Niemcy, Austria, Szwajcaria

Robert Michniewicz – „Dolina szpiegów” – recenzja i ocena

Jest rok 1944. III Rzesza zmierza ku nieuchronnej klęsce. Obok działań frontowych, służby wywiadowcze zwalczających się państw, prowadzą nieustanną grę, aby przechytrzyć przeciwnika w zdobyciu cennych informacji. Poznajcie Houptmanna Carla von Wedela, którego losy mogą zastąpić legendę nieśmiertelnego Hansa Klossa.

Maciej Gach

Wojciech Korfanty w walce o Wielkopolskę i Śląsk

Wojciech Korfanty, przez niektórych dziś już zapomniany działacz niepodległościowy aktywny na Śląsku i w Wielkopolsce, bez wątpienia należy do panteonu najwybitniejszych polityków II Rzeczpospolitej i szermierzy sprawy polskiej.

Daniel Wójtowicz

Krzysztof Rak, Grzegorz Kucharczyk – „Piekielni sąsiedzi. Jak Rosja i Niemcy dogadywały się kosztem Polski”

Książka „Piekielni sąsiedzi. Jak Rosja i Niemcy dogadywały się kosztem Polski” Krzysztofa Raka i Grzegorza Kucharczyka zawiera wiele do tej pory nieznanych faktów i przełomowych interpretacji. Oparta jest na do niedawna nieznanych dokumentach, skrywanych w najtajniejszych archiwach Kremla. Stanowi udaną próbę nowego oczytania dziejów Polski i Europy Środkowej. Każdy egzemplarz zawiera autografy autorów.

Zarys historii spuścizny katyńskiej Fragmenty książek Wydawnictwa IPN

„W kwietniu 1943 roku zwrócił się do mnie PCK z prośbą o wydelegowanie na przeciąg około 3 miesięcy jakiegoś chemika, który poddałby badaniu dokumenty i przedmioty znalezione przy zwłokach oficerów polskich zamordowanych w Katyniu”.

Mateusz Balcerkiewicz

Apokalipsa. Bitwa o Berlin

Bitwa o Berlin rozpoczęła się na wzgórzach Seelow nad Odrą 16 kwietnia 1945 roku. To właśnie tutaj regularne wojsko Hitlera stoczyło swój ostatni bój z Armią Czerwoną. Linia wzniesień na zachodnim brzegu Odry stanowiła ostatnią naturalną przeszkodę na drodze Rosjan do niemieckiej stolicy.

Michael Jones

Marcin Luter: niepozorny mnich, który wstrząsnął Europą

Marcin Luter, choć nie był wojownikiem czy władcą, odcisnął swoje wyraźne piętno na historii Europy. W jaki sposób pobożny mnich doprowadził do rozłamu w Kościele katolickim? Ile prawdy jest w wizerunku Lutra, kreowanym przez jego przeciwników?

Michał Gadziński

Kościół katolicki pod niemiecką okupacją. Przypadek Bytomia, Gliwic i Zabrza

Bytom, Gliwice i Zabrze w okresie międzywojennym wiele łączyło: stanowiły po podziale Górnego Śląska w 1922 r. jedyny pozostały przy Niemczech cypel górnośląskiego okręgu przemysłowego. Po przejęciu władzy przez ruch narodowosocjalistyczny zaczęto utożsamiać Kościół z polskością, dlatego duchowni stali się ofiarami represji. „Siatka propolskich kapłanów oplata kraj”, pisano...

Sebastian Rosenbaum

Beletrystyka

Ucieczka szpiega

Carl zwalił się na niego całym ciężarem ciała i założył mu tak zwany chwyt trójkątny. Policjant próbował się szarpać, ale duszenie już po dwudziestu sekundach spowodowało, iż stracił przytomność. Wtedy Von Wedel powoli rozluźnił chwyt i wstał…

Robert Michniewicz

Noc kryształowa – haniebny pogrom Żydów video

Noc kryształowa stała się symbolem szczególnie haniebnego pogromu Żydów. W dziejach miało miejsce wiele pogromów. Ale żaden nie został zorganizowany przez władze państwowe, nie był tak masowy i tak gwałtowny. Żaden nie stanowił preludium do Holocaustu. A noc kryształowa wypełniła wszystkie te warunki...

