XVIII wiek

Żeby ludzie nie plotkowali... Skrywane nieślubne dzieci polskich arystokratek

O romansach i nieślubnych dzieciach polskich magnatów zachowało się wiele świadectw i dokumentów. Ich żony jednak również nie pozostawały mężom dłużne – ukrywały pozamałżeńskie ciąże, a po porodzie oddawały dzieci obcym ludziom na wychowanie.

Marek Teler

Robert Bolt – „Misja” – recenzja i ocena

Czy książka autora scenariusza kultowego i nagradzanego filmu jest równie dobra, co dzieło Rolanda Joffé?

Rafał Narwojsz

Tadeusz Kościuszko: obywatel świata?

Tadeusz Kościuszko, wybitny generał, naczelnik insurekcji 1794 roku i demokrata z przekonania, to ważna postać polskiej historii. Jego biografia wyróżnia się też pod innym względem – był być może jednym z pierwszych Polaków, których nazwać można było mieszkańcem świata.

Sebastian Adamkiewicz

August II Mocny: władca, który przyśpieszył upadek Rzeczpospolitej

August II Mocny rządził państwem polsko-litewskim przez kilkadziesiąt lat, został jednak zapamiętany jako mocarz łamiący podkowy i domniemany ojciec ponad trzystu nieślubnych dzieci. Czy przedstawiciel dynastii Wettynów należał do najgorszych władców w naszej historii i przyspieszył upadek Królestwa?

Piotr Bejrowski

Forteca Pułaskiego w Małopolsce była bardziej potężna niż sądzono

Szaniec w Izbach (Małopolskie), czyli ziemna forteca sprzed ok. 250 lat, był bardziej potężny, a jego powierzchnia większa niż do tej pory uważano – ustalili naukowcy. Stacjonował tam Kazimierz Pułaski, skąd prowadził działania zbrojne w ramach konfederacji barskiej.

Voltaire – „Filozofia historii” – recenzja i ocena

Jeżeli symbolem jakiejś epoki można nazwać konkretną osobę, to symbolem Oświecenia bezdyskusyjnie jest Voltaire. Przez jednych stawiany na piedestał, przez innych demonizowany – jaki był w rzeczywistości?

Michał Gadziński

Judyta Ostapiak-Jagodzińska

A.M. Rosner – „Silver Stag. Wyspa Kości” – recenzja i ocena

Łupili, brali w niewolę, wysadzali w powietrze. Czy pomimo tego piraci z Karaibów w najnowszej powieści A.M. Rosner będą potrafili zaskarbić sobie sympatię czytelników?

Architecture is a good idea

„Kobieta z pieskiem” Fragonarda i styl rokoko Video

W najnowszym odcinku vloga „Good Idea” udostępnionym na kanale YouTube "Radosław Gajda & Natalia Szcześniak":https://www.youtube.com/channel/UCFgktyAQdfcHmIbubYPCnHQ autor opowiada nieco o stylu rokoko w malarstwie na przykładzie obrazu „Kobieta z pieskiem” francuskiego artysty Jean-Honoré'a Fragonarda. Zobaczcie sami!

Beletrystyka

Kiedy Karaibami trzęśli piraci…

Karaiby. Rok Pański 1715. Powoli kończy się Złoty Wiek Piractwa… Jesteście gotowi przeżyć prawdziwą przygodę na morzu?

A.M. Rosner

Rozbiory Polski dzień po dniu Video

Animacja udostępniona na kanale EmperorTigerstar w portalu YouTube pokazuje przy użyciu mapy przebieg trzech rozbiorów Polski oraz wydarzenia takie jak walki konfederatów barskich czy insurekcja kościuszkowska. Zobaczcie sami!

Paweł Czechowski

A.M. Rosner – „Silver Stag. Wyspa Kości”

"Silver Stag. Wyspa Kości" to kontynuacja świetnej powieści A.M. Rosner "Silver Stag. Republika piratów", pełnej zaskakujących zwrotów akcji oraz stanowiącej brawurową mieszankę powieści historycznej, awanturniczej, obyczajowej i przygodowej.

Jaskinia, szkielet dziecka i ptasie czaszki – tajemniczy pochówek sprzed 200 lat

W ustach dziecka pochowanego ok. 200 lat temu w jaskini Tunel Wielki archeolodzy odkryli czaszkę zięby; kolejna znajdowała się przy policzku dziecka. To jedyny odkryty do tej pory nowożytny szkielet człowieka, znaleziony w jaskini na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej - uważają odkrywcy.

