowakowską-Wierzchoś":http://histmag.org/?author=25 – stałą publicystką „Histmaga” i autorką opublikowanej zaledwie kilka tygodni temu książki „Wanda Gertz. Opowieść o kobiecie żołnierzu”.

„Hołodomor” w Wielkiej Brytanii. Prezentacja dzienników Johnsa

Jak donosi „Radia Swoboda”, w Wielkiej Brytanii po raz pierwszy zaprezentowano publicznie oryginały dzienników Garetha Johnsa – dziennikarza, który w 1933 roku przebywał na terenie Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

Dariusz Wierzchoś

Mario R. Dederichs – „Heydrich. Twarz zła” – recenzja i ocena

Na ekranie telewizora widzę jadący po ulicy czarny kabriolet z odsłoniętym dachem. Z tyłu siedzi wygodnie rozparty oficer SS. Samochód skręca w przecznicę, mija go czerwony tramwaj i nagle na ulicę wyskakuje mężczyzna w kaszkiecie i jasnym prochowcu. Wyszarpuje spod płaszcza pistolet maszynowy i kieruje go w stronę hamującego pojazdu. Tyle jako paroletni chłopiec zapamiętałem z filmowej rekonstrukcji najśmielszego wyczynu czeskiego podziemia. Od tamtego czasu dowiedziałem się znacznie więcej o „głównej osobie dramatu”, niemniej jednak dopiero teraz w moje ręce trafiła książka „Heydrich. Twarz zła”.

Mateusz Bętkowski

Krzysztof Jaworski – „Dandys. Słowo o Brunonie Jasieńskim” – recenzja i ocena

Jasieński przez całe dziesięciolecia nie miał szczęścia do biografów. A podobno nie ma nic gorszego jak napisanie nudnej książki o fascynującym życiu… Przełom nastąpił dopiero wraz z upadkiem PRL-u i otwarciem sowieckich archiwów.

Mieszko Banasiak

W cieniu dwóch postaci... Dyskusja pt. „Wizje niepodległości: Roman Dmowski kontra Józef Piłsudski”

Trzeciego dnia Targów Książki Historycznej odbyła się również dyskusja organizowana przez Muzeum Historii Polski zatytułowana _Wizje niepodległości: Roman Dmowski kontra Józef Piłsudski_. W panelu, prowadzonym przez prof. Michała Kopczyńskiego (MHP) wzięli udział profesorowie Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego: Andrzej Chojnowski i Tomasz Nałęcz.

Tomasz Leszkowicz

Z modą przez XX wiek. Wystawa w Łodzi

Jakie sukienki nosiły nasze prababcie? Jak wyglądał męski melonik z początków XX wieku? W co można było zaopatrzyć się w sklepie z konfekcją odzieżową w latach 30.? Jak zmieniały się trendy w modzie w minionym stuleciu i jak wiele inspiracji czerpią z nich dzisiejsi projektanci mody? Dla wszystkich zainteresowanych historią mody Muzeum Włókiennictwa w Łodzi przygotowało atrakcyjną wystawę.

Katarzyna Nowak

Jak drut kolczasty zmienił historię świata? Spotkanie z prof. Michałem Kopczyńskim

Trzeciego dnia "Targów Książki Historycznej":http://histmag.org/?id=3608 z inicjatywy Oficyny Wydawniczej „Mówią Wieki” zorganizowano spotkanie poświęcone jednej z najnowszych książek wydanych przez to wydawnictwo. Opowiada ona o rewolucji, która nie miała wymiaru militarno-politycznego, sprawiła jednak, że dziś żyjemy średnio 40 lat dłużej niż dwa wieki temu.

Tomasz Leszkowicz

Niemcy: sprzedano limuzynę Hitlera

We wtorek niemieckie media poinformowały, że anonimowy rosyjski miliarder kupił osobisty samochód Hitlera, Mercedes 770K. Aby zrealizować transakcję, w której pośredniczył dealer samochodowy Michael Frȍhlich, kupujący miał przylecieć do Niemiec prywatnym odrzutowcem. Nie jest znana dokładna kwota jaką zapłacił on za limuzynę należącą niegdyś do dyktatora III Rzeszy. Prawdopodobnie oscyluje ona między 4 a 10 milionami euro. Na taką kwotę pojazd wycenili rzeczoznawcy.

