Tomasz Leszkowicz

Histmag do kawy (22 lipca 2015)

22 lipca to dzień bardzo zasłużony w historii Polski. I nie chodzi tu tylko o Manifest PKWN czy PRL-owską konstytucję. Nie wierzycie? To sprawdźcie!

„Pomocnik Historyczny Polityki”: Jesteśmy listonoszami, którzy dostarczają opowieść o historii

Jak powstają „Pomocniki Historyczne Polityki”? Jakie cechy powinien mieć dobry popularyzator? Czym jest popularyzacja historii i co wspólnego ma z tworzeniem reportażu? Na te i inne tematy rozmawiamy z Leszkiem Będkowskim, redaktorem tej serii.

Polityka historyczna Ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski: mówmy o sprawach, które są zamiatane pod dywan

Nie można dzielić polskich ofiar na „lepsze” i „gorsze” – mówi w specjalnej wypowiedzi dla Histmag.org ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Duchowny i działacz na rzecz upamiętnienia ludobójstwa na Kresach wziął udział w organizowanej przez nasz portal dyskusji na temat polskiej polityki historycznej.

Histmag do kawy (15 lipca 2015)

15 lipca to dla wielu miłośników polskiej historii dzień, który kojarzy się z bitwą pod Grunwaldem. Pozostając pod wrażeniem jednej z najbardziej znanych bitew w polskich dziejach, a także świętując jej 605. rocznicę, dzisiejszy „Histmag do kawy” poświęcamy właśnie wydarzeniu z 1410 roku. Tak więc: na Grunwald!

Bronisław Komorowski i Claus von Stauffenberg – kontrowersyjna wizyta ustępującego Prezydenta RP

W ostatnią środę Bronisław Komorowski odbył jednodniową wizytę w Niemczech, w trakcie której wziął udział m.in. w uroczystości organizowanej przez Fundację Adenauera, w trakcie której oddano hołd uczestnikom spisku z 20 lipca 1944 r. Uhonorowanie Clausa von Stauffenberga wzbudziło liczne kontrowersje.

Czym jest polityka historyczna i do czego służy?

„Polityka historyczna” to pojęcie, które często pojawia się w mediach i dyskusjach internetowych. Jedni mówią o niej z nabożną czcią, inni z obrzydzeniem. Warto zacząć o niej rozmawiać chłodno i systematycznie.

Histmag do kawy (8 lipca 2015)

Dzień dobry! 518 lat temu Vasco da Gama wyruszył w swoją słynną podróż do Indii, my tymczasem zapraszamy do lektury nowego odcinka Histmaga do kawy. I choć wczoraj prawdopodobnie w związku z rocznicą śmierci Arthura Conan Doyle'a nasz poranny cykl nie ukazał się, to dziś przepraszamy i liczymy, że nie wyjdziecie rozczarowani!

Histmag do kawy (1 lipca 2015)

Dzień dobry! 213 lat temu wojska Napoleona pokonały Rosjan pod Powiewiórką, zaś swoje 62 urodziny obchodzi Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”. Dziś świętujemy też Dzień Psa, dolejcie więc swoim czworonogom wody do miski (bo może być upalnie), a sami weźcie kawę lub herbatę i przyjrzyjcie się temu, co dla Was przygotowaliśmy.

Matura z historii 2015 – znamy wyniki wstępne

Centralna Komisji Egzaminacyjna podała wstępne wyniki tegorocznych matur. Jak w 2015 roku poszła zdającym matura z historii? Jak ich wyniki wyglądają na tle osób podchodzących do innych egzaminów?

Histmag do kawy (24 czerwca 2015)

Dzień dobry, dziś 24 czerwca. Wenezuelczycy świętują rocznicę bitwy pod Carabobo (1821 rok), w 1990 r. Lech Wałęsa ogłosił „wojnę na górze” a 10 lat temu otwarto zrekonstruowany Cmentarz Obrońców Lwowa. Zróbcie sobie chwilę przerwy i sprawdźcie, co proponujemy dzisiaj do lektury przy porannej kawie lub herbacie.

Reportaże/relacje

Palmiry: kampinoska polana śmierci Galeria

20 i 21 czerwca 1940 r. w sercu Puszczy Kampinoskiej Niemcy przeprowadzili jedną z najbardziej znanych egzekucji w ramach Akcji AB. W Palmirach zabito wówczas wielu przedstawicieli polskich elit. Miejsce to jest jednym z symboli zbrodniczej okupacji lat 1939-1945.

Użytkownicy Wykop.pl walczą z „polish death camps”

Grafiki wiralowe, plakaty, billboardy – to pomysł użytkowników serwisu społecznościowego Wykop.pl na akcję przypominającą, że nie istniało coś takiego jak „polskie obozy koncentracyjne”, a winę za zbrodnie II wojny światowej ponoszą Niemcy.

Histmag do kawy (17 czerwca 2015)

222 lat temu rozpoczął się ostatni Sejm I Rzeczpospolitej, 130 lat temu do Nowego Jorku przybyła Statua Wolności, a swoje Święto Proklamacji Republiki obchodzą Islandczycy. Jest środa, 17 czerwca, Światowy Dzień Walki z Pustynnieniem i Suszą.

Studia historyczne: elastyczne, ale solidne i rozwijające

Już wkrótce maturzyści będą walczyć o miejsca na wymarzonych uczelniach wyższych. Czy studia historyczne są dobrym pomysłem? O tym, a także o nauczaniu na Wydziale Nauk Historycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego i możliwościach studiowania jakie otrzymują tam młodzi ludzie, rozmawialiśmy z prodziekanem prof. Przemysławem Wiszewskim.

Histmag do kawy (16 czerwca 2015)

Dzień dobry, dziś 16 czerwca – w 1781 r. miała miejsca premiera „Fircyk w zalotach”, 65 lat temu otwarto stadion Maracanã, a 120 lat temu urodził się Antoni Chruściel ps. „Monter”, dowódca powstania warszawskiego. Weźcie w rękę ciepły napój i spędźcie z nami kilka chwil!

Histmag do kawy (10 czerwca 2015)

Dzień dobry, witamy wszystkich bardzo serdecznie 10 czerwca, w Międzynarodowym Dniu Heraldyki. 106 lat temu po raz pierwszy skutecznie użyto sygnału SOS w czasie morskiej akcji ratunkowej, a swoje 24 urodziny obchodzi Polonez Caro.

Histmag do kawy (3 czerwca 2015)

Dzień dobry, dziś 3 czerwca, czyli Dzień Dobrej Oceny. Jeśli macie okazję kogoś dobrze ocenić – zróbcie to, ten ktoś na pewno na to zasłużył.

Wacław Sieroszewski – zapomniany pisarz dwudziestolecia?

Podróżnik, literat, działacz niepodległościowy, zesłaniec – człowiek, którego życiorysem dałoby się obdzielić kilka postaci. Kim był Wacław Sieroszewski, prominentna postać międzywojennej polskiej sceny literackiej? Pytamy o to prof. Andrzeja Z. Makowieckiego, wydawcę najnowszej biografii pisarza. Część pytań nadesłali czytelnicy naszego portalu.

Histmag do kawy (2 czerwca 2015)

Dzień dobry, dziś 2 czerwca – w związku z Dniem bez Krawata wielu mężczyzn zamienia tradycyjne „zwisy” na rozchełstane koszule typu „Juliusz Słowacki”. My zaś zapraszamy do lektury kolejnego Histmaga do kawy!

Pokazać historię... okładką zeszytu

Szkoła to podstawowe miejsce przekazywania młodym ludziom wiedzy o historii. Czy proces ten da się wspomóc poprzez... oryginalny zeszyt szkolny? Zapytaliśmy o to Łukasza Olszewskiego, pomysłodawcę inicjatywy „Prosta Lekcja”.

Histmag do kawy (27 maja 2015)

Dzień dobry! 110 lat temu Japończycy rozgromili Rosjan w bitwie morskiej pod Cuszimą a 48 lat temu polscy koszykarze rozegrali pierwszy mecz na Mistrzostwach Świata. Życzymy Wam również, by 27 maja był dla Was dniem odkrycia skarbu, podobnie jak dla archeologów, którzy w 1961 r. we wsi Skrwilno odkryli całe mnóstwo przedmiotów i biżuterii ze słota i srebra.

Histmag do kawy (20 maja 2015)

Dzień dobry, dziś 20 maja: w 1498 r. Vasco da Gama dopłynął do Indii, 153 urodziny obchodzi Muzeum Narodowe w Warszawie, a swoje święta narodowe uczci Kamerun i Timor Wschodni.

„Przede wszystkim analiza źródeł”. Matura z historii 2015 – pierwsze wrażenia

Godzinę temu maturzyści w całej Polsce skończyli pisać tegoroczną maturę z historii. Oto pierwsze relacje z frontu.

