Pomorze i Kujawy

Rocznica zatonięcia MS „Wilhelm Gustloff”

30 stycznia 1945 r. na Morzu Bałtyckim zatonął niemiecki liniowiec MS „Wilhelm Gustloff”, na pokładzie którego znajdowało się ok. 10 tys. pasażerów. Była to największa katastrofa morska w historii.

„…iść cienistą aleją”. Historyczne parki Gdańska w fotografii

11 lutego 2011 roku otwarta zostanie wystawa prac fotograficznych Iwony Delegiewicz poświęconych gdańskim parkom.

Ciekawe odkrycie na gdyńskim dworcu kolejowym

W czasie prac remontowych na gdyńskim dworcu odkryto nieznane dotąd malowidła na suficie oraz ścianach sali restauracyjnej. Namalowane zostały w żywych barwach i zachowane są w bardzo dobrym stanie.

„Archiwum Morskie Eugeniusza Kwiatkowskiego. W 90-lecie powrotu Polski nad Bałtyk” – recenzja i ocena

„Archiwum Morskie Eugeniusza Kwiatkowskiego. W 90-lecie powrotu Polski nad Bałtyk” to niezwykle cenny zbiór dokumentów doskonale obrazujący dokonania jednego z ważniejszych polityków międzywojennej Polski.

Odnaleziono XII-wieczny fragment IV Księgi Ezdrasza

Przed dwoma laty w trakcie prac wykopaliskowych przy dawnej latrynie w Gdańsku archeolodzy natknęli się na zabrudzony fragment średniowiecznego pergaminu przypominający korę drzewną. Po dokładnym przebadaniu znaleziska okazało się, że na zwierzęcej skórze zapisano po łacinie fragment IV Księgi Ezdrasza. Rękopis pochodzi zapewne z XII wieku.

„Kaszubi a Gdańsk. Kaszubi w Gdańsku” – recenzja i ocena

Już we wstępie do albumu autorzy stwierdzają, że można go zarówno czytać, jak i oglądać. Opisane w nim postacie, miejsca i wydarzenia mają potwierdzać liczne związki Kaszubów z Gdańskiem, co w zupełności się powiodło.

Ryszard Struck

„Śladami żydowskimi po Kaszubach. Przewodnik/Jüdische Spuren in der Kaschubei. Ein Reisenhandbuch” – recenzja i ocena

Przewodnik kojarzy się jednoznacznie z publikacją bądź o charakterze turystycznym, bądź popularnonaukowym. Książka „Śladami żydowskimi po Kaszubach” jest swoistym połączeniem zarówno publikacji _stricte_ historycznej, jak i przewodnika turystycznego. Zachęca do odwiedzenia opisywanych miejsc i poszukania śladów kaszubskich Żydów.

Ryszard Kaczmarek – „Polacy w Wehrmachcie” – recenzja i ocena

Pięć lat po tym, jak w słowniku polskiej polityki i publicystyki zagościło hasło „dziadek w Wehrmachcie”, wychodzi pierwsza pełna monografia ukazująca losy prawie półmilionowej rzeszy Polaków, którzy podzielili losy Józefa Tuska – dziadka obecnego premiera.

Michał Rogalski

Inscenizacja „Gdynia'70. Za chleb i wolność i nową Polskę”

18 grudnia 2010 r., w 40. rocznicę masakry grudniowej w okolicach stacji kolejki podmiejskiej Gdynia-Stocznia uczczono, po raz pierwszy w formie inscenizacji historycznej, pamięć poległych.

Sebastian Adamkiewicz , Mat. pras.

Relacja z konferencji „Korzenie Solidarności. Grudzień ‘70”

15 grudnia 2010 r. w legendarnej Sali BHP Stoczni Gdańskiej odbyła się konferencja _Korzenie Solidarności. Grudzień 70_ zorganizowana przez Europejskie Centrum Solidarności. Miejsce podpisania gdańskich porozumień sierpniowych wypełniło się młodzieżą, uczestnikami wydarzeń i historykami, którzy zebrali się, aby dyskutować o tragicznych wydarzeniach grudniowych w ich czterdziestą rocznicę.

Michał Przeperski

Multimedia

video Grudzień ’70 oczami Adama Gotnera

Mija dziś 40. rocznica masakry na stacji Gdynia-Stocznia. Jednym ze świadków tych wydarzeń był Adam Gotner, robotnik z gdyńskiej stoczni. W filmie dokumentalnym, przygotowanym przez Muzeum Historii Polski, opowiada o tamtym tragicznym dniu.

„Ostatni transatlantyk Stefan Batory” – relacja z promocji albumu

10 grudnia w Muzeum Miasta Gdyni odbyła się promocja publikacji poświęconej „Stefanowi Batoremu”, słynnemu polskiemu transatlantykowi.

Mat. pras. , Michał Świgoń

Konferencja: „Korzenie Solidarności. Grudzień `70”

Wydarzenia Grudniowe po dziś dzień wywołują silne emocje, zwłaszcza w Trójmieście i w Szczecinie. Rocznicowa konferencja „Korzenie Solidarności. Grudzień `70” stanowi doskonałą okazję, aby spróbować podsumować dotychczasowy stan wiedzy, postawić nowe pytania badawcze, odrzucić narosłe wokół tego zdarzenia mity i stereotypy. Konferencja odbędzie się 15 grudnia 2010 roku w historycznej Sali BHP na terenie Stoczni Gdańskiej w godzinach 10.00 do 15.00. Udział zapowiedział prezydent Lech Wałęsa.

92. rocznica utworzenia Marynarki Wojennej

Dziś w Gdyni miały miejsce uroczyste obchody "urodzin" Marynarki Wojennej – części Sił Zbrojnych zajmującej się obroną granic morskich i wybrzeża.

Znany jest już termin XIX OZHSiD-u w Toruniu

Od pewnego czasu na skrzynkę Histmag.org przychodziły pytania dotyczące terminu XIX Ogólnopolskiego Zjazdu Historyków Studentów i Doktorantów, którego organizatorem jest toruński ośrodek akademicki. Zadzwoniliśmy więc w tej sprawie do Marcina Sumowskiego – członka Komitetu Organizacyjnego Zjazdu.

Sebastian Adamkiewicz

Mat. pras. , Krzysztof Okoński

20 lat zjednoczonych Niemiec - imprezy rocznicowe UKW/TMN/IFA/DAAD Bydgoszcz

W bieżącym roku Niemcy obchodzą 20. rocznicę zjednoczenia. Było to wydarzenie o historycznym znaczeniu zarówno dla świata, narodu niemieckiego, ale także dla rozwoju stosunków polsko-niemieckich. Z tej okazji w Bydgoszczy w najbliższych dniach zorganizowane zostaną dwie imprezy, tematycznie powiązane z wydarzeniami sprzed 20 lat.

Muzeum Narodowe w Gdańsku zaprasza na wystawę „Od secesji do modernizmu - Huta Josephine 1900-1950”

Na ekspozycji będzie można podziwiać niezwykle cenne obiekty wyprodukowane w słynnej dolnośląskiej hucie szkła.

Wojskowy Cmentarz Francuski w Gdańsku

1 listopada warto odwiedzać również cmentarze zapomniane i pozostałości po dawnych nekropoliach. Przykładem może być Wojskowy Cmentarz Francuski w Gdańsku.

„Copernicon 2010” – festiwal fantastyczny z dużą dawką historii (minirelacja z imprezy)

W dniach 15–17 października w Toruniu odbył się Festiwal Gier i Fantastyki „Copernicon 2010”. Był skierowany przede wszystkim do fanów fantastyki i gier, jednak w czasie jego trwania nie zabrakło atrakcji przeznaczonych dla miłośników historii.

Ewa Iwaniec

Festiwal Gier i Fantastyki Copernicon

Za kilka dni rozpocznie się w Toruniu Festiwal Gier i Fantastyki Copernicon 2010. To prawdziwa gratka dla miłośników fantastyki... i historii.

Mat. pras. , Ewa Iwaniec

Konkurs na najlepszą pracę magisterską o „Solidarności” lub opozycji w PRL

Europejskie Centrum Solidarności ogłasza konkurs na najlepszą pracę magisterską obejmującą tematykę związaną z historią „Solidarności" i opozycji demokratycznej w Polsce w latach 1970 - 1990. Organizatorzy przewidują atrakcyjne nagrody dla autorów najlepszych prac magisterskich.

Reklama

Cmentarz żydowski na gdańskim Chełmie

Po II wojnie światowej stan gdańskich cmentarzy był opłakany. Większość ucierpiała w trakcie działań wojennych, część umyślnie zniszczono, o innych zapomniano. Do tej pory istnieje jednak w Gdańsku stary cmentarz żydowski, systematycznie atakowany przez wandali, ale kilka lat temu odrestaurowany i przywrócony po części do dawnego wyglądu.

Mat. pras. , Tomasz Leszkowicz

Festyn Żywej Techniki w Toruniu

W niedzielę 26 września na terenie Skansenu Fortyfikacji Pancernej Twierdzy Toruń (ul. Poznańska 191/199) odbędzie się Festyn Żywej Techniki. Będzie stanowił on swoiste zwieńczenie tegorocznych Europejskich Dni Dziedzictwa.

Rozstrzygnięto konkurs na projekt Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

1 września, w 71. rocznicę wybuchu II wojny światowej, międzynarodowe jury, któremu przewodniczył wiceprezydent Gdańska, Wiesław Bielawski, rozstrzygnęło konkurs architektoniczny na kształt Muzeum II Wojny Światowej, które powstanie w 2014 r.

Toruński zamek oblężony – relacja z inscenizacji „Rok 1410 – bitwa o zamek toruński”

8 sierpnia 2010 roku odbyła się czwarta spośród inscenizacji zaplanowanych i zorganizowanych przez toruńskie Centrum Kultury Zamek Krzyżacki. Zatytułowano ją „Rok 1410 – bitwa o zamek toruński”.

Ewa Iwaniec

Gdańskie obchody XXX-lecia „Solidarności”

W sierpniu mija 30 lat od narodzin Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Strajkujący w 1980 r. nie tylko wysuwali postulaty płacowe, ale domagali się również głębokich reform polityczno-organizacyjnych PRL. Walka o ich realizację doprowadziła do wprowadzenia stanu wojennego, co wymusiło na solidarnościowej opozycji zejście do podziemia. Pozwoliło to ideom „S” przetrwać i ostatecznie zwyciężyć 4 czerwca 1989 r.

„Vivat Vasa!” – inscenizacja historyczna w Gniewie

W dniach 14-15 sierpnia w Gniewie (woj. pomorskie) odbędzie się inscenizacja starcia z 1626 r., kiedy to naprzeciwko siebie stanęły armia polska dowodzona przez Zygmunta III Wazę oraz wojska szwedzkie dowodzone przez Gustawa II Adolfa Wazę. To już kolejna edycja imprezy _Vivat Vasa!_, organizowanej u stóp dawnego zamku krzyżackiego.

Tomasz Leszkowicz

Inauguracja obchodów 600. rocznicy bitwy pod Koronowem

Jarmark rzemiosł średniowiecznych, turnieje rycerskie, koncerty muzyczne, prezentacja średniowiecznego uzbrojenia, inscenizacja bitwy – te i wiele innych atrakcji czekają na turystów, którzy w weekend udadzą się do Koronowa, w miejsce, gdzie przed 600 laty wojska polskie pokonały Krzyżaków.

Toruń obchodzi 600-lecie oblężenia zamku

Z okazji przypadającego w tym roku 600-lecia oblężenia zamku toruńskiego Centrum Kultury Zamek Krzyżacki przygotowuje inscenizację _Rok 1410 - bitwa o Zamek Krzyżacki_.

Ewa Iwaniec

Leszek Molendowski – „Dzieje ojców jezuitów i szkolnictwa jezuickiego w Gdyni” – recenzja i ocena

Zakon Jezuitów zawsze uchodził za jedno z najbardziej zdyscyplinowanych zgromadzeń zakonnych związanych z kościołem rzymskokatolickim. Wykształceni i biegli w sztuce dyskusji, mieli stanowić swoistą „jednostkę szturmową” w walce o prawdziwą, w ich mniemaniu, wiarę. Częścią ich misji była również indoktrynacja i kształcenie młodzieży we „właściwym” duchu. Leszek Molendowski w swej pracy próbuje przybliżyć czytelnikowi działania tego zakonu na bardzo interesującym terenie, czyli w Gdyni.

Łukasz Męczykowski

Malbork: obchody 600. rocznicy oblężenia zamku krzyżackiego

W niedzielę 25 lipca wieczorem zakończyły się obchody 600. rocznicy oblężenia krzyżackiego zamku w Malborku. Zainaugurowano je 22 lipca, po upływie tygodnia od inscenizacji bitwy pod Grunwaldem.

Tomasz Leszkowicz , Mat. pras.

Noc w Muzeum w Toruniu

Muzeum Okręgowe w Toruniu zaprasza wszystkich chętnych na Noc w Muzeum. Impreza rozpocznie się w sobotę 26 czerwca o godz. 18:00 i trwać będzie do północy.

Sportowy akcent dekady Gierka na przykładzie Wojewódzkiej Federacji Sportu w Gdańsku

W PRL instytucje zarządzające sportem żywo reagowały na polityczne przełomy. Przykładem zmiana ustawodawstwa sportowego po roku 1956 czy też poruszenie środowisk sportowych latem 1980 roku. Instytucjonalnym odbiciem politycznych decyzji w dekadzie Gierka była Polska Federacja Sportu i jej wojewódzkie odpowiedniki. Struktury te zawdzięczały swoje powołanie skłonnościom centralizacyjnym ekipy I sekretarza. Następnie uległy negatywnym tendencjom dekady, by ostatecznie zakończyć swój żywot na skutek protestów społecznych z lata 1980 roku.

„Żydzi Gdańscy. Ślady” - nowa wystawa Muzeum Narodowego w Gdańsku

Najnowsza ekspozycja została przygotowana przez Dział Teatralny gdańskiej placówki, prezentowanych jest na niej blisko 400 fotografii dotyczących mieszkających w Gdańsku Żydów.

Europejska Noc Muzeów w gdańskim Muzeum Narodowym

Wernisaże, promocja książki oraz warsztaty plastyczne i taneczne dla najmłodszych to tylko cześć bogatej oferty, jaką przygotowało gdańskie Muzeum Narodowe z okazji jutrzejszej Europejskiej Nocy Muzeów.

W służbie partii, stoczni i futbolu. Zarys kariery Henryka Klocka

29 grudnia 1989 roku Polska Rzeczpospolita Ludowa zmieniła oficjalnie nazwę na III Rzeczpospolitą. Poza wymiarem symbolicznym transformacja miała przynieść szereg zmian strukturalnych, organizacyjnych i kadrowych. Z wielu przyczyn tak się nie stało, a szereg „komunistycznych menadżerów” swoje prawdziwe, już „kapitalistyczne” kariery zrobiło dopiero w III RP.

Geneza powstania lotniska w Gdańsku Rębiechowie – cz. II

Kilka lat po podjęciu decyzji o zamknięciu lotniska we Wrzeszczu, rozpoczęły się prace nad budową nowego portu lotniczego w Rębiechowie. Po licznych perypetiach zostało otwarte 2 maja 1974 roku.

Instytut Sorabistyczny Uniwersytetu w Lipsku nawiązał współpracę z Instytutem Kaszubskim

W pierwszych dniach marca Instytut Kaszubski miał przyjemność gościć profesora Tomasza Derlatkę, gościa z Instytutu Sorabistycznego Uniwersytetu w Lipsku (Instytut fűr Sorabistik der Unicersität Liepzig). Przy okazji jego wizyty podpisano umowę o współpracy obu instytucji.

Leszek Molendowski

28 marca 1945 r. – wyzwolenie Gdyni

28 marca 1945 r. skończyła się hitlerowska okupacja morskiej stolicy Polski. Jak wyglądało wyzwolenie Gdyni?