Redakcja

Sprawiedliwi i ich świat w fotografii Józefa Ulmy Fragmenty książek Wydawnictwa IPN

Dla milionów mieszkańców Europy wybuch drugiej wojny światowej był początkiem tragedii. W sposób szczególny stała się ona udziałem narodów żydowskiego i polskiego. Posłuchajcie...

Mateusz Balcerkiewicz

Czy „Biała odwaga” pokazuje prawdę historyczną?

„Biała odwaga” to film, który wzbudził silne kontrowersje jeszcze zanim się pojawił. Przyczyniły się do tego zwiastuny, w których dobrano sceny sugerujące masową kolaborację górali z nazistowskimi Niemcami. Mimo obaw postanowiłem wybrać się do kina, by skonfrontować obraz filmowy z rzeczywistością.

Konrad Ruzik

Człowiek, który chodzi ze swoim notatnikiem

Philip Mechanicus był holenderskim dziennikarzem żydowskiego pochodzenia. Po zajęciu Holandii przez Niemcy stracił pracę. Ktoś doniósł, że odmawia noszenia gwiazdy Dawida. Został aresztowany. Wciąż jednak prowadził notatki.

Nina Siegal

Obserwacja i brak zaangażowania. Stany Zjednoczone wobec Anschlussu Austrii

„USA nie zareagują w sprawie kryzysu austriackiego” – krzyczał nagłówek „The New York Timesa” z 12 marca 1938 r. Sekretarz stanu Cordell Hull dał jasno do zrozumienia, że „Stany Zjednoczone nie mają zamiaru robić czegokolwiek w tej sprawie”. Zgoda na niemiecką aneksję Austrii była jednym z ważniejszych elementów polityki appeasementu. Jak wydarzenia z marca 1938 r. wyglądały z perspektywy Waszyngtonu?

Przemysław Piotr Damski

„Bronimy się! Ernst Rüdiger von Starhemberg” – Franz Fuchs i Bawarska Armia Wyzwoleńcza

W latach 90. XX wieku Austrią wstrząsnęła seria zamachów bombowych o podłożu rasistowskim. Człowiekiem odpowiedzialnym za ataki był Franz Fuchs, założyciel Bawarskiej Armii Wyzwoleńczej.

Tomasz Kosiński

„Strefa interesów”: tak wyglądało życie w domu Hössów Galeria

„Strefa interesów” to nowy film, opowiadający o codziennym życiu rodziny komendanta Auschwitz-Birkenau Rudolfa Hössa w cieniu grozy obozu zagłady. Zobacz, jak wygląda ich świat, odtworzony na ekranie:

Mat. pras.

Film o Zagładzie, jakiego wcześniej nie było

„Strefa interesów” w reż. Jonathana Glazera to polska koprodukcja uznana za arcydzieło, która ma na swoim koncie 5 nominacji do Oscara, 3 nagrody BAFTA, Grand Prix festiwalu w Cannes. To porażające studium banalności zła, gdzie reżyser odwraca perspektywę. Swoje spojrzenie kieruje nie na ofiary, a oprawców i ich życie codzienne. Zobacz to, czego nie widać. „Strefa interesów” w kinach od 8 marca.

Rudolf Höss: komendant Auschwitz, gorliwy ludobójca

Kochał swoją rodzinę, był czułym ojcem i troskliwym mężem. Chętnie wypoczywał nad rzeką lub spędzał czas wolny w ogrodzie swojego domu, skąd… doglądał, jak na jego rozkaz pracują kominy krematoriów. Idylliczne życie Hössa w domu położonym tuż za murami Auschwitz, ukazuje film „Strefa Interesów”.

Jakub Jagodziński

„Strefa interesów”: recenzja i ocena

Codzienne życie, bawiące się dzieci, zwykłe problemy małżeńskie, ogródek warzywny, trochę natury. Dlaczego więc jeszcze długo po seansie czułem się tak źle?

Mateusz Balcerkiewicz

Goralenvolk: podhalańscy wasale III Rzeszy

500-złotowy banknot, tzw. „góral”, jest jednym z symboli życia codziennego w czasie okupacji. Hitlerowcy bez wątpienia fascynowali się góralami i to na tyle, że próbowali przekonać ich, że bliżej im do Niemców niż Polaków. Jakie są dzieje Goralenvolk?

Tomasz Leszkowicz

Działania polskiej dyplomacji od stycznia 1934 do marca 1939 roku

Pierwszego września 1939 roku niemieckie siły zbrojne, realizując plan oznaczony kryptonimem _Fall Weiss_, przekroczyły granice II Rzeczypospolitej, rozpoczynając najkrwawszą wojnę w historii świata. Wojsko Polskie nie zostało jednak zaskoczone, tak samo jak najważniejsi politycy w Warszawie, Paryżu, Londynie i Moskwie.

Bartłomiej Czajka

Anna Augustyniak – „Na targu niewolników III Rzeszy” – recenzja i ocena

Zima 1944 roku. Życie rodziny Śliwińskich diametralnie się zmienia, kiedy zostają wywiezieni w głąb Niemiec i zmuszeni do pracy na rzecz okupanta. Wspomnienia Jana Śliwińskiego stały się kanwą opowieści Anny Augustyniak o robotach przymusowych w III Rzeszy.

Iwona Szymichowska

Widmo rewolucji nad Niemcami?

Jeszcze w 1923 roku Trocki miał nadzieję na wybuch powstania w chwiejącej się w posadach Republice Weimarskiej. Jak opisywali tę sytuację polscy komuniści?

Andrzej Friszke

Wywiady

Holokaust to nie tylko wydarzenie historyczne. To także nasza wspólna odpowiedzialność za przyszłość

Choć mogłoby się wydawać, że temat Holokaustu nie budzi już na świecie większych wątpliwości i że jest zgodnie potępiany przez społeczność międzynarodową, okazuje się, że nic bardziej mylnego. Wciąż istnieją grupy, które nie uznają Zagłady Żydów za wydarzenie historyczne lub umniejszają jej rolę. Skąd bierze się ten negacjonizm? I jak pamięć o Holokauście wpływa na naszą europejską tożsamość? O tym opowiadają prof. Jan Rydel z Europejskiej Sieci Pamięć i Solidarność oraz prof. Piotr Trojański z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Natalia Pochroń

Między życiem a śmiercią. Historie pomocy w czasie Zagłady

Wystawa objazdowa „Między życiem a śmiercią. Historie pomocy w czasie Zagłady” to pochodzące z dwunastu krajów Europy historie osób niosących pomoc Żydom prześladowanym w czasie II wojny światowej oraz relacje ocalonych. Oddając głos zarówno ratującym, jak i uratowanym, wystawa prowadzi zwiedzających przez opowieść o aktach wielkiej odwagi i niezwykłej woli przetrwania.

Mat. pras.

Na Zachodzie bez zmian: powieść, którą palili naziści

„Na Zachodzie bez zmian” to antywojenna powieść, która odniosła wielki sukces komercyjny. W ciągu zaledwie roku sprzedano milion egzemplarzy książki i przetłumaczono ją na 26 języków. „Na Zachodzie bez zmian” to także trzy adaptacje filmowe – w tym dwie nagrodzone Oscarami.

Kacper Walczak

Konkursy

Konkurs: Na targu niewolników III Rzeszy

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Na targu niewolników III Rzeszy” Wydawnictwa Świat Książki.

Redakcja

Eugeniusz Cezary Król – „Na początku była Mein Kampf” – recenzja i ocena

Dlaczego europejskie elity zlekceważyły „Mein Kampf”? Czy narodowy socjalizm był ideologią oryginalną? Jaki wpływ na miejsce i rolę kobiet w nazistowskim państwie miały osobiste sympatie i antypatie jego oficjeli? Wreszcie, czy w hitlerowskiej machinie zagłady znalazł się choć jeden sprawiedliwy Niemiec? Na te i inne pytania odpowiada prof. Eugeniusz Cezary Król w swojej najnowszej publikacji.

