Pełne średniowiecze

Czy wikingowie stworzyli Ruś?

W połowie XVIII wieku w carskiej Rosji rozgorzał spór o korzenie średniowiecznej Rusi. Jaki wpływ na proces tworzenia państwa mieli Skandynawowie? Kiedy przybysze z północy zainteresowali się podbojem Europy Wschodniej?

Michał Beczek

Piraci w średniowieczu

Nie tylko wikingowie żyli z piractwa. Gdzie działali średniowieczni morscy rabusie? Kim był Klaus Störtebeker, jeden z najsłynniejszych przywódców bractwa Likedeelers? Jak rozwijało się piractwo wokół Wysp Brytyjskich? Kto siał postrach na Morzu Śródziemnym?

Angus Konstam

Reklamy

Elżbieta Cherezińska – „Odrodzone Królestwo” (tom V)

Książka „Odrodzone Królestwo” Elżbiety Cherezińskiej to finałowa część pięciotomowego cyklu pod tym samym tytułem. Powieść przeprowadza nas przez świat średniowiecznych intryg od północnej Italii przez litewską Wielką Puszczę, krzyżackie zamki i wawelskie zbrojownie. Świat chrześcijański i pogański splatają się ze sobą jeszcze silniej, niż wcześniej.

Reklama

Świat islamu i alkohol

Stosunek islamu do alkoholu wcale nie jest tak jednoznaczny, jak się powszechnie sądzi. A początki były ciekawe... Jakie miasto w imperium islamskim było najbardziej rozpijaczone? Co muzułmańscy poeci pisali na temat wina?

Andrzej Fiedoruk

Szlak niewolników

Kto najlepiej radził sobie z handlem niewolnikami? Jak ten proceder wpłynął na losy średniowiecznej Europy oraz stosunki między chrześcijanami a muzułmanami?

Peter Frankopan

Wojciech Lipoński – „Dzieje kultury europejskiej. Średniowiecze” – recenzja i ocena

Wojciech Lipoński postawił przed sobą ambitne zadanie – przedstawienia dziejów kultury europejskiej w sposób daleki od szablonowych ujęć, tak dobrze znanych chociażby studentom historii. Czy warto sięgnąć po jego pracę?

Marta Skarżyńska

Spektakularne znaleziska w średniowiecznej osadzie w Poniatach Wielkich w woj. mazowieckim

Około 200 metalowych przedmiotów - w tym pozłacaną ostrogę i ozdoby kobiece odkryli archeolodzy w Poniatach Wielkich na terenie osady z XI/XII-XIII w. Unikatowa jest aplikacja ukazująca twarz - podobne przedmioty znane są z terenów pogranicza euroazjatyckiego - uważają badacze.

Premiera: Mariusz Samp – „Sojusznik czy wróg? Relacje polsko-niemieckie w czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego”

Pierwsi Piastowie byli sprawnymi dyplomatami i jeszcze lepszymi wodzami. Potrafili nie tylko skutecznie powstrzymać niemieckie ataki, ale również pokonać silniejszego przeciwnika, dzięki czemu zdołali obronić i umocnić polską państwowość.

„Europa Universalis II” za darmo! Ale trzeba się pośpieszyć

Z okazji dwudziestolecia powstania gra „Europa Universalis II” udostępniona została za darmo. Trzeba się jednak śpieszyć, gdyż oferta jest ograniczona czasowo. Sprawdź, gdzie pobrać swój egzemplarz gry.

Mateusz Balcerkiewicz

Bolesław II - pobożny czy grzeszny?

Niektórzy dziejopisowie przypisują Bolesławowi II wyjątkową pobożność. Tymczasem czeski władca dopuszczał się wyjątkowo niechrześcijańskich ekscesów.

Michał Beczek w PR 4 Polskiego Radia opowiadał o książce „Wikingowie na Rusi”

Michał Beczek, absolwent studiów historycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim i autor książki „Wikingowie na Rusi” był gościem sobotniej audycji „Zaklinacze czasu” w radiowej Czwórce. Na antenie opowiadał o dziejach skandynawskich żeglarzy i wojowników, którzy od wieków fascynują miłośników historii.

Bitwa pod Bannockburn, czyli „szkocki Grunwald”

I wojna o niepodległość Szkocji trwała ponad 30 lat, jednak kluczowe znaczenie dla jej wyniku miały zaledwie dwie doby. W dniach 23-24 czerwca 1314 roku miała miejsce bitwa pod Bannockburn, która przyczyniła się do zwycięstwa Szkotów.

Marek Korczyk

Marek Teler na antenie Polskiego Radia Dzieciom opowiadał o królewiczach na przestrzeni wieków

Tematem rozmowy byli królewicze. Nie bez kozery, bowiem dziś obchodzony jest dzień chłopaka. Kto był ważniejszy: królewicze czy książęta? Jacy królewiczowie byli najsłynniejsi? O tym wszystkim rozmawiała redaktor Marta Powałowska, prowadząca audycję „Dawno, dawno temu”, z Markiem Telerem, współpracownikiem portalu Histmag.org oraz autorem książki „Kobiety króla Kazimierza III Wielkiego”.

„Crusader Kings III” – recenzja i ocena

Cesarz Leszek II nie był nieczuły na piękno, sam zaś święty gaj, zajmujący pokaźną część centrum poznańskiego grodu stołecznego był w istocie piękny. Niestety, miał na głowie zbyt wiele zmartwień, by zwracać uwagę czy to na majestat rozłożystych dębów, czy to na modły wznoszone przez żerców.

Przemysław Mrówka

Rządy królów jerozolimskich na osi czasu Video

Od Gotfryda z Bouillon po Henryka II Cypryjskiego – poniższa animacja z kanału "Dieu le Roi":https://www.youtube.com/channel/UCApR3wZK6ZfjOQY8ZBXQh3g przedstawia rządy królów Jerozolimy na osi czasu. Polecamy!

Badanie: genetyczne dowody na wyprawy Wikingów po Europie

W okresie wikińskim, czyli w latach 750-1050, genom Skandynawów pojawił się w licznych częściach Europy, szczególnie w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Islandii i na Grenlandii – wynika z szeroko zakrojonych analiz DNA. Artykuł na ten temat opublikowano w magazynie „Nature”.

Premiera: Michał Beczek – „Wikingowie na Rusi”

U schyłku VIII wieku, gdy świat był pogrążony w mrokach średniowiecza, a państwa Europy dopiero zaczęły zapisywać karty historii, na wschodzie kontynentu pojawili się tajemniczy przybysze z północy.

Powstała cyfrowa rekonstrukcja sudańskiego klasztoru sprzed 1300 lat

Trójwymiarowe modele zespołu monastycznego w Ghazali w Sudanie wykonali eksperci z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) UW. Można oglądać je na portalu „Wirtualna Nubia”. Kolejne rekonstrukcje pojawią się na nim w tym roku – poinformowało PAP CAŚ UW.

Paweł Wakuła – „Bjørn. Kruki Odyna” – recenzja i ocena

Początki państwa Polan z perspektywy skandynawskiego wojownika. Paweł Wakuła ponownie przenosi swoich czytelników do czasów odważnych wojowników i nordyckich bóstw. Gotowi, by im towarzyszyć?

Daria Czarnecka

Pierwsze konstytucje europejskie

O Konstytucji 3 maja mówi się, że była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po amerykańskiej, a przed francuską). Jest jednak faktem, że jeszcze przed uchwaleniem polsko-litewskiej „Ustawy rządowej” pojawiły się w Europie akty prawne uznawane przez niektórych za pierwsze konstytucje na świecie.

Roman Sidorski

W Starorypinie Prywatnym archeolodzy badają najstarsze chrześcijańskie groby Ziemi Dobrzyńskiej

Kilkadziesiąt pochówków szkieletowych z XI w., w większości dzieci, odkryli archeolodzy w Starorypinie Prywatnym. Według badaczy są to najstarsze znane groby chrześcijańskie Ziemi Dobrzyńskiej. Bogactwo wyposażenia grobów zaskoczyło naukowców.

Małgorzata Fabianowska, Małgorzata Nesteruk

Szał słowiańskich państw

Pamiętacie książki z serii „Strrraszna Historia”? A co powiecie na „Horrrendalną historię Polski”? Poznajcie początki państw słowiańskich, potwornych Awarów, przedsiębiorczego Samona i Bułgarów, którzy bili się ze wszystkimi wokół.

Magdalena Mikrut-Majeranek

Małgorzata Fabianowska, Małgorzata Nesteruk – „Sprytni Słowianie” – recenzja i ocena

Dlaczego Słowianie nazywani byli „leśnymi barbarzyńcami”, czy trudnili się piractwem, kim byli chąsiebnicy (czy raczej chąśnicy) i dlaczego pod podwaliny domu wkładano czaszki żubrów? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z dziejami przodków dzisiejszych mieszkańców Europy można znaleźć w publikacji „Sprytni Słowianie” autorstwa Małgorzaty Nesteruk i Małgorzaty Fabianowskiej.

Beletrystyka

O pierwszej bitwie Bolesława Chrobrego i o tym, jak śmierć zabrała jednego z Sokołów

Bjørn Stenskalle wspomina swoją młodość i pobyt w kraju Polan... Paweł Wakuła zabiera nas w podróż do czasów, gdy tworzyły się zręby polskiej państwowości, a ekspansja normańska budziła podziw i strach.

Paweł Wakuła

Konkursy

Konkurs: Horrrendalna historia Polski

Seria „Horrrendalna historia Polski” pokazuje, że wiedza podana w interesujący sposób potrafi wciągnąć i przez to zostać lepiej zapamiętaną. W naszym dzisiejszym konkursie możecie wygrać wybrany przez siebie egzemplarz publikacji z tej serii!

Julia Obrycka

Reklamy

Małgorzata Fabianowska – „Horrrendalna historia Polski”

Horrendalna historia Polski to seria książek skierowana do młodego czytelnika. Fakty historyczne są podane w ciekawy, przystępny sposób, a ciekawostki historyczne zapadają w pamięć i pozwolą zabłysnąć wiedza w szkole. Komiksowe ilustracje wciągają w opowieść o początkach i rozwoju państwa polskiego.

Reklama

Magdalena Mikrut-Majeranek

„Korona królów” wróci dopiero zimą?

Wakacje powoli zmierzają do końca, a za pasem wrzesień. Jakie filmy i seriale dotyczące historii pojawią się w jesiennej ramówce? To owiane jest jeszcze tajemnicą, jednakże portal wirtualnemedia.pl nieoficjalnie ustalił, że sympatycy „Korony królów” będą musieli jeszcze trochę poczekać na nowe odcinki.

Szczecin: średniowieczny miecz odnaleziony na dnie Odry

Niemal całkowicie zachowany średniowieczny miecz wraz z fragmentem skórzano-drewnianej pochwy wydobyto z Odry podczas pogłębiania toru wodnego Świnoujście-Szczecin. Eksperci określili znalezisko jako „unikatowe”.

Reklamy

Paweł Wakuła – „Bjorn. Kruki Odyna”

„Bjorn – Kruki Odyna” to opowieść o początkach państwa Polan i o bohaterach znanych ze skandynawskich sag. Losy Świętosławy, Bolesława Chrobrego i Bjorna Stenskalle na zawsze złączyło przeznaczenie. Nici splątane przez Norny może przeciąć tylko miecz.

Reklama

Drugi upadek Konstantynopola

Powstałe w 1204 roku Cesarstwo Łacińskie ze stolicą w Konstantynopolu było od początku otoczone wrogami i niemal skazane na upadek. Nastąpił on 25 lipca 1261 roku, gdy wojska Michała VIII Paleologa wkroczyły do cesarskiego miasta...

Michał Kozłowski

Niepokorna dzielnica. Mazowsze za pierwszych Piastów

Mazowsze bardzo szybko weszło w skład monarchii pierwszych Piastów. Ale położona na wschodnich rubieżach dzielnica nie pozwalała się łatwo okiełznać.

Warmińsko-Mazurskie: archeolodzy poszukują wikińskiego cmentarzyska w Janowie

Od VIII do pocz. XI w. w rejonie dzisiejszego Janowa, niedaleko Elbląga, istniała wikińska osada założona przez Duńczyków. Dzięki badaniom geofizycznym archeolodzy wstępnie wskazali lokalizację cmentarzyska, które jej towarzyszyło.

Wyprawy krzyżowe Podcast

Czy krucjaty były walkami o sacrum i profanum, czy o sacrum przeciw profanum? Jakie były motywacje papiestwa, a jakie wodzów takich jak Karol Młot czy Saladyn? Posłuchaj fragmentu audiobooka „Wyprawy krzyżowe. Zderzenie dwóch światów”!

Mateusz Balcerkiewicz

Premiera audiobooka: Marcin Sałański – „Wyprawy krzyżowe. Zderzenie dwóch światów”

Wyprawy krzyżowe są niezwykłym elementem dziejów Europy i świata. Są fenomenem swoich czasów, o tyle ciekawszym, że jego ideologiczne zręby pozostały żywe w kulturze Zachodu także w późniejszych czasach. Na dobrą sprawę przetrwały one do dziś w wersji przetworzonej przez historyczne uwarunkowania. Liczony na setki lat religijny konflikt pomiędzy chrześcijańskim Zachodem a muzułmańskim Wschodem stał się z czasem konfliktem o znacznie szerszym znaczeniu.

