Pamięć zbiorowa i polityka historyczna

Burzliwe głosowanie w Sejmie. Nowelizacja ustawy o IPN przyjęta

Dziś w sejmowym głosowaniu w trybie pilnym przyjęta została nowelizacja ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Głosowanie poprzedziła burzliwa, choć skrócona dyskusja posłów.

Szymon Aleksander Grzegrzółka

Ciekawostki i rocznice

Powrót naczelnika do ojczyzny, czyli pogrzeb Tadeusza Kościuszki

23 czerwca 1818 roku na Wawelu w Krakowie odbył się drugi pogrzeb Tadeusza Kościuszki. Po raz pierwszy został pochowany w szwajcarskiej Solurze, gdzie spędził ostatnie lata swojego życia. W Szwajcarii pochowano republikanina, którego ideały nie zamieniły się w karykaturę – jak w przypadku co najmniej części rewolucjonistów francuskich. W Polsce natomiast pogrzebano naczelnika insurekcji i orędownika sprawy chłopskiej, co stało się okazją do zamanifestowania swojej polskości.

Reklamy

Tadeusz Tomaszewski – „Wracając do Wilna”

Tadeusz Tomaszewski od wielu lat śledzi losy dawnych wilnian – głównie Polaków, którzy albo urodzili się w Wilnie w okresie Dwudziestolecia międzywojennego, albo spędzili w mieście nad Wilią ważne lata swego życia. Książka Wracając do Wilna jest efektem licznych rozmów z tymi osobami, prowadzonych już na początku XXI wieku.

Reklama

Niemiecki polityk krytykowany za umniejszanie znaczenia nazizmu

Alexander Gauland, jeden z liderów partii _Alternative für Deutschland_ (Alternatywa dla Niemiec) w trakcie zjazdu młodzieżówki tego ugrupowania wygłosił przemówienie, w którym dotknął tematu nazizmu i rządów Hitlera w swoim kraju. Jego słowa wywołały spore kontrowersje.

Czy Pomnik Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie zostanie usunięty?

Przyszłość Pomnika Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie pozostaje niepewna – według IPN propaguje on komunizm. Czy zostanie on rozebrany? Przeciwko takiemu rozwiązaniu protestowali ostatnio mieszkańcy miasta.

Pomnik Katyński w USA: usunięty, czy czasowo przeniesiony?

Burmistrz amerykańskiego miasta Jersey City (stan New Jersey) potwierdził na Twitterze decyzję o przeniesieniu Pomnika Katyńskiego w związku z planami wybudowania w tym miejscu parku. Oświadczenie to spotkało się ze zdecydowaną reakcją ambasady RP i IPN, protestuje również miejscowa Polonia.

Kolekcja Tytusa Działyńskiego: dla Polski, nie dla siebie

W XIX wieku kolekcjonerstwo można było traktować różnie: jako tworzenie repozytorium narodowych pamiątek, jako hobby łączące małżonków czy wreszcie jako sposób na zdobycie żony. Wszystko jednak zostawało w rodzinie…

Agata Łysakowska-Trzoss

„Trzeba dać świadectwo” pod tym hasłem już po raz czwarty przejdzie Gdański Marsz Pileckiego!

13 maja ulicami gdańskiego śródmieścia przejdzie marsz, który uczci pamięć rotmistrza Witolda Pileckiego, jednego z najodważniejszych Polaków XX wieku. Wydarzenie organizowane przez Stowarzyszenie KoLiber odbywa się pod patronatem naszego portalu!

Mat. pras.

Jak przeciwdziałać kłamstwu katyńskiemu?

11 kwietnia na Zamku Królewskim w Warszawie odbędzie się międzynarodowa konferencja „Zbrodnia katyńska. 75 lat walki o prawdę”. O celach konferencji, kłamstwie katyńskim w Rosji i polskiej świadomości na temat zbrodni katyńskiej rozmawiamy z dr. Maciejem Wyrwą z Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.

Jarosław Wróblewski – „Kwatera Ł. Wolność jest kuloodporna” – recenzja i ocena

Opinia publiczna przez ostatnie kilka lat z zainteresowaniem śledziła poszukiwania ofiar komunizmu prowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej. Teraz przyszedł czas na pierwsze podsumowanie projektu.

