Późne średniowiecze

Stanisław Rek – „Nikopolis 1396” – recenzja i ocena

Bitwa pod Nikopolis to jedno z najważniejszych starć średniowiecznej Europy. Symbolicznie kończy ona okres rycerskich krucjat przeciwko muzułmanom (bo bitwa pod Warną 50 lat później to jedynie epilog). Koniec tej epopei opisuje Stanisław Rek na łamach serii Historycznych Bitew wydawnictwa Bellona.

Michał Staniszewski

Zawisza Czarny – wielki rycerz, który inspirował wielkich twórców

Zawisza Czarny jeszcze za życia stał się symbolem rycerskiego etosu. Już jemu współcześni zbudowali legendę, która przez wieki przetrwała w licznych dziełach literackich i nie tylko. Jak pisali o nim Słowacki, Przerwa-Tetmajer, Wyspiański czy Sienkiewicz?

Jakub Jagodziński

Zygmunt Luksemburski i krucjata antyturecka

Krucjata nikopolitańska była ostatnią wielką wyprawą krzyżową. W sytuacji bezpośredniego zagrożenia Węgier król Zygmunt Luksemburski postanowił przeprowadzić manewr wyprzedzający i zmusić Osmanów do stoczenia bitwy. W tym celu zwrócił się o pomoc do europejskiego rycerstwa...

Stanisław Rek

Reklamy

Stanisław Rek – „Nikopolis 1396”

Stanisław Rek w książce „Nikopolis 1396” ze swadą opisuje wydarzenia, które miał ogromny wpływ na dzieje średniowiecznej Europy. We wrześniu 1396 roku armia krzyżowców obległa naddunajską twierdzę Nikopolis w Bułgarii. Przeciwko niej wyruszył z wojskiem sułtan turecki Bajezyd I, wspierany przez swego wasala, księcia Serbii...

Reklama

7 niezwykłych miejsc, do których dotarli wikingowie

Wikingowie zapisali się na kartach historii jako brutalni wojownicy, utalentowani kupcy i rzemieślnicy oraz wybitni żeglarze. Pod koniec VIII wieku zaczęli oni opuszczać Skandynawię, osiedlając i grabiąc tereny nie tylko w Europie. Dokąd dotarli skandynawscy wikingowie?

Jakub Jagodziński

Redakcyjne

Prawdy i mity o życiu średniowiecznego rycerza – Antoni Olbrychski w Programie 4 Polskiego Radia

Gościem audycji „Zaklinacze czasu” Programu 4 Polskiego Radia był Antoni Olbrychski, redaktor portalu Histmag.org. Opowiadał o życiu średniowiecznych rycerzy. Co z powszechnie krążących informacji o nich jest prawdą, a co zostało wyolbrzymione? Posłuchajcie!

Piękno jest w szczególe – dodatki do ubrań w późnym średniowieczu Video

Na kanale „Tylko Historia” pojawił się film o dodatkach do ubrań popularnych w późnym średniowieczu. Broszki i inne zapięcia do płaszczy różniły się między sobą sposobem wykonania i znaczeniem symboli na nich umieszczonych. Łączył je jednak niezwykły kunszt wykonania. Zobaczcie, jak wyglądały!

Julia Obrycka

Ukazało się naukowe opracowanie Pontyfikału Płockiego pochodzącego z przełomu XII i XIII wieku

Pontyfikał Płocki, najstarszy kompletny pontyfikał w zbiorach polskich, powstał najprawdopodobniej w latach 1180-1215 i ma wielu autorów. Jeden z pisarzy wywodził się z opactwa św. Wawrzyńca w Liege – to wnioski z badań opublikowane w monografii „Studia nad Pontificale Plocense”.

Mikołaj Kopernik: historia życia polskiego astronoma

Mikołaj Kopernik do historii przeszedł jako twórca, przełomowej dla nowożytnej nauki, teorii heliocentrycznej budowy Układu Słonecznego. Jak wyglądało życie i działalność człowieka, który zmienił nasze postrzeganie świata?

Piotr Bejrowski

Średniowieczny tunel odkryto pod Zamkiem Książąt Pomorskich w Szczecinie

Ceglany średniowieczny tunel odkryto pod Zamkiem Książąt Pomorskich w Szczecinie – poinformowała w czwartek dyrektor instytucji. Tunel połączony jest z innym – żelbetonowym z czasów II wojny światowej, mają łączną długość 270 metrów.

„Braveheart. Waleczne serce” – reż. Mel Gibson – recenzja i ocena filmu

Od premiery filmu „Braveheart – Waleczne serce” w reżyserii Mela Gibsona minęło ponad ćwierć wieku, a jego popularność wcale nie maleje. Kultowe dzieło Gibsona stało się fenomenem popkultury i zyskało uznanie zarówno w oczach widzów, jak i krytyków.

Jerzy Klimczak

Królowa Elżbieta Bośniaczka – tragiczny koniec piękności

Około 1340 roku na świat przyszła, znana z serialu „Korona Królów”, Elżbieta Bośniaczka - jedyna córka bana Bośni Stefana II Kotromanicia. Po kądzieli, przez będącego jej dziadkiem księcia gniewkowskiego Kazimierza III, była spokrewniona z kujawską linią Piastów.

Jakub Bakiera

Magdalena Mikrut-Majeranek

Elżbieta Cherezińska – „Odrodzone Królestwo” (tom V) – recenzja i ocena

W finałowym tomie cyklu opisującego losy Piastów Elżbieta Cherezińska poprowadzi nas na pola bitew, sale obrad, do komnat królewskiech i w pogańskie krainy. Wspaniała i burzliwa historia polskiego średniowiecza ukazana została na nowo w formie fabularyzowanej opowieści.

Iwona Szymichowska

Wywiady

Krzyżacy byli „korporacją” odporną na kryzysy dynastyczne

Wielki mistrz krzyżacki zostaje zamordowany, z kolei nowy proponuje rozbiór Królestwa, król Jan Luksemburski hołduje Śląsk, a w Polsce rozpoczyna się starcie o przyszłość korony.... Książka „Odrodzone Królestwo” Elżbiety Cherezińskiej, wieńcząca pięciotomowy cykl to dynamiczna opowieść o schyłku panowania Piastów. W wywiadzie udzielonym Histmagowi autorka opowiada o silnych kobietach na europejskich tronach, Krzyżakach i swoich pisarskich planach.

Beletrystyka

Jan Luksemburski u bram Krakowa

Jan Luksemburski oficjalnie posługiwał się tytułem króla Polski. Zajęty konfliktami wewnętrznymi w Czechach nie zdołał zapobiec koronacji Władysława Łokietka. Teraz postanowił upomnieć się o swoje...

Elżbieta Cherezińska

Piraci w średniowieczu

Nie tylko wikingowie żyli z piractwa. Gdzie działali średniowieczni morscy rabusie? Kim był Klaus Störtebeker, jeden z najsłynniejszych przywódców bractwa Likedeelers? Jak rozwijało się piractwo wokół Wysp Brytyjskich? Kto siał postrach na Morzu Śródziemnym?

Angus Konstam

Reklamy

Elżbieta Cherezińska – „Odrodzone Królestwo” (tom V)

Książka „Odrodzone Królestwo” Elżbiety Cherezińskiej to finałowa część pięciotomowego cyklu pod tym samym tytułem. Powieść przeprowadza nas przez świat średniowiecznych intryg od północnej Italii przez litewską Wielką Puszczę, krzyżackie zamki i wawelskie zbrojownie. Świat chrześcijański i pogański splatają się ze sobą jeszcze silniej, niż wcześniej.

Reklama

Wojciech Lipoński – „Dzieje kultury europejskiej. Średniowiecze” – recenzja i ocena

Wojciech Lipoński postawił przed sobą ambitne zadanie – przedstawienia dziejów kultury europejskiej w sposób daleki od szablonowych ujęć, tak dobrze znanych chociażby studentom historii. Czy warto sięgnąć po jego pracę?

Marta Skarżyńska

Wojna trzynastoletnia i bunt Marcina Koggego

Niezadowolenie z przeciągającej się wojny trzynastoletniej pchnęło mieszczan Gdańska do buntu przeciw rajcom. Na ich czele stanął kupiec i armator - Marcin Kogge.

Aleksandra Anna Drążek

Upadek Konstantynopola: Jak zareagowała Europa? Video

Upadek Konstantynopola to jedno z przełomowych wydarzeń w historii świata. Jak ówcześni Europejczycy zareagowali, gdy dowiedzieli się, że Cesarstwo Bizantyjskie przestało istnieć?

Mateusz Balcerkiewicz

Marcello Simonetta – „Tajemnica Montefeltra. Medyceusze. Intrygi dworskie od spisku Pazzich do powstania Kaplicy Sykstyńskiej” – recenzja i ocena

Opowieść, którą czyta się jak wysmakowany thriller. Po jej lekturze wizyta w Kaplicy Sykstyńskiej stanie się jeszcze bardziej fascynująca.

Ewelina Piątkowska

„Europa Universalis II” za darmo! Ale trzeba się pośpieszyć

Z okazji dwudziestolecia powstania gra „Europa Universalis II” udostępniona została za darmo. Trzeba się jednak śpieszyć, gdyż oferta jest ograniczona czasowo. Sprawdź, gdzie pobrać swój egzemplarz gry.

Mateusz Balcerkiewicz

Michał Beczek w PR 4 Polskiego Radia opowiadał o książce „Wikingowie na Rusi”

Michał Beczek, absolwent studiów historycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim i autor książki „Wikingowie na Rusi” był gościem sobotniej audycji „Zaklinacze czasu” w radiowej Czwórce. Na antenie opowiadał o dziejach skandynawskich żeglarzy i wojowników, którzy od wieków fascynują miłośników historii.

Bitwa pod Bannockburn, czyli „szkocki Grunwald”

I wojna o niepodległość Szkocji trwała ponad 30 lat, jednak kluczowe znaczenie dla jej wyniku miały zaledwie dwie doby. W dniach 23-24 czerwca 1314 roku miała miejsce bitwa pod Bannockburn, która przyczyniła się do zwycięstwa Szkotów.

Marek Korczyk

Morderstwo niesławnego Galeazza Sforzy

Galeazzo Sforza był nie tylko jednym z najbogatszych ludzi swej epoki, ale też jednym z najbardziej okrutnych. 26 grudnia 1476 roku kilku jego dworzan uknuło spisek, którego celem było zamordowanie tyrana.

Marcello Simonetta

Jak wyglądała bankowość w późnym średniowieczu i renesansie? Video

Dziś funkcjonowanie banków jest dla nas czymś oczywistym. Jednak czy tak samo było kilka wieków temu? Jak działała dawna europejska bankowość? Więcej o tym w ciekawym materiale z kanału "History Matters":https://www.youtube.com/channel/UC22BdTgxefuvUivrjesETjg – polecamy!

„Crusader Kings III” – recenzja i ocena

Cesarz Leszek II nie był nieczuły na piękno, sam zaś święty gaj, zajmujący pokaźną część centrum poznańskiego grodu stołecznego był w istocie piękny. Niestety, miał na głowie zbyt wiele zmartwień, by zwracać uwagę czy to na majestat rozłożystych dębów, czy to na modły wznoszone przez żerców.

Przemysław Mrówka

William Wallace: bohater Szkotów, bohater popkultury

William Wallace stał się ikoną popkultury i symbolem wolności dzięki przedstawieniu jego historii w hollywoodzkiej superprodukcji Braveheart (1995). Jednak już wcześniej był bohaterem narodowym Szkotów oraz odegrał wielką rolę w kształtowaniu się ich świadomości narodowej.

Igor Rosa

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 8 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g w ostatnim już odcinku swojej mini-serii dotyczącej Zakonu Krzyżackiego omawia wydarzenia od roku 1377, aż do wybuchu wielkiej wojny z Krzyżakami. Serdecznie polecamy!

Pod Grunwaldem znaleziono dwa topory z czasów bitwy z 1410 roku

Dwa świetnie zachowane średniowieczne topory bojowe i kilkadziesiąt innych artefaktów odnaleziono podczas badań archeologicznych na dawnym polu bitwy pod Grunwaldem. W zakończonych w sobotę poszukiwaniach wzięło udział 70 detektorystów.

Timur Chromy kontra Bajazyd Błyskawica: bitwa pod Ankarą Video

Latem 1402 roku pod Ankarą starły się mongolskie oddziały Timura Chromego oraz osmańskie wojska sułtana Bajazyda I Błyskawicy. Jak wyglądało to interesujące starcie zakończone klęską Turków? Więcej o tym w materiale "Kings and Generals":https://www.youtube.com/channel/UCMmaBzfCCwZ2KqaBJjkj0fw – polecamy uwadze!

Kolejny sezon archeologiczny na Polach Grunwaldu

Na Polach Grunwaldu rozpoczyna się kolejny, siódmy etap prac archeologicznych; ich celem w tym roku jest ustalenie potencjalnej drogi ucieczki wojsk zakonnych z pola bitwy – poinformował PAP dyrektor Muzeum Bitwy pod Grunwaldem dr Szymon Drej.

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 7 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g w kolejnym odcinku swojej mini-serii dotyczącej Zakonu Krzyżackiego tym razem omawia lata 1333-1370. Zobaczcie sami!

Konkursy

Konkurs: Horrrendalna historia Polski

Seria „Horrrendalna historia Polski” pokazuje, że wiedza podana w interesujący sposób potrafi wciągnąć i przez to zostać lepiej zapamiętaną. W naszym dzisiejszym konkursie możecie wygrać wybrany przez siebie egzemplarz publikacji z tej serii!

Julia Obrycka

Reklamy

Małgorzata Fabianowska – „Horrrendalna historia Polski”

Horrendalna historia Polski to seria książek skierowana do młodego czytelnika. Fakty historyczne są podane w ciekawy, przystępny sposób, a ciekawostki historyczne zapadają w pamięć i pozwolą zabłysnąć wiedza w szkole. Komiksowe ilustracje wciągają w opowieść o początkach i rozwoju państwa polskiego.

Reklama

Sanok: Grad strzał spadł na obrońców gródka na Białej Górze w poł. XIV w.

Kilkaset grotów strzał i bełtów kusz odkryli archeolodzy podczas poszukiwań na terenie grodziska na Białej Górze w dzisiejszym Sanoku. Ich zdaniem to świadectwo ataku wojsk Kazimierza Wielkiego w 1340 r. na ziemie należące do Rusi Halickiej. W wyniku najazdu terytorium to włączono do Polski.

„Ghost of Tsushima” w rzeczywistości – mongolskie inwazje na Japonię Video

Niedawno swoją premierę miała konsolowa gra „Ghost of Tsushima”, traktująca o czasach pierwszej inwazji mongolskiej na Japonię. Jak w rzeczywistości wyglądały owe mongolskie napady? O tym traktuje ciekawy materiał z kanału "Kings and Generals":https://www.youtube.com/channel/UCMmaBzfCCwZ2KqaBJjkj0fw – polecamy!

Umocnienia w rumuńskiej wsi Masloc są starsze o kilkaset lat; pochodzą ze średniowiecza

Dawne umocnienia ziemne widoczne do dziś niedaleko wsi Masloc w południowo-zachodniej Rumunii to pozostałości części średniowiecznej osady, a nie relikty XVI-wiecznych szańców, stworzonych przez tureckich najeźdźców – ustalił zespół naukowców, wśród których był badacz z UW.

Bitwa pod Grunwaldem w liczbach! infografika

Ilu rycerzy brało udział w bitwie pod Grunwaldem? Jakie były straty walczących stron? I jak bitwa pod Grunwaldem plasuje się na tle największych europejskich bitew epoki? Oto bitwa pod Grunwaldem w liczbach!

Marcin Sałański

Jan Wróbel – „Grunwald 1410” – recenzja i ocena

Jan Wróbel, znany i ceniony popularyzator historii, w 610. rocznicę grunwaldzkiej wiktorii postanowił przybliżyć tę słynna bitwę w lekkiej, acz ciekawej i polemicznej książce. Co też nowego można napisać na tak ograny temat? Przekonajmy się.

Michał Staniszewski

Redakcyjne

Sonda Histmag.org – Czy Twoim zdaniem „Krzyżacy” Sienkiewicza przedstawiają wiarygodny obraz bitwy pod Grunwaldem?

W ostatniej sondzie zapytaliśmy o to, czy Waszym zdaniem „Krzyżacy” Sienkiewicza przedstawiają wiarygodny obraz bitwy pod Grunwaldem? Zobaczcie sami, jak głosowali Czytelnicy! Teraz z kolei pytamy o to, czy zmiana daty wybuchu Powstania Warszawskiego mogłaby wpłynąć na jego wynik?

Rozprzestrzenianie się „Czarnej Śmierci” – animacja Video

W jaki sposób w XIV wieku rozprzestrzeniała się dżuma? Jak zaraza dotarła do Europy? Proces ten w swojej niezwykle ciekawej animacji przedstawia "OllieBye":https://www.youtube.com/channel/UC6gNjP1W4FXWExT5QpYkmhQ – polecamy uwadze!

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 6 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g w kolejnym odcinku swojej mini-serii dotyczącej Zakonu Krzyżackiego tym razem omawia lata 1314-1333. Zobaczcie sami!

Rozrywki w czasach staropolskich: bawić się każdy może

Można odnieść wrażenie, że na ludzki żywot w dawnych wiekach składały się jedynie praca oraz modlitwa. Jednak to tylko pozór! Jak wyglądało życie towarzyskie szlachty, mieszczan i chłopów? Jakie zabawy i rozrywki w czasach staropolskich były najpopularniejsze?

Anna Wójciuk

Redakcyjne

Jadwiga Andegaweńska (1373–1399)

Jadwiga Andegaweńska (1373–1399) nosiła zarówno tytuł króla, jak i królowej Polski. Wywodząca się z Węgier władczyni to także święta Kościoła katolickiego oraz patronka Polski. Jak wyglądało jej życie?

Kościół, polityka, wojna. Pierwsi biskupi Płocka

Aleksander z Malonne pomagał odpierać najazdy Pomorzan. Wit dbał o rozwój zakonów mniszych, a Werner został zamordowany przez możnowładców. Jakie jeszcze wyzwania czekały na średniowiecznych biskupów Płocka?

Mariusz Samp

Elbląg: archeolodzy namierzyli fundament baszty podzamcza krzyżackiej twierdzy

Fundamenty jednej z baszt przedzamcza zamku krzyżackiego namierzyli archeolodzy w Elblągu. Dokonano tego bez wbijania łopaty w ziemię, z zastosowaniem georadaru. Latem planowane są dalsze prace – poinformowali PAP naukowcy.

Kazimierz Jagiellończyk – królewicz, który (nie) chciał być królem

Choć wieść o śmierci Władysława Warneńczyka była dla mieszkańców Królestwa Polskiego szokiem, ówczesne elity polityczne były spokojne o losy krakowskiego tronu. Żył przecież drugi potomek Jagiełły – wielki książę litewski Kazimierz Jagiellończyk. Kiedy nad Wisłą szykowano się do nowej koronacji, z Wilna przyszła niespodziewana odpowiedź – królewicz odmówił przyjęcia korony.

Sebastian Adamkiewicz

Ponad 30 kolejnych pochówków odkryto po wznowieniu wykopalisk na średniowiecznym cmentarzu

Ponad 30 kolejnych pochówków i liczne artefakty znaleziono w trakcie wznowionych w ostatnim czasie w Płocku (Mazowieckie) prac archeologicznych, których celem jest zbadanie odkrytego tam przypadkowo w 2016 r. średniowiecznego cmentarza, nieznanego wcześniej ze źródeł historycznych.

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 5 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g w kolejnym odcinku swojej mini-serii dotyczącej Zakonu Krzyżackiego tym razem omawia lata 1290-1309. Polecamy uwadze!

Piotr Samól – „Młode Miasto Gdańsk (1380-1455) i jego patrymonium” – recenzja i ocena

Młode Miasto Gdańsk istniało ledwie 75 lat, a jednak zapisało się w zbiorowej świadomości gdańszczan. Pamięć o zburzonym ośrodku ewoluowała, wprowadzając do debaty wiele półprawd, m.in. o zaciekłej konkurencji między gdańskimi ośrodkami. Piotr Samól w swojej pracy doktorskiej odkrywa historię Młodego Miasta na nowo.

Dariusz Wierzański

Bosch Project – prace Hieronima Boscha dostępne online, co do detalu!

Oto strona, która wciągnie każdego miłośnika sztuki na długie godziny! W ramach Bosch Project zdigitalizowano dzieła słynnego niderlandzkiego malarza Hieronima Boscha – są one dostępne dla wszystkich, w interaktywnej formie i bardzo wysokiej rozdzielczości. Dzięki temu można przyjrzeć się obrazom co do detalu i co do milimetra – widoczne są nawet najmniejsze szczegóły.

Jan Długosz pisze o epidemiach: „Winne komety, winny układ gwiazd”

Strażnicy miejscy pilnie czuwali, by nie wpuścić do miasta niesprawdzonych osób. Nie działały szkoły ani sądy, ludzie uciekali do lasu. Już po informacji o kilku zachorowaniach odwoływano jarmark oraz zaostrzano przepisy wejścia i wyjścia z miasta.

Karolina Trybek

Zielona wyspa Kazimierza Wielkiego

Polska, średniowiecze i cud gospodarczy. Niemożliwe? Nic bardziej mylnego. W XIV-XV wieku Królestwo Polskie znalazło się na ścieżce przyspieszonego wzrostu gospodarczego. Jego symbolem stał się wybitny król, Kazimierz Wielki, który zastał kraj drewnianym, a zostawił go murowanym. W tym przekazywanym od pokoleń porzekadle kryje się jednak tylko cząstka prawdy…

Marcin Sałański

Wydarzenia

Wirtualne Targi Historyczne 2020: Starożytność i średniowiecze

Trwają Wirtualne Targi Historyczne. Publikacje prezentowane w ramach wspomnianego przedsięwzięcia zostały podzielone na 5 kategorii: starożytność i średniowiecze, nowożytność i XIX wiek, wiek XX (bez II wojny światowej), II wojna światowa oraz publikacje przekrojowe. Poniżej prezentujemy listę publikacji tematycznie nawiązujących do starożytności oraz średniowiecza.

Archeolodzy potwierdzili obecność dawnego cmentarza bożogrobców w Bytomiu

Obecność dawnego cmentarza przypisywanego zakonowi bożogrobców z Miechowa potwierdzili archeolodzy z Bytomia (Śląskie), gdzie w marcu prowadzili wykopaliska. Odkryli tam m.in. fragmenty ceramiki naczyniowej ze średniowiecza i nowożytności.

Katedra Notre-Dame – symbol zachodniej cywilizacji

To w murach tej świątyni siły do walki czerpali krzyżowcy, Napoleon tryumfalnie włożył cesarską koronę na głowę, a literacki Quasimodo nieszczęśliwie wzdychał do pięknej Esmeraldy. Współcześnie katedra Notre-Dame stanowi centrum kultury światowej, jeszcze wyraźniejszy po wielkim pożarze z 2019 roku.

Natalia Pochroń