Damian Szymczak – „Między Habsburgami a Hohenzollernami” – recenzja i ocena

11 listopada minęła kolejna hucznie obchodzona rocznica odzyskania przez Polaków i państwo polskie niepodległości. Data ta jest jednak umowna i to w stopniu nieporównywalnym z innymi datami w dziejach narodu i państwowości polskiej. Przekonanie to pogłębia się jeszcze bardziej po przeczytaniu książki, która świetnie trafią w tę rocznicę. Chodzi o _Między Habsburgami a Hohenzollernami. Rywalizacja niemiecko-austro-węgierska w okresie I wojny światowej a odbudowa państwa polskiego_ autorstwa poznańskiego historyka dr Damiana Szymczaka.

Leszek Molendowski

Okazja: Mózg i krew Mussoliniego… na ebay.com

W piątek na aukcji internetowej anonimowy użytkownik wystawił na sprzedaż krew i kawałki mózgu Benito Mussoliniego. Cena początkowa nietypowej „pamiątki” po duce wyniosła 15 tysięcy euro (22 tysiące dolarów).

„Radni żydowscy w samorządach miejskich Drugiej Rzeczypospolitej Polskiej”. Relacja z konferencji

Niestety już za nami, chyba pierwsza tego typu, międzynarodowa konferencja historyczna w Rzeszowie. Miejscem obrad była Sala Sesyjna rzeszowskiego Ratusza. Temat i cel Konferencji, to wymiana ustaleń badawczych wokół zagadnienia, jakim jest obraz działalności przedstawicieli społeczności żydowskiej w Radach Miejskich i samorządzie terytorialnym Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939).

Ireneusz E. Thomas

„Aurora” do muzeum

Po imprezie na pokładzie „Aurory” legendarny krążownik trafi do muzeum. Taką decyzję podjęto po czerwcowych ekscesach, kiedy to rosyjscy milionerzy urządzili tam huczną zabawę. Tańce, śpiewy i picie na umór to powody, przez które okręt przestanie być jednostką Marynarki Wojennej.

Katarzyna Nowak

L. Potykanowicz-Suda, M. Westphal – „Śladami ludzi morza. Jan Stankiewicz – kapitan żeglugi...” – recenzja i ocena

Trzej bracia Stankiewiczowie poświęcili się pracy na morzu. Spośród nich drugą wojnę światową przeżył jedynie najstarszy, Jan. I to właśnie o jego losach traktuje recenzowana praca.

Polscy lekarze Żydzi w XIX i XX wieku - konferencja w Warszawie

W czwartek 19 listopada o godzinie 09.30 w Warszawie rozpocznie się konferencja zorganizowana przez Żydowski Instytut Historyczny oraz Instytut Historii Nauki PAN pt. „Polscy lekarze Żydzi w XIX i XX wieku: w 160. rocznicę urodzin Zygmunta Kramsztyka”. Sesja poświęcona będzie postaci Zygmunta Kramsztyka oraz udziałowi lekarzy Żydów w tworzeniu warszawskiego środowiska lekarskiego.

Kino kresowe w Warszawie: „Nie tylko Orlęta… Obrona Lwowa w 1918 roku”

We wtorek 17 listopada o godzinie 18:00 w Warszawie, w ramach Dni Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, odbędzie się projekcja filmów dokumentalnych poświęconych polsko-ukraińskiemu konfliktowi o Lwów i burzliwym losom Cmentarza Obrońców Lwowa. Przed pokazem koordynator programu Warszawska Inicjatywa Kresowa, Tomasz Kuba Kozłowski, opowie o sytuacji we Lwowie w listopadzie 1918 roku.

O Wandzie Gertz w cyklu spotkań „Historia z innej strony” organizowanych przez „Histmag.org”

8 grudnia (wtorek) o godzinie 18:00 odbędzie się kolejne spotkanie z cyklu organizowanego wspólnie przez „Histmag.org” i Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie. Gościem będzie Anna Nowakowska-Wierzchoś, autorka właśnie opublikowanej książki „Wanda Gertz. Opowieść o kobiecie żołnierzu”.

Jan Szczepkowski – w służbie sztuce i ojczyźnie

Od 11 listopada do 29 stycznia 2010 w Muzeum Niepodległości w Warszawie oglądać będzie można wystawę prezentującą postać i twórczość jednego z najbardziej cenionych rzeźbiarzy okresu międzywojennego, który po II wojnie światowej brał udział w rekonstrukcji warszawskich zabytków (m.in. Pomnika Adama Mickiewicza przy Krakowskim Przedmieściu): „Jan Szczepkowski (1878-1964) – w służbie sztuce, w służbie Ojczyźnie”.

Wywiady

Niezwykły mit zwycięstwa. Rozmowa z prof. dr. hab. Stanisławem Nicieją

Cmentarz Łyczakowski to jeden z symboli, stale obecnych w świadomości Polaków. Przypomnienie go Polakom, a także doprowadzenie do odbudowy Cmentarza Orląt to w bardzo dużym stopniu zasługa prof. Stanisława Nicieji. Na 13. Targach Książki w Krakowie rozmawiałem z nim o słynnym cmentarzu, obronie Lwowa i jego nowej książce – „Lwowskich Orlętach” wydanych przez oficynę Iskry.

Dni Niepodległości 2009 w Muzeum Niepodległości w Warszawie

Od 7 do 11 listopada w Muzeum Niepodległości w Warszawie odbywać się będą koncerty, spektakle, projekcje filmów, prezentacje książek oraz inne imprezy upamiętniające odzyskanie przez Polskę niepodległości.

Spacer po Cmentarzu Łyczakowskim

Podczas pobytu we Lwowie warto wybrać się na cmentarz Łyczakowski, jeden z najstarszych tzw. cmentarzy podmiejskich w Europie. Można go nazwać parkiem a zarazem wielkim „muzeum sztuki”. Cmentarz jest miejscem spoczynku wielu zasłużonych Polaków, a w połączeniu z Cmentarzem Orląt Lwowskich – symbolem bohaterstwa żołnierza polskiego – jednym z najważniejszych polskich miejsc pamięci na Ukrainie.

W Warszawie o stosunkach polsko-japońskich

W dniach 3-5 listopada w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego odbędą się III Dni Japonii na UW. Okazją do zorganizowania imprezy jest 90. rocznica nawiązania stosunków między Rzeczpospolitą Polską a Cesarstwem Japonii.

Tomasz Leszkowicz

Janusz Spyra – „Żydowskie gminy wyznaniowe na Śląsku Austriackim (1742-1918)” – recenzja i ocena

Niedawno nakładem Muzeum Śląskiego w Katowicach ukazała się książka „Żydowskie gminy wyznaniowe na Śląsku Austriackim (1742-1918)” autorstwa Janusza Spyry. Znaczenie tej publikacji dla historiografii regionalnej nie ulega wątpliwości, ale można ją polecić nie tylko osobom zainteresowanym tym skrawkiem Śląska.

Michael Morys-Twarowski

Marcin Wroński – „Komisarz Maciejewski. Morderstwo pod cenzurą” – recenzja i ocena

Z prozą Marcina Wrońskiego zacząłem się zapoznawać w kolejności sprzecznej z elementarną logiką. "Rok temu sięgnąłem po jego najnowszą powieść – „Kino Venus”":http://histmag.org/?id=2159. Zrobiła na mnie tak wielkie wrażenie, że gdy tylko trafiła się okazja, wziąłem w swoje ręce także pierwszy tom poświęcony komisarzowi Maciejewskiemu – wydane w 2007 roku „Morderstwo pod cenzurą”.

Mussolini pracował dla brytyjskiego wywiadu

Brytyjski dziennik „The Guardian” poinformował, że w czasie I wojny światowej Benito Mussolini, wówczas redaktor naczelny gazety „Il Popolo d’Italia”, pracował dla brytyjskiego wywiadu MI5.

Promocja książki „Obywatel Jidyszlandu. Rzecz o żydowskich komunistach w Polsce”

W czwartek 15 października o godzinie 18:00 w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie odbędzie się spotkanie z Joanną Nalewajko-Kulikov - autorką książki „Obywatel Jidyszlandu. Rzecz o żydowskich komunistach w Polsce”. Gościem honorowym spotkania będzie syn głównego bohatera książki Leon Sfard.

„Polacy i Litwini, spadkobiercy wspólnej historii”. Wykład prof. Aleksandravičiusa

W środę 14 października o godzinie 17:00 w Zamku Królewskim w Warszawie, w ramach cyklu „Polacy i Litwini, spadkobiercy wspólnej historii. Spróbujmy się lepiej zrozumieć” odbędzie się wykład poświęcony okresowi kształtowania się nowoczesnych świadomości narodowych. Prof. dr Egidijus Aleksandravičius (Uniwersytet im. Witolda Wielkiego/Kowno) wygłosi referat „Nierozpoznany Antanas Baranauskas: jeszcze jedna utopia litewskiego odrodzenia na przełomie XIX i XX w.” a doc. dr Andrzej Pukszto (Uniwersytet im. Witolda Wielkiego/Kowno) „Litewskie drogi do niepodległości: od Auszry do Aktu 16 Lutego 1918 roku”.

Opinie

Armenia i Turcja doszły do porozumienia. Czy aby na pewno?

Media, szczególnie zachodnie, bo polskie sprawę raczej zignorowały, doniosły wczoraj o podpisaniu przez ministrów spraw zagranicznych Turcji (Ahmet Davutoğlu) i Armenii (Edward Nalbandian) negocjowanego od wielu miesięcy porozumienia, mającego doprowadzić do ponownego nawiązania stosunków dyplomatycznych, otwarcia granicy i rozwikłania historycznego sporu. Czy słusznie obwieszczono triumf?

Rafał Geremek – „Ziemia zwana obiecaną. Opowieści o żydowskiej Łodzi” – recenzja i ocena

_O historii powinni pisać zawodowi historycy._ Takie przekonanie jest wciąż w Polsce bardzo popularne. Nowa książka Rafała Geremka to dobry przykład, że w roli popularyzatorów wiedzy historycznej doskonale sprawdzają się także dziennikarze. I to nie tylko "brytyjscy":http://histmag.org/?id=3023 czy "kanadyjscy":http://histmag.org/?id=2732, ale też polscy.

Północna Ściana / Nordwand (reż. Philipp Stölzl) – recenzja i ocena filmu

_Kiedy jesteś na dole u podnóża ściany... i spoglądasz do góry, zadajesz sobie pytanie: Jak ktoś się może tam wspiąć? Dlaczego w ogóle ktoś tam chce się wspiąć? Ale kilka godzin później, kiedy stoisz na szczycie, spoglądasz na dół, zapominasz o wszystkim... Z wyjątkiem osoby, której przysięgłeś... że do niej wrócisz._ Takimi słowami w dzienniku przedstawia swoją pasję Toni Kurz, główny bohater przeniesionej na kinowe ekrany historii próby zdobycia w 1936 roku północnej ściany Eigeru, góry-legendy dla wspinaczy.

Michał Świętoniowski

Historia Sopotu. Część II: lata 1914-1945

W okresie międzywojennym Sopot nadal odgrywał rolę prestiżowego ośrodka turystycznego, wchodząc w skład Wolnego Miasta Gdańska. Poziom życia i zakres oferowanych kuracjuszom rozrywek rosły aż do wybuchu II wojny światowej.

Piotr Pelczar

Zbiórka pamiątek po Wandzie Modlibowskiej – apel do Czytelników „Histmaga”

W setną rocznicę urodzin Wandy Modlibowskiej mieszkańcy jej rodzinnej wsi – Czachorowa w powiecie gostyńskim – przygotowują wystawę związanych z nią pamiątek i fotografii. Wszystkie osoby posiadające takie materiały proszone są o kontakt.

Mentor, protoplasta? Kilka słów o Aleksandrze Margolisie, teściu Marka Edelmana

Marek Edelman był nie tylko powstańcem, a później opozycjonistą, ale też lekarzem, odznaczającym się niezwykłą etyką pracy i zaangażowaniem. Od 1972 roku był ordynatorem oddziału intensywnej terapii łódzkiego Szpitala im. Nikołaja Pirogowa. Mało kto dzisiaj pamięta o innym lekarzu, który z równą pasją poświęcił swoje życie opiece nad chorymi, po czym zginął z rąk hitlerowców, nie chcąc opuścić swoich pacjentów. Marek Edelman był jego zięciem.

„Mein Kampf” w formie komiksu hitem wydawniczym w Japonii

Na oryginalny pomysł wpadło przed rokiem tokijskie wydawnictwo „East Press” zdecydowało się ono wydać „Mein Kampf” autorstwa Adolfa Hitlera (po japońsku: „Toso Waga”) w wersji rysunkowej. Edycja ta stanowi część serii komiksów, których głównym celem, w zamierzeniu autorów, jest szeroko pojęta popularyzacja historii. Krok ten był, jak się dzisiaj okazuje… istnym strzałem w dziesiątkę.

L. Adamczewski, P. Piątkiewicz – „Podziemny skarbiec Rzeszy” – recenzja i ocena

Bycie historykiem zabija przyjemność płynącą z czytania niektórych książek. Sensacyjne opowieści o zdarzeniach „najstraszniejszych”, „najbardziej tajemniczych” i „najniezwyklejszych” tracą większość uroku, jeśli zestawić je z naukowymi metodami analizy źródeł i faktów. Nic więc chyba dziwnego w tym, że do książek o wszelkich tajemnicach podchodzę sceptycznie.

„Dwie wojny września. IV rozbiór Polski”. Relacja z sesji naukowej

Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego w swych dziejach przeżył już niejedną konferencję, inaugurację, wykład naukowy. Mało jednak było wydarzeń, które skupiłyby tak liczną grupę słuchaczy co wczorajsza konferencja, zorganizowana w 70. rocznicę kapitulacji Warszawy. Sesja naukowa odbywająca się pod honorowym patronatem Biura Bezpieczeństwa Narodowego i dzięki życzliwej pomocy Narodowego Centrum Kultury, łódzkiego oddziału IPN oraz Łódzkiej Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Barka” okazała się sukcesem w dziedzinie popularyzacji rodzimych dziejów. Na czym ten sukces polegał?

Jarosław Pietrzak

Wielki przyjaciel Polski? Nuncjatura Achillesa Ratti w latach 1918–1921 (cz. II)

O Achillesie Rattim mówimy zwykle jako o bohaterskim nuncjuszu, który nie opuścił Warszawy w momencie jej zagrożenia przez hordy bolszewickie w 1920 roku lub jako o późniejszym papieżu Piusie XI. Czy był, jak zwykło się twierdzić, wielkim przyjacielem Polaków? A może raczej nieodpowiedzialnym, upolitycznionym imperialistą, jak przedstawił go Jarosław Jurkiewicz?

Jarosław Pietrzak

Kampania w niemieckiej Afryce Południowo – Zachodniej 1914-1915 (cz. III)

Niemcy, zepchnięci na północ Namibii, stracili kontrolę nad większością obszaru kolonii. Cel afrykanerskiej operacji uzgodniony z Brytyjczykami został wypełniony, do czego w dużej mierze przyczyniła się sprawna organizacja kampanii. Niemcy nawet wtedy nie zmienili swojej taktyki, dalej się wycofując – aż do momentu kapitulacji. Przegrali w starciu z pozbawioną dyscypliny armią farmerów, którzy nawet nie nosili mundurów...

Paweł Brudek

Opinie

II RP = III Rzesza? Niall Ferguson i historia kontrafaktyczna

Wielki kryzys ekonomiczny, kryzys demokracji, Hitler, Mussolini, wybuch drugiej wojny światowej. Oto powszechne skojarzenia z dwudziestoleciem międzywojennym. Ten okres to też narodziny systemów totalitarnych i – czasem trudnych dla przeciętnego człowieka do odróżnienia od tychże – autorytarnych. Wydawać by się wszelako mogło, iż profesor historii nie powinien mieć trudności z dostrzeżeniem różnic pomiędzy systemem polityczno-prawnym II Rzeczypospolitej a tym III Rzeszy. Jednak ma. Może to historia wirtualna?

Przemysław Piotr Damski