XIX wiek

Naukowcy szykują wydanie „zaginionego” notatnika Słowackiego

Rysunki z podróży po Bliskim Wschodzie, notatki obrazujące trudy wędrówki i słówka arabskie znajdują się m.in. w odkrytym kilka lat temu – uznawanym wcześniej za zniszczony – notatniku Juliusza Słowackiego. Jego reprodukcja zostanie wydana w tym roku.

Grzegorz Krzywiec – „Polska bez Żydów” – recenzja i ocena

Czy konflikt między społecznością polską a społecznością żydowską był nieunikniony? A może to gorzka pigułka, która nieuchronnie przyszła z nowoczesnością?

Kamil Śmiechowski

Charlie Fletcher – „Nadzór” – recenzja i ocena

Wiktoriańska Anglia znowu jest w opałach, zaś jej obrońcy potrzebują pomocy równie mocno, co chroniony przez nich kraj. Czy Nadzór poradzi sobie za zagrożeniem? A, co ważniejsze, czy warto się o tym przekonać?

Przemysław Mrówka

Multimedia

Red Dead Redemption 2 – najnowszy trailer gry o Dzikim Zachodzie! video

Ameryka, rok 1899. Era Dzikiego Zachodu chyli się ku końcowi, a stróże prawa depczą po piętach ostatnim wyjętym spod prawa gangom. To tło Red Dead Redemption 2, gry video twórców serii GTA opowiadającej o życiu w Ameryce u zarania współczesności. Zobaczcie sami jej najnowszy trailer!

Daniel Beer – „Dom umarłych. Syberyjska katorga w czasach carów” – recenzja i ocena

Nazywano ją „domem umarłych”. Każde polskie dziecko na lekcjach historii słyszało o losach zesłanych na Syberię. Jak przedstawia się obraz warunków panujących na zesłaniu widziany oczami brytyjskiego historyka?

Wojciech Sobański

Kolekcja Tytusa Działyńskiego: dla Polski, nie dla siebie

W XIX wieku kolekcjonerstwo można było traktować różnie: jako tworzenie repozytorium narodowych pamiątek, jako hobby łączące małżonków czy wreszcie jako sposób na zdobycie żony. Wszystko jednak zostawało w rodzinie…

Agata Łysakowska-Trzoss

Przyczyny wojny secesyjnej – fakty i mity

Przyczyny wojny secesyjnej są o wiele bardziej skomplikowane niż mogłoby się to wydawać, a każda ze stron miała argumenty przemawiające za jej punktem widzenia. Czy złe Południe bezprawnie dokonało aktu secesji, by bronić niewolnictwa przed dobrą Północą?

Łukasz Nieroda

David I. Kertzer – „Porwanie Edgarda Mortary. Skandal, który pogrążył Państwo Kościelne” – recenzja i ocena

Opowieść Davida Kertzera stanowi kanwę przygotowywanego właśnie filmu Stevena Spielberga o porwaniu Edgarda Mortary. Jak dramat opisany na kartach tej książki wpłynął na losy Włoch i Kościoła katolickiego?

Jakub Jagodziński

Między starym a nowym światem. Sprawa Edgarda Mortary

To porwanie zwróciło uwagę całego świata. Film na ten temat przygotowuje sam Steven Spielberg. Czym była sprawa Edgarda Mortary?

David I. Kertzer

Triest: na styku światów

Nad Morzem Adriatyckim, u północno-wschodnich krańców Italii, na pograniczu z krainami południowosłowiańskimi usadowione jest włoskie miasto Triest. Przez długie dekady dwóch ubiegłych stuleci stanowiło ono wraz z przyległymi terenami jedno z najbardziej zapalnych ognisk politycznych Europy.

Jarosław Swajdo

„Titanic” – „niezatapialny gigant”, który poszedł na dno Galeria

To był jego dziewiczy rejs, który miał być pierwszym z wielu kursów. Okazał się jednak również ostatnim. W nocy z 14 na 15 kwietnia 1912 r. po zderzeniu z górą lodową na dno poszedł „Titanic”, olbrzymi transatlantyk, który reklamowany był jako „niezatapialny”. Zabrał ze sobą życia 1504 ludzi. Jak wyglądała jego historia? Jakie luksusy kusiły pasażerów?

Polskich powstańców niespełniony sen o wolności

Zesłanie, Sybir, katorga. Te słowa do dziś mrożą krew w żyłach. Jaki los spotkał polskich patriotów, którzy zapragnęli walczyć o swoją ojczyznę przeciwko carowi? Jak wyglądało życie na bezkresnej Syberii?

Daniel Beer

Konkursy

Konkurs: „Porwanie Edgarda Mortary”!

David I. Kertzer w książce „Porwanie Edgarda Mortary. Skandal, który pogrążył Państwo Kościelne” niczym detektyw bada historię porwania chłopca i próbuje odpowiedzieć na pytania dotyczące przenikających się granic władzy państwowej i religijnej. W naszym dzisiejszym konkursie możecie wygrać 4 egz. tej książki!

David I. Kertzer – „Porwanie Edgarda Mortary. Skandal, który pogrążył Państwo Kościelne”

„Porwanie Edgarda Mortary. Skandal, który pogrążył Państwo Kościelne” Davida I. Kertzera to nie tylko opowieść o losach żydowskiego chłopca i jego rodziny. To również świadectwo narodzin Włoch jako państwa, a także historia starć między starym i nowym porządkiem u zarania nowoczesności.

Jak XIX i XX wiek ukształtowały współczesną polską grzeczność językową?

Jak wyglądała polska grzeczność w XIX i XX wieku? Czy była taka sama jak grzeczność współczesna? A może współcześnie grzeczności już nie ma?

Anna Wójciuk

Afrykański kraj domaga się reparacji od Niemiec za kolonializm

Niedługo rozpocznie się kolejna runda rokowań między Namibią a Niemcami ws. ewentualnych reparacji, mających być zadośćuczynieniem za okres kolonializmu.

Douglas Smith – „Rasputin” – recenzja i ocena

„Polska hrabina, stanąwszy twarzą w twarz z Rasputinem, poczuła się kompletnie rozbita: «Nie mogę, nie mogę wytrzymać tych oczu. One widzą wszystko. Nie mogę tego znieść! – krzyczała»”. Opowieść o niesamowitym mistyku przedstawia Douglas Smith.

Wojciech Sobański

Przemysław Waingertner – „Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej „Zet" i ruch zetowy (1886-1996)” – recenzja i ocena

Takiej książki brakowało na polskim rynku wydawniczym. Ruch zetowy, owiany legendą wreszcie doczekał się monografii obejmujący jego dzieje w sposób prawdziwie kompleksowy.

Piotr Abryszeński

Rasputin i kobiety - seks na carskim dworze

Życie seksualne Rasputina stało się legendarne, zarówno w tym sensie, że zyskało wyjątkową sławę, jak i w tym, że nie ma wiarygodnych źródeł, które by to potwierdzały. Należy do legendy. Mówi się, że na tym polu jego apetyt był nienasycony, wytrzymałość zdumiewająca, a sprawność niezrównana.

Douglas Smith

Zapomniana konspiracja - początki Związku Młodzieży Polskiej „Zet”

Edukacja i patriotyczne wychowanie pracującej i uczącej się młodzieży były jednymi z najważniejszych wyzwań dla nowoczesnego narodu polskiego. Zrealizować je postanowił Związek Młodzieży Polskiej „Zet”.

Przemysław Waingertner

Douglas Smith – „Rasputin”

Mnich cudotwórca, antychryst, kochanek carycy i całej rzeszy dworzanek, hipnotyzer, święty, członek lubieżnej sekty, niemiecki agent, najpotężniejszy człowiek w Rosji? O Rasputinie napisano już wiele tomów, ale jego postać nigdy nie przestaje interesować. W rosyjskiej literaturze, ostatnio wybielany, trafił na prawosławne ikony. Gdzie indziej demonizowany. Dla wszystkich — intrygujący.

Zakazane książki – jakie tytuły, gdzie i dlaczego były niedozwolone?

Zakazane książki można wyliczać godzinami. Słownik powszechny, seria o Harrym Potterze czy książki Stephena Kinga to tylko przykłady zakazanych dzieł. Jakie jeszcze tytuły wzbudzały kontrowersje, oburzenie i protesty?

Anna Szczykutowicz

Richard J. Evans – „Nadejście Trzeciej Rzeszy” – recenzja i ocena

Nazistowska III Rzesza nie była „dziełem przypadku”. Na długo przed jej powstaniem, w historii Niemiec pojawiły się bowiem niebezpieczne prądy myślowe.

Konrad Ruzik

Agata Markiewicz – „Kobiety i rodziny powstańców styczniowych zesłanych w głąb Rosji” – recenzja i ocena

Wypędzenie w głąb Imperium Rosyjskiego nie dotykało jedynie powstańców styczniowych. Na poniewierkę ruszali nie tylko oni, ale także ich żony, dzieci, matki, siostry. Zsyłka na Sybir brutalnie wpływała na losy całych rodzin.

Wojciech Sobański

Parowe dyliżanse – zapomniany środek lokomocji

Zaprzężone w konie dyliżanse przewożące podróżnych możemy dziś oglądać już tylko w westernach. Mało kto pamięta, że w XIX wieku swój rozkwit przeżywały podobne pojazdy... tyle, że już bez koni. Konkurencja kolei i automobili odesłała jednak napędzane silnikami parowymi dyliżanse parowe do lamusa.

Paweł Ziemnicki

Przemysław Waingertner – „Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej „Zet" i ruch zetowy (1886-1996)”

Znany łódzki historyk, prof. Przemysław Waingertner w swojej najnowszej książce „Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej „Zet" i ruch zetowy (1886-1996)” prezentuje ponad stuletnie dzieje trójpokoleniowej polskiej konspiracji patriotycznej „Zetu” oraz pozostających pod jej wpływem organizacji tworzących ruch zetowy.

Multimedia

Historia Dworca Wiedeńskiego w Warszawie video

W samym sercu Warszawy - na rogu Al. Jerozolimskich i Marszałkowskiej - przed II Wojną Światową stał monumentalny Dworzec Wiedeński. Jaka jest jego historia? Tego dowiecie się z filmu opublikowanego na kanale "Muzeum Powstania Warszawskiego":https://www.youtube.com/channel/UC61dXcnle2zSpIepr_M2hHQ w portalu Youtube!

Jan S. Płachta – „Artysta betonu i stali. Mosty Rudolfa Modrzejewskiego” – recenzja i ocena

Zwano go „Napoleonem budowy mostów”. Choć nad Wisłą mało kto o nim słyszał, za Wielką Wodą pozostaje jednym z najbardziej cenionych Polaków. Kim był Rudolf Modrzejewski?

Kamil Kartasiński

Agata Markiewicz – „Kobiety i rodziny powstańców styczniowych zesłanych w głąb Rosji”

Los konspiratorów i powstańców styczniowych, którzy zostali uwięzieni lub zesłani w głąb Rosji, był dramatyczny, ale trzeba pamiętać, że ciężar wyroków carskich sądów spadł także na ich rodziny. Bohaterami książki Agaty Markiewicz „Kobiety i rodziny powstańców styczniowych zesłanych w głąb Rosji” są osoby najbliższe uczestnikom spisków i walk – rodzice, dzieci, ale głównie kobiety: żony, matki i siostry.

Ostatni samuraje – japońscy wojownicy Galeria

„Samuraj” to określenie, które w kulturze zachodniej kojarzone jest przede wszystkim z japońskim rycerzem, postępującym według ścisłego kodeksu (tzw. bushidō, dosł. „droga wojownika”). Samuraje do dziś fascynują ludzi na całym świecie, choć ich tradycja praktycznie wymarła w XIX wieku. Nim jednak to nastąpiło, udało się utrwalić na fotografiach ostatnich tego typu, niezwykłych wojowników...

Aleksander Puszkin: artysta vs władza

Aleksander Puszkin, czyli niezwykła historia wielkiego artysty. Żadnemu Polakowi nie jest obce nazwisko Adama Mickiewicza – każdy zetknął się z jego dziełami i wie dlaczego zaliczany jest do grona Trzech Wielkich Wieszczów. Okazuje się, że nasz mistrz miał swój rosyjski odpowiednik, który również nie zgadzał się ze współczesną mu sytuacją polityczną. Nazywał się on Aleksander Puszkin.

Ewelina Kmita

Białystok: Biblioteka uniwersytecka udostępniła mapę Królestwa Polskiego z XIX w.

Biblioteka Uniwersytetu w Białymstoku zakonserwowała zniszczoną mapę Królestwa Polskiego z XIX w. i udostępniła ją do oglądania w internecie. Było to możliwe dzięki dotacji z Ministerstwa Nauki.

Innowacje w technice wojskowej na przełomie XIX/XX wieku

Przełom wieków XIX i XX to okres największego rozwoju przemysłu i techniki, w tym ich wojskowych gałęzi. Jakie były przyczyny ówczesnych wielkich zbrojeń? Jakie pociągnęły za sobą skutki? Co było pierwsze – popyt czy podaż na doskonalsze metody zabijania?

Maciej Elantkowski

Maciej Urbanowski – „Stanisław Brzozowski: Nowoczesność” – recenzja i ocena

Człowiek, który nie mieści się w dzisiejszych kategoriach politycznych, choć jego wpływ na polską kulturę pozostaje bezsporny. Czy Stanisława Brzozowskiego uda się przywrócić polskim debatom intelektualnym?

Kamil Śmiechowski

Ocalić od zapomnienia: polskie ślady w dalekich Chinach

Współzałożycielami miasta Harbin w północno-wschodnich Chinach byli polscy inżynierowie, którzy ok. 120 lat temu budowali Kolej Wschodniochińską. Ślady po tej kilkutysięcznej społeczności znad Wisły w ostatnich latach znikają coraz szybciej, dlatego naukowcy chcą je udokumentować.

„Nie wszystek umrę”. Fotografia pośmiertna jako namiastka nieprzemijalności

Fotografia pośmiertna nasuwa skojarzenia z upiornymi przedstawieniami demonicznych i odstraszających zjaw, które zostały narzucone nam przez kulturę popularną. Szeroko rozpowszechniona w Europie i Ameryce Północnej fotografia _post mortem_ była jednak dla ówczesnych ludzi zupełnie czymś innym.

Natalia Stawarz

Pingwiny i Wielka Wojna. Niezwykłe fotografie Franka Hurley'a Galeria

James Francis „Frank” Hurley to postać niebanalna. Ten australijski fotograf i reżyser uczestniczył w wielu wyprawach na Antarktydę, podróżował na Papuę-Nową Gwineę i służył w Armii Australijskiej w czasie obu wojen światowych. Pozostawił po sobie unikalne, czasem wręcz zapierające dech w płucach zdjęcia i pomysłowo wykonane fotomontaże. Oto zbiór kilkunastu ciekawych fotografii Hurley'a (a także kilka przedstawiających go przy pracy).

Szczątki Chińczyka odkryto w średniowiecznym pałacu w... Peru

Badając pozostałości średniowiecznego pałacu w Peru (VII-X w.), polscy archeolodzy natknęli się na znacznie późniejszy pochówek – zmumifikowane zwłoki owinięte w worek. Okazało się, że są to szczątki... Chińczyka. Jak się tam znalazły?

Ewangelicy w Polsce: Śląsk Cieszyński

Kościół Ewangelicko-Augsburski na Śląsku Cieszyńskim jest bardzo silnie zakorzeniony, przez co region ten jest uznawany za ogólnopolskie centrum tego wyznania. Nie bez powodu utrwaliło się tu powiedzenie „twardy jak luterska wiara koło Cieszyna”.

Błażej Guzy

„Czas ziemiaństwa”

Książka „Czas ziemiaństwa” przedstawia świat ziemian – miniony, lecz wciąż zaciekawiający – w antologii wspomnień, dzienników, relacji od końca XIX wieku po rok 1945.

Biblioteka Kórnicka: jak założyć zbiory narodowe?

Biblioteka Kórnicka PAN przechowuje cenne zbiory, będące często świadkami niezwykłych wydarzeń: zuchwałych kradzieży, międzyzaborowych kłótni czy zwycięstwa sprawy narodowej...

Agata Łysakowska-Trzoss

S. C. Gwynne – „Wrzask rebeliantów. Historia geniusza wojny secesyjnej” – recenzja i ocena

Wiosną 1862 r. mając pod swoją komendą 16 tys. obdartusów pobił i wypchnął ze spichlerza Konfederacji pięciokrotnie silniejsze armie Unii. Thomas Johnatan „Stonewall” Jackson – to o nim jest ta książka.

Michał Staniszewski

Redakcja , Przemysław Mrówka

„Warszawa czasów Sokratesa Starynkiewicza” – Przemysław Mrówka w audycji RDC!

18 listopada gościem audycji Wieczór RDC Agnieszki Lipki-Barnett w Radiu dla Ciebie był nasz autor i publicysta Przemysław Mrówka, który opowiadał o historii dawnej Warszawy za czasów prezydenta Sokratesa Starynkiewicza. Posłuchajcie zapisu tej audycji!

Ewangelicy w Polsce: Grodzisk Wielkopolski

Niedawno obchodziliśmy jubileusz 500-lecia początku Reformacji. Historia protestantów stanowi część historii Polski. Jednym z najważniejszych ewangelickich centrów w zachodniej części naszego kraju był Grodzisk Wielkopolski.

Sebastian Tuliński

Wielka Gra w Afganistanie: „Lew pręży się do skoku”

Wielka Gra w Afganistanie w latach 30. XIX toczyła się pomiędzy Wielką Brytanią i Rosją. W pewnym momencie rozgrywki dyplomatyczne wymknęły się spod kontroli i doprowadziły do krwawej wojny...

Tomasz Kruk

Premiera: Tomasz Kruk – „Dramat Afganistanu: XIX wiek”

Wielkie konflikty współczesności mają swoje korzenie w przeszłości. Tomasz Kruk w e-booku „Dramat Afganistanu: XIX wiek” pokazuje, że już w połowie dziewiętnastego stulecia ten leżący w Azji Środkowej kraj potrafił sprawić problemy największym mocarstwom.

Tomasz Kruk

Na co zmarł Chopin? Badania serca kompozytora rzucają nowe światło na sprawę

Wokół przyczyny śmierci Fryderyka Chopina narosło wiele różnych teorii i domysłów. Teraz, dzięki badaniom polskich naukowców przeprowadzonych na sercu kompozytora, być może uda się rozwiać wątpliwości. Wyniki oględzin zostaną opublikowane na łamach „The American Journal of Medicine”.

Tomasz Kruk – „Dramat Afganistanu: XIX wiek” (zapowiedź)

Redakcja

Konkursy

Konkurs: „Wrzask rebeliantów”!

„Wrzask rebeliantów” S.C. Gwynna to nie tylko żywy portret wyjątkowego bohatera Generała „Stonewalla” Jacksona, lecz również świetna kronika wojny secesyjnej. W naszym konkursie możecie wygrać jeden z 4 egz. tej książki!

S. C. Gwynne – „Wrzask rebeliantów. Historia geniusza wojny secesyjnej” (informacja)

S.C. Gwynne opisuje dwadzieścia cztery miesiące błyskotliwej kariery wojskowej Generała Stonewalla Jacksona, jego życie prywatne, burzliwe relacje z najważniejszymi postaciami jego czasów. „Wrzask rebeliantów” wciąga mnogością batalistycznych i militarnych szczegółów, to nie tylko żywy portret wyjątkowego bohatera, lecz również świetna kronika wojny secesyjnej.

Piękne i pełne zadumy – polskie cmentarze na Kresach Galeria

Polskie cmentarze na Kresach to miejsca szczególne – napawają zadumą i nostalgią, ale też zachwycają swym pięknem. To miejsca pamięci, które obecnie potrafią łączyć różne narody. Pozostało ich wiele – w lepszym lub gorszym stanie – ale każdy z nich ma w sobie z pewnością coś wyjątkowego. Oto dwa ważne dla polskiej historii cmentarze: Na Rossie w Wilnie i Łyczakowski we Lwowie.

Andrzej Goworski , Marta Panas-Goworska

Aleksandra Kołłontaj - bolszewicka feministka?

Aleksandra Kołłontaj to jedna najważniejszych komunistek początku XX wieku. Komuniści uchodzili nie tylko za bezbożnych, ale również za rozpustnych. Czy rewolucja obyczajowa była planowaną częścią bolszewickiej rewolucji z 1917?

Michał Przeperski nominowany do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego!

Michał Przeperski, członek redakcji Histmag.org i nasz były redaktor naczelny, został nominowany do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego 2017 za swoją pracę pt. _Nieznośny ciężar braterstwa. Konflikty polsko-czeskie w XX wieku_.

Mat. pras. , Paweł Czechowski

Nowy serial historyczny TVP. Kto znajdzie się w obsadzie?

„Drogi wolności”, bo tak ma się nazywać serial, swoją premierę będzie miała jesienią przyszłego roku, na stulecie odzyskania niepodległości przez Polskę.

Nie tylko Maria Skłodowska-Curie – kobiety w dawnej nauce polskiej

Szefowa najważniejszej na świecie kobiecej organizacji naukowej, pierwsza kobieta-profesor College de France czy lwowska historyczka badająca przeszłość również z perspektywy historii kobiet - polskie badaczki w pierwszej połowie XX w. to nie tylko Maria Skłodowska-Curie. Ich losami i wpływem na rozwój nauki zajmuje się Iwona Dadej z Instytutu Historii PAN.

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Wydarzenia

„Rozważny i romantyczny. W 200. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki” – wystawa w Krakowie

Z okazji Roku Kościuszkowskiego, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa otwiera nową wystawę, która ma na celu uczczenie i przypomnienie postaci Tadeusza Kościuszki w dwusetną rocznicę jego śmierci. Tytuł wystawy jest odwołaniem do postawy w życiu Kościuszki, który żył na przełomie dwóch epok oświecenia i romantyzmu. Wernisaż wystawy odbędzie się 2 października 2017 o godz. 11.00 w Pałacu Krzysztofory (Rynek Główny 35). Samą wystawę będzie można zwiedzać do 17 XII 2017 r.

Monika Śliwińska – „Wyspiański. Dopóki starczy życia” – recenzja i ocena

Dramaturg, malarz, architekt, a nawet projektant mebli. Można by rzec, że Stanisław Wyspiański był człowiekiem Renesansu gdyby nie fakt, że był człowiekiem Młodej Polski. Czego o „czwartym wieszczu” dowiemy się z książki Moniki Śliwińskiej?

Michał Gadziński

Kronika Prokosza: przebiegłe fałszerstwo i dziecko swoich czasów

W XIX wieku istniał zwrot „skrzynia Dyamentowskiego”, oznaczający „stek grubych fałszów i bezmyślnego kłamstwa”. Kim był słynny fałszerz dokumentów Przybysław Dyamentowski i czym była Kronika Prokosza, jedno z głównych „źródeł” potwierdzających rzekome istnienie Wielkiej Lechii?

Marek Teler