Marcin Sałański

Poznań: Wał obronny z czasów Mieszka I odkryty na Ostrowie Tumskim

Wał obronny o grubości ok. 40 m u podstawy oraz wysokości sięgającej 12 m odkryto w czasie wykopalisk archeologicznych przy ul. Zagórze na poznańskim Ostrowie Tumskim. Pozostałości fortyfikacji są częścią grodu Mieszka I.

Kościół, polityka, wojna. Pierwsi biskupi Płocka

Aleksander z Malonne pomagał odpierać najazdy Pomorzan. Wit dbał o rozwój zakonów mniszych, a Werner został zamordowany przez możnowładców. Jakie jeszcze wyzwania czekały na średniowiecznych biskupów Płocka?

Wydarzenia

XXVI Festiwal Słowian i Wikingów 2020

XXVI Festiwal Słowian i Wikingów odbywający się na wyspie Wolin zaplanowano od 31 lipca do 2 sierpnia 2020 roku. Organizatorzy nie podali jeszcze oficjalnej informacji dotyczącej odwołania imprezy. Można zatem sądzić, że wydarzenie nie zniknie z tegorocznego kalendarza.

Wydarzenia

Grunwald 2020 – XXIII Inscenizacja Bitwy pod Grunwaldem odwołana

Tegoroczna edycja inscenizacji bitwy pod Grunwaldem, podobnie jak wszystkie imprezy masowe, została odwołana. Powodem tej decyzji są względy epidemiczne i niebezpieczeństwo związane z możliwością zakażenia się koronawirusem.

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 4 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g w nowym odcinku swojej serii dotyczącej historii Zakonu Krzyżackiego opowiada o latach 1260-1283. Serdecznie polecamy!

Historia Na Szybko

Ciekawostki i rocznice

Jan Długosz pisze o epidemiach: „Winne komety, winny układ gwiazd”

Strażnicy miejscy pilnie czuwali, by nie wpuścić do miasta niesprawdzonych osób. Nie działały szkoły ani sądy, ludzie uciekali do lasu. Już po informacji o kilku zachorowaniach odwoływano jarmark oraz zaostrzano przepisy wejścia i wyjścia z miasta.

Karolina Trybek

Thomas B. Costain – „Ród zdobywców. Plantageneci” Tom 1 – recenzja i ocena

Opowieść Thomasa B. Constaina o rodzie Plantagenetów doczekała się polskiego wydania. Czy warto po nie sięgnąć?

Rafał Narwojsz

Etiopia: Polscy naukowcy odkryli ściany kościoła sprzed ponad tysiąca lat

Ściany tworzące kościół sprzed ponad tysiąca odkrył w Debre Gergis w północnej Etiopii zespół archeologów z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Po raz pierwszy na taką skalę na potrzeby badań archeologicznych w Etiopii użyto drona – poinformowali badacze.

Wydarzenia

Wirtualne Targi Historyczne 2020: Starożytność i średniowiecze

Trwają Wirtualne Targi Historyczne. Publikacje prezentowane w ramach wspomnianego przedsięwzięcia zostały podzielone na 5 kategorii: starożytność i średniowiecze, nowożytność i XIX wiek, wiek XX (bez II wojny światowej), II wojna światowa oraz publikacje przekrojowe. Poniżej prezentujemy listę publikacji tematycznie nawiązujących do starożytności oraz średniowiecza.

Katedra Notre-Dame – symbol zachodniej cywilizacji

To w murach tej świątyni siły do walki czerpali krzyżowcy, Napoleon tryumfalnie włożył cesarską koronę na głowę, a literacki Quasimodo nieszczęśliwie wzdychał do pięknej Esmeraldy. Współcześnie katedra Notre-Dame stanowi centrum kultury światowej, jeszcze wyraźniejszy po wielkim pożarze z 2019 roku.

Natalia Pochroń

Historia Zakonu Krzyżackiego cz. 3 Video

"ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g kontynuuje swoją serię dotyczącą historii Zakonu Krzyżackiego – tym razem opowiada o latach 1240-1260. Serdecznie polecamy!

Historia Na Szybko

Średniowieczna kusza kontra pancerze miękkie Video

Autorzy z kanału "Tod's Workshop":https://www.youtube.com/channel/UCWnlQMQ-ACfhpD68yWRsnJw przy użyciu repliki XIII-wiecznej kuszy i trzech rodzajów bełtów sprawdzają wytrzymałość trzech rodzajów pancerzy. Wyniki są bardzo ciekawe – warto zobaczyć!

Norweska załoga i jej wyprawa zrekonstruowanym drakkarem Video

Czy w dzisiejszych czasach można wybrać się na wyprawę w okręcie rodem z epoki wikingów? Załoga „Draken Harald Hårfagre” udowodniła, że jest to możliwe, podróżując repliką takiej jednostki z Norwegii do Kanady. Na "kanale całego projektu":https://www.youtube.com/channel/UCNnLNJLZj11RlFYq4HZ6cTQ zamieszczono nagranie ze zmagań Norwegów. Warto zobaczyć!

Kunegunda: córka Kazimierza Wielkiego Podcast

Kunegunda – młodsza córka króla Polski Kazimierza III Wielkiego i Anny Aldony – nie zaznała małżeńskiego szczęścia. Została co prawda poślubiona księciu bawarskiemu Ludwikowi, ale z powodu rodzinnych sporów przez lata nie mogła zamieszkać w ojczyźnie męża. Posłuchaj!

Mateusz Balcerkiewicz

Zofia A. Brzozowska, Mirosław J. Leszka – „Nowogród Wielki. Historyczno-kulturowy przewodnik po średniowiecznej republice” – recenzja i ocena

W powszechnym przekonaniu Słowianie wschodni (Rosjanie, Ukraińcy i Białorusini) nie są w stanie wytworzyć w swoich państwach innego ustroju, niż silna, autokratyczna władza. Publikacja Zofii Brzozowskiej i Mirosława Leszki na temat średniowiecznego Nowogrodu Wielkiego, znajdującego się na terenie dzisiejszej Rosji, zadaje jednak kłam temu stereotypowi…

Konrad Ruzik

Niezwykłe odkrycie w Trzebnicy: szczątki św. Jadwigi, patronki Śląska, odnalezione w nietypowym miejscu

Podczas prac konserwacyjnych sarkofagu Jadwigi Śląskiej dokonano niecodziennego odkrycia: trumienka z relikwiami świętej znajdowała się nie w centralnym miejscu grobowca, lecz w mniej widocznym miejscu. Sarkofag otwarto pierwszy raz od 1764 roku!

Posłuchaj historii! Podcasty Histmaga

Kochasz historię i uwielbiasz o niej słuchać? To miejsce właśnie dla Ciebie! Załóż słuchawki i ciesz się najlepszymi tekstami portalu Histmag.org, czytanymi przez naszych lektorów.

Odkrycie polskich archeologów: nieznane dzielnice średniowiecznego miasta w Sudanie

Dwie wyraźnie odróżniające się od siebie dzielnice należące do olbrzymiego średniowiecznego miasta Soba, zlokalizowali w Sudanie polscy naukowcy. Domostwa wykonywano głównie z suszonych cegieł mułowych.

Mat. pras. , Magdalena Mikrut-Majeranek

Zabytkowy klasztor Cystersów w Bierzwniku czeka metamorfoza

Klasztor w Bierzwniku to jeden z cennych zabytków znajdujących się na cysterskim szlaku Pomorza Zachodniego. Niebawem, dzięki funduszom unijnym, opactwo czeka kolejny etap rewitalizacji. Związaną z tym umowę podpisano w środę, 19 lutego.

Konie w średniowiecznej Polsce często traktowano jak członków rodziny

Konie w czasach piastowskich często traktowane były jak członkowie rodziny. Szkielety tych zwierząt, które odkrywane są w mogiłach ludzkich świadczą o szczególnym znaczeniu wierzchowców, które nie były hodowane na mięso – twierdzi archeozoolog prof. Daniel Makowiecki z UMK w Toruniu.

Badania szczątków z największej nekropolii Piastów – prace obejmą m.in. rekonstrukcje twarzy

Do grudnia 2020 r. mają potrwać szczegółowe badania, w tym datowanie oraz analiza DNA, szczątków kostnych Piastów pochowanych w Kaplicy Królewskiej i krypcie katedry w Płocku (w Mazowieckiem). Prace obejmą także rekonstrukcje twarzy dokonywane na podstawie trójwymiarowych skanów czaszek.

Pierwsi polscy krzyżowcy w Ziemi Świętej

Pierwsi Polacy dotarli do Ziemi Świętej w XII wieku, o czym zaświadcza m.in. grecki kronikarz Jan Kinnamos. Czym wsławili się polscy krzyżowcy w walkach na Bliskim Wschodzie? Czyją obecność potwierdzają źródła?

Mateusz Będkowski

