Europa

Co ciekawego oferuje wydawnictwo Bellona w październiku?

Jarosław Wojtczak w publikacji „Las Argoński 1918” przedstawia wkład amerykańskich wojsk w wojnę w Europie oraz walkę w Lesie Argońskim. Christopher Macht w książce „Spowiedź Himmlera. Szczera rozmowa z twórcą obozów koncentracyjnych” skupia się na zbrodniczej działalności szefa SS, Himmlera.

Premiera: Mariusz Gadomski – „Kryminalne Wilno”

W naszych głowach tkwi romantyczny obraz Wilna Mickiewicza i Miłosza. Tymczasem w cieniu Ostrej Bramy, na ulicach tętniących gwarem przekupek i odgłosami przejeżdżających dorożek dokonano wstrząsających zbrodni, o których po II wojnie światowej zapomniano… aż do teraz! Ten e–book zmieni Wasze postrzeganie Wilna. Sprawdźcie nasz internetowy sklep!

Mariusz Gadomski

Maxwell Smart – „Chłopiec w lesie. Prawdziwa opowieść o przetrwaniu podczas II wojny światowej” – recenzja i ocena

Czy w sytuacji głodu, strachu oraz nieustannego zagrożenia życia, bylibyście w stanie opiekować się znalezionym chłopcem? A może za wszelką cenę rzucilibyście się do lodowatej wody, aby uratować kilkumiesięczną dziewczynkę, która leżała w objęciach martwej matki? Na takie poświęcenie niewielu dorosłych by się odważyło, a co dopiero dwunastolatek. To urodzony w Buczaczu Oziac Fromm, który dopiero w wieku osiemdziesięciu pięciu lat zdecydował się na spisanie swoich traumatycznych przeżyć z czasów II wojny światowej.

Maciej Gach

„ODESSA – polskie ślady”

Nakładem wydawnictwa Instytutu Polonika ukazała się mapa najważniejszych poloników w Odessie. 23 miejsca opatrzone opisami i fotografiami, ukazującymi wpływ Polaków na wygląd i rozwój Odessy na przestrzeni wieków.

Czesław Centkiewicz i pierwsza polska wyprawa polarna (cz. 1)

Czesław Centkiewicz należał do najpoczytniejszych polskich pisarzy-podróżników XX wieku. Jego najważniejsze wyprawy, jak i książki, związane były z obszarami polarnymi. Wszystko zaczęło się od przedwojennej naukowej ekspedycji na Wyspę Niedźwiedzią.

Mateusz Będkowski

Filip IV Piękny – król wyklęty?

29 listopada 1314 r. zmarł Filip IV Piękny, wnuk Ludwika Świętego, jeden z najsłynniejszych królów średniowiecznej Francji. Pozostał w naszej pamięci przede wszystkim jako władca, który wiódł ostry spór z papieżem Bonifacym VIII i doprowadził do kasaty zakonu templariuszy.

Monika Juzepczuk

Anschluss Austrii — czy można było go powstrzymać?

12 marca 1938 roku wojska niemieckie wkroczyły do Austrii. Choć Trzecia Rzesza kolejny raz złamała traktat wersalski, państwa europejskie praktycznie nie protestowały. Jakie wydarzenia doprowadziły do Anschlussu Austrii? Czy można było powstrzymać „przyłączenie”?

Procesy Norymberskie: rocznica wyroków

1 października 1946 roku społeczność międzynarodowa rozprawiła się ze zbrodniczą działalnością hitlerowskich Niemiec. Wydany przez sędziów Trybunału wyrok uznawał prominentnych działaczy nazistowskich za zbrodniarzy wojennych. Jak przebiegały Procesy Norymberskie?

Tomasz Leszkowicz

Wywiady

Jarosław Pałka: Siły Zbrojne PRL miały być ważnym elementem III wojny światowej

Po zakończeniu II wojny światowej Polska znalazła się w sowieckiej strefie wpływów, co wpłynęło nie tylko na charakter polskiej armii, ale i na koncepcję użycia jej w przyszłym konflikcie zbrojnym. Czy ZSRS rzeczywiście przygotowywał się do III wojny światowej? I jaką rolę miała odegrać w niej Polska? O tym opowiada dr Jarosław Pałka, autor książki „Polskie wojska operacyjne w Układzie Warszawskim”.