Patryk Krygier

Anna Augustyniak – „Na targu niewolników III Rzeszy”

„Na targu niewolników III Rzeszy” autorstwa Anny Augustyniak to napisana z odwagą i wnikliwością historia rodzinna, która przeplata się z tragicznym losem tysięcy robotników przymusowych wywiezionych w głąb III Rzeszy.

Ostatnie dni Auschwitz-Birkenau

„To wszystko było najbardziej poruszające i najstraszniejsze, co zobaczyłem i sfilmowałem podczas wojny. Czas nie ma władzy nad tymi wspomnieniami. Nie wycisnął on z mej pamięci wszystkich okropności, które zobaczyłem i nagrałem” – wspominał operator radzieckiej ekipy filmującej obóz. Już ponad 70 lat temu miało miejsce wyzwolenie obozu Auschwitz-Birkenau.

Bogumił Rudawski

Magdalena Mikrut-Majeranek

Szymon Jagodziński – „Pułtusk–Gołymin 1806” – recenzja i ocena

Napoleońska I wojna polska kojarzy się z bitwą pod Frydlandem i traktatem w Tylży. Na mapie Europy pojawiają się po 12 latach zaczątki państwa polskiego o nazwie Księstwo Warszawskie. Cała ta epopeja zaczęła się w pod Jeną i Auerstedt. Ale co było pomiędzy? Wiadomo Pruska Iława, a jeszcze wcześniej…?

Michał Staniszewski

Wywiady

Mariusz Samp: Bolesław Chrobry pałał nienawiścią do króla Henryka II i czekał na okazję, by się na nim odegrać

Kiedy w maju 1003 roku w Rzeszy wybuchło powstanie przeciwko królowi Henrykowi II, Bolesław Chrobry chcąc wykorzystać sytuację, postanowił najechać kraj Głomaczów. Dlaczego zdecydował się to zrobić i jaki był tego efekt? Wyjaśnia to doktor Mariusz Samp, autor publikacji „Kraj Głomaczów 1003”.

Brendan Simms – „Hitler” – recenzja i ocena

Zdaniem niektórych druga wojna światowa, Trzecia Rzesza i osoba Adolfa Hitlera to tematy wyeksploatowane, o których już wszystko wiadomo. Jakby na przekór tym twierdzeniom, wciąż ukazują się niezliczone publikacje im poświęcone. Niektóre z nich na dodatek istotnie wnoszą trochę, a czasem wiele nowego. Czy nowa biografia Hitlera pióra profesora Uniwersytetu Cambridge Brendana Simmsa zalicza się do takich nowatorskich opracowań?

Michał Gadziński

Dieter Schenk, Witold Kulesza „Arthur Greiser. Biografia i proces namiestnika III Rzeszy w Kraju Warty” – recenzja i ocena

Według Namiestnika Kraju Warty Trzecia Rzesza miała trwać tak długo, jak długo będzie wschodzić i zachodzić słońce. Jego marzenia ostatecznie przekreślił 21 lipca 1946 roku wielki show – ostatnia publiczna egzekucja w historii Polski.

Daria Czarnecka

Elekcja po niemiecku: kampanie wyborcze kandydatów na cesarza

Habsburg, Walezjusz, a może Tudor? Chętnych na cesarski tron było wielu, ale zwycięzca mógł być tylko jeden. Jak Niemcy wybierali cesarza w 1519 roku i kim byli najważniejsi kandydaci?

Jakub Michał Pawłowski

Jak wybuchło powstanie w Sobiborze?

Powstanie i ucieczka więźniów Bunt w niemieckim ośrodku zagłady w Sobiborze więźniowie zaczęli planować w trakcie świąt Rosz Haszana (1–2 października). W żydowski Nowy Rok, Jom Kipur (10 dni po Rosz Haszana), wiedzieli już, jak go zorganizować, a zrealizowali swój plan w pierwszy dzień Sukot.

Marek Bem

„Zbrodnie nierozliczone. Niemcy, którzy uniknęli kary” – „Rzecz Historyczna” Muzeum Historii Polski

Dlaczego historia ma znaczenie? To wyjaśnia nowy projekt Muzeum Historii Polski. „Rzecz Historyczna” to seria opowieści o najważniejszych wydarzeniach z dziejów naszego kraju. Na poważnie i profesjonalnie, ale bez grama nudy!

Stanisław Nogaj – „Gusen. Pamiętnik dziennikarza”

Stanisław Nogaj w książce „Gusen. Pamiętnik dziennikarza” zdaje relację z funkcjonowania podobozu niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Mauthausen w Austrii. Stanisław Nogaj trafił do Gusen I w maju 1940 r. i przebywał tam pięć lat.

Wilm Hosenfeld – ten przyzwoity oficer z Wehrmachtu

Wilm Hosenfeld został zapamiętany za sprawą pomocy Władysławowi Szpilmanowi w zniszczonej Warszawie. Był jednym z nielicznych oficerów Wehrmachtu, którzy w życiu kierowali się wartościami. Czesław Cywiński powiedział o nim z patetyczną prostotą: Niemiecki żołnierz, który był Człowiekiem...

Eugeniusz Cezary Król

Zbigniew Michalczyk – „Zapomniane konteksty. Augsburg jako ośrodek rytownictwa wobec Rzeczypospolitej w XVII–XVIII wieku” – recenzja i ocena

Staraniem Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA ukazało się już kilka interesujących i wartościowych publikacji, poświęconych wychodźtwu polskiemu i społecznościom polskim za granicą w XIX i XX w. Pozycje te skupiały się na dziedzictwie materialnym, chociażby budynkach kościołów. Teraz POLONIKA przygotowała coś, co zainteresuje także osoby zainteresowane historią nowożytną i historią sztuki – pracę poświęconą związkom z Rzeczpospolitą augsburskiego ośrodka rytowniczego w XVI-XVIII w.

Michał Gadziński

„Teheran, Jałta i Poczdam - konferencje, na których zdecydowano o losach Polski” – „Rzecz Historyczna” Muzeum Historii Polski

Grzegorz Kucharczyk, Krzysztof Rak – „Polska, Rosja, Niemcy. Od XVI do XXI wieku”

„Polska, Rosja, Niemcy. Od XVI do XXI wieku” Grzegorza Kucharczyka i Krzysztofa Raka to opowieść o polityce Rosji i Niemiec (Prus) wobec Europy Środkowej (ze szczególnym uwzględnieniem Polski) zaczyna się wcześniej niż zwykle i kończy później.

„Wynalazki i alianci. Polska myśl techniczna na froncie” – „Rzecz Historyczna” Muzeum Historii Polski

„Dlaczego Polska nie zaatakowała Hitlera?” – „Rzecz Historyczna” Muzeum Historii Polski

Dieter Schenk, Witold Kulesza

Polacy w oczach Greisera

Niemiecki gauleiter i zbrodniarz gardził Polakami, a jego wypowiedzi stanowią dowód jego ogromnej arogancji. Jak on i jego poplecznicy odnosili się do Polaków?

7 kontrowersyjnych noblistów

Gloryfikowali zbrodnie Serbów na Bałkanach, należeli do organizacji nazistowskich lub biernie przyglądali się masakrom dokonywanym na mniejszościach religijnych. Kim byli i za co nagrodzono ich Noblem?

Redakcja

Kuli żelazo póki gorące. Kto odpowiada za wyobraźnię zbiorową Niemców?

Co wspólnego mają ze sobą magiczne miecze wykuwane w podziemiach Mitgardu i Otto von Bismarck jako żelazny kanclerz? Zobacz, jak kształtowała się zbiorowa wyobraźnia Niemców w okresie poprzedzającym wielkie wojny światowe.

Jakub Michał Pawłowski

Krampus: niemiecki anty-Mikołaj

Z świadomością kary od Krampusa – rózga wydaje się być naprawdę świetnym prezentem. Oto mroczny towarzysz św. Mikołaja, którego na pewno nie chcielibyśmy dziś zobaczyć!

Natalia Stawarz

Jak Hitler z Austriaka stał się Niemcem?

Dom rodzinny jednego z największych zbrodniarzy w dziejach znajdował się zaledwie 300 metrów od granicy z Cesarstwem Niemieckim. Sam Adolf już w 1913 określał siebie jako bezpaństwowca. To miało się wkrótce zmienić…

Brendan Simms

Kamil Anduła – „Lenino 1943” – recenzja i ocena

Bitwa pod Lenino obrosła tyloma mitami, że należało na nowo pochylić się nad tym wydarzeniem. Kamil Anduła z sukcesem podjął się tego zadania.

Michał Staniszewski

Denazyfikacja: jak alianci zmieniali powojenne Niemcy?

Denazyfikacja była procesem, bez którego militarne zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej nie gwarantowałoby politycznej i społecznej stabilizacji. Jak przebiegała denazyfikacja kraju, który terroryzował Europę niosąc śmierć i zniszczenie?

Kacper Walczak

Pierwsze miesiące niepodległej Polski oczami chłopów

Co polscy chłopi myśleli o klerze i jak komentowali odzyskanie przez Polskę niepodległości? Tak pisała o tym prasa w dwudziestoleciu międzywojennym.

Dawid Arak

Te nowości wydawnictwa Bellona warto kupić w listopadzie

Tomasz Bohun w książce „Burze na wschodzie. Wojny polsko-rosyjskie od XV do XX wieku” opisuje konflikty zbrojne między Rzecząpospolitą a Państwem Moskiewskim w minionych sześciu stuleciach. Książka „Na początku była Mein Kampf” to zbiór esejów Eugeniusza Cezarego Króla nt. zbrodniczej ideologii Hitlera.

Jak sytuację w PZPR lat osiemdziesiątych przedstawiano w raportach Stasi?

Z czysto formalnego punktu widzenia obraz prezentowany przez Stasi był prawdziwy. Na co zwracał uwagę wschodnioniemiecki wywiad? Skąd pozyskiwano wiedzę? Z jakiego powodu sporządzano raporty na temat sytuacji w PRL?

Tytus Jaskułowski

Lenino 1943: Klęska drugiej operacji orszańskiej

Bitwa pod Lenino okazała się chrztem bojowym 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Operacja orszańska, której częścią była bitwa pod Lenino, okazała się porażką. Niewielkie postępy Armii Czerwonej zostały okupione znacznymi stratami.

Kamil Anduła

Mateusz Szpytma – „Sprawiedliwi i ich świat w fotografii Józefa Ulmy” – recenzja i ocena

W czasie II wojny światowej wielu Polaków stanęło przed dramatycznym wyborem: pomóc Żydom ryzykując przy tym życie swoje i swoich bliskich lub zachować bierność. Ulmowie wybrali to pierwsze i zapłacili za to najwyższą cenę...

Konrad Ruzik

Waląc głową w mur, czyli porażka Niemiec nad Miusem

Nad rzeką Mius zapanował impas. Niemcy planowali przejąć inicjatywę, rzucając znaczne siły przeciw Sowietom. Jak to się stało, że ostatecznie to Armia Czerwona wyszła ze starcia zwycięsko?

Damian Piątkowski

Stephen E. Ambrose – „D-Day. 6 czerwca 1944” – recenzja i ocena

6 czerwca 1944 roku rozpoczęła się największa morsko-powietrzna inwazja w historii. Klasyczna już pozycja Stephena E. Ambrose’a poświęcona D-Day wciąż zasługuje na uwagę.

Piotr Bejrowski

Reinhard Heydrich: synonim zła

Reinhard Heydrich był jednym z największych zbrodniarzy hitlerowskich Niemiec. Stanowczy, ambitny i zdyscyplinowany szybko piął się po szczeblach nazistowskiej hierarchii. Był pozbawionym skrupułów brutalnym służbistą i zaufanym człowiekiem Himmlera.

Michał Danowski