Ameryka Północna

Zakład Fikcyjnej Archeologii. Co o nas kiedyś pomyślą badacze?

Pokiereszowany fragment logo znanej firmy meblarskiej wisi na suficie. Obok podpis: „I poł. XXI w., styl skandynawski, znaleziono w okolicach Greenpoint”. Oto Zakład Fikcyjnej Archeologii.

Wywiady

Temat drugiej wojny światowej ciągle nie jest zakończony

Do Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego trafią dokumenty z Instytutu Hoovera w Stanford, dotyczące ofiar okupacji sowieckiej z lat 1939-1941. Z doktorem Maciejem Siekierskim, archiwistą i opiekunem Kolekcji Europejskiej tej instytucji, rozmawia Bartosz Bolesławski.

Bartosz Bolesławski

Marek Teler , Michał Rogalski

Alaska, czyli rosyjska Ameryka

Alaska to największy stan USA. Nie zawsze jednak należała do Stanów. Od początku XVII wieku imperium rosyjskie stale zajmowało nowe terytoria. Gdzie stanął rosyjski żołnierz, tam po wsze czasy miała już być Rosja. Ale zdarzył się zupełnie niezwykły wyjątek od tej reguły: Rosja sprzedała Alaskę rządowi w Waszyngtonie. Dlaczego?

Andrzej Andrusiewicz

Multimedia

Co mówią o nas bohaterowie popkultury? audio

Robin Hood, Rambo, Marty McFly – co łączy tych bohaterów filmów, które wciąż z przyjemnością oglądamy? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Michałem Rogalskim, autorem e-booka „Bohaterowie popkultury: od Robin Hooda do Rambo”.

Lemmy Kilmister, David Bowie: żywoty równoległe

Lemmy Kilmister, lider Motörhead zmarł rok temu. Dwa tygodnie później odszedł David Bowie. Postaci te łączą nie tylko daty zgonu, ale i daty narodzin – Bowie był od Lemmy’ego młodszy o 381 dni. Choć Kilmister sprzedał mniej płyt, to obaj stali się ikonami popkultury. I choć byli postaciami tak różnymi, to ich życiorysy są niewątpliwie dobrym punktem wyjścia dla opowieści o jednej z najbardziej dynamicznych epok w historii muzyki.

Michał Rogalski

CIA ujawnia kolekcję historycznych map!

Strategiczne mapy, opracowywane przez CIA od lat 40., były skrzętnie ukrywane przed wzrokiem postronnych obserwatorów. Aż do teraz.

1968: wojna w Wietnamie

W końcu lat 60. ważyły się szale zwycięstwa wojny w Wietnamie. Choć Amerykanie byli coraz silniejsi, zwycięstwo coraz bardziej wymykało im się z rąk...

Przemysław Benken

Najwybitniejsi prezydenci USA w XX wieku – ranking czytelników Histmag.org

Po wyborach prezydenckich w USA zapytaliśmy naszych czytelników o to, kto ich zdaniem był najlepszym prezydentem Stanów Zjednoczonych w dwudziestym wieku. Kto cieszył się największym poparciem?

Tomasz Leszkowicz

Przełęcz ocalonych – reż. Mel Gibson – recenzja i ocena filmu

Mel Gibson postanowił ponownie sięgnąć po temat związany z religią i stworzyć film o sile wiary. „Przełęcz ocalonych” opowiada o sanitariuszu, który w pojedynkę ocalił 75 rannych w czasie bitwy o Okinawę. Czy udało mu się sprostać zadaniu?

Agnieszka Woch

Czy Amerykę odkryli Chińczycy?

Amerykę odkrył Kolumb, ale przed nim docierali do Nowego Świata wikingowie. Okazuje się jednak, że skandynawscy żeglarze też mogli mieć poprzedników. Mają tego dowodzić znaki pisma wyryte na skałach w różnych stanach USA, które ich odkrywca, John Ruskamp, identyfikuje jako inskrypcje starochińskie.

Tadeusz Oszubski

Opinie

Wybory w USA: wola elektoratu czy wola elektorów?

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych kolejny raz wiązały się dla Amerykanów i ludzi zamieszkałych w innych krajach z szeregiem emocji. Kolejny raz słyszeliśmy o tajemniczych elektorach. Kolejny raz zdarza się też, że kandydat, który otrzymał więcej głosów nie zostanie prezydentem.

Przemysław Piotr Damski

Kontrowersyjny Biały Dom. Amerykańscy prezydenci: osobliwe przypadki

Najczarniejszy sen amerykańskich demokratów stał się rzeczywistością. Donald Trump został 45. prezydentem Stanów Zjednoczonych. Stał się on uosobieniem prezydenckiego szaleństwa i przypadkiem nadzwyczaj osobliwym… Rzecz w tym, że nie jest w tym pierwszy…

Marcin Sałański

Churchill też dostał literackiego Nobla. Jak Bob Dylan stał się laureatem najważniejszej nagrody w świecie książki

Tegoroczna decyzja komisji noblowskiej wzbudziła największe kontrowersje od lat. Laureatem literackiej Nagrody Nobla został muzyk Bob Dylan. Jak wyglądała jego droga do sukcesu?

Agnieszka Woch

Ludwig von Mises: współczesny człowiek renesansu

29 września 1881 roku urodził się Ludwig von Mises – człowiek, który jak mało kto zaakcentował potrzebę ludzkiej wolności w dobie totalitaryzmów XX wieku.

Szymon Antosik

Wiktor But. Polowanie na Handlarza Śmierci

W 2001 roku Bank Światowy uznał, że zaledwie 9 spośród 53 krajów Afryki można uznać za stabilne państwa. Chaos na Czarnym Lądzie, a także w innych częściach świata, doskonale potrafił wykorzystać Wiktor But, międzynarodowy handlarz bronią. Jego dobra passa musiała się jednak kiedyś skończyć.

Szymon Koziatek

Jak Muppety podbiły telewizję (i serca publiczności)

Są dwie książki, bez których Muppety nigdy by nie powstały: „The Puppet Theatre Handbook” oraz „My profession”. Ta pierwsza była podręcznikiem dla osób tworzących teatry lalkowe; ta druga - autobiografią lalkarza Siergieja Władymirowicza Obrazcowa.

Agata Łysakowska-Trzoss

Odnaleziono statek Franklina zakonserwowany w arktycznej zmarzlinie

Takie odkrycia nie zdarzają się zbyt często. Według słów jednego z członków ekspedycji, HMS „Terror” zachował się w tak dobry stanie, że gdyby go wyciągnąć z powrotem na powierzchnię wody, prawdopodobnie nadal mógłby pływać.

Szymon Antosik

Oriana Fallaci - „Wściekłość i duma” – recenzja i ocena

Jak po piętnastu latach czytać „Wściekłość i dumę”? Jako polityczny pamflet? Głos „wołającej na puszczy”? Kazanie?

Łukasz Ścisłowicz

6 tysięcy XIX-wiecznych książek dla dzieci dostępnych online

Bajki, książki podróżnicze, podręczniki, literatura religijna – wszystko to internauci mogą znaleźć w opublikowanym niedawno w sieci repozytorium XIX-wiecznych książek dla dzieci w języku angielskim.

Mikołaj Kwiatkowski

Pośmiertne życie wraku lotniskowca

22 sierpnia rozpoczęły się badania wraku amerykańskiego lekkiego lotniskowca USS „Independence”. Oceanolodzy chcą zbadać przede wszystkim zniszczenia wywołane przez ładunki atomowe.

Mikołaj Kwiatkowski

Polka w Hollywood. Janina Smolińska i amerykański sen

Niewielu jest Polaków, którzy osiągnęli ogromne sukcesy w Hollywood. W dwudziestoleciu międzywojennym było ich kilku. Historia Janiny Smolińskiej, która próbowała wtedy zawojować wytwórnie filmowe Los Angeles, pokazuje przy tym, że amerykański sen może zakończyć się równie prędko, jak zacząć.

Marek Teler

Howard Zinn – „Ludowa Historia Stanów Zjednoczonych. Od 1492 do dziś” – recenzja i ocena

Oto przed Państwem ulubiona książka Matta Damona. W filmie „Buntownik z wyboru” jeden z bohaterów filmu upiera się, by czytać tylko te książki, od których jeży się włos na głowie. Istotnie, podczas lektury Zinna włos jeży się wielokrotnie.

Przemysław Piotr Damski

Karolina Północna: jak znaleźć miejsce zaginionej bitwy?

Działania zbrojne wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych objęły rozległe terytoria trzynastu kolonii. Jednak nie wszystkie miejsca bitew znamy do dziś.

Grzegorz Kietliński

Doktor Franklin? Co Ojciec Założyciel miał wspólnego z medycyną?

Jeden z Ojców Założycieli Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej był nie tylko mężem stanu i fizykiem – mógłby być także patronem stowarzyszenia lekarzy.

Grzegorz Kietliński

NATO chciało zniszczyć pola naftowe bliskowschodnich sojuszników

Według przypadkowo odtajnionych przez amerykańską administrację dokumentów, w latach 50. USA i Wielka Brytania miały gotowe plany zniszczenia bliskowschodnich pól naftowych na wypadek sowieckiej inwazji. W grę wchodziło spalenie złóż, użycie broni radiologicznej, a nawet detonacja bomb atomowych na sojuszniczym terytorium.

Maciej Goszczycki

Titanic. The Exhibition – recenzja i ocena wystawy

Rok 1912, godzina 23:40. Największy i najbardziej luksusowy transatlantyk tamtych czasów, „niezatapialny” Titanic, uderza w górę lodową. Katastrofa, w wyniku której zginęło ponad 1500 osób, obrosła legendą i do dziś wzbudza silne emocje. O tragicznym rejsie opowiada wystawa „Titanic. The Exhibition”.

Liza Nema

Wspomnienia

Albert Sługocki - „Moje życie, moje wojny” - recenzja i ocena

Życie Alberta Sługockiego do niedawna upływało na ciągłej walce. Nie zawsze były to zmagania frontowe z bronią w ręku, ale zawsze stawką było czyjeś życie.

Szymon Koziatek

Aleksander Dumas i muszkieterowie kontra Hollywood

Aleksander Dumas w połowie XIX wieku napisał powieść „Trzej muszkieterowie”. Dziś, czyli na początku wieku XXI, wciąż cieszy się ona niesłabnącą popularnością. Kiedy rodacy autora, bracia Lumière, wynaleźli kinematograf, przygody młodego Gaskończyka d’Artagnana i jego trzech przyjaciół niemal od razu stały się obiektem filmowych adaptacji.

Michał Rogalski

Rambo: ikona popkultury

Niewielu fikcyjnych bohaterów zapisało się w zbiorowej świadomości tak trwale jak John Rambo. Postać, w którą wcielił się Sylvester Stallone, stała się ikoną popkultury, symbolem i punktem odniesienia dla hollywoodzkich filmów akcji, uosobieniem twardziela i komandosa, a także obiektem niezliczonych parodii.

Michał Rogalski

Maciej Dęboróg-Bylczyński

Walter Lord – „Titanic. Pamiętna noc” – recenzja i ocena

„Pamiętna noc”, książka napisana w roku 1955, dziś jest już klasyczną pozycją poświeconą tragedii Titanica. Znawcy tematu twierdzą, że pomimo upływu czasu nie napisano na świecie niczego lepszego od dzieła Waltera Lorda. Czy rzeczywiście?

Redakcyjne

PREMIERA: Michał Rogalski – „Bohaterowie popkultury: od Robin Hooda do Rambo”

Oryginalny James Bond był seksistą i nałogowym palaczem. John Rambo wręcz przeciwnie – zaczynał jako ofiara wojny w Wietnamie, niesprawiedliwie potraktowana przez władzę. Pierwszego postrzegamy dziś jako wzór szpiega-dżentelmena, a drugiego jako stereotypowego komandosa, zabijającego wrogów z pierwotnym okrzykiem wściekłości. Dlaczego?

Redakcja

Zielone Berety – amerykańskie siły specjalne

Zielone Berety: dzieje niedocenionej jednostki. Niemal każdy, kto interesuje się obronnością, jest w stanie wymienić co najmniej pięć formacji specjalnych i powiedzieć na ich temat dwa słowa. Co ciekawe, rzadko kiedy zalicza się do nich jedną z najstarszych, zwaną „Zielonymi Beretami”.

Przemysław Mrówka

Reklamy

Albert Sługocki – „Moje życie, moje wojny” (informacja)

O życiu takich ludzi mówi się, iż stanowi ono materiał na film. W tym wypadku można mówić o kilku gatunkach: wojennym, akcji, szpiegowskim. Awanturnicze życie Alberta Sługockiego wypełniała, bowiem, walka, niekiedy tułaczka, innym razem świadome podróże oraz miłość do ojczyzny – zawsze z wielkimi wydarzeniami w tle.

Reklama

Erik Larson – „Tragedia Lusitanii” – recenzja i ocena

Do lektury tej książki zachęca sam George R. R. Martin. Czemuż to poczytny autor fantastyki zachęca do sięgnięcia po literaturę faktu?

Szymon Koziatek

Beletrystyka

Amerykańskie bombowce w Związku Sowieckim

Gdy zbliżał się koniec wojny, sojusz amerykańsko-sowiecki trzeszczał w szwach. Coraz jaśniejsze było to, że dzisiejsi sojusznicy będą jutrzejszymi wrogami...

Lee Trimble

Wywiady

Kiedy skrywana przez lata prawda wychodzi na jaw...

Rodzinne archiwa wciąż skrywają wiele tajemnic dotyczących II wojny światowej. Przekonał się o tym Lee Trimble, który od informacji uzyskanych od swojego ojca doszedł do książki przybliżającej historię tajnej amerykańskiej operacji w powojennej Polsce. Pytamy go o szczegóły badań i amerykańskie postrzeganie wojny.

Marek Teler

„Niewygodna prawda” – reż. James Vanderbilt – recenzja i ocena filmu

Debiut Jamesa Vanderbilta jest reklamowany jako najmocniejszy film sezonu. Czy ta teza rzeczywiście ma szansę się obronić?

Agnieszka Woch

Polowanie na tankowce. Działania amerykańskich i niemieckich sił podwodnych w II wojnie światowej

O tym, że bez ropy naftowej nie można prowadzić wojny, wiedzieli zarówno alianci, jak i państwa Osi. Obie strony obrały więc za cel tankowce przeciwnika. Tylko jedna z nich zdołała jednak przeciwdziałać próbom przecięcia dostaw paliwa w skuteczny sposób.

Maciej Hacaga

Zatopienie Lusitanii: torpedy, które zmieniły losy świata

Zatopienie „Lusitanii” było największą katastrofą na świecie od czasów „Titanica”. Wykonawcą morskiej egzekucji był niemiecki okręt podwodny U-20.

Eric Larson

Elizabeth Taylor – królowa Hollywood

„Miss sutka MGM” (Richard Burton), „księżniczka berbeci” (Joan Crawford), „największe nieporozumienie na świecie” (Tallulah Bankhead) – to tylko niektóre z określeń, którymi ją opisywano. Mimo to Elizabeth Taylor uznawana jest za jedną z największych aktorek w historii kina.

Agata Łysakowska-Trzoss

Zimna wojna - walka na słowa

Propaganda sowiecka po II wojnie światowej opierała się na założeniach przyjętych przez wodza bolszewików – Lenina, że perswazja może być skuteczna tylko w przypadku elit. Masy miały być sterowane i zmuszone do akceptacji nowych idei.

Jakub Tyszkiewicz

Pomocnik Historyczny POLITYKI

Zimna wojna w kosmosie – Inicjatywa Obrony Strategicznej

Wypowiadając komunizmowi wojnę, Ronald Reagan był zdeterminowany wygrać ją wszelkimi możliwymi środkami. Nawet, jeśli oznaczało to konieczność rozmieszczenia broni w przestrzeni kosmicznej…

Przemysław Mrówka

Multimedia

Szpiegowskie gadżety zimnej wojny Video

Agenci z czasów zimnej wojny dysponowali arsenałem wynalazków do inwigilacji, przekazywania informacji i zabijania. Używali m.in. pierścionków, szminek, długopisów, parasoli oraz… gołębi.

Atomowy atol Bikini

Powstały o nim piosenki, jest trwale obecny w pokpkulturze. Oto atomowy atol Bikini.

Karolina Zawadka

Z generałem Custerem w Czarnych Górach. Sygurd Wiśniowski i podróże po Ameryce Północnej

Gdy Sygurd Wiśniowski (1841–1892) wyprawił się po raz pierwszy do Ameryki Północnej, był już znanym podróżnikiem i reportażystą. W USA wziął udział w ekspedycji George’a Custera do Czarnych Gór, która dała początek gorączce złota i wojnie z Indianami, w której zginął słynny generał.

Mateusz Będkowski

Druga osada wikingów za Oceanem?

Obecność wikingów w Ameryce Północnej poświadczona jest od ponad 50 lat. Najprawdopodobniej jednak ekspansja wojowniczych żeglarzy sięgnęła dalej, niż podejrzewano.

Sprzęt AGD jako broń w czasach zimnej wojny

Energia atomowa kojarzy się najczęściej ze złowrogim wspomnieniem Hiroszimy i Nagasaki. Ale to przecież nie cała prawda o energii atomowej...

Maja Mozga-Górecka

Redakcyjne

PREMIERA: Agata Łysakowska – „Damy wielkiego ekranu: Gwiazdy Hollywood od Audrey Hepburn do Elizabeth Taylor”

W drugiej połowie lat pięćdziesiątych prezes jednej z wytwórni filmowych twierdził buńczucznie, że „telewizja nie utrzyma się na żadnym zdobytym przez siebie rynku przez okres dłuższy niż sześć miesięcy”. Fakty były jednak nieubłagane. Kino musiało ruszyć do zażartej walki o widza z telewizją. Jego tajną bronią miały stać się hollywoodzkie gwiazdy.

Michał Świgoń

Podzielone społeczeństwo. Amerykanie wobec Ententy i państw centralnych

Gdy wybuchła I wojna światowa, amerykańska opinia publiczna podzieliła się na zwolenników jednej bądź drugiej strony. Dominowały sympatie proalianckie, ale głosu przeciwników Ententy nie można było ignorować. Wszyscy zgadzali się, że Stany powinny pozostać neutralne. Z czasem to podejście uległo zmianie.

Michał Woś

Podróżnik Henryk Sienkiewicz. Pierwsze zagraniczne wyjazdy pisarza

Ile to razy w szkole słyszeliśmy, że powieść „W pustyni i w puszczy” powstała dzięki podróży Henryka Sienkiewicza w głąb Czarnego Lądu? A czy ktoś zadał sobie pytanie, gdzie jeszcze, oprócz Afryki, zawitał nasz wielki pisarz?

Kamil Kartasiński

Jakub Tyszkiewicz - „Rozbijanie monolitu. Polityka Stanów Zjednoczonych wobec Polski, 1945-1988” - recenzja i ocena

W polskiej nauce historycznej stosunkowo często ujmuje się zagadnienia międzynarodowe w kontekście „słoń a sprawa polska”. Jeśli ma to wyglądać tak, jak w przypadku książki Jakuba Tyszkiewicza, to proszę o więcej takich „słoni”.

Przemysław Piotr Damski

Jan Krawiec - „Od Bachórca do Chicago” - recenzja i ocena

Żołnierz, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych, emigrant. Czy warto zapoznać się ze wspomnieniami 97-letniego Jana Krawca, jednego z czterech mieszkańców metropolii chicagowskiej, którzy doskonale pamiętają piekło Holocaustu?

Kamil Kartasiński

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Ruszyła zbiórka pieniędzy na film „Oblitus: Rise of the Forgotten”

"Na portalu polakpotrafi.pl ruszyła własnie zbiórka pieniędzy na film „Oblitus: Rise of the Forgotten”.":https://polakpotrafi.pl/projekt/jesien-1944 Będzie to film wojenny opowiadający historię zapomnianych polskich żołnierzy w szeregach armii Stanów Zjednoczonych, walczących na zachodnim froncie w 1944 roku. Zbiórka potrwa do końca marca.

„Zjawa” – reż. Alejandro González Iñárritu – recenzja i ocena filmu

Fabułę „Zjawy” można rozpatrywać pod różnym kątem: miłości rodzicielskiej, woli przeżycia, konfrontacji z naturą. Można także spojrzeć na nią jak na panoramę przedstawiającą mieszkańców Ameryki w pierwszej połowie XIX wieku.

Agata Łysakowska-Trzoss

Jan Nowak-Jeziorański: tytan, despota, patriota

Jan Nowak-Jeziorański zapewnił rozgłośni Radio Wolna Europa prestiż i popularność. Była ona dla wielu mieszkańców PRL jedyną szansą na kontakt z rzeczywistością poza żelazną kurtyną. Kim był „Kurier z Warszawy”?

Przemysław Mrówka

CIA ujawnia dokumenty o UFO

CIA udostępniło dokumenty dotyczące UFO, gromadzone w czasie zimnej wojny. Teraz każdy, na własną rękę, może zagłębić się w „archiwum X”.

Mat. pras. , Maciej Zaremba

„Oblitus” - film o zapomnianych polskich żołnierzach walczących w armii USA

„Oblitus: Rise of the Forgotten” to projekt krótkometrażowego filmu wojennego opowiadającego historię zapomnianych polskich żołnierzy w szeregach armii Stanów Zjednoczonych, walczących na zachodnim froncie w 1944 roku. Przedstawione w filmie wydarzenia będą dotyczyły walk pomiędzy aliantami a Niemcami o rzekę Rur, nieopodal miasta Jülich.

Anne Helen Petersen - „Skandale złotej ery Hollywood” - recenzja i ocena

Współczesne gazety prześcigają się w tworzeniu wymyślnych nagłówków. Skandale, plotki, domysły, to chleb powszedni prasy brukowej. Im bardziej szokujący news, tym większy nakład zostanie sprzedany.

Dominika Róg