Multimedia

Fundacja „Mówią wieki” ruszyła z nowym projektem o Zbrodni Katyńskiej

W sieci dostępna jest wielojęzyczna platforma internetowa poświęcona Zbrodni Katyńskiej. Inicjatywę wspiera Ministerstwo Spraw Zagranicznych.

Konferencja | Miasto, twierdza, garnizon

Historie miast dzisiejszej północnej i zachodniej Polski, a więc terenów, które wchodziły w skład Królestwa Prus w XIX w. i na początku XX w., trudno w pełni zrozumieć i przedstawić bez uwzględnienia istniejących w nich garnizonów i twierdz. Połączenie tych perspektyw z nadal niesłusznie jest dość rzadko spotykane w rodzimej historiografii.

Antoine-Henri Jomini – „Zarys sztuki wojennej” – recenzja i ocena

Wydawnictwo „Bellona” oddaje do rąk czytelnika pracę kolejnego (po Carlu von Clausewitzu, Erichu Ludendorffie) wybitnego teoretyka działań wojennych, Antoine-Henri’ego Jominiego. Jest to wznowienie wydania z 1966 r.

Cezary Wołodkowicz

Centrum Kultury „Zamek” zaprasza na Jarmark Jadwiżański!

2 października we Wrocławiu będzie można wziąć udział w Jarmarku Jadwiżańskim. Spotkacie tam kuglarzy i linoskoczków. Jakie jeszcze atrakcje przewidzieli organizatorzy w tym roku? Sprawdźcie!

Bitwa pod Kircholmem 27 września 1605

Kircholm to jeden z największych sukcesów wojennych w historii I Rzeczypospolitej. Jak pisał przed laty Marian Kukiel „tak pełnych zwycięstw mało zna historia; ani jednego zaś odniesionego przeciw takiej przewadze”. Bitwa pod Kircholmem została stoczona 27 września 1605 roku.

Maciej Adam Pieńkowski

Nie tylko „Ród smoka”. Oto 9 filmów z mitycznymi gadami

Serial „Ród smoka”, którego akcja toczy się 200 lat przed wydarzeniami z „Gry o tron”, wyrasta na kolejny sukces HBO Max. Fanom produkcji, a także samych ognistych bestii, przypominamy inne kultowe obrazy, wykorzystujące motyw smoka.

Paula Apanowicz

Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie zaprasza na wystawę „Wielka Lechia – wielka ściema”

14 sierpnia br. ruszyła wystawa „Wielka Lechia – wielka ściema”. Można ją zobaczyć do 26 lutego 2023 r. Ekspozycja skupia się na najbardziej popularnych teoriach związanych z istnieniem Wielkiej Lechii i poddaje je dyskusji. Celem inicjatywy jest zwrócenie uwagi, jak bardzo ważna jest rzetelna edukacja historyczna.

Friedrich Schiller – „Dymitr” – recenzja i ocena

Dzieło czołowego koryfeusza niemieckiej poezji traktujące o epizodzie z dziejów Rzeczypospolitej, przetłumaczone przez uznanego literata i skomentowane przez historyka niebanalnego. Kombinacja zbyt piękna by była prawdziwa? Nie, to „Dymitr” Schillera w przekładzie Antoniego Libery, opatrzony posłowiem Andrzeja Nowaka.

Michał Gadziński

Rzeź sowieckich generałów

Terror stalinowski doprowadził do czystki w Armii Czerwonej. Wiosną 1937 roku podejrzliwość Stalina skierowała się przeciwko dowództwu armii. Oficerowie Armii Czerwonej dowodzili nie tylko wojskiem sowieckiego państwa, lecz również utrzymywali bliskie kontakty z funkcjonariuszami partii, którzy sprawowali władzę polityczną w jednostkach wojskowych...

Jörg Baberowski

Oswald Mosley – ojciec brytyjskiego faszyzmu

Oswald Mosley był arystokratą i charyzmatycznym politykiem o poglądach skrajnie prawicowych. To on spopularyzował w Wielkiej Brytanii faszyzm, inicjował marsze bojówek i inspirował do zamieszek. Jak wyglądał wzlot i upadek człowieka, który cylinder i garnitur zamienił na czarną koszulę i opaskę z błyskawicą?

Ciekawe propozycje wydawnictwa Ośrodka Karta we wrześniu!

„Prywaciarze. Biznes w Peerelu 1945–1989” to praca zbiorowa, w której poznajemy wspomnienia przedsiębiorców. Ludzi zmuszonych do zmagań ze zideologizowanym państwem. „Siła bezsilnego. Reportaż z pierwszego uwięzienia” to opowieść Václava Havla o początkach Karty 77 (inicjatywy działającej w Czechosłowacji na rzecz praw człowieka).

„Blizny po rozbiorach”. Pomocnik Historyczny POLITYKI – recenzja i ocena

Kolejny Pomocnik wydany przez „Politykę” utrzymuje znakomity poziom poprzednich publikacji wydawanej w ramach znakomitej serii. Tym razem jego autorzy pochylają się nad problematyką rozbiorów Polski.

Cezary Wołodkowicz

Beletrystyka

Czas bogini

Na dworze Siemomysła działa mnich Jordan, który roztacza opiekę nad jego synem, Mieszkiem. Stara się wpoić młodemu księciu zasady wiary i moralności chrześcijańskiej. A jednak strażniczki pogaństwa wierzą, że mają do wypełnienia szczególną misję...

Ewa Kassala

Multimedia

Rozpoznaj postaci historyczne w młodości

Jak wyglądali w młodości politycy, artyści i naukowcy, których działalność zaznaczyła się w historii XX wieku? Spróbuj rozpoznać!

Nie tylko Anne Frank. II wojna światowa widziana oczami dzieci

Pamiętniki wojenne pisane przez dzieci to wyjątkowe świadectwo dramatu wojny widzianego oczami najmłodszych. Dla jednych była to forma ucieczki od trudnej, wojennej rzeczywistości. Dla innych - powrotu do niej po latach i rozliczenia się z bolesną przeszłością. Tę drugą perspektywę oferuje wydana niedawno poruszająca opowieść Maxwella Smarta.

„Oswobodzeni” – Instytut Pileckiego zaprasza!

Instytut Pileckiego zaprasza na spektakl pt. „Oswobodzeni”, który odbędzie się w piątek 16 września, o godz. 19.00, w siedzibie Akademii Sztuk Pięknych przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39 w Warszawie.

IV Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski w Krakowie

Jesienią, w dniach 19-22 października 2022 roku, w Krakowie odbędzie się ważne dla świata nauki międzynarodowe wydarzenie, czyli IV Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski, pod honorowym patronatem Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Tomasza Grodzkiego oraz Prezydenta Miasta Krakowa Jacka Majchrowskiego.

Wywiady

Magdalena Staręga: Stocznia Gdańska jest miejscem unikalnym w skali Europy

Stocznia Gdańska to nie tylko miejsce narodzin Solidarności. Dawniej był to także jeden z największych zakładów w kraju, dający zatrudnienie i szanse na awans społeczny tysiącom ludzi, polskie okno na świat oraz światowy lider w budowie baz rybackich. Na czym polega wyjątkowość tego miejsca? I jak pogodzić jego złożoną historię z dynamiczną rozbudową miasta? Nad tym zastanawia się dr Magdalena Staręga z Europejskiego Centrum Solidarności.

„Historical Approach to Russian–German Relations” – spotkanie on–line Uniwersytetu Nowojorskiego

Już dziś o godz. 19.00 Uniwersytet Nowojorski zaprasza na konferencję pt. „Historical Approach to Russian–German Relations”, która odbędzie się w formie zdalnej na platformie Zoom. Obowiązuje wcześniejsza rejestracja!

Beletrystyka

Titanic - ostatnia noc morskiego olbrzyma

Podróż Titanikiem długi czas przypominała piknik. Przyszedł jednak moment, w którym piknik zamienił się w koszmar.

Walter Lord

Izabela Śliwińska-Słomska

Prawdziwy Michał Wołodyjowski, czyli „przygody pana Jerzego”

Tytułowym bohaterem ostatniej części sienkiewiczowskiej Trylogii był Michał Wołodyjowski. „Mały rycerz” na kartach powieści przebył długą drogę: od oficera wojsk nadwornych Wiśniowieckiego do obrońcy Kamieńca Podolskiego. Historyczny pierwowzór pana Wołodyjowskiego okazał się równie interesujący!

Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich: nowa jakość dyplomacji?

Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 roku odbiło się szerokim echem nie tylko wśród wiernych. Słynne słowa „udzielamy wybaczenia i prosimy o nie” wzbudziły wśród komunistów prawdziwą histerię. Dlaczego?

Przemysław Mrówka

Małgorzata Biłozór–Salwa – „Jan Ziarnko czy Jean le Grain? Twórczość lwowskiego artysty w XVII-wiecznym Paryżu”

Ilustrowana monografia autorstwa Małgorzaty Biłozór–Salwy „Jan Ziarnko czy Jean le Grain? Twórczość lwowskiego artysty w XVII–wiecznym Paryżu” wzbogaciła wydawaną przez Instytut Polonika serię „Studia i Materiały”. Publikacja przedstawia działalność artystyczną oraz barwny życiorys lwowskiego artysty działającego w Paryżu w XVII w. – Jana Ziarnko, znanego pod przydomkami: Jean le Grain, A. Grano, Leopoliensis czy Ziarnko Polonus.

„Generał broni Władysław Anders 1892–1970. Czyny i pamięć” – recenzja i ocena

Po II wojnie światowej nazwisko gen. Władysława Andersa było dla wielu Polaków uosobieniem nadziei na odzyskanie wolności. Niedawna premiera albumu poświęconego generałowi to znakomita okazja, by zapoznać się z biografią tego uzdolnionego dowódcy i wielkiego patrioty.

Wojciech Sobański

Czołg lekki 7TP - duma polskiego oręża GALERIA

Przez długi czas wojnę obronną 1939 roku rozważano głównie przez pryzmat słabości i anachroniczności Wojska Polskiego. Miało ono jednak również swoje atuty. Jednym z nich był czołg 7TP - maszyna zdolna stawić czoła niemieckim siłom pancernym.

Wywiady

Bartosz Staręgowski: powstanie wielkopolskie istotnie zmieniło przebieg potopu szwedzkiego

W historii Polski powszechnie znane jest powstanie wielkopolskie z 1918 roku - jedno z nielicznych polskich powstań zakończonych sukcesem. Wielkopolanie mogą jednak poszczycić się także innym zwycięskim zrywem. Jak przebiegało powstanie wielkopolskie z lat 1655-1657 i jakie miało znaczenie dla walk potopu szwedzkiego? O tym opowiada Bartosz Staręgowski, autor książki „Powstanie wielkopolskie 1655-1657”.

Wystawa STOCZNIA | Człowiek. Przemysł. Miasto

Ponad 150 lat dziejów miasta i stoczni w Europejskim Centrum Solidarności.

Michaił Gorbaczow - komunistyczny liberał?

Od lat nie milknie spór: czy Michaił Gorbaczow był wielkim reformatorem, czy wielkim nieudacznikiem? Czy najbardziej znany komunistyczny liberał był najgorszym przywódcą Związku Sowieckiego?

Arkadiusz Stempin

„Dymitr” Schillera. Opowieść wciąż aktualna?

Pod koniec życia Friedrich Schiller napisał dramat o Dymitrze Samozwańcu. Najwybitniejszy dramatopisarz języka niemieckiego widział w jego historii spór między polską wolnością i rosyjskim despotyzmem.

Andrzej Nowak

Seiðr – praktyki magiczne w epoce wikingów

Niosły choroby, śmierć i strach. Mogły też leczyć i zapewniać pomyślność. Pozwalały nie tylko poznać przyszłość, ale również ją zmieniać. Praktyki magiczne seiðr miały potężną moc. Dlaczego zajmowały się nimi przede wszystkim kobiety i co o seiðr mówi nam archeologia?

Jasenovac – „Auschwitz Bałkanów”

Okrutna śmierć zadawana prymitywnymi metodami w imię nacjonalizmu w najgorszej, szowinistycznej wersji? Polacy znają to z Wołynia i Galicji Wschodniej z lat drugiej wojny światowej. Serbowie w tym samym czasie doznali tego samego z ręki Chorwatów. Centrum zbrodni był obóz Jasenovac. 80 lat temu w obozie miały miejsce makabryczne „zawody”.

Bohdan Piętka

Smok i miecz w heraldyce Piastów a król Artur

Wszyscy słyszeliśmy legendy o królu Arturze, ale czy był on popularny na ziemiach polskich także w XIII w.? Czy te legendy znalazły odbicie w kulturze polskiego średniowiecza? I jaki związek z tematem mają smoki na polskich monetach i pieczęciach?

Wojciech Górczyk

Wojna i pamięć – spotkanie Instytutu Pileckiego

We wtorek 23 sierpnia 2022 r. o godz. 19.00 Instytut Pileckiego zaprasza na wydarzenie artystyczne pt. „Wojna i pamięć”, które odbędzie się w budynku Akademii Sztuk Pięknych przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 39 w Warszawie.

Mat. pras. , Natalia Pochroń

Jak Sowieci prezentowali wojnę polsko-bolszewicką w filmach fabularnych?

Polska szlachta prześladująca robotników i chłopów, Wojsko Polskie niszczy i rabuje, a Piłsudski, nie przerywając pasjansa, wydaje kolejne wyroki śmierci. Jak sowieckie agitfilmy prezentowały wojnę polsko-bolszewicką?

Andrzej Zawistowski

Newsy

Do kin wchodzi film o pożarze Notre Dame

Na ekrany kin wchodzi dziś „Notre Dame płonie”. Produkcja Jeana-Jacquesa Annauda to wstrząsająca historia walki o ocalenie jednego z największych symboli europejskiej kultury. Film opowiada o tragicznym wydarzeniu z zupełnie innej perspektywy.

Roman Dmowski (1864–1939)

Roman Dmowski (1864–1939) był najważniejszym działaczem polskiego ruchu narodowego, delegatem na konferencji pokojowej w Wersalu, współtwórcą Narodowej Demokracji, jednym z ojców polskiej niepodległości, mężem stanu.

„Blizny po rozbiorach” – nowy numer Pomocnika Historycznego POLITYKI

17 sierpnia ukazało się nowe wydanie Pomocnika Historycznego POLITYKI „Blizny po rozbiorach. O przyczynach i skutkach upadku Rzeczpospolitej”.

Alkomaty: historia urządzeń ratujących życie kierowców

Alkomaty to urządzenia, które niejednemu kierowcy uratowały życie – zarówno dosłownie, jak i w przenośni. Ich historia wbrew pozorom nie jest jednak wcale tak długa. Kiedy powstał alkomat i co wspólnego mają z tym… króliki?

Sonda Histmag.org – Wybierz najwybitniejszego admirała/dowódcę polskiej floty w historii!

Znamy wyniki sondy, w której pytaliśmy o najwybitniejszego admirała lub dowódcę polskiej floty. Przekonajcie się jak głosowali Czytelnicy i weźcie udział w kolejnej sondzie. Tym razem ciekawi nas Wasze zdanie nt. autorów literatury dziecięcej!

Józef Piłsudski (1867–1935)

Józef Piłsudski (1867-1935) – mąż stanu, wojskowy, działacz niepodległościowy, członek PPS, marszałek i dwukrotny premier Polski. Uznawany za jednego z ojców polskiej niepodległości i najważniejszych polityków w dziejach państwa.

Tomasz Jarmoła – „Saint–Nazaire–Dieppe 1942” – recenzja i ocena

O ile nie ma większego problemu aby dowiedzieć się czegoś o desancie w aliantów w Normandii w 1944 roku, czyli o słynnym D-Day, to tylko specjaliści i pasjonaci zdają sobie sprawę, że takim prologiem do powrotu koalicji antyhitlerowskiej na zachodnią część kontynentu europejskiego była seria desantów w 1942 na wybrzeże francuskie. O nich właśnie opowiada kolejny HaBek Tomasza Jarmoły.

Michał Staniszewski

„Walkiria” z Hårby: unikatowy przedmiot z epoki wikingów

„Walkiria” z Hårby jest jednym z kilkudziesięciu znanych artefaktów doby wikingów, które ukazują uzbrojone kobiety. Kim były walkirie i czy figurka rzeczywiście jest wyobrażeniem opiekunki skandynawskich wojowników? Oto krótka historia „Walkirii” z Hårby.

Thomas Rid – „Wojna informacyjna” – recenzja i ocena

Działania tajnych służb, stosowanie przez nie dezinformacji i wykorzystywanie w tym celu środków masowego przekazu to niewątpliwie zajmujący temat. Tym bardziej, że – cytując jeden z popularnych kanałów na YouTube – „historia dzieje się na naszych oczach” i tego typu działalność możemy obserwować niemal na bieżąco. Książka Thomasa Rida, w polskim przekładzie nosząca tytuł „Wojna informacyjna”, jawić się może jako swego rodzaju przewodnik po takich zmaganiach. Czy publikacja ta dobrze spełnia swoją rolę?

Michał Gadziński

Hanoch Gutfreund, Jürgen Renn – „Einstein o Einsteinie. Zapiski autobiograficzne i naukowe” – recenzja i ocena

Albert Einstein był jednym z najważniejszych uczonych w dziejach i stał się symbolem nowoczesnej nauki. W 1946 roku przełamał swoją niechęć do autobiografii i sporządził kilkadziesiąt stron zapisków o samym sobie.

Bella ciao – od włoskich partyzantów do hitu Netflixa

Bella ciao to utwór, który w czasie II wojny światowej śpiewali włoscy rebelianci. Wydawać by się mogło, że dopiero serial „Dom z papieru” wydobył zapomnianą przed laty pieśń. Siła Bella ciao tkwi jednak poza popkulturą, a utwór już od dekad pozostaje uniwersalnym hymnem sprzeciwu wobec opresji.

Jerzmanowski, Sułkowski, Piątkowski – mniej znani Polacy u boku Napoleona

Jan Paweł Jerzmanowski był najwybitniejszym szwoleżerem epoki napoleońskiej i towarzyszem niewoli cesarza na Elbie. Józef Sułkowski był adiutantem Bonapartego, który określił go mianem „oficera największych nadziei”. Karol Piątkowski został zapamiętany jako awanturnik i ostatni Polak u boku Napoleona. Jak wyglądały ich życiorysy?

Homer – ślepy wędrowiec, autor „Iliady” i „Odysei”

Dzieła Homera to najstarsze zabytki literatury zachodu. Tradycyjnie przypisuje się mu autorstwo „Iliady” i „Odysei”. Owiana tajemnicą i wieloma niewiadomymi postać antycznego poety niezmiennie inspiruje, a jego dorobek wciąż warto odkrywać na nowo.

Paula Apanowicz

Jedwab, purpura i złoto: jak ubierali się cesarze bizantyńscy?

Każdy kto choć raz zetknął się z kulturą bizantyńską, z pewnością widział wizerunki cesarzy przyodzianych we wspaniałe regalia. Drogie kamienie, złote nici i purpurowe jedwabie miały wprawić widzów w osłupienie. Jaka była ich historia i symbolika?

Paweł Lachowicz

Krzysztof Goluch – „W tajnej służbie II Rzeczypospolitej” (tom III i IV) – recenzja i ocena

Tom III i IV „W tajnej służbie II Rzeczypospolitej” Krzysztofa Golucha przedstawiają dalsze losy bohaterów znanych z pierwszych odsłon. Stawiają oni czoła kolejnym wyzwaniom, intrygom i tajemnicom w nowo odrodzonym kraju, na który z każdej strony czyha zagrożenie.

Iwona Szymichowska

Konrad von Jungingen: wielki mistrz w cieniu brata

Konrad von Jungingen w historiografii pozostaje w cieniu swojego młodszego brata Ulryka, ale to właśnie polityka starszego z rodzeństwa ukształtowała stosunki polsko-krzyżackie w przededniu wielkiej wojny. Czy Konrad von Jungingen faktycznie był władcą tchórzliwym, który uciekał od konfrontacji z potęgą polsko-litewską?