Odrestaurowano zabytkową piramidę w Rapie

Zakończył się remont i konserwacja zabytkowej piramidy w Rapie na Mazurach – poinformowało Nadleśnictwo Czerwony Dwór. Prace kosztowały 890 tys. zł i zostały sfinansowane z Funduszu Leśnego.

Katarzyna II Wielka – oświecona reformatorka czy despotka?

Katarzyna II Wielka, pochodząca z Niemiec caryca rosyjska, zachwycała się pompatycznymi hasłami Oświecenia. W swoim dążeniu do objęcia absolutnej władzy w Rosji usiłowała zreformować kraj tak, by panujący w nim porządek był zgodny z ideami epoki.

Ewelina Kmita

Regina Salomea z Rusieckich Pilsztynowa – jej życie i pamiętnik

Obywatele Rzeczpospolitej Obojga Narodów nierzadko trafiali na ziemie Imperium Osmańskiego, opisując tamtejsze zwyczaje i społeczności. Wśród tego typu pamiętników wyróżnia się ten napisany przez... kobietę i lekarkę: Reginę Salomeę z Rusieckich Pilsztynową.

Tomasz Brodzki

Andrzej Nowak – „Metamorfozy Imperium Rosyjskiego 1721-1921” – recenzja i ocena

Imperialna Rosja to wielkie fatum polskiej historii. Dzięki krakowskiemu historykowi naszym oczom ukazują się nowe, nieoczekiwane konteksty dziejów naszego wschodniego sąsiada. Wyruszmy wspólnie w tę pasjonującą podróż.

Krzysztof Lasota

Andrzej Juliusz Sarwa – „Wieszczba krwawej głowy” – recenzja i ocena

Ta historia obraca się wokół zjawisk okultystycznych i zawiera elementy wielu różnych gatunków: powieści historycznej i przygodowej, obyczajowej, romansu oraz grozy. Co wyszło z tej wybuchowej mieszanki?

Dariusz Wierzański

Jurodiwy: boży szaleniec

Jurodiwy to charakterystyczne zjawisko religijności rosyjskiej. Pojęcie to nie ma polskiego odpowiednika – najczęściej tłumaczy się je jako „szalony”, „idiota” lub „nawiedzony”. Co charakteryzowało ten typ pobożności?

Ewelina Kmita

Andrzej Nowak – „Metamorfozy Imperium Rosyjskiego 1721-1921”

Sięgając do rosyjskiej historii, literatury, filozofii i sztuki, wybitny znawca Imperium, profesor Andrzej Nowak w książce „Metamorfozy Imperium Rosyjskiego 1721-1921” kreśli niezwykłą, erudycyjną syntezę myśli geopolitycznej naszego potężnego sąsiada. Poznanie rosyjskiego punktu widzenia, nawet jeśli bardzo głęboko się z nim nie zgadzamy, jest kluczem do zrozumienia wyzwań stojących przed Polską.

„Encyklopedia” – dzieło na miarę Oświecenia

16 (lub 26) września 1704 r. urodził się Louis de Jaucourt. Z ponad 60 tysięcy haseł, jakie zawiera słynna francuska „Encyklopedia”, blisko 17 tysięcy jest jego pióra. Czym tak właściwie było dzieło, któremu poświęcił się niemal całkowicie?

Patrycja Zaśko

Pokój w Nystad – Rosja sięga po potęgę

W 1721 r., po 21 latach trwania III wojny północnej, w Nystad podpisany został upragniony pokój. Na gruzach dawnej szwedzkiej potęgi swą wielkość zaczęła budować Rosja.

Łukasz Koremba

„Białe plamy” na Bałtyku. Gdzie znajdują się wraki sprzed 300 lat?

Trzy nowe stanowiska wrakowe zostały odkryte w Bałtyku na Podczelu w ramach projektu realizowanego przez Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Przed nami trzeci i ostatni etap prac – powiedział dyrektor muzeum Aleksander Ostasz.

Szymon Aleksander Grzegrzółka

Bitwy nowożytności: 15 przełomowych starć Galeria

Gdy porównamy mapę świata z początku XVI i końca XVIII wieku, przekonamy się, że w dobie nowożytnej działo się naprawdę wiele. Obok granic państw zmieniały się dynastie, ustroje polityczne i kultura. W naszej galerii część tych ważnych procesów ukazaliśmy przez pryzmat batalii, o których wadze decydowało nie tylko rzeczywiste znaczenie militarne, ale także ich wymiar symboliczny. Oto wielkie bitwy nowożytności!