Do czego potrzebny jest Prezydent? Dwugłos redakcyjny

Zbliżamy się do finiszu kampanii prezydenckiej. Zastanówmy się jednak, do czego w Polsce służy Prezydent? Czy jest potrzebny? Zapraszamy do lektury naszego dwugłosu publicystycznego.

Przeglądy nowości

Książki historyczne, powieści, albumy, czyli historia na Warszawskich Targach Książki – przegląd stoisk

Jakie historyczne publikacje poleciliby Państwo czytelnikom Histmaga? – zapytaliśmy wydawców na rozpoczętych dziś Warszawskich Targach Książki. Oto co nam odpowiedzieli.

Miłość w czasach stalinowskiego terroru

Młoda i piękna komunistka, krwawy dyktator, tragedia czystek i drugiej wojny światowej. Jak napisać powieść będącą połączeniem romansu i historii wielkiej tragedii? Zapytaliśmy o to Stefana Türschmida, autora książki „Mrok i mgła”.

Reportaże/relacje

Książki historyczne, które warto znać. Nagrody Historyczne „Polityki” 2015

Książki rzetelne i wyznaczające nowe trendy. Tematy ważne i dotykające wielkich problemów polskiej przeszłości. Wczoraj w Warszawie po raz kolejny wręczono Nagrody Historyczne „Polityki” – najstarsze i jedne z najbardziej prestiżowych nagród dla książek historycznych w Polsce.

Histmag do kawy (13 maja 2015)

Dzień dobry, dziś 13 maja: imieniny obchodzą Aaron, Ciechosław i Cieszmir. W 1944 r. Armia Krajowa pokonała pod Murowaną Oszmianką oddziały litewskich kolaborantów, a 29 lat temu Jerzy Urban postanowił... wysłać amerykańskim bezdomnym koce i śpiwory.

Histmag do kawy (12 maja 2015)

Dzień dobry! Dziś 12 maja, data silnie związana z postacią Józefa Piłsudskiego. Osoby, dla których jest on autorytetem, wspominają 80. rocznicę jego śmierci. Jego przeciwnicy przypomną, że dokładnie 9 lat wcześniej doprowadził do zamachu majowego.

Biohistoria: człowiek i przyroda w długiej perspektywie

Czy klimat prowadzi do upadków imperiów? Dlaczego warto śledzić historię chorób zakaźnych i szczepień na nie? Czy historycy powinno zajmować się badaniem środowiska i jego zmian? Pytamy o to historyków, którzy organizują na Uniwersytecie Jagiellońskim pierwszy ośrodek studiów nad biohistorią.

Histmag do kawy (6 maja 2015)

Dzień dobry, dziś 6 maja: w Watykanie swoje święto obchodzi Gwardia Szwajcarska, 195 lat temu Tomasz Zan założył w Wilnie Towarzystwo Przyjaciół Pożytecznej Zabawy, a 175 lat temu w Wielkiej Brytanii pojawił się pierwszy znaczek pocztowy.

Histmag do kawy (29 kwietnia 2015)

Dzień dobry, dziś 29 kwietnia: 91 lat temu złoty polski stał się oficjalną walutą w naszym kraju, 586 lat temu Joanna d'Arc przybyła pod mury Orleanu, a 3 lata temu pożegnaliśmy się z teleturniejem _Szansa na sukces_.

Rzym to supermocarstwo starożytności

Simon Scarrow w rozmowie z Tomaszem Leszkowiczem o tym dlaczego historia starożytna wciąż fascynuje i co wynika z tego, że Rzym to starożytne supermocarstwo...

Zmarł Władysław Bartoszewski

Dziś w Szpitalu MSW w Warszawie w wieku 93 lat zmarł Władysław Bartoszewski – więzień Auschwitz, żołnierz Armii Krajowej, działacz Rady Pomocy Żydom „Żegota”, więzień stalinowski, dziennikarz, historyk, dyplomata, dwukrotny minister spraw zagranicznych III RP.

Artykuły

Kopernik, rybak, Świerczewski... Banknoty PRL i propaganda

Przez dziesięciolecia istnienia Polski Ludowej Polacy stykali się z propagandą w różnych miejscach, w tym także na używanych przez siebie banknotach. Jakie treści polityczno-ideologiczne próbowano im tą drogą przekazać?

Zmarł Günter Grass

Dziś w Lubece w wieku 88 lat zmarł Günter Grass – Gdańszczanin, niemiecki pisarz i laureat Nagrody Nobla.

Wolne Miasto Gdańsk: poligon doświadczalny nazistów

7 kwietnia 1935 roku wybory do Volkstagu, czyli parlamentu Wolnego Miasta Gdańska, wygrała tamtejsza komórka NSDAP. Był to kolejny krok w drodze do nazyfikacji miejsca, które stało się pretekstem do wybuchu drugiej wojny światowej. O tym, jak naziści zdobywali i sprawowali władzę w Gdańsku, zapytaliśmy gdańskiego historyka Jana Daniluka.

Najpiękniejsze katedry Europy Galeria

Biskupie stolice, najważniejsze świątynie w mieście, najbardziej znane zabytki w danym państwie. Oto nasz subiektywny przegląd najpiękniejszych katedr europejskich!

Przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego stanęli przed tragicznym wyborem

70 lat temu NKWD aresztowało w Pruszkowie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Dlaczego liderzy konspiracji i przedstawiciele legalnej władzy zdecydowali się na rozmowy z Sowietami? Zapytaliśmy o to Macieja Żuczkowskiego, historyka drugiej wojny światowej z Instytutu Pamięci Narodowej.

Przedwojenny spirytyzm: dreszczyk seansu i duch Piłsudskiego

Dwudziestolecie międzywojenne to czas dużego zainteresowania zjawiskami paranormanlnymi i wywoływaniem duchów. O fenomen ten zapytaliśmy Paulinę Sołowianiuk, autorkę poświęconej tym zagadnieniom książki „Jasnowidz w salonie”. Część pytań została nadesłana przez naszych czytelników.

Muzeum Historii Polski powstanie na warszawskiej Cytadeli

Premier Ewa Kopacz ogłosiła, że Muzeum Historii Polski zostanie otwarte w stulecie Niepodległości na warszawskiej Cytadeli. Czy realizacja jednego z najważniejszych projektów historycznych w naszym kraju wejdzie na dobrą drogę?

Artykuły

Prasa na gruzach partyjnego koncernu. Likwidacja RSW „Prasa-Książka-Ruch”

Transformacja polskich mediów po 1989 r. to proces fascynujący i tłumaczący nam wiele zjawisk charakterystycznych dla współczesnych środków masowego przekazu. Jaką rolę w tym procesie odegrała likwidacja monopolistycznego wydawnictwa z okresu PRL?

22 marca 1940 r. zmarł ks. Bronisław Komorowski

22 marca 1940 r. w obozie Stutthof został rozstrzelany ksiądz Bronisław Komorowski – propagator polskości w Wolnym Mieście Gdańsku, od 1999 r. błogosławiony Kościoła katolickiego.

Julian Tuwim – poeta piszący o ludziach i dla ludzi

Przez wielu nazywany „Księciem Poetów” i uznawany za jedną z twarzy dwudziestolecia międzywojennego. Jego poezja pełna jest różnorodnych wątków, a używany przez niego język zachwyca do dziś. O to, jakim poetą był Julian Tuwim, zapytaliśmy znawcę jego twórczości Tadeusza Januszewskiego. Większość z pytań nadesłali czytelnicy Histmaga.

„Truth gets blurry over time” – przypomnienie o polskich ofiarach Auschwitz

Jak przypomnieć za granicą o polskich ofiarach drugiej wojny światowej? Prezentujemy inicjatywę, której celem jest dotarcie z prawdą o wydarzeniach sprzed ponad 70 lat do mieszkańców Zachodu.

Wielkie Księstwo Poznańskie: nieudany eksperyment polskiej autonomii?

11 lutego 1815 roku utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie – polską autonomię w ramach państwa pruskiego. Jego funkcjonowanie jest słabo obecne w polskim myśleniu o epoce zaborów. O to, jak wyglądała historia Poznańskiego tuż po kongresie wiedeńskim, zapytaliśmy dr. hab. Przemysława Matusika, historyka z Uniwersytetu Adama Mickiewicza.

Edward Stachura: życie, śmierć i pogodzenie się ze światem

Fascynował przed laty, fascynuje obecnie. O losy, twórczość i fenomen Edwarda Stachury pytamy Mariana Buchowskiego, autora biografii pisarza zatytułowanej „Buty Ikara”. Większość z pytań do biografisty ułożyli czytelnicy Histmaga.

Dzień Zwycięstwa w Moskwie czy na Westerplatte?

Po bitwie na słowa dotyczące wyzwolenia Auschwitz przyszedł czas na nową potyczkę między polskim ministrem spraw zagranicznych Grzegorzem Schetyną a Rosją. Kontrowersje wzbudził pomysł zorganizowania obchodów 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej na Westerplatte.

Od rock and rolla nie było odwrotu

Skąd wzięła się muzyka młodzieżowa w PRL? Kim byli ludzie, którzy tworzyli ją na przełomie lat 50. i 60.? Jakie mieli problemy z otaczającą ich rzeczywistością? Na pytania te odpowiada Dariusz Michalski, dziennikarz, publicysta i znawca muzyki rozrywkowej, autor książki _Trzysta tysięcy gitar nam gra czyli Historia polskiej muzyki rozrywkowej (lata 1958-1973)_.

Zmarł Jerzy Holzer

W wieku 84 lat zmarł Jerzy Holzer – jeden z najważniejszych polskich historyków dziejów najnowszych, specjalista historii Niemiec i Polski międzywojennej, działacz opozycji demokratycznej w PRL.

Wieliczka i Bochnia: kopalnie, które dały Polsce bogactwo

Jak funkcjonowało największe przedsiębiorstwo państwowe w dawnej Rzeczpospolitej? Dlaczego Zamek Żupny w Wieliczce jest nierozłącznie związany z kopalnią soli? Jakie projekty prowadzi aktualnie Muzeum Żup Krakowskich? Histmagowi opowiada o tym jego dyrektor, prof. Antoni Jodłowski.

Mussolini: od socjalisty do monarchisty

W roku 1925 włoscy faszyści utrwalili swoją władzę we Włoszech rozpoczynając proces budowania państwa totalitarnego. Sam Mussolini i jego zwolennicy czerpali w swojej myśli z różnych źródeł, zaś w praktyce rządzenia byli równie pragmatyczni. O zjawisko to zapytaliśmy dr hab. Joannę Sondel-Cedarmas z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Historyczne rocznice 2015 roku – o czym będziemy dyskutować?

To, że Polacy będą uroczyście obchodzić Święto Narodowe Trzeciego Maja oraz Święto Niepodległości, organizować rekonstrukcje bitwy pod Grunwaldem i pod Warszawą, a dodatkowo pokłócą się o powstanie warszawskie i stan wojenny, łatwo jest przewidzieć. Jakie tematy historyczne, powiązane z tzw. „okrągłymi rocznicami”, będą wiodące w roku 2015?

Recenzje

Tomasz Szczerbicki – „Pojazdy Ludowego Wojska Polskiego” – recenzja i ocena

Zainteresowanie historią militarną po 1945 roku wydaje się powoli przechodzić z tak „widowiskowych” i „elitarnych” dziedzin jak lotnictwo czy wojska specjalne na bardziej „ogólnowojskowe” tematy. Jednocześnie zaś dobre zdjęcie czołgu pozostaje ciągle w cenie. Podobne myśli towarzyszyły prawdopodobnie powstaniu monumentalnego albumu o pojazdach Ludowego Wojska Polskiego.

Mariusz Urbanek: Polacy niewiele wiedzą o genialnych matematykach ze Lwowa

Wielkie talenty, niesamowita atmosfera kawiarni „Szkockiej”, etos i chęć pomocy wybitnym – te i inne zjawiska charakteryzowały matematyków ze szkoły lwowskiej, opisanych w książce Mariusza Urbanka pt. „Genialni”. Zapytaliśmy autora o warsztat oraz o to, czy ci uczeni zasługują na pamięć Polaków.

Rozejm bożonarodzeniowy na froncie zachodnim

W święta Bożego Narodzenia 1914 r. pod Ypres, gdzie stały naprzeciw siebie wrogie wojska brytyjskie i niemieckie, doszło do wyjątkowego wydarzenia: z inicjatywy żołnierzy zawarto rozejm bożonarodzeniowy, w czasie którego doszło do bratania się przedstawicieli obydwu stron. Był to szczególny wyraz człowieczeństwa w obliczu okrutnego konfliktu na skalę światową.

Dlaczego rządy Nicolae Ceaușescu upadły w wyniku rewolucji?

Rok 1989 był czasem głębokich przemian w Europie Środkowo-Wschodniej i początku transformacji krajów tego regionu od systemu komunistycznego do demokratycznego. W większości państw zmiany te miały pokojowy charakter – wyjątek stanowiła Rumunia. Dlaczego rządy Nicolae Ceaușescu upadły w wyniku rewolucji? O odpowiedź poprosiliśmy dr Adama Burakowskiego, badacza najnowszych dziejów Rumunii.