Ryszard Markiewicz – „Wojenne wspomnienia mieszkańca Gdyni” – recenzja i ocena

Gdynia była jednym z pierwszych polskich miast, które zaznały okrucieństw okupacji hitlerowskiej, takich jak przymusowe przesiedlenia oraz rabunek dobytku. Recenzowana praca to wspomnienia ówczesnego gdyńskiego nastolatka, któremu wojna zabrała najpiękniejsze lata młodości, dając w zamian cierpienie i niedolę.

Urodziny 3 Flotylli Okrętów im. Komandora Bolesława Romanowskiego

11 marca 1971 r. szef Sztabu Generalnego wydał zarządzenie, na mocy którego dowódca morskiego rodzaju sił zbrojnych powołał nowy związek taktyczny.

Czasopismo „Klio” w sieci

„Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” wydawane przez Instytut Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu ma nową stronę internetową.

Wiesława Duży

Gdynia: urodziny morskiej stolicy Polski

10 lutego 1926 r. Gdynia otrzymała prawa miejskie.

„Wszystko co kocham” (reż. Jacek Borcuch) – recenzja i ocena filmu

Obserwując ostatnie osiągnięcia kinematografii polskiej zastanawiałem się czy potrafi ona jeszcze mówić ciekawie o historii naszego kraju, bez patetyzmu, kiczu i nadmiernego heroizmu. Odpowiedzi na to frapujące pytanie postanowiłem poszukać w najnowszym filmie Jacka Borcucha pt. „Wszystko co kocham”.

Sebastian Adamkiewicz

Zaślubiny Polski z morzem – rocznica

10 lutego 1920 r. w Pucku miały miejsce symboliczne zaślubiny Polski z morzem.

Awantura o tablicę

Pomorscy posłowie PiS protestują przeciw tablicy upamiętniającej ofiary niemieckich jednostek zatopionych na Bałtyku w 1945 r.

Paweł Naczyk – „Dziennik 1941-1947” – recenzja i ocena

Wojenne losy Pawła Naczyka, choć nie unikalne, niewątpliwie miały interesujący przebieg. Trudno powiedzieć to samo o pisanym przez niego na bieżąco podczas wojny dzienniku. Źródło to nie jest szczególnie ciekawą lekturą, a i jego wartość dla historyków budzi wątpliwości.

Kamil Janicki

Adam Dylewski – „Śladami kultur pogranicza. Od Gdańska do Ustrzyk Dolnych” – recenzja i ocena

Wędrówka „śladami kultur pogranicza” wyłącznie z przewodnikiem Adama Dylewskiego w ręku na pewno by się nie udała. Co nie zmienia faktu, że po książkę tę warto sięgnąć przed zaplanowaniem podróży po wschodnich rubieżach Polski.

Kamil Janicki

Mat. pras. , Kamil Janicki

Konkurs „Ocal okruchy historii - młodzież buduje muzea”

Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprasza do udziału w adresowanym do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych konkursie „Ocal okruchy historii” na opis pamiątki historycznej z okresu II wojny światowej lub działalności „Solidarności” i opozycji demokratycznej lat 1970-1989.

Karol Nawrocki , Jarosław Kujawski

Bieg ku zwycięstwu wszystkich. Maraton „Solidarności”

Pewną zasadą jest, że warunki polityczne mają swój bezpośredni wpływ na organizację życia sportowego w danym kraju. Przykładem mogą być prężnie działające w PRL kluby gwardyjskie i wojskowe, Polska Federacja Sportu stanowiąca efekt politycznych tendencji Edwarda Gierka czy, by posłużyć się przykładem spoza Polski, aura unosząca się nad igrzyskami olimpijskimi w Berlinie w 1936 r. Swoje sportowe odbicie miał także zryw polskiego społeczeństwa z sierpnia 1980 r.

Geneza powstania lotniska w Gdańsku Rębiechowie. Cz. I: Historia portu Gdańsk Wrzeszcz

Gdańskie lotnisko we Wrzeszczu funkcjonowało w latach 1910–1974. Powstało na terenach wcześniej pełniących rolę pruskiego poligonu, by po sześciu dekadach zniknąć pod naporem rozrastającego się miasta i utrudnień wynikających ze złej lokalizacji i trudnych warunków pogodowych. Dopiero rezygnacja z jego użytkowania otworzyła drogę do budowy portu lotniczego w Gdańsku Rębiechowie.

Panna „S” w sportowym dresie

Słowo „Solidarność” kojarzy się zazwyczaj z czymś wielkim i przełomowym w historii naszego kraju. To oczywiście prawidłowe skojarzenie. Jednocześnie należy pamiętać, że entuzjazm „Sierpnia” stanowił nie tylko fundament polityczno-gospodarczych zmian, ale także inspirację dla wielu dalekich od polityki środowisk. W tym dla sportowców.

Piotr Oliński – „Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu...” – recenzja i ocena

W 2008 roku ukazała się drukiem rozprawa habilitacyjna Piotra Olińskiego „Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych”. Została wydana w nakładzie 150 egzemplarzy. Sygnał jest jasny: dla specjalistów.

Michael Morys-Twarowski

Cmentarz Obrońców Wybrzeża w Gdyni

Znajdująca się w gdyńskiej dzielnicy Redłowo, wojenna nekropolia jest symbolem losów morskiej stolicy Rzeczypospolitej podczas drugiej wojny światowej. To właśnie tu wraz ze swym legendarnym dowódcą Stanisławem Dąbkiem spoczywają bohaterscy obrońcy Gdyni a także ofiary masowego mordu w Piaśnicy. Cmentarz przy ulicy Legionów jest też miejscem spoczynku wyzwolicieli miasta, którzy polegli podczas walk w marcu 1945 roku.

Muzeum Okręgowe w Toruniu zaprasza na swoje wystawy

Od października dostępne dla zwiedzających są dwie wystawy prezentujące różne aspekty dawnej kultury materialnej. Są to ekspozycje: _Skarby kościoła pw. św. Jakuba w Toruniu_ i _Pieniądz w oblężeniu_.

Tomasz Leszkowicz

Historia Sopotu. Część IV: po roku 1989

W roku 1989 podniosła się wreszcie żelazna kurtyna, a Polska weszła na nową drogę ku kapitalizmowi. Być może dla innego, równie niewielkiego miasta, położonego gdzieś w centrum kraju, to wydarzenie nie przyniosłoby od razu widocznej różnicy, lecz Sopot zawsze żył Polską i sprawy kraju nieodmiennie odciskały na nim swoje piętno. Tu poza koroną, która pojawiła się nad głową wiszącego w urzędzie białego orła, i znikającymi z ulic tabliczkami z imionami ludowych sekretarzy, spodziewano się rychło czegoś więcej.

Piotr Pelczar

Inicjatywa sportowa I sekretarza KC PZPR. Wojewódzka Federacja Sportu w Gdańsku

_Edward Gierek lubił i rozumiał sport. Zarówno podczas zagłębiowsko-śląskiej młodości, jak i podczas francuskiej i belgijskiej emigracji musiał przecież zetknąć się z futbolem i na pewno niejednokrotnie biegał wraz z kolegami za piłką, w przeciwieństwie do Władysława Gomułki, który piłki i stadionu w młodości nie widział chyba nigdy_ – stwierdził Henryk Biliński, autor książki o historii Polskiego Związku Piłki Nożnej.

Kazimierz Małkowski – „Kolibki, Orłowo, Redłowo, Mały Kack” – recenzja i ocena

Od kilku lat niezwykłym powodzeniem wśród czytelników cieszą sie prace dotyczące dziejów miast czy też ich poszczególnych dzielnic. W ten popularny nurt wpisuje się najnowsza publikacja Kazimierza Małkowskiego pt. „Kolibki, Orłowo, Redłowo, Mały Kack”. Praca ta jest pierwszą pozycją z serii mającej na celu przedstawienie wszystkich dzielnic morskiej stolicy Polski.