Allison Pataki, Owen Pataki – „W cieniu gilotyny” – recenzja i ocena

Poeci i pisarze wiele razy czynili z Paryża miejsce akcji swoich utworów. Czy warto sięgnąć po powieść o rewolucji francuskiej i jej następstwach?

Cezary Wołodkowicz

Pogadanki o Sejmie Czteroletnim: o kontroli nad wojskiem!

Autor serii podcastów „Pogadanki o Sejmie Czteroletnim” publikowanych na kanale "salus rei publicae":https://www.youtube.com/channel/UC1N38Xun-b72MlGKo7oyAcA w portalu YouTube jak sama nazwa wskazuje, przybliża słuchaczom historię Sejmu Wielkiego. Posłuchajcie o tym, jak Berlin zapatrywał się na perspektywy polskiej potęgi militarnej i co mógł z tym zrobić!

Piramida na Mazurach odzyska dawną świetność

Do końca października potrwa remont i konserwacja zabytkowej piramidy w Rapie na Mazurach – poinformowało nadleśnictwo Czerwony Dwór. We wtorek podpisano umowę z wykonawcą prac, które będą kosztowały 890 tys. zł i zostaną sfinansowane z Funduszu Leśnego.

Piotr Marek Napierała – „Żołnierz i filozof. Tadeusz Kościuszko przeciw królom, carom i Kościołom” – recenzja i ocena

Tadeusz Kościuszko wielkim Polakiem był – to wie w naszym kraju chyba każdy. Gdyby jednak spróbować dopytać, jaki był konkretnie, reakcją zapewne byłaby konsternacja. Jeśli ktoś jednak jest tego ciekaw, pomóc może mu nowa książka Piotra Napierały.

Michał Gadziński

Algorytm Facebooka uznał Deklarację Niepodległości USA za rasistowską

Algorytm Facebooka zablokował jeden z fragmentów Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, uznając go za rasistowski. Chodziło konkretnie o część tekstu dot. Indian.

Paweł Czechowski

Szymon Aleksander Grzegrzółka

Deklaracja Niepodległości USA: manifest niepełnej wolności

4 lipca 1776 r. uchwalona została Deklaracja Niepodległości USA. Wówczas pojawiła się po raz pierwszy nazwa rodzącego się państwa, dotychczas nazywanego Zjednoczonymi Koloniami. Tomasz Jefferson, autor dokumentu nie zgrzeszył przeintelektualizowaniem czy nadmiernie rozbudowana retoryką, a sam tekst trafiał do prostych ludzi. Jak doszło do jego uchwalenia?

Kelemen Mikes i jego podróż z wymyśloną ciocią

Kelemen Mikes porzucił szkołę, aby przyłączyć się do powstania Franciszka II Rakoczego. Zamiast amnestii cesarza Karola Habsburga wybrał dumne wygnanie. Do historii przeszedł jednak nie jako powstaniec, ale autor listów do... wymyślonej cioci.

Adam Szabelski

„Wampir z Kamienia” to kobieta – ustalili naukowcy

Szczątki z przełomu XVII i XVIII w., odkryte w Kamieniu Pomorskim i uznane za „pochówek antywampiryczny”, to kości kobiety – ustalili naukowcy z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie. Prawdopodobnie była ona ofiarą procesu o czary. Badacze nie wykluczają jej identyfikacji.

Na ratunek mazurskiej piramidzie. Niezwykła budowla z Rapy

Mazurskie nadleśnictwo Czerwony Dwór ogłosiło przetarg na przeprowadzenie remontu i konserwacji zabytkowej piramidy w Rapie. Na ratowanie tej unikatowej budowli przeznaczono 1 mln zł z Funduszu Leśnego.

„Assassin's Creed Odyssey” i nie tylko – gry osadzone w realiach historycznych na Targach E3! video

Targi E3 w Los Angeles, czyli Electronic Entertainment Expo często określane są jako największe święto gier. Wśród przedstawionych na konferencjach produkcji nie zabrakło również zapowiedzi tytułów osadzonych w realiach historycznych. Zobaczcie je sami!

Albert Sánchez Piñol – „Victus. Upadek Barcelony. 1714” – recenzja i ocena

Wydana w styczniu 2018 roku powieść Alberta Sáncheza Piñola przenosi nas do jednego z mniej znanych polskiemu czytelnikowi wydarzeń w historii nowożytnej Europy. Czy warto po nią sięgnąć?