Daria Czarnecka

Zbrodnia katyńska. 75 lat walki o prawdę

Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia oraz Muzeum Katyńskie – Oddział Martyrologiczny Muzeum Wojska Polskiego organizują 11 kwietnia br. na Zamku Królewskim w Warszawie międzynarodową konferencję „Zbrodnia katyńska. 75 lat walki o prawdę”.

Reklama

Ronen Steinke – „Fritz Bauer. Auschwitz przed sądem” – recenzja i ocena

Był niemieckim Żydem, więźniem obozu koncentracyjnego, emigrantem, a w końcu prokuratorem. To dzięki Fritzowi Bauerowi niemiecka opinia publiczna mogła na nowo przeanalizować zaangażowanie „zwykłego Niemca” w budowanie Tysiącletniej Rzeszy i zbrodnie tego państwa.

Daria Czarnecka

10 mln zł od resortu nauki na projekty o polskim dziedzictwie niepodległościowym

Prawie 10 mln zł przekaże resort nauki na realizację projektów naukowych i artystycznych związanych z polskim dziedzictwem niepodległościowym w ramach rozstrzygniętego konkursu „Szlakami Polski Niepodległej”.

Nauka w Polsce

Afrykański kraj domaga się reparacji od Niemiec za kolonializm

Niedługo rozpocznie się kolejna runda rokowań między Namibią a Niemcami ws. ewentualnych reparacji, mających być zadośćuczynieniem za okres kolonializmu.

Z centrum Legnicy usunięto pomnik Wdzięczności dla Armii Radzieckiej

Po 67 latach od postawienia z placu Słowiańskiego w Legnicy zniknął pomnik Wdzięczności dla Armii Radzieckiej. Rozbiórki dokonano na mocy ustawy dekomunizacyjnej.

Mamy nowe święto: Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów

24 marca będzie nowym świętem państwowym – Narodowym Dniem Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Ustawę w tej sprawie poparł już Sejm i Senat. Pomysłodawcą nowego święta jest prezydent Andrzej Duda.

Gdy człowieka wyrzuca się z własnego kraju, czyli 50 lat marca '68

Po wydarzeniach z 1968 roku wielu polskich Żydów musiało opuścić ojczyznę. Smutek i złość, jakie wówczas odczuwali, po latach mieszały się z nostalgią za utraconym krajem. O tragedię tych ludzi, gorącą atmosferę wokół 50. rocznicy marca '68 i polsko-żydowskie rozmowy o historii zapytaliśmy Mikołaja Grynberga, autora książki pt. „Księga wyjścia”.

Mikołaj Grynberg – „Księga wyjścia” – recenzja i ocena

Co znaczyło bycie Żydem w Polsce w Marcu 1968? Oto opowieść o utracie, wykorzenieniu, poczuciu wewnętrznej pustki. Wiele emocji zostało od nowa wypowiedzianych i zapisanych w najnowszej książce Mikołaja Grynberga, ukazującej doświadczenia 27 rozmówców.

Ewa Cudzich

Jedwabne i Żołnierze Wyklęci. Argentyńskie media ostro reagują na pozew z Polski

W grudniu zeszłego roku argentyńska gazeta „Pagina12” w swoim internetowym wydaniu zamieściła tekst o zbrodni w Jedwabnem, który miał zostać zilustrowany zdjęciem zamordowanych Żołnierzy Wyklętych. Pozew w tej sprawie wniosła Reduta Dobrego Imienia, co spowodowało za oceanem gwałtowną reakcję mediów.

Reklamy

„Kwatera Ł. Wolność jest kuloodporna” i „Nikola Tesla. Władca piorunów”

„Kwatera Ł. Wolność jest kuloodporna” Jarosława Wróblewskiego oraz „Nikola Tesla. Władca piorunów” Przemysława Słowińskiego i Krzysztofa K. Słowińskiego – to jedne z najciekawszych pozycji historycznych ostatnich tygodni. Polecamy je Waszej uwadze!

Reklama

Żołnierze Wyklęci – czy i jak ich upamiętniać?

Żołnierze Wyklęci budzą obecnie bardzo duże zainteresowanie, wywołując jednocześnie sporo dyskusji. W jaki sposób powinniśmy ich upamiętniać? Czy święto państwowe ma w tym przypadku sens? Jakie są największe problemy historyka badającego tematykę Wyklętych? Zapraszamy na nowy Wielogłos!

Redakcja

Apel do Polski i Izraela. Sprawiedliwi wśród Narodów Świata napisali list do polityków

Polscy Sprawiedliwi wśród Narodów Świata wystosowali list do rządów i parlamentów Polski i Izraela oraz do narodów polskiego i żydowskiego.

Redakcja , Maciej Zaremba

Redakcyjne

Maciej Zaremba w debacie o Żołnierzach Wyklętych w Polskim Radiu 24!

W niedzielę 25 lutego redaktor naczelny Histmag.org Maciej Zaremba był gościem Jana Białostockiego w Młodej Audycji Politycznej na antenie Polskiego Radia 24. Pierwsza cześć debaty, w której brali udział przedstawiciele środowisk studenckich zajmujących się historią dotyczyła pamięci o Żołnierzach Wyklętych. Posłuchajcie zapisu tej audycji!

Izraelskie media: Polska „zamraża” ustawę o IPN. Ministerstwo Sprawiedliwości dementuje

W izraelskich mediach pojawiła się informacja, że Polska „zamraża” ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej. Wydaje się to jednak medialną nadinterpretacją – sprawę skomentowało już Ministerstwo Sprawiedliwości w specjalnym oświadczeniu.

Saul Friedländer – „Dokąd prowadzi pamięć. Moje życie” – recenzja i ocena

Dokąd zmierza moje życie? – to chyba jedno z pytań, które zadajemy sobie najczęściej. Historyk może je postawić inaczej: dokąd prowadzi moja pamięć? Autobiografia Saula Friedländera, wybitnego badacza Zagłady, stanowi fascynującą próbę zmierzenia się z tym problemem.

Kinga Czechowska

Polska istniała w 1968 roku i nie ma co temu zaprzeczać

Stwierdzenie przez premiera Morawieckiego, że w 1968 roku nie było Polski, a jedynie reżim komunistyczny, miało pewnie w założeniu chronić dobre imię naszego kraju. Niestety, takie słowa mogą okazać się dla nas niebezpieczne.

Zbrodniczy wymiar okupacji niemieckiej na ziemiach polskich 1939–1945. Stanowisko IPN

19 lutego Instytut Pamięci Narodowej opublikował komunikat odnoszący się do niemieckiej okupacji ziem polskich w trakcie II wojny światowej i dokonywanych wówczas zbrodni.

Piotr Zychowicz – „Skazy na pancerzach” – recenzja i ocena

Żołnierze Wyklęci to najmodniejszy temat polskiej historii. Oceny ich działalności wahają się od gloryfikacji do całkowitego potępienia. Dla publicystów historycznych taka dychotomia to prawdziwa gratka!

Daria Czarnecka

Kneset odrzucił wniosek o uznanie rzezi Ormian za ludobójstwo

Parlament Izraela – Kneset odrzucił w środę we wstępnym głosowaniu wniosek o uznanie rzezi Ormian za ludobójstwo.

Wiceszef MSZ: w Nowym Jorku powstanie Muzeum Polaków Ratujących Żydów

W Nowym Jorku powstanie Muzeum Polaków Ratujących Żydów – ogłosił kilka dni temu na antenie telewizji wPolsce.pl Jan Dziedziczak, wiceminister spraw zagranicznych.

Piotr Zychowicz – „Skazy na pancerzach” – recenzja i ocena

„Skazy na pancerzach” to nietypowa pozycja jak na publicystę historycznego związanego z prawicą. Piotr Zychowicz uderza bowiem w jeden z głównych filarów narracji historycznej polskiej prawicy – w legendę Żołnierzy Wyklętych.

Michał Gadziński

Mat. pras. , Maciej Zaremba

„Polityka historyczna: jaka i po co?” – dyskusja w Warszawie!

W piątek 9 lutego 2018 r. o godz. 18.00 Klub Jagielloński w Warszawie zaprasza na dyskusję poświęconą gorącemu ostatnimi czasy tematowi polityki historycznej. Debata odbędzie się w warszawskiej siedzibie Klubu Jagiellońskiego przy ul. Andersa 35. Jednym z zaproszonych do debaty gości jest nasz publicysta Paweł Rzewuski. Serdecznie zapraszamy!

Prezydent podpisał ustawę o IPN, ale skieruje ją do Trybunału Konstytucyjnego

Prezydent Andrzej Duda we wtorek w Pałacu Prezydenckim wygłosił oświadczenie, w którym oznajmił, że podpisze nowelizację ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Wprowadza ona kary za m.in. przypisywanie Polsce i narodowi polskiemu polskiemu odpowiedzialności za zbrodnie dokonane przez nazistowskie Niemcy. Jednocześnie Prezydent zdecydował się skierować ustawę do Trybunału Konstytucyjnego w trybie następczym, a więc po jej wejściu w życie.

Stanowisko Polskiego Towarzystwa Historycznego w sprawie zmian w ustawie IPN

2 lutego Polskie Towarzystwo Historyczne wydało oświadczenie ws. zmian w ustawie o Instytucie Pamięci Narodowej. PTH zaapelowało do prezydenta Andrzeja Dudy o powstrzymanie się od podpisania nowelizacji.

Duży błąd w tłumaczeniu oświadczenia premiera na YouTube. „Obozy były polskie” AKTUALIZACJA

Wczoraj w serwisie YouTube pojawiło się oświadczenie premiera RP Mateusza Morawieckiego dot. nowelizacji ustawy o IPN i sporze z Izraelem w tej kwestii. Dopasowane do filmu napisy wbrew słowom premiera mówiły o... polskich obozach, w których mordowano Żydów.

Oświadczenie premiera Mateusza Morawieckiego

Premier Morawiecki: „Chcemy walczyć z tym kłamstwem [oświęcimskim – dop. red.] w każdej jego postaci. Właśnie dlatego nowelizujemy ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej. Obozy, w których wymordowano miliony Żydów nie były polskie”. Zobacz pełne nagranie:

Tezeusz – ateński bohater narodowy

Tezeusz: bohater nad bohaterami. Ateny bohaterami stały. Sprawowali oni rząd dusz wśród obywateli, pozostawali wzorcem postępowania i napawali dumą. Ale choć było ich wielu, to i tak żaden nie mógł się z nim równać.

Anthony Everitt

Senat RP przyjął nowelizację ustawy o IPN. Kolejne reakcje w Izraelu i USA

Dziś w nocy Senat poparł (bez poprawek) nowelizację uchwały o IPN, która wprowadza karę grzywny lub karę do trzech lat więzienia za m.in. przypisywanie Polsce i narodowi polskiemu polskiemu odpowiedzialności za zbrodnie dokonane przez nazistowskie Niemcy. Tymczasem kolejne reakcje na całą sytuację płyną z Izraela i ze Stanów Zjednoczonych.

Rzecznik izraelskiego MSZ do Polaków: „NIE chodzi o obozy śmierci”

Emmanuel Nahshon, rzecznik izraelskiego ministerstwa spraw zagranicznych zwrócił się w poniedziałek na Twitterze do śledzących jego profil użytkowników z Polski. Nahshon skomentował zamieszanie wokół nowelizacji ustawy o IPN, która wywołała napięcia między Polską a Izraelem.

Polsko-izraelska wojna o prawdę

Polska, jak mało kto na świecie, ma prawo do walki z oszczerczym terminem „polskie obozy śmierci”. Takowe nigdy nie istniały, ale od lat w debacie publicznej ten pogląd funkcjonuje. Nieoczekiwanie cios w tej sprawy padł ze strony naszego dotychczasowego sojusznika. Nowelizacja ustawy o IPN obudziła demony w Izraelu, stawiając pod znakiem zapytania lata przyjaźni polsko-izraelskiej.

Marcin Sałański

Oświadczenie IPN ws. apelu ambasador Izraela. Morawiecki rozmawia z Netanjahu

Nie milkną echa przyjęcia przez Sejm nowelizacji ustawy o IPN, zawierającej m.in. zapis o karze do trzech lat więzienia za używanie sformułowań takich jak „polskie obozy śmierci”. Na całą sytuację zareagował ostro Izrael.

Burza wokół „polskich obozów śmierci”. Protest Izraela, medialny spór

W piątek Sejm przyjął nowelizację ustawy o IPN, zakładającą m.in. wprowadzenie kary grzywny lub kary do trzech lat więzienia za używanie sformułowań takich jak „polskie obozy śmierci”. Wywołało to napięcie na linii Polska-Izrael, a sprawę skomentowali premierzy obu państw. Sytuacja ta wywołała również lawinę komentarzy w mediach społecznościowych.

Sejm uczcił stulecie powstania Polskiego Towarzystwa Geograficznego

W 100. rocznicę powstania Polskiego Towarzystwa Geograficznego Sejm RP wyraża uznanie i szacunek dla instytucji, która odegrała niezwykle ważną rolę w integracji terytorialnej Polski po okresie zaborów – głosi uchwała przyjęta w piątek przez Sejm.

Nauka w Polsce

Sejm przyjął nowelizację: grzywna lub więzienie za „polskie obozy śmierci”. Penalizacja banderyzmu

Posłowie przyjęli nowelizację wprowadzającą karę grzywny lub karę do trzech lat więzienia za używanie sformułowań takich jak „polskie obozy śmierci”. Dodatkowo od teraz będzie możliwe wszczynanie postępowań przeciwko osobom negującym zbrodnie nacjonalistów ukraińskich.

Redakcyjne

Wkrótce wystartuje program „Nieskończenie Niepodległa”!

Celem programu „Nieskończenie Niepodległa” realizowanego przez Ośrodek Karta jest ogólnopolska debata nad kondycją polskiej niepodległości, społeczeństwa i demokracji na przestrzeni ostatnich dziesięciu dekad. Historia okresu 1918 – 2018 opowiedziana zostanie w ścisłym kontekście niepodległości, z wyakcentowaniem momentów zasadniczych dla bytu niepodległego Rzeczpospolitej. Program zagości w wielu płaszczyznach, w tym również na łamach Histmag.org – pełnimy bowiem rolę partnera medialnego projektu!

Redakcja

Propaganda antyniemiecka PRL: „pogrobowcy Hitlera z NRF”

Propaganda antyniemiecka PRL eksponowana była szczególnie w okresie rządów Władysława Gomułki. Okazją do niej był zwłaszcza 1 września – od kilkudziesięciu lat będący dniem przypominania o wybuchu II wojny światowej, wołania o pokój oraz upamiętniania ofiar i bohaterów.

Tomasz Leszkowicz

Mikołaj Kopernik – uniwersalny bohater PRL

Mikołaj Kopernik zapisał się na trwałe w historii światowej nauki, jest też jednym z najwybitniejszych bohaterów polskiej historii. Z różnych powodów propaganda PRL postanowiła użyć go w swojej polityce historycznej.

Tomasz Leszkowicz

Paweł Czechowski , Mat. pras.

Ewangeliccy biskupi poprosili o wycofanie z Sejmu wniosków ws. 500 lat Reformacji

Biskupi Kościołów ewangelickich w Polsce zwrócili się w piątek w liście otwartym z prośbą o wycofanie z Sejmu wniosków dot. upamiętnienia 500-lecia Reformacji. W liście tym wyrazili także rozczarowanie spowodowane przebiegiem debaty nad projektem uchwały upamiętniającej ów jubileusz.

Wojciech Polak: „Przelanie krwi przez Jaruzelskiego było złamaniem najświętszego tabu”

Jak wyglądała działalność opozycyjna i życie codzienne w czasie stanu wojennego? Czy można uzasadnić decyzję o jego wprowadzeniu? Czym była Solidarność w tamtym czasie? I jak Polacy zareagowali na krwawą pacyfikację kopalni Wujek? O tym wszystkim i nie tylko rozmawiamy z prof. Wojciechem Polakiem.

Odnaleziono grób czarnoskórego powstańca warszawskiego

Sensacyjna informacja: odnaleziono grób Augusta Agboli O’Browna, prawdopodobnie jedynego czarnoskórego uczestnika Powstania Warszawskiego.

Polsko-ukraińskiego konfliktu o historię nie zażegnamy. Ale...

Nie należy oczekiwać, że przestaniemy się kiedykolwiek spierać z naszymi ukraińskimi sąsiadami o kwestie historyczne – to rzecz zupełnie nie do przeskoczenia, bo historia siedzi w nas (jako narodach) głęboko i trwale. Cóż więc czynić?

Georges Mink - „Polska w sercu Europy. Od roku 1914 do czasów najnowszych. Historia polityczna i konflikty pamięci” - recenzja i ocena

Francuski badacz stawia kluczowe pytania o polską pamięć, tożsamość i historię XX wieku. Jak wygląda Polska widziana znad Sekwany?

Wojciech Sobański

„Polskie obozy zagłady” – czy jesteśmy świadkami przełomu?

Ostatnie dni przyniosły duże zmiany ws. używania frazy „polskie obozy zagłady”. Najpierw niemiecki sąd uznał, że stacja telewizyjna ZDF musi przeprosić za wykorzystanie tego sformułowania. Teraz do Sejmu wraca projekt penalizujący podobne zachowania.

Mat. pras. , Maciej Zaremba

„Rok 1956 – zamiast rewolucji” – debata w Warszawie

Ośrodek KARTA i Dom Spotkań z Historią serdecznie zapraszają na debatę „Rok 1956 – zamiast rewolucji”, która odbędzie się 8 listopada o godz. 18.00 w DSH w Warszawie (ul. Karowa 20). Nagranie ze spotkania będzie dostępne także online!

Udało się! Grób słynnego polskiego matematyka nie zostanie zlikwidowany!

Dzięki ogromnemu zainteresowaniu – zwłaszcza w mediach społecznościowych – udało się osiągnąć szczytny cel: grób wybitnego polskiego matematyka Hugona Dyonizego Steinhausa nie ulegnie likwidacji!

Ciekawostki i rocznice

Piękne i pełne zadumy – polskie cmentarze na Kresach Galeria

Polskie cmentarze na Kresach to miejsca szczególne – napawają zadumą i nostalgią, ale też zachwycają swym pięknem. To miejsca pamięci, które obecnie potrafią łączyć różne narody. Pozostało ich wiele – w lepszym lub gorszym stanie – ale każdy z nich ma w sobie z pewnością coś wyjątkowego. Oto dwa ważne dla polskiej historii cmentarze: Na Rossie w Wilnie i Łyczakowski we Lwowie.

Opozycja demokratyczna w PRL wobec zbrodni katyńskiej: W walce o prawdę

Katyń był jednym z największych oskarżeń komunizmu i ZSRR. Prawdę o nim zwalczano niemalże do końca istnienia PRL. Z tego właśnie powodu jednym z pól działalności opozycji demokratycznej było przypominanie o tym kto i kiedy w rzeczywistości zamordował polskich oficerów.

Tomasz Leszkowicz

Pomóż uratować przed likwidacją grób wybitnego polskiego matematyka!

Grób Hugona Dyonizego Steinhausa może zostać zlikwidowany, jeśli nie zostanie uiszczona odpowiednia opłata. Środki na prolongatę grobu zbiera Instytut Matematyczny Uniwersytetu Wrocławskiego.

Michał Bogacki: W naszej animacji nie edukujemy, my popularyzujemy historię. To nie jest to samo!

Jak nowe technologie i współczesne środki przekazu pomagają w popularyzacji historii sprzed tysiąca lat? Dlaczego postać św. Wojciecha była tak ważna dla polskiej państwowości? I czy rzeczywiście problem wiary w mit „Wielkiej Lechii” jest tak istotny jak się go często przedstawia? O tym i wielu innych kwestiach rozmawiamy z dr. Michałem Bogackim, dyrektorem Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie!