Anna Nowakowska-Wierzchoś

Doktor historii, archiwistka. Autorka książki _Wanda Gertz. Opowieść o kobiecie żołnierzu_ (Kraków 2009) oraz artykułów naukowych i popularnych poświęconych aktywności społecznej i politycznej Polek w kraju i na emigracji w XX w., a także edycji tekstów źródłowych. W 2014 r. obroniła w IH PAN doktorat pt. _„Konopniczanki”. Związek Kobiet Polskich we Francji im. Marii Konopnickiej w latach 1944-1950_.

Recenzje

Natalia Jarska - „Kobiety z Marmuru” - recenzja i ocena

Stalinizm w naszym kraju niejedno miał imię. Czy na przełomie lat 40. i 50. w Polsce doszło do „genderowej rewolucji”?

Recenzje

Elaine Morgan – „Blizny po ewolucji. Co nasze ciała mówią nam o pochodzeniu człowieka” – recenzja i ocena

„Blizna po ewolucji” – ten tytuł brzmi poetycko, a zarazem jak inwektywa rzucona w twarz rozmówcy. Sprowokował mnie do lektury. Zresztą nie tylko tytuł, także fakt, że książkę przetłumaczyła i wydała jedna ze sztandarowych polskich feministek (Małgorzata Danicka-Kosut). W tym momencie, oczyma wyobraźni zobaczyłam ileś osób wygłaszających przemowy o ideologizowaniu nauki, o tym, że książka jest stratą czasu, nie wspominając o recenzji. No cóż... blizny po ewolucji.

Recenzje

Katarzyna Chimiak -„ROAD. Polityka czasu przełomu. Ruch Obywatelski-Akcja Demokratyczna 1990-1991” – recenzja i ocena

Można w dwójnasób ocenić książkę. Po pierwsze uwzględniając, że jest to zaledwie praca magisterska lub traktując jako zwykłą monografię naukową środowiska ROAD. Nie jest to pierwsza publikacja poświęcona Ruchowi Obywatelskiemu-Akcja Demokratyczna. Wcześniejsze jednak koncentrowały się na działalności politycznej, mniej miejsca poświęcając korzeniom, czy samemu procesowi tworzenia.

Recenzje

Krzysztof Jaworski – „Dandys. Słowo o Brunonie Jasieńskim” – recenzja i ocena

Polska nie jest krajem, gdzie docenia i doceniało się artystów awangardowych. Jeśli już, to tylko tych eksportowanych. Jasieński, przedstawiciel jednego z najbardziej wywrotowych kierunków sztuki, jakim był futuryzm, popadł w niełaskę nie tylko z powodu obrazoburczej twórczości, ale też – a może przede wszystkim – z powodu swojej politycznej wolty.

Wydarzenia

VI FSH: „Z głodu na ulice. Protesty i demonstracje kobiet w Polsce i w Europie w XX wieku”

3 marca 2010 roku o godz. 19.00 w klubie Powiększenie przy Nowym Świecie 27 w Warszawie, odbędzie się VI spotkanie Feministycznego Salonu Historycznego zatytułowane „Z głodu na ulice. Protesty i demonstracje kobiet w Polsce i w Europie w XX wieku”. Wezmą w nim udział dr Teresa Święćkowska oraz dr Marcin Zaremba.

Recenzje

Jolanta Drużyńska, Stanisław M. Jankowski – „Wyklęte życiorysy” – recenzja i ocena

Do lektury zachęcił mnie tytuł książki. Podobnie jak dwójka autorów lubię zapomniane życiorysy, bohaterów drugiego planu.

Artykuły

Życie codzienne polskich emigrantek w okupowanej Francji 1940-1944 (cz. 2)

Polki wspierały ruch oporu we Francji pracując jako łączniczki, sanitariuszki, zwiadowczynie. Przenosiły broń i amunicję, współorganizowały strajki. Z czasem jednak, z ruchu robotniczego walczącego o prawo do godnej pracy i uczciwych zarobków, polska emigracja przekształciła się w ślepo wierzącą Związkowi Radzieckiemu, potulną masę.

Artykuły

Życie codzienne polskich emigrantek w okupowanej Francji 1940-1944 (cz. 1)

Polska emigracja w przedwojennej Francji liczyła ponad pół miliona osób, z czego zdecydowana większość przybyła nad Sekwanę już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w celach zarobkowych. Polacy i Polki podejmowali się najsłabiej płatnych i najtrudniejszych prac. Silne były wśród nich sympatie lewicowe i komunistyczne. Sprowadzili też do Francji... czerwoną kapustę.

Recenzje

Eryk Krasucki – „Międzynarodowy Komunista. Jerzy Borejsza biografia polityczna” – recenzja i ocena

Nareszcie doczekaliśmy się biografii politycznej jednej z barwniejszych postaci początków Polski Ludowej. Należy tylko żałować, że rozprawa doktorska Eryka Krasuckiego o Jerzym Borejszy została na potrzeby książki znacznie okrojona np. o rozdział poświęcony Ossolineum. Jestem przekonana, że praca na tym poziomie, nawet liczącą 500-600 stron, znalazłaby nabywców.

Wydarzenia

Feministyczny Salon Historyczny: Parlamentarzystki w II i III Rzeczpospolitej

23 czerwca o godz. 18.00, w klubokawiarni Plan Be przy Placu Zbawiciela w Warszawie, odbędzie się trzecia odsłona Feministycznego Salonu Historycznego. _W trakcie ostatniego przed wakacjami spotkania porozmawiamy o posłankach dwudziestolecia międzywojennego (1919-1939) oraz w okresie po transformacji ustrojowej (1989-2009)_ – zapowiada organizatorka spotkania, Anna Nowakowska.

Recenzje

Andrzej Sowa – „Henryk Samsonowicz. Świadek epoki. Wywiad rzeka” – recenzja i ocena

Jeśli szukacie książki na wakacje, to właśnie czytacie jej recenzję. Henryk Samsonowicz jest jednym z najbardziej znanych historyków w kraju, rozpoznawanym nawet przez osoby, które nigdy nie przekroczyły progu instytucji historycznej. Czy jest to zasługa jego ministerialnej przygody zakończonej wprowadzeniem do szkół religii, czy też ciekawych, przystępnych w lekturze publikacji? Nie wiem, ale o Samsonowiczu słyszeli wszyscy, których znam i spotkałam w swoim życiu. Nawet mój służbowy komputer nie podkreśla czerwonym szlaczkiem nazwiska profesora.

Recenzje

Susan Ronald – „Elżbieta I. Królowa Piratów” – recenzja i ocena

Elżbieta I była moją pierwszą historyczną idolką. Wszystko to za sprawą angielskiego serialu historycznego z 1971 roku _Królowa Elżbieta_ z rewelacyjną Glendą Jackson w roli tytułowej. Nie wiem co bardziej mnie pociągało, postać królowej, charyzmatyczna angielska aktorka czy intrygujący dubbing Aleksandry Śląskiej. A może niezwykłe, teatralne odtworzenie wnętrz angielskiego dworu. W ten właśnie sposób zafascynowałam się i historią i postacią królowej.

Reportaże/relacje

Dokumenty Środowiska Oberlangen trafiły do Archiwum Akt Nowych

W środę 6 maja w Archiwum Akt Nowych odbyło się uroczyste przejęcie Archiwum Środowiska Oberlangen – Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – Okręg Warszawa. Inicjatorką udokumentowania obecności kobiet – powstańców w obozach jenieckich była komendantka stalagów kobiecych w Fallingbostel i Oberlangen – por. dr Maria Irena Mileska „Jaga”. Zachowane przez nią fragmenty dokumentacji obozowej w 1946 roku trafiły do Ośrodka Wojskowego w Hange (Inspektorat Armii Krajowej), następnie do Anglii, aby ostatecznie znaleźć się w Polsce.

Recenzje

Steve Sem-Sandberg – „Teresa” – recenzja i ocena

Książka Steve’a Sem-Sandberga „Teresa” świetnie uzupełnia się "z obecnym jeszcze na kinowych ekranach filmem „Baader-Meinhof”":http://histmag.org/?id=2816. Można powiedzieć, że oba dzieła potwierdzają wzajemnie swoją wiarygodność. Tytułowa Teresa to nikt inny jak Ulrike Meinhof, nazwana tak prześmiewczo przez Gudrun Enslin. Imię to ma być synonimem osamotnienia, porzucenia przez innych. Nawiązuje do świętej Teresy, karmelitki, która porzucona i odtrącona przez wszystkich przeszła na katolicyzm. Ciężko oceniać tego rodzaju książkę, bo czy to jest nowoczesna powieść historyczna, biografia? A może po prostu powieść?

Recenzje

Walc z Baszirem (reż. Ari Folman) – recenzja i ocena filmu

3 kwietnia 2009 roku na polskie ekrany wszedł film izraelskiego reżysera Ariego Folmana „Walc z Baszirem”. Film niezwykły, bowiem jest rodzajem animowanego dokumentu, opowiadającego o interwencji izraelskiej w Libanie w 1982 roku. Główny bohater, sam reżyser Ari Folman, próbuje przypomnieć sobie wydarzenia związane z wojną, które zostały przez niego zupełnie wyparte z pamięci. Aby odbudować obraz wojny odwiedza swoich współtowarzyszy broni. Nie wszyscy rozumieją jego potrzebę, zwłaszcza przyjaciel, który odciął się od swojego dawnego życia i zaszył w Holandii. Ari próbuje zrozumieć, czym jest gnębiący go syndrom wyparcia, pomaga mu z tym prof. psychologii Zahava Solomon. Do rozmowy zaprosił również korespondenta wojennego Rona Ben-Yishai, który wsławił się śmiałymi nagraniami pod ostrzałem karabinów. Nie musiał jednak zabijać.

Recenzje

Baader–Meinhof (reż. Uli Edel) – recenzja i ocena filmu

Chciałam obejrzeć ten film, kiedy tylko dowiedziałam się, że wchodzi na ekrany polskich kin. Byłam zdziwiona, że grany jest tylko w ekskluzywnych kinach przy kompleksach handlowych a i wyświetlany jest o dziwnych porach, np. 10.15 w sobotni poranek, albo o 20.50 w tenże sobotni wieczór. Zobaczyłam go wreszcie w studyjnym kinie „Luna”. Czy był to świadomy zabieg dystrybutora (Monolith Plus), który nie mogąc zignorować głośnego, nagradzanego filmu, rozpowszechniał go tak, aby obejrzało jak najmniej młodych ludzi, podatnych na wpływ wszystkiego co ekstremalne? Czy raczej świadectwo, iż rewolucja spłonęła w ogniu popkultury i można się spokojnie czegoś o niej dowiedzieć pomiędzy zakupami w sieciówce a lunchem w globalnej jadłodajni?

Reportaże/relacje

Obrazki z niewoli

We wtorek 10 marca 2009 roku w Archiwum Akt Nowych została otworzona wystawa „Ze Starobielska do Tockoje. Rysunki z Rosji Włodzimierza Toczyłowskiego z Argentyny”. Prezentujemy fotorelację z wystawy prac powstałych podczas pobytu Toczyłowskiego w radzieckim obozie oraz jego krótki życiorys.

Newsy

Zmarła profesor Stanisława Lewandowska

W Warszawie zmarła wczoraj profesor Stanisława Lewandowska. Dla przyjaciół „Sława” – jak brzmiał jej pseudonim z konspiracji w AK. Zawsze niezwykle ciepła i otwarta dla innych, zwłaszcza dla młodych osób rozpoczynających właśnie karierę naukową.

Reportaże/relacje

Działaczki, feministki, obywatelki… Pierwsze spotkanie Feministycznego Salonu Historycznego

13 lutego w piątek o godzinie 18 w Planie Be, jednym z bardziej interesujących lokali w przestrzeni warszawskiej, odbyła się wielka inauguracja Feministycznego Salonu Historycznego. Pomimo fatalnej pogody, złej aury i pechowej daty, na spotkaniu stawiło się ok. 20 osób płci obojga (z dużą przewagą kobiet), w różnym przedziale wiekowym. Seria spotkań odbywa się "pod patronatem „Histmaga”":http://histmag.org/?id=1937 i „Feminoteki”.

Wydarzenia

„Histmag.org” zaprasza na Feministyczny Salon Historyczny

Zapraszamy na spotkanie inaugurujące cykl Feministycznego Salonu Historycznego. Odbędzie się ono 13 lutego (piątek) w Planie Be przy placu Zbawiciela w Warszawie, o godzinie 18. Spotkanie odbywające się pod patronatem „Histmaga” będzie dotyczyć samoorganizowania się kobiet Organizatorki zaprosiły na nie autorki i autorów książki pt. _Działaczki społeczne, feministki, obywatelki…_

Artykuły

Przysposobienie Wojskowe Kobiet w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych

Przeprowadzając kwerendę w aktach Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych z lat 1919-1939, całkiem niechcący trafiłam na moją ulubioną działkę kobiecą. Zainteresowało mnie, czemu akta Przysposobienia Wojskowego Kobiet trafiły do Ministerstwa Rolnictwa i jak sprawę organizacji PWK potraktowali „rolnicy”. Jak się okazało – konkretnie.

Recenzje

„Archiwum Ringelbluma. Dzień po dniu Zagłady” – recenzja i ocena

Książką tą zainteresowałam się z czystej zawodowej ciekawości. Jako archiwistka chciałam wiedzieć, jaka jest obecnie tendencja w wydawaniu źródeł, poznać warsztat innych archiwistów. Przyznam, że na publikację zareagowałam z pewną podejrzliwością – zawiera ona wybór i skrót źródeł z tzw. Archiwum Ringelbluma, a przecież sam proces wybierania materiału do druku jest subiektywny, tym bardziej, jeśli dochodzi do ingerencji w treść dokumentu.

Reportaże/relacje

Pożegnanie Elżbiety Zawackiej

W sobotę 17 stycznia 2009 roku setki mieszkańców Torunia pożegnało generał brygady Elżbietę „Zo” Zawacką, łączniczkę, jedyną kobietę „Cichociemną”. Ania Nowakowska upamiętniła jej ostatnią ziemską drogę w swoim fotoreportażu.

Reportaże/relacje

Noc historycznego komiksu

Nie jestem specjalistką od komiksu, nie mam tej specyficznej podzielności uwagi, która pozwoliłaby mi skupić się równocześnie na obrazie i tekście. Jednak, kiedy pewien student grafiki pokazał mi wiele lat temu „Sin City” Franka Millera, zdarzyło mi się zapamiętać autora, tytuł i kanciastego bohatera. A przede wszystkim fantastyczną grafikę, odbiegającą od kolorowej papki serwowanej w popularnych komiksach dla dzieci (w Polsce do niedawna komiksy, nawet ociekające krwią i seksem, zaliczano do literatury dziecięcej).

Reportaże/relacje

Odważna pisarka – spotkanie z Elwirą Watałą

Pomna wrażeń związanych z książką „Carskie Polki” z zainteresowanie udałam się na spotkanie z jej autorką - Elwirą Watałą. Ciekawa byłam czym tym razem autorka mnie zaskoczy i zirytuje.

Recenzje

Elwira Watała — „Carskie Polki” – recenzja i ocena

Do lektury książki podeszłam z mieszanymi uczuciami. Powiem szczerze, zniechęciła mnie okładka. Niespecjalna grafika przedstawia władczynię, której spod krynoliny wystaje kilka par różnych bucików należących do kilku różnych osób. Jej nagą pierś obłapia od tyłu niewidzialna postać. Do tego nagłówek, prawie jak na okładce codziennego brukowca: „Skandale historii!”.

Recenzje

Helena Deutsch – „Konfrontacja z samą sobą” – recenzja i ocena

Po 35 latach od powstania ukazała się w Polsce autobiografia Heleny Deutsch, jednej z najbardziej znanych i zasłużonych uczennic Zygmunta Freuda. W Polsce, gdzie psychoanaliza nie cieszyła się nigdy popularnością, osiągnięcia Deutsch nie są znane, a przecież autorka pochodziła ze zasymilowanej rodziny żydowskiej z Przemyśla. Zawsze czuła się bardziej Polką niż Żydówką.

Reportaże/relacje

Lektura na wakacje czy wakacje na lekturę?

_Młodzieńcze wakacje kojarzą mi się z nieograniczonym czytaniem ulubionych książek na łonie natury. Te dobrowolnie przeczytane nie miały nic wspólnego ze ślęczeniem nad pozycjami ze szkolnej listy lektur_ – Anna Nowakowska o Paryżu, książkach i nie tylko.

Artykuły

Zdobyć archiwum (na przykładzie Archiwum Akt Nowych)

Od studentów historii nie wymaga się obecnie wykorzystania źródeł w pracy magisterskiej. Samodzielne badanie archiwaliów uczy jednak analitycznego, krytycznego myślenia i rozwija umiejętność wyszukiwania informacji. A to przydaje się nie tylko w zawodzie historyka.

Artykuły

W trosce o zachowanie pamięci bohaterek. Komisja Historii Kobiet w Walce o Niepodległość

Zmiany ustrojowe zwróciły nam zapomnianych bohaterów, ale nie ułatwiły życia inicjatywom społecznym opartym o wolontariat. Niewiele zmieniło się też ironiczne podejście do badań nad historią kobiet.

Recenzje

Monika Siedentopf — „Agentki wywiadu w czasie II wojny światowej” – recenzja i ocena

W świadomości Polaków nadal pokutuje mit sanitariuszki i łączniczki. Tymczasem w czasie II wojny światowej służyły one nie tylko w formacjach pomocniczych. „Agentki wywiadu [...]” to książka o niektórych z nich.

Opinie

Urawniłowka? Ależ skąd!

Feministyczna odpowiedź na zarzuty Łukasza Karcza, obawiającego się totalistycznej ideologii kobiet.

Recenzje

Krystyna Kabzińska — „Sylwetki kobiet-żołnierzy” – recenzja i ocena

Historycy prowadzą swoje badania, młodzież wchodzi w dorosłe życie, zmieniają się epoki. A tymczasem Kombatantki wydają dla Kombatantek — o książce _Sylwetki kobiet-żołnierzy_.

Wydarzenia

Promocja książki „Sylwetki kobiet-żołnierzy”

13 czerwca br. o godz. 17.00 w Mazowieckim Centrum Kultury na ul. Elektoralnej 12 w Warszawie odbędzie się promocja książki „Sylwetki kobiet-żołnierzy”.

Recenzje

Dotknięcie historii - o wystawie prac Gustawa Metzgera w warszawskiej Zachęcie.

Coraz częściej w mediach politycy prawicy poruszają temat nauczania historii Polski, przekazania chlubnego dziedzictwa naszego narodu. Wydaje się jednak, że nie mają pomysłu jak wiedzę te sprzedać. Sztuka Gustawa Metzgera jest świetnym przykładem jak historię pokazywać, aby dotarła do widza, wzbudzała żywe reakcje i pozostawiła ślad w pamięci.

Artykuły

Wanda czy Kazik? — opowieść o dziewczynie żołnierzu (cz. 2)

Kazik Żuchowicz powrócił z frontu do Warszawy. Zdjął zniszczony na polu bitwy mundur i… założył spódnicę.

Reportaże/relacje

Kunst und Propaganda

Hasło _Na Berlin!_ mobilizowało naszych przodków do odwetu na najeźdźcach. Dziś jeździmy _do Berlina_. Do pracy, uczyć się, bawić i podziwiać sztukę. Na Berlin? Do Berlina!

Artykuły

Wanda Gertz: opowieść o dziewczynie żołnierzu (cz. 1)

Wanda Gertz, komendantka kobiecego oddziału Dywersji i Sabotażu Kedywu Armii Krajowej, w oczach swoich podopiecznych zapisała się jako osoba mądra, sprawiedliwa i odważna, a przy tym ciepła i kobieca. Warto więc przypomnieć sylwetkę tej niebanalnej osoby.

Pierwszy polski
portal historyczny

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.

Portal

Histmag.org - o nas

Kontakt

Tematy

Wesprzyj nas!

Polecamy

Nasze e-booki i audiobooki

Współpraca