Historia polityczna

Polska pod niemiecką i sowiecką okupacją

Okupacja niemiecka i sowiecka ziem polskich w czasie II wojny światowej stały pod znakiem tragedii ludności cywilnej. Okupanci przystąpili do licznych pacyfikacji i masowych zbrodni. W jaki sposób zorganizowali oni aparat terroru na zajętym obszarze?

Maciej Korkuć

Sławomir Koper, Tomasz Stańczyk – „Ostatnie lata polskiego Lwowa” – recenzja i ocena

Jak wyglądały ostatnie lata polskiego Lwowa? Na czym opierała się legenda przedwojennej stolicy naszej kultury? Czym żyli wówczas mieszkańcy miasta? Jaki przebieg miały walki o jego polskość?

Wojna na Półwyspie Iberyjskim dzień po dniu Video

W latach 1808-1814 na Półwyspie Iberyjskim trwał konflikt, w którym napoleońska Francja zmierzyła się z Wielką Brytanią, Hiszpanią i Portugalią. Jak przebiegała owa wojna? Przy użyciu mapy zobrazował to w swoim materiale autor z kanału "Ollie Bye":https://www.youtube.com/channel/UC6gNjP1W4FXWExT5QpYkmhQ. Polecamy uwadze!

Marek A. Koprowski – „Akcja Wisła. Kres krwawych walk z OUN-UPA” – recenzja i ocena

„Akcja Wisła. Kres krwawych walk z OUN-UPA” to kolejna książka poruszająca skomplikowaną tematykę powojennej akcji przesiedleńczej. Jak Marek A. Koprowski ocenia przeprowadzenie akcji „Wisła”?

Wojciech Sobański

Krótka historia Bawarii Video

Bawaria to jeden z najciekawszych regionów Niemiec. Jaka jest jego historia? Jakie są najważniejsze wydarzenia dziejowe związane z Bawarią? Tej kwestii przyjrzano się w materiale z kanału "General Knowledge":https://www.youtube.com/channel/UCnD4jogYqIgUWY1ZYPU-Dew. Zobaczcie sami!

„Jedno z moich imion brzmi życie. Rozmowy z tymi, którzy przetrwali piekło wojny” – recenzja i ocena

„Jedno z moich imion brzmi życie” to zbiór rozmów z ludźmi, którzy przeżyli wojenny koszmar. Znakomita lekcja historii dla wszystkich.

Jakub Jagodziński

„Liga Histmaga - Politycy II RP” - rozpoczynamy nowy plebiscyt

„Liga Histmaga. Politycy II RP” to nowy histmagowy plebiscyt. Po "Kobietach polityki" i "Dowódcach II wojny światowej" z uwagi na zbliżające się wybory parlamentarne przyszła pora na polskich polityków II RP. Liga ma formę rozgrywek pucharowych, w których nasi Czytelnicy mogą oddawać głosy na wybranych przez siebie polityków. Plebiscyt prowadzony będzie na naszym facebookowym profilu.

Redakcja

Robin Waterfield – „Dzielenie łupów. Wojna o imperium Aleksandra Wielkiego” – recenzja i ocena

Choć podboje Aleksandra Macedońskiego do dziś działają na wyobraźnię, o wiele ciekawszy wydaje się czas po śmierci wielkiego Argeady. Robin Waterfield przybliża nam tę tajemniczą w gruncie rzeczy epokę, słusznie używając określenia „dzielenie łupów”.

Michał Staniszewski

Od dyktatury do demokracji – transformacja ustrojowa Hiszpanii po śmierci Franco

Stworzony przez generała Francisco Franco autorytarny system rządów w Hiszpanii nie przetrwał jego śmierci – wkrótce został w pokojowy sposób zdemontowany przez ludzi wywodzących się z obozu politycznego zmarłego dyktatora, którzy w jego miejsce stworzyli demokratyczną monarchię parlamentarną.

Konrad Ruzik

Redakcyjne

Sonda Histmag.org: Czy gdyby nie nastąpiła sowiecka agresja, to Polska obroniłaby się we wrześniu 1939 roku?

W ostatniej sondzie zapytaliśmy Was, czy gdyby nie nastąpiła sowiecka agresja, to Polska obroniłaby się we wrześniu 1939 roku? Zobaczcie sami jak głosowali Nasi Czytelnicy! Teraz z kolei kierujemy do Was pytanie: czy Waszym zdaniem wykonywanie w Polsce zawodu historyka wiąże się z prestiżem?

Władysław Bułhak – „Wywiad PRL a Watykan 1962–1978” – recenzja i ocena

Dla władz komunistycznych Watykan był wrogiem, którego infiltracja pomagała w utrzymaniu istniejącego w PRL status quo. Czy warto sięgnąć po najnowszą pracę Władysława Bułhaka poświęconą temu zagadnieniu?

Daria Czarnecka

Księżna Eufemia (Ofka), żona Władysława Opolczyka: wzór średniowiecznej małżonki?

Księżna Eufemia, druga żona księcia opolskiego Władysława Opolczyka, pozostawała w cieniu swojego wpływowego męża. Przez ponad trzydzieści lat Ofka była jednak jego cichą doradczynią, a książę zawsze liczył się z jej zdaniem.

Marek Teler

Maciej Korkuć – „Walcząca Rzeczpospolita 1939-1945” – recenzja i ocena

Wciąż pojawiają się nowe, wartościowe publikacje na temat II wojny światowej. To szczególnie ważne zwłaszcza obecnie, gdy wielu stara się podważyć fakty o największej wojnie XX wieku. Recenzowana książka Macieja Korkucia to publikacja, która do poznawania historii zachęca także młodzież.

Kamil Durajczyk

Historia Belgii na mapie, rok po roku Video

Jak zmieniały się granice Belgii na przestrzeni dziejów? Jakie tereny znajdowały się pod władaniem belgijskich monarchów? "Danzig HD Mapper":https://www.youtube.com/channel/UC95xFAEKtLQzpVJKI87tOog przedstawia belgijską historię przy użyciu mapy. Zobaczcie sami!

Wywiady

Ocalałem z zagłady Huty Pieniackiej

Huta Pieniacka została zrównana z ziemią przez Ukraińską Powstańczą Armię i SS-Galizien. W czasie bezwzględnej rzezi w lutym 1944 roku członkowie tych formacji wymordowali 850 Polaków. Jeden z ostatnich ocalałych wraca pamięcią do tamtej zbrodni...

Franciszek Bąkowski

Który z polityków II RP to powiedział? quiz

Wielkimi krokami zbliżają się wybory. Nie będziemy wikłać się w zawiłe sprawy współczesnej polityki – w zamian proponujemy zabawę innego rodzaju. Czy zgadniecie, który z polityków II RP wypowiedział dane słowa?

Paweł Rzewuski

Tadeusz Mazowiecki – pierwszy premier III RP

12 września 1989 roku Sejm PRL udzielił wotum zaufania rządowi Tadeusza Mazowieckiego, pierwszego premiera III RP. Stało się to kluczowym wydarzeniem w procesie transformacji ustrojowej, ale również początkiem rozłamu obozu solidarnościowego, którego skutki nadal możemy zaobserwować w wielu aspektach bieżącej walki politycznej.

Maciej Gach

Beck i Beneš u progu wojny

Stosunki polsko-czechosłowackie przed II wojną światową nie należały do najlepszych. Wzajemna niechęć pod koniec lat trzydziestych XX wieku nabrała szczególnych rozmiarów. Hitler i Stalin wiedzieli, jak to wykorzystać.

Piotr M. Majewski

Historia Polski: Jadwiga (Lata 1384-1386) Video

W nowym odcinku serii „Historia na szybko” "ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g skupia się na postaci Jadwigi Andegaweńskiej. Zobaczcie sami!

Historia Na Szybko

Szymon Aleksander Grzegrzółka

Ostatni sejm II Rzeczypospolitej

2 września 1939 roku, dzień po ataku Niemiec na Polskę, po raz ostatni odbyło się posiedzenie Sejmu II Rzeczypospolitej. Czym zajmowali się posłowie w tym trudnym dla całego państwa i narodu momencie?

Diadochowie w walce o tron Aleksandra Wielkiego

Po śmierci Aleksandra Wielkiego doszło do serii konfliktów między jego następcami. Nazywamy je wojnami diadochów.

Robin Waterfield

Literaci, duchowni, geniusze... Postaci Lwowa Galeria

Lwów to jedno z najbardziej znaczących miast związanych z polską historią. Na przestrzeni dziejów ze Lwowem związały się losy wielu wybitnych, ciekawych czy szokujących postaci. Przedstawiamy 15 z nich! Zdjęcia pochodzą z książki Sławomira Kopra i Tomasza Stańczyka pt. „Ostatnie lata polskiego Lwowa”.

Historia Polski: Bezkrólewie 1382-1384 (cz. 1 i 2) Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/user/ThrashingMadPL/featured, kontynuując swoją serię filmów dotyczących historii Polski, tym razem przybliża widzom okres bezkrólewia z lat 1382-1384. Zobaczcie sami!

Historia Na Szybko

Romulus Augustulus: kim był ostatni cesarz zachodniorzymski?

Panował przez niespełna dziesięć miesięcy, jako marionetka w rękach ojca nie miał żadnego wpływu na sytuację w państwie, a obalenie jego władzy przypieczętowało rozkład Cesarstwa Zachodniorzymskiego. 31 października 475 roku, w wieku dwunastu lat, Romulus Augustulus został obwołany cesarzem.

Tomasz Kozubek

Ordnungspolizei – zwykli ludzie w machinie zbrodni

Byli z pozoru zwykłymi Niemcami służącymi w policji porządkowej. W czasie II wojny światowej dokonali licznych zbrodni na ludności cywilnej. Czym było i jak rozwijało się Ordnungspolizei?

Christopher R. Browning

Tomasz Łubieński – „Wojna według Karskiego” – recenzja i ocena

Życiorys Jana Karskiego to temat na niejedną pasjonującą książkę. Tomasz Łubieński w swoim najnowszym eseju pochyla się nad niezwykłymi losami polskiego bohatera.

Rafał Narwojsz

Wojny napoleońskie dzień po dniu Video

Wojny napoleońskie zmieniły dzieje Europy, a ich przebieg trwale wpłynął na polityczny ład Starego Kontynentu. Erę tych konfliktów przedstawił na swoim kanale dzień po dniu "Ollie Bye":https://www.youtube.com/channel/UC6gNjP1W4FXWExT5QpYkmhQ. Polecamy uwadze!

Jan Karski i „Tajne państwo”

Jan Karski był kurierem i emisariuszem Polskiego Państwa Podziemnego. Jego „Tajne państwo” wydane w 1944 roku stało się bestsellerem wydawniczym w Stanach Zjednoczonych.

Tomasz Łubieński

Roman Dąbrowski – „Sto dni Mussoliniego” – recenzja i ocena

„Sto dni Mussoliniego” nie są pracą historyczną – stwierdza we wstępie do swej książki Roman Dąbrowski. Istotnie, nie jest to opracowanie naukowe obudowane aparatem krytycznym. Ale wypada się zgodzić z autorem, że historyk zdoła zaczerpnąć z jego pracy niejeden szczegół.

Michał Gadziński

Rafał Łatka – „Episkopat Polski wobec stosunków Państwo-Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970-1989” – recenzja i ocena

Stosunki władz PRL z Kościołem katolickim w okresie 1970-1989 wbrew pozorom obrosły szeregiem mitów. Najnowsza książka Rafała Łatki rozwiewa wiele spośród nich.

Konrad Ruzik

Wojna koreańska i walki o Pusan Video

W pewnym momencie wojny koreańskiej pod rządami Południa został jedynie tzw. „worek pusański” – tereny wokół miasta Pusan. W jaki sposób udało się odeprzeć wówczas armię Północy? Bardzo ciekawy materiał na ten temat przygotował autor kanału "Kings and Generals":https://www.youtube.com/channel/UCMmaBzfCCwZ2KqaBJjkj0fw – polecamy!

Myślisz, że znasz słynne cytaty Piłsudskiego? Sprawdź! Video

Do historii przeszło wiele wypowiedzi Józefa Piłsudskiego. Czy jednak zawsze prawidłowo przypisywano dane słowa do postaci marszałka? Na kanale "NEXTFILMPL":https://www.youtube.com/channel/UCwPeEU_LspjNXyouPzM4THw w związku ze zbliżającą się premierą filmu „Piłsudski” pojawił się ciekawy materiał dotyczący tej sprawy. Polecamy!

Opór katolików w Polsce w latach sześćdziesiątych

Przełom 1956 roku dawał katolikom w Polsce nadzieję na poszerzenie wolności w sferze religijnej. Mimo początkowej liberalizacji, komuniści nie zamierzali jednak ułatwiać działania duchowieństwu. Praktycznie od końca lat 50. i przez całą kolejną dekadę dochodziło do większych lub mniejszych konfrontacji władzy z Kościołem.

Maciej Gach

Bydgoszcz – klucz do wojny z zakonem

Wojna polsko-krzyżacka z lat 1409-1411 kojarzona jest przede wszystkim z wiktorią grunwaldzką. Grunt pod nią zbudowały jednak zwycięstwa odniesione we wcześniejszej fazie konfliktu.

Antoni Olbrychski

Historia Węgier na mapie, rok po roku Video

Jak wyglądały przemiany terytorialne Węgier na przestrzeni wieków? "Danzig HD Mapper":https://www.youtube.com/channel/UC95xFAEKtLQzpVJKI87tOog przedstawia w swoim filmie ten proces. Zobaczcie sami!

Powstańcy Śląscy – rewindykatorzy utraconych marzeń

Sejm Rzeczpospolitej Polskiej rok 2019 ustanowił rokiem Powstań Śląskich, a dla podkreślenia wagi śląskich insurekcji tegoroczna defilada z okazji Święta Wojska Polskiego odbyła się w Katowicach. Po latach marginalizowania i stygmatyzowania Powstania Śląskie zagościły na stałe w polityce historycznej państwa polskiego i co ważniejsze – w świadomości historycznej Polaków.

Daniel Wójtowicz

Paweł Pieniążek – „Po Kalifacie. Nowa wojna w Syrii” – recenzja i ocena

Wojna domowa w Syrii rozpoczęła się wiosną 2011 roku. Jak, po ośmiu latach walk i upadku Państwa Islamskiego, wygląda sytuacja na linii frontu? Czy można pogodzić wszystkie zwaśnione strony przy jednoczesnym zaistnieniu na mapie kurdyjskiej Rożawy?

Bitwa pod Crécy – zmierzch rycerstwa?

26 sierpnia Roku Pańskiego 1346, stanęły naprzeciw siebie armie dwóch potęg czternastowiecznej Europy – Anglii i Francji. Wojska ambitnego Edwarda III i nowoobranego francuskiego króla Filipa VI Walezjusza miały liczyć łącznie prawie 50 tysięcy rycerzy, łuczników, kuszników i wojsk piechoty. Do starcia doszło nieopodal Crécy w północnej Francji, a sama bitwa zmieniła oblicze średniowiecznej wojny…

Marcin Sałański

Berghof – jak dziś wygląda dawna kwatera Hitlera? Video

W latach 1936-1945 na stoku alpejskiego Obersalzbergu Adolf Hitler miał swoją prywatną rezydencję. Jak te tereny wyglądają dziś? Swoich widzów w interesującą podróż zabrał "Mark Felton":https://www.youtube.com/channel/UCfCKvREB11-fxyotS1ONgww. Polecamy!

Chiang Kai-shek i komuniści. Nietrwałe zwycięstwo

10 grudnia 1949 roku z Chengdu wystartował w kierunku Tajwanu samolot DC-4. Wojenna epopeja generalissimusa Chiang Kai-sheka dobiegała końca. Zanim doznał ostatecznej klęski, niemal całkowicie zniszczył chińskich komunistów i przez ponad 20 lat rządził Chinami.

Wojciech Tomaszewski

Obrona Głogowa (1109): słynny epizod wojen pierwszych Piastów z Niemcami

Obrona Głogowa przed wojskami niemieckimi cesarza Henryka V to jeden z najsłynniejszych epizodów z okresu panowania Bolesława Krzywoustego. Symbolem tej bitwy stali się zakładnicy, wykorzystani przez Niemców jako żywe tarcze.

Dariusz Andrzej Czaja

Marcin Bukała, Tomasz Bereza, Michał Kalisz – „Wincenty Witos 1874-1945” – recenzja i ocena

„Chłop zachował w najgorszych chwilach ziemię, religię i narodowość. Te trzy wartości dały podstawę do stworzenia Państwa”. Te właśnie słowa Wincentego Witosa najlepiej ukazują wyznawane przezeń ideały.

Konrad Ruzik

Adrian Cioroianu – „Nie możemy uciec przed naszą historią” – recenzja i ocena

W 1989 roku podczas tzw. rewolucji grudniowej zginęło co najmniej tysiąc sto osób. Jak wyglądały ostatnie dni komunizmu w Rumunii? Jaką rolę w systemie władzy odgrywali żona, brat oraz dzieci Nicolae Ceauşescu?

Wojna o sukcesję polską tydzień po tygodniu Video

W latach 1733-1735 trwały walki w ramach tzw. wojny o sukcesję polską – w konflikcie mierzyli się zwolennicy Stanisława Leszczyńskiego i Augusta III Sasa. Jak przebiegały wówczas starcia? "EmperorTigerstar":https://www.youtube.com/channel/UCUXqYwTCR6R3Wr-FkLTD4AQ przedstawia to w swojej animacji przy użyciu mapy. Zobaczcie sami!

Polacy na ratunek Żydom w czasie II wojny światowej

Zeznania dotyczące ratowania Żydów na terenie okupowanej przez Niemców Polski stanowią ważne świadectwo heroizmu wielu polskich rodzin. Przez wiele lat dokumentację na ten temat prowadziła m.in. Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce pod kierownictwem prokuratora Wacława Bielawskiego. Poniższy tekst zawiera obszerne fragmenty ze wstępu do publikacji zawierającej relacje zebrane przez komisję.

Sebastian Piątkowski

Europejski podbój Ameryk – podsumowanie kolejnych etapów Video

Jak przebiegał europejski podbój kolonialny w obu Amerykach? Kto zakładał konkretne kolonie? Na kanale "Geo History":https://www.youtube.com/channel/UC2Cl2g2xFTZoAEldxYVzQFg można znaleźć bardzo ciekawą animację przedstawiającą kolejne etapy tego procesu. Warto zobaczyć!

Jeremi Wiśniowiecki – dziecko dramatycznej epoki

17 sierpnia 1612 roku w Łubniach urodził się Jeremi Wiśniowiecki – postać do dziś budząca skrajne emocje i ogromne kontrowersje. Przez jednych wręcz uwielbiany, przez innych odsądzany od czci i wiary. W jego losach jak w soczewce skupiły się dzieje Rzeczpospolitej, Ukrainy i zamieszkujących je narodów.

Roman Sidorski

Baldwin IV – Król Trędowaty Video

Baldwin IV Trędowaty był królem jerozolimskim w latach 1174-1185. W czasie swoich rządów musiał zmierzyć się nie tylko z muzułmańskimi przeciwnikami na polu bitwy, ale także z żądnymi władzy oponentami wewnątrz królestwa. Tę interesującą postać przybliża materiał zamieszczony na kanale "Tylko Historia":https://www.youtube.com/channel/UCui1FNByj0e9FLgb0cvzd2w. Zobaczcie sami!

Sun Heidi Sæbø – „Kim Dzong Un. Szkic portretu dyktatora” – recenzja i ocena

Reżim Kimów sprawuje władzę w Korei Północnej od ponad siedemdziesięciu lat. W jakim kierunku prowadzi kraj najmłodszy przedstawiciel dynastii? Czy ideę samowystarczalności można pogodzić z wyzwaniami XXI wieku?

Wojciech Korfanty: dyktator powstania śląskiego

Po udanym zakończeniu zmagań Naczelnej Rady Ludowej o przyłączenie Wielkopolski do odradzającego się państwa polskiego, najbliższe sercu Wojciecha Korfantego stały się ponownie sprawy Górnego Śląska.

Daniel Wójtowicz

Rządy angielskich i brytyjskich monarchów na osi czasu Video

Kto władał na Wyspach Brytyjskich na przestrzeni dziejów? Jak zmieniała się brytyjska sfera wpływów? Kiedy powstało „imperium, nad którym nie zachodzi słońce”? Na kanale "Cottereau":https://www.youtube.com/channel/UCmYAcjJNtB8UsSZjXqyx4Zg można zobaczyć ciekawy materiał, w którym autor przedstawia rządy angielskich i brytyjskich monarchów na osi czasu. Polecamy!

Kult świętego Napoleona – przejaw próżności czy politycznego pragmatyzmu?

Święty Napoleon – nikomu bliżej nieznana postać, której wspomnienie od ponad 200 lat obchodzone jest 15 sierpnia. W jakich okolicznościach „wyniesiono go na ołtarze” i ile wspólnego miał z tym sam Napoleon Bonaparte?

Marta Tomczak

Animowana historia Anglii Video

Na kanale "Suibhne":https://www.youtube.com/channel/UCQD-0MjUbDBwm2UTVYr0Dag można zobaczyć animację przedstawiającą w zwięzły sposób wczesne dzieje Anglii. Zobaczcie sami!

Marek Borucki – „Wybitne dzieci sławnych Polaków” – recenzja i ocena

Marek Borucki w swojej nowej książce „Wybitne dzieci sławnych Polaków” w przekrojowy sposób pokazuje, że żadne osiągnięcia nie biorą się z próżni, a sukcesy dzieci często okupione są także ciężką pracą ich rodziców.

Jerzy Klimczak

Nicolae Ceauşescu – proces i egzekucja rumuńskiego dyktatora

Rządy Nicolae Ceauşescu dobiegły końca w grudniu 1989 roku. Co dla Rumunów oznaczała egzekucja znienawidzonego dyktatora?

Adrian Cioroianu

Manfred Lütz – „Skandal za skandalem? Nieznana historia chrześcijaństwa” – recenzja i ocena

Tę książkę czyta się jak powieść sensacyjną. To również ciekawy i potrzebny głos w dyskusji na temat roli i znaczenia chrześcijaństwa w historii, o czym często zapominamy.

Wojciech Sobański

Historia Turcji na mapie, rok po roku Video

Jaka historia kryje się za obecną Turcją? Jak wyglądały przemiany terytorialne tego kraju na przestrzeni wieków? Można to zobaczyć na ciekawej animacji przygotowanej przez użytkownika "Khey Pard":https://www.youtube.com/channel/UCpjFEZsP53Ci-9in9Px3_tQ. Polecamy!

Hiszpańska wojna domowa w fotografii Galeria

O hiszpańskiej wojnie domowej z lat 1936-1939 mawia się często, że była ona preludium dla II wojny światowej. Oto zbiór zdjęć z czasów konfliktu, który „podpalił” część Półwyspu Iberyjskiego.