Dariusz Wierzański

Historia okultyzmu i nie tylko! video

W najnowszym odcinku na kanale "Inna Historia":https://www.youtube.com/channel/UCUYUumAPMI27EnhmnZymaJw w portalu Youtube dalszy ciąg historii Okultyzmu i Magii. Jak podchodzono do magii w czasach nowożytnych? Zobaczcie sami!

Inna Historia

„Kozacy 3: Złota Edycja” – recenzja i ocena gry

Wielu z Was z pewnością pamięta grę RTS „Kozacy Europejskie Boje”. Była to jedna z tych produkcji, w których wcielając się w Polskę i inne europejskie nacje mogliśmy sami przeżyć wielkie bitwy z XVII i XVIII wieku. Czy po latach warto sięgnąć po grę „Kozacy 3” i ponownie pokierować wielkimi armiami nowożytnej Europy?

Triest: na styku światów

Nad Morzem Adriatyckim, u północno-wschodnich krańców Italii, na pograniczu z krainami południowosłowiańskimi usadowione jest włoskie miasto Triest. Przez długie dekady dwóch ubiegłych stuleci stanowiło ono wraz z przyległymi terenami jedno z najbardziej zapalnych ognisk politycznych Europy.

Jarosław Swajdo

„Kozacy 3” – zobacz remaster kultowej gry strategicznej! video

Kozacy 3 to współczesny remaster jednej z najlepszych i najbardziej rozbudowanych gier strategicznych 2001 roku, której akcja rozgrywa się w Europie w XVII i XVIII wieku. Jedną z 21 grywalnych nacji jest Polska z oddziałami husarii na czele. Zobaczcie na trailerze jak wygląda rozgrywka w tej produkcji!

„Kozacy 3 Złota Edycja” – legenda powraca wzbogacona o wiele dodatków!

Klasyka gatunku RTS powraca w jeszcze bogatszej wersji. Złota wersja historycznej gry strategicznej o wielkich bitwach XVII i XVIII wieku, ukraińskiego studia GSC Game World, pojawi się 27 marca w sklepach.

Jak powstała masoneria?

Masoneria jest jedną z najbardziej tajemniczych organizacji na świecie. Wzbudza tyle samo kontrowersji, co fascynacji. Co stoi u źródeł jej powstania? Z kim się utożsamiała? Czy rzeczywiście należy się jej obawiać?

Natalia Stawarz

Zakazane książki – jakie tytuły, gdzie i dlaczego były niedozwolone?

Zakazane książki można wyliczać godzinami. Słownik powszechny, seria o Harrym Potterze czy książki Stephena Kinga to tylko przykłady zakazanych dzieł. Jakie jeszcze tytuły wzbudzały kontrowersje, oburzenie i protesty?

Anna Szczykutowicz

Największe miasta Korony (1500–1790) Mapy

Chociaż nowożytna Polska kojarzy się głównie ze szlacheckimi dworami i folwarkami, znaleźć w niej można było również duże miasta – wielkie ośrodki handlowe, zamożne centra prywatnych włości czy ważne ośrodki przemysłowe. Które miasta Korony Królestwa Polskiego były największe w 1500, 1600 i 1790 roku?

Tomasz Leszkowicz

Parowe dyliżanse – zapomniany środek lokomocji

Zaprzężone w konie dyliżanse przewożące podróżnych możemy dziś oglądać już tylko w westernach. Mało kto pamięta, że w XIX wieku swój rozkwit przeżywały podobne pojazdy... tyle, że już bez koni. Konkurencja kolei i automobili odesłała jednak napędzane silnikami parowymi dyliżanse parowe do lamusa.

Paweł Ziemnicki

Rangersi wskazują drogę. Robert Rogers i narodziny amerykańskich komandosów

Rangersi to jedna z najważniejszych elitarnych jednostek US Army. Korzenie tej formacji sięgają jeszcze XVIII wieku, a jej twórca Robert Rogers był postacią o tyle skuteczną, co kontrowersyjną...

Michał Staniszewski

Wywiady

Piotr Śliwiński: Autor ma święte prawo oszukiwać, natomiast nigdy nie wolno mu kłamać!

Czy trudno jest napisać powieść historyczną o czasach upadku Rzeczypospolitej? Dlaczego w tego typu książkach, będących głównie rozrywką dla ludzi, ważna jest wiarygodność historyczna? I czemu to Stanisław August Poniatowski jest czarnym charakterem „Ryngrafu”? O tym i wielu innych kwestiach opowiada Piotr Śliwiński przy okazji premiery swojej najnowszej powieści!

Ewangelicy w Polsce: Śląsk Cieszyński

Kościół Ewangelicko-Augsburski na Śląsku Cieszyńskim jest bardzo silnie zakorzeniony, przez co region ten jest uznawany za ogólnopolskie centrum tego wyznania. Nie bez powodu utrwaliło się tu powiedzenie „twardy jak luterska wiara koło Cieszyna”.

Błażej Guzy

W Bieszczadach odkryto najwyżej położony w Polsce szaniec

Najwyżej położony szaniec, czyli ziemna fortyfikacja, na terenie Polski znajduje się w Bieszczadach w Roztokach Górnych na wysokości 908 m n.p.m. Pochodzi sprzed ponad 200 lat z czasów konfederacji barskiej – ustalili naukowcy.

Staropolskie powitanie: „Czołem, panie bracie!”

Staropolskie powitanie było regulowane przez wiele zasad grzecznościowych, których należało przestrzegać. Szczególna grzeczność obowiązywała wobec kobiet, osób starszych i możniejszych.

Anna Wójciuk

Beletrystyka

Powstanie kościuszkowskie: za pięć dwunasta

Insurekcja kościuszkowska - powstanie które miało uratować Rzeczpospolitą. Jak wyglądały ostatnie chwile przed jej wybuchem?

Piotr Śliwiński

Piotr Śliwiński – „Ryngraf” – recenzja i ocena

Początek 1794 r., strzępy Rzeczpospolitej. Kraj niby istnieje, ale trzymany jest żelazną ręką przez Moskali…

Michał Staniszewski

Piotr Śliwiński – „Ryngraf”

„Ryngraf” Piotra Śliwińskiego to epopeja powstańcza, w której pojawiają się piękna i tragiczna miłość, ciemna intryga i zamach na Kościuszkę, a obok postaci fikcyjnych występuje cała plejada historycznych, z królem Stanisławem Augustem, księciem Józefem, księdzem Kołłątajem, pułkownikiem Kilińskim czy feldmarszałkiem Suworowem...

Imperium Durrani – XVIII-wieczna potęga Afganistanu

Imperium Durrani to istniejące pod Hindukuszem silne państwo, które na krótko wstrząsnęło Azją Centralną. Jak wyglądała historia Afganistanu, zanim próbę jego zajęcia podjęły światowe mocarstwa?

Tomasz Kruk

Papież Leon X i droga do czyśćca

Leon X został papieżem w 1513 roku. Wybrano go, choć nie miał święceń kapłańskich. To on symbolizował upadek papiestwa, przeciwko któremu zbuntował się Marcin Luter. Jak rozpoczynał swoje rządy?

Sebastian Duda

Sebastian Adamkiewicz , Maciej Zaremba

Jakub Frank i frankiści: dzieje XVIII-wiecznej sekty

Jakub Frank był Żydem pochodzącym z Podola i twórcą sekty, którą po jego śmierci zaczęto nazywać frankistami. Frank uważał się za proroka, ku uciesze polskiego duchowieństwa doprowadził do chrztu kilku tysięcy Żydów, a sam wraz z innymi towarzyszami został... nobilitowany.

Marcin Tomczak

Redakcyjne

Dr Sebastian Adamkiewicz o Tadeuszu Kościuszce w porannej audycji TOK FM!

O co walczył? Dlaczego mówi się, że wyprzedził swoje czasy? Dlaczego można go nazwać prekursorem praw równościowych i społecznikiem? O tym wszystkim odpowiadał nasz publicysta, dr Sebastian Adamkiewicz, który był gościem Karoliny Głowackiej w audycji „Pierwsze Śniadanie w TOK-u”.

Wydarzenia

X Międzynarodowa Konferencja Historyków Nowożytników w Krakowie!

W dniach 30 listopada – 2 grudnia 2017 roku odbędzie się X Międzynarodowa Konferencja Historyków Nowożytników w Krakowie organizowana przez Koło Naukowe Historyków Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego wespół z Kołem Naukowym Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zgłoszenia do 22 października!

Mat. pras. , Maciej Zaremba

Wydarzenia

„Tadeusz Kościuszko. Niepotrzebny przywódca czy potrzebny bohater?” – debata w Krakowie

We wtorek 17 października o godzinie 18:00 Muzeum Historyczne Miasta Krakowa zaprasza na debatę z cyklu Krakowskie kolokwium zatytułowaną „Tadeusz Kościuszko. Niepotrzebny przywódca czy potrzebny bohater?”. Spotkanie odbędzie się w sali Miedzianej w Pałacu Krzysztofory (Rynek Główny 35).

Mat. pras. , Maciej Zaremba