Pomnik Katyński w USA: usunięty, czy czasowo przeniesiony?
Pomnik Katyński w Jersey City jest zlokalizowany w pobliżu ujścia rzeki Hudson do Oceanu Atlantyckiego. Od kilku tygodni krążyły informacje, że w związku z przebudowami ma on zostać usunięty, co wzbudzało zaniepokojenie lokalnej Polonii. W poniedziałek na swoim profilu na Twitterze burmistrz miasta ogłosił, że pomnik zostanie tymczasowo przeniesiony do Departamentu Prac Publicznych w czasie, gdy będą trwały prace budowlane:
FYI. This is the statue you see when you come out of the PATH. We’ll be moving this statue from Exchange Place + will temporarily store it at DPW so it doesn’t get damaged. We’re doing engineering work as we prepare for repairs to the area + a community space/green park w/seating pic.twitter.com/rrvibl6uhj
— Steven Fulop (@StevenFulop) 30 kwietnia 2018
Miejscowa Polonia protestuje przede wszystkim przeciw temu, że decyzja ta nie została z nią w żaden sposób skonsultowana. Zachodzi również obawa, że pomnik nie wróci już na swoje pierwotne miejsce, do czego odniósł się ambasador RP w Stanach Zjednoczonych Piotr Wilczek. Dyplomata w swoim oświadczeniu m.in. prosił o „produktywny dialog, który doprowadziłby do rozwiązania nieuwzględniającego trwałego przeniesienia pomnika”:
My statement regarding the Katyń Memorial in Jersey City, NJ @StevenFulop @PolishEmbassyUS @PLinNewYork pic.twitter.com/AJTFxZ1boj
— Piotr Wilczek (@AmbWilczek) 30 kwietnia 2018
Oświadczenie w tej sprawie wydał również dr Jarosław Szarek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej:
Z wielkim niepokojem przyjąłem komunikat burmistrza Jersey City Stevena Fulopa o zamiarze usunięcia i przeniesienia Pomnika Katyńskiego w inne miejsce.
Odsłonięty w maju 1991 r. na prestiżowym Exchange Place w Jersey City Pomnik Katyński autorstwa mistrza Andrzeja Pityńskiego stał się trwałym świadectwem polskości w Ameryce i prawdy o sowieckiej zbrodni popełnionej na Polakach.
Monument skrępowanego polskiego oficera z wbitym w plecy sowieckim bagnetem, łącznie z okalającymi go pamiątkowymi tablicami poświęconymi zagłodzonym syberyjskim zesłańcom i ofiarom zamachu terrorystycznego 11 września 2001 r., ma również swój wymiar uniwersalny.
Nieprzypadkowo Pomnik Katyński w Jersey City jest dziełem uchodźcy. Powstał z wysiłku polskich imigrantów i weteranów II wojny światowej, którzy walcząc z niemieckim i sowieckim totalitaryzmem, właśnie na ziemi amerykańskiej szukali wolności i schronienia.
Instytut Pamięci Narodowej kategorycznie sprzeciwia się usunięciu Pomnika Katyńskiego z Exchange Place w Jersey City, w związku z czym postanowiłem przedstawić swoje stanowisko mieszkańcom i władzom Jersey City.
Stanowisko prezesa IPN w języku angielskim można zobaczyć pod tym linkiem.
Z kolei Mike DeMarco, szef firmy zajmującej się przeniesieniem pomnika i pracami na nabrzeżu rzeki Hudson stwierdził, że według niego pomnik jest „makabryczny”, a koncept Rosjan wbijających nóż w plecy jest „niepoprawny politycznie”. W opinii DeMarco Pomnik Katyński nie powinien znajdować się w tak eksponowanym miejscu jak dotychczas.
Prezes Komitetu Katyńskiego Krzysztof Nowak jest dobrej myśli co do przyszłości monumentu – stwierdził on, że „prawo stoi po naszej stronie”. Ponieważ władze miasta nie chcą rozmawiać z przedstawicielami polonijnymi, w sprawę został zaangażowany prawnik.
Pomnik Katyński w Jersey City jest pierwszym monumentem katyńskim w USA wzniesionym na otwartej przestrzeni miejskiej. Mierzy on ok. 12 metrów. W 2004 r. w cokół została wmurowana tablica upamiętniająca ofiary zamachów z 11 września 2001 r.
Źródła: oficjalna strona IPN 1, oficjalna strona IPN 2, wprost.pl, wiadomosci.onet.pl
Zdjęcie pomnika: Eleanor Lang, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported.