Europa

Wojna o gród. Pierwsze antypolskie przymierze niemiecko-ruskie

W 1017 r. młode państwo polskie zostało zaatakowane z dwóch stron jednocześnie. Jak Bolesław Chrobry poradził sobie z zagrożeniem?

Mariusz Samp

Liga Narodów: rok po roku Video

Liga Narodów, poprzedniczka ONZ, istniała przez 26 lat. Jakie kraje należały do LN na przestrzeni lat? Przedstawia to bardzo ciekawa animacja przygotowana przez "EmperoraTigerstara":https://www.youtube.com/channel/UCUXqYwTCR6R3Wr-FkLTD4AQ – polecamy!

Internetowy festiwal czołgów właśnie ruszył!

W ten weekend między 26 a 28 czerwca wszyscy zainteresowani historią i militariami będą mogli uczestniczyć w prawdziwym święcie czołgów – Tankfest Online 2020. W tym roku odbędzie się jednak bez udziału publiczności, ale za to z profesjonalną, pełną i różnorodną relacją na żywo.

Mat. pras.

Kościół, polityka, wojna. Pierwsi biskupi Płocka

Aleksander z Malonne pomagał odpierać najazdy Pomorzan. Wit dbał o rozwój zakonów mniszych, a Werner został zamordowany przez możnowładców. Jakie jeszcze wyzwania czekały na średniowiecznych biskupów Płocka?

Mariusz Samp

Piękne kwiecie na tamten świat zaniesie – symbolika roślinności w średniowiecznych i nowożytnych zwyczajach pogrzebowych

Dawniej ceremoniał pogrzebowy był bardzo skomplikowany i stresujący, zarówno dla umierającego jak i jego rodziny. W ostatnich chwilach życia czy w trakcie pogrzebu pojawiały się elementy roślinne, których symbolika dawała nadzieję. To właśnie flora przynosiła człowiekowi ulgę.

Natalia Stawarz

Kartagińskie słonie bojowe Video

Kartagińczycy w swej sztuce wojennej wykorzystywali różne zagrywki – w tym użycie słynnych słoni bojowych. Więcej o udziale słoni w walkach kartagińskiej armii opowiada materiał zamieszczony na kanale "Invicta":https://www.youtube.com/channel/UCwO-UgquohXwoe7f0e6lMnw – polecamy!

Jak zrealizowano słynną scenę dialogową z „Bękartów wojny”? Video

Minęło już ponad 10 lat od premiery filmu „Bękarty wojny” w reżyserii Quentina Tarantino. Wciąż jednak możemy w tym dziele wychwycić wiele ciekawych smaczków realizacyjnych. Marcin Łukański z kanału "Na Gałęzi":https://www.youtube.com/channel/UCtecHyLSXoL3P-xgFsbQh-g analizuje – według niego – najlepszą scenę dialogową w historii kina. Pułkownik SS Hans Landa przybywa na farmę, na której ukrywają się Żydzi... co dzieje się dalej?

Wojna domowa Cezara z Pompejuszem: początek Video

W styczniu 49 r. p.n.e. w starożytnym Rzymie wybuchła wojna domowa między stronnictwami Gajusza Juliusza Cezara i Gnejusza Pommpejusza Wielkiego. Jak rozpoczął się ten konflikt? O tym w materiale z kanału "Kings and Generals":https://www.youtube.com/channel/UCMmaBzfCCwZ2KqaBJjkj0fw – polecamy uwadze!

Zamiast Euro 2020... Ciekawostki o piłkarskich reprezentacjach! Galeria

12 czerwca 2020 roku miały rozpocząć się Mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Z uwagi na pandemię koronawirusa, doszło do historycznego precedensu: turniej został przełożony na rok 2021. Na osłodę, dla wszystkich pasjonatów zarówno piłki nożnej, jak i historii, prezentujemy kilkadziesiąt ciekawostek na temat reprezentacji piłkarskich, które miały właśnie brać udział w Euro 2020. Który superstrzelec potrafił strzelić 10 bramek w jednym meczu? Jaką rolę w historii reprezentacji Turcji odegrała Polska? Czy możliwy jest turniej piłkarski bez finału... ale jednak z finałem? Przekonajcie się sami!

Zabić Kaisera! Jak ententa chciała zmienić bieg wojny? Video

Wiosną 1918 roku oddziały niemieckie ruszyły do ofensywy na Zachodzie, odnosząc początkowo znaczne sukcesy. Wtedy pojawił się plan, by dokonać zamachu na niemieckiego cesarza Wilhelma II... O tej niezwykłej historii opowiada w swoim materiale "Mark Felton":https://www.youtube.com/channel/UCfCKvREB11-fxyotS1ONgww – polecamy!

Co Jerzy Giedroyc pisał do Aleksandra Sołżenicyna?

Jerzy Giedroyc prowadził obszerną korespondencję ze środowiskami emigracyjnymi i dysydentami. Jakie sprawy poruszał Redaktor w liście do autora „Archipelagu GUŁag”?

Jerzy Giedroyc

Armia Konna na froncie polsko-bolszewickim

Zwycięska wojna polsko-bolszewicka należy do najświetniejszych sukcesów polskiego oręża. Wśród najsłynniejszych oddziałów tej wojny znajduje się bolszewicka Pierwsza Armia Konna.

Paweł Sztama

6 powodów, dla których powstała turystyka

Dzisiaj nikogo nie dziwi, że odpoczywamy podróżując po świecie. A tymczasem narodziny turystyki nastąpiły w dość niezwykłych okolicznościach.

Michał Kopczyński

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 5 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g w kolejnym odcinku swojej mini-serii dotyczącej Zakonu Krzyżackiego tym razem omawia lata 1290-1309. Polecamy uwadze!

Historia Na Szybko

Historia malarstwa ikonowego

Prawdy teologiczne, które stanowią podstawę sztuki ikonowej, są ponadczasowe, lecz sposób, w jaki się je wyraża, zależy od epoki i od osoby ikonopisarza oraz kultury, w której żyje...

Aidan Hart

God Save the Queen! Elżbieta II: najdłużej panująca brytyjska monarchini

9 września 2015 roku królowa Elżbieta II pobiła rekord panowania ustanowiony przez swoją prababkę królową Wiktorię, która panowała od 1837 roku przez 63 lata i 217 dni.

Katarzyna Jóźwik

Izabela Śliwińska-Słomska

Michał Korybut Wiśniowiecki – król z przypadku

Michał Korybut Wiśniowiecki na tronie już za życia budził liczne kontrowersje, a jego panowanie zostało zapamiętane jako nieudolne. Czy obiegowa opinia o władcy, który ponoć „potrafił rozmawiać w ośmiu językach, ale w żadnym z nich nie miał nic ciekawego do powiedzenia” jest prawdą?

Bitwa o Narwik – niewykorzystane zwycięstwo aliantów

28 maja 1940 r. wojska alianckie zdobyły Narwik. Jak przebiegała bitwa, która jak się później okazało, była niewykorzystanym zwycięstwem aliantów nad Niemcami?

Adam Busse

Tajemnicza religia Kartaginy Video

Wszyscy kojarzymy w mniejszym lub większym stopniu wierzenia starożytnych Greków i Rzymian. W co jednak wierzyli Kartagińczycy? O tym opowiada ciekawy materiał zamieszczony na kanale "Invicta":https://www.youtube.com/channel/UCwO-UgquohXwoe7f0e6lMnw – polecamy uwadze!

Grzechy główne II Rzeczpospolitej w kampanii polskiej 1939 roku

Kampania polska, często nazywana wrześniową, to jeden z najmodniejszych tematów historycznych poruszanych współcześnie - w całej Polsce organizowane są prelekcje, wystawy i rekonstrukcje. Jednak na niewielu z nich wspomina się o kwestiach, które zadecydowały o przegranej strony polskiej.

Bartłomiej Wicherek

Komuna Paryska: krwawy rok 1871

Komuna Paryska, czyli rewolucyjny zryw paryżan, trwała od 18 marca do 28 maja 1871 roku. Ponad 70 dni dramatycznych wydarzeń stało się inspiracją dla ruchów rewolucyjnych i robotniczych na całym świecie.

Katarzyna Seroka

Ian Kershaw – „Rozdarty Kontynent. Europa 1950–2017” – recenzja i ocena

Europa po II wojnie światowej uległa podziałowi na tzw. Wschód i Zachód. Wbrew powszechnemu przekonaniu podział ten nie zakończył się w latach 1989–1991…

Konrad Ruzik

Dzień Matki: 10 słynnych matek, które zasłużyły się w historii galeria

Papież Jan XXIII, mawiał, że „jedna matka jest więcej warta niż stu nauczycieli”. Obchodzony dziś Dzień Matki jest doskonałą okazją, by przypomnieć dziesięć sylwetek matek, których potomkowie odegrali ważną (choć nie zawsze chlubną) rolę w historii ludzkości.

Kamil Kartasiński

Wojna falklandzka: Imperium kontratakuje, czyli bitwa o Darwin i Goose Green

Darwin i Goose Green… Nazwy te po dziś dzień są w Siłach Zbrojnych Jej Królewskiej Mości synonimem ciężkich walk, określają miejsca, gdzie hartowali się weterani. Jakie wydarzenia rozegrały się tam gdy trwała wojna falklandzka?

Przemysław Mrówka

Jan Olszewski: strażnik prawości w czasach bezprawia

Jan Olszewski postrzegany był przez swoje otoczenie jako człowiek skromny, powołany do obrony innych. Minister Obrony Narodowej Jan Parys stwierdził: „Mimo iż rządził krótko, przestawił zwrotnicę historii Polski - ze wschodu na zachód”.

Natalia Pochroń

Niepodległość Chorwacji i droga do wolności

Niepodległość Chorwacji: 19 maja 1991 roku Chorwaci opowiedzieli się w referendum za niepodległością od Jugosławii. Dlaczego to właśnie ta republika związkowa jako jedna z pierwszych opowiedziała się za opuszczeniem Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii?

Marek Wiśniewski

Jak wyglądało więziennictwo w czasach starożytnego Rzymu? Video

Jak karano za złamanie prawa w czasach starożytnego Rzymu? Jak wyglądał system więziennictwa? To ciekawe zagadnienie przedstawia materiał zamieszczony na kanale "Invicta":https://www.youtube.com/channel/UCwO-UgquohXwoe7f0e6lMnw – polecamy uwadze!

Na tropie Diany di Cardony Podcast

Współcześni biografowie polskiego króla Zygmunta II Augusta oskarżają Dianę di Cardonę o zarażenie monarchy syfilisem. Okazuje się jednak, że w jej historii prawda zmieszała się z fikcją literacką i tak radykalne osądy zasługują na ponowną weryfikację. Posłuchaj!

Mateusz Balcerkiewicz

Bitwa o Monte Cassino i chwała „karpatczyków”

Bitwa o Monte Cassino jest dziś zaliczana do największych sukcesów Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W walkach szczególnie zapisała się 3. Dywizja Strzelców Karpackich – pierwszym oddziałem, który wkroczył do ruin klasztoru benedyktynów, był wchodzący w jej skład 12. Pułk Ułanów Podolskich.

Bartosz Janczak

„W drodze do władzy. Struktury komunistyczne realizujące politykę Rosji Sowieckiej i ZSRS wobec Polski” – recenzja i ocena

Najpoważniejszym moim zdaniem mankamentem naszej wiedzy na temat PRL jest zbyt słabe zainteresowanie badaczy po 1989 roku tematyką historii polskiego środowiska komunistycznego i związanych z nim partii politycznych – najpierw Komunistycznej Partii Polski (1918-1938), potem Polskiej Partii Robotniczej (1942-1948) i na koniec Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1948-1990). Obszerny zbiór artykułów na ten temat, przygotowany pod redakcją Elżbiety Kowalczyk i Konrada Rokickiego, stanowi niezwykle ważny materiał do zrozumienia korzeni systemu…

Konrad Ruzik

Inżynier górnik i fotograf. Z Zygmuntem Szczotkowskim po Polsce i Europie Galeria

Zygmunt Szczotkowski (1877-1943) był pierwszym polskim dyrektorem KWK „Janina” w Libiążu. Dużo podróżował i hobbystycznie fotografował – dzięki temu dziś możemy zobaczyć jego międzywojenne zdjęcia nie tylko z terenów kopalni, ale i wielu ciekawych zakątków Europy.

Najstarsze szczątki Homo sapiens w Europie odnalezione w Bułgarii

W bułgarskiej jaskini Baczo Kiro odnaleziono najstarsze w Europie ślady po przedstawicielach Homo sapiens – archeolodzy odkryli zęby, kości, narzędzia oraz ozdoby, które mogą pochodzić nawet sprzed 47 tys. lat. Jednak nie tylko z tego powodu odkrycie to jest niezwykłe.

Matthew Restall – „Siedem mitów podboju Ameryki. Dzieje hiszpańskiej konkwisty” – recenzja i ocena

Żądza złota i szalona odwaga. Przygoda w Nowym Świecie dla nieustraszonych śmiałków i wizja niesłychanego bogactwa. Żarliwa wiara w boskie posłannictwo. Czy to prawdziwy obraz konkwistadora?

Piotr Gawlikowski

„Z Ruskimi”, czyli jak to się układało na polskim „Dzikim Zachodzie”

Uzyskane na mocy postanowień Wielkiej Trójki Ziemie Zachodnie, za sprawą swojej szczególnej sytuacji, uzyskały miano polskiego „Dzikiego Zachodu”. Rodzima ludność niemiecka, polscy osadnicy, postwojenne poczucie tymczasowości, a pośrodku owego tygla ‒ zwycięska Armia Czerwona.

Dariusz Bednarczyk

Sándor Márai – „Dziennik 1977-1989” – recenzja i ocena

Ostatni tom „Dziennika” Sándora Máraiego to nie tylko podróż w głąb duszy jednego z najwybitniejszych węgierskich pisarzy, ale intymny portret człowieka samotnego i stojącego w obliczu śmierci. Lektura obowiązkowa.

Ewelina Piątkowska

Centralny Okręg Przemysłowy: Wielka idea przerwana przez wielką wojnę

Centralny Okręg Przemysłowy jest interesującą kartą w historii przedwojennej Polski. COP był symbolem gospodarczych możliwości władz II RP. Z czasem stal się w Polsce synonimem nadziei i marzeń o stabilnym i wysoko rozwiniętym państwie z własną produkcją.

Radosław Dulski

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 4 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g w nowym odcinku swojej serii dotyczącej historii Zakonu Krzyżackiego opowiada o latach 1260-1283. Serdecznie polecamy!

Historia Na Szybko

Jan Długosz pisze o epidemiach: „Winne komety, winny układ gwiazd”

Strażnicy miejscy pilnie czuwali, by nie wpuścić do miasta niesprawdzonych osób. Nie działały szkoły ani sądy, ludzie uciekali do lasu. Już po informacji o kilku zachorowaniach odwoływano jarmark oraz zaostrzano przepisy wejścia i wyjścia z miasta.

Karolina Trybek

40 wspaniałych: porównanie czołgów II wojny światowej Video

Od mniej znanych czołgów japońskich, po słynne T-34 i Tygrysa II. Na kanale "AmazingViz":https://www.youtube.com/channel/UChOrWmBNm5I-qxgBJPLLpSw można zobaczyć niezwykle ciekawą animację przedstawiającą porównanie 40 różnych czołgów z okresu II wojny światowej. Jaka była ich specyfikacja i mocne strony? Zobaczcie sami – polecamy nie tylko fanom tej tematyki!

Monastycyzm chrześcijański – zapomniana tradycja, czy korzenie Kościoła katolickiego?

Współcześnie monastycyzm budzi w nas dosyć enigmatyczne skojarzenia. Czy zawsze tak było? Jaki stosunek ma do tego zjawiska współczesny Kościół katolicki?

Stanisław Grabarczyk

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża

Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża zajmują szczególne miejsce wśród organizacji opozycyjnych w PRL. Już sama ich nazwa niepokoiła komunistów, podważając uzurpowaną przez nich władzę nad robotnikami i kompromitowała oficjalne struktury związkowe skupione w Centralnej Radzie Związków Zawodowych.

Piotr Brzeziński

Prehistoryczni łowcy z okolic Bałtyku mieli różnorodną dietę

Prehistoryczne grupy łowców-zbieraczy, zamieszkujące wybrzeże Bałtyku ok. siedmiu tys. lat temu, różniły się od siebie pod względem preferencji kulinarnych – opisują naukowcy na łamach „Royal Society Open Science”.

Nauka w Polsce

Geneza i rozbudowa KL Auschwitz

Geneza i rozbudowa KL Auschwitz – jak powstawał największy hitlerowski obóz zagłady?

Piotr Petryków

Katastrofa czarnobylska: Imperium wybucha

Katastrofa nuklearna w Czarnobylu przyniosła śmierć tysiącom ludzi. Jak miało się okazać, jej ofiarą padł także spróchniały sowiecki komunizm.

Anna Reid

„Wojska Rzeczypospolitej Polskiej na rozkaz mój ruszyły naprzód”, 24-30 kwietnia Wiktoria 1920

Semen Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej, podpisuje z Polską – 24 kwietnia – wojskową konwencję w sprawie wspólnej ofensywy na Ukrainie.

Wiktoria 1920

Zaraza Antoninów – jak wyglądała epidemia w czasach Imperium Rzymskiego? Video

Od 165 r. n.e. na terenie Imperium Rzymskiego rozprzestrzeniała się epidemia, którą potomni nazwali zarazą Antoninów. Jak przebiegała i jakie miała skutki? Więcej w ciekawym materiale na kanale "Invicta":https://www.youtube.com/channel/UCwO-UgquohXwoe7f0e6lMnw. Zobaczcie sami!

Kontrreformacja: walka z heretykami czy odnowa chrześcijaństwa?

Kontrreformacja - niektórzy postrzegają ją jako ciemną kartę w historii chrześcijaństwa. Inni upatrują w niej wezwania do zmiany Kościoła oraz powrotu do jego korzeni. Jednak z całą pewnością towarzyszące jej reformy i wydarzenia trwale zapisały się w dziejach Europy.

Natalia Pochroń

Ekspedycja perska generała Outrama 1856-1857: burza na wschodzie

Irańska ekspedycja w oczach brytyjskiego rządu zapowiadała się jako łatwa i zwycięska. Lądowanie w pobliżu portu Buszehr powinno było skłonić rząd szacha do kapitulacji. Jednak przedłużająca się wojna spowodowała ogromne straty finansowe Brytyjczyków. Jej wynik był całkowicie niezadowalający.

Eugen Gorb

Redakcyjne

Sonda Histmag.org – Który film o tematyce historycznej uważasz za najlepszy w dziejach kina?

W ostatniej sondzie zapytaliśmy, który film o tematyce historycznej uważacie za najlepszy w dziejach kina? Zobaczcie sami, jak głosowali Czytelnicy! Teraz z kolei pytamy o to, które ze świąt obchodzonych w Polsce na początku maja jest dla Was najistotniejsze?

„Bolszewików trzeba pobić”, 17-23 kwietnia Wiktoria 1920

W początkach wiosny 1920, po ponad roku walk przesuwającego się na wschód frontu polsko-bolszewickiego, załamuje się perspektywa rozmów pokojowych. Wróg pozoruje wolę rozejmu, a i Józef Piłsudski, Naczelny Wódz, stwierdza: „Bolszewików trzeba pobić i to niedługo, póki jeszcze nie wzrośli w siłę”.

Wiktoria 1920

Wiktoria 1920: przez kolejne tygodnie ramię w ramię z przodkami

Wiosną 1920 roku przyszłość Polski została postawiona na ostrzu noża. Nadchodzący czas miał zadecydować o losach kraju. O czym w tamtych dramatycznych chwilach pisało i myślało pokolenie naszych dziadków i pradziadków? Histmag.org wraz z Ośrodkiem KARTA zaprasza do odbycia podróży do świata Polaków sprzed stu lat.

Mateusz Balcerkiewicz

Prawdziwe oblicze Róży Luksemburg?

W publicystyce historycznej Różę Luksemburg charakteryzuje się często jako kosmopolitkę żydowskiego pochodzenia, której zaangażowanie w sprawie międzynarodowej rewolucji proletariatu było tak głębokie, że całkowicie odrzucała ona problematykę tożsamościową i narodowościową. Stąd miała wynikać jej niechęć do niepodległości Polski, a to stało się przyczyną jej złej sławy w naszym kraju. Obraz ten jest jednak z gruntu fałszywy.

Damian Winczewski

Benn Steil – „Plan Marshalla. Postawić świat na nogi” – recenzja i ocena

Plan Marshalla, z powodów historycznych, nie ma zbyt poczesnego miejsca w polskiej świadomości. Czy warto sięgnąć po książkę Steila i to zmienić?

Przemysław Mrówka

Shell shock – nerwica frontowa Video

Shell shock, znany też jako nerwica frontowa, to rodzaj pourazowego zaburzenia stresowego. Pierwszy raz to nieprzyjemne zjawisko psychologiczne opisano w czasie I wojny światowej – dotykało ono żołnierzy będących na froncie w wiecznym zagrożeniu, pod częstym ostrzałem. O shell shocku opowiada materiał zamieszczony na kanale "The Great War":https://www.youtube.com/channel/UCUcyEsEjhPEDf69RRVhRh4A. Polecamy!

Dlaczego ludzie ze starych fotografii nigdy się nie uśmiechają? Video

Otwierasz rodzinny album, przeglądasz stare, bardzo stare zdjęcia, a tam... wszyscy jakby posępni! Dlaczego na dawnych fotografiach ludzie mają (prawie) zawsze tak poważny wyraz twarzy? Więcej o tym w materiale z kanału "Vox":https://www.youtube.com/channel/UCLXo7UDZvByw2ixzpQCufnA. Zobaczcie sami!

Tito kontra Stalin Video

Po zakończeniu II wojny światowej stopniowo narastały negatywne emocje w stosunkach Jugosławii z ZSRR. Strona jugosłowiańska chciała prowadzić politykę bardziej niezależną, niż inne państwa, w których władzę przejęli komuniści, tymczasem Kreml nie znosił sprzeciwu... Jak wyglądał konflikt Tito kontra Stalin? O tym w ciekawym materiale na kanale "The Cold War":https://www.youtube.com/channel/UCCGvq-qmjFmmMD4e-PLQqGg. Polecamy!

Napoleon 1813: Bitwa narodów Video

Bitwa pod Lipskiem, zwana też „bitwą narodów”, okazała się sromotną porażką Napoleona, którego armia stanęła do boju naprzeciw zjednoczonych sił członków VI koalicji antyfrancuskiej (Austrii, Prus, Szwecji, Rosji). Jak przebiegało to starcie? O temacie bitwy opowiada materiał zamieszczony na kanale "Epic History TV":https://www.youtube.com/channel/UCvPXiKxH-eH9xq-80vpgmKQ. Zobaczcie sami!

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 3 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g kontynuuje swoją serię dotyczącą historii Zakonu Krzyżackiego – tym razem opowiada o latach 1240-1260. Serdecznie polecamy!

Historia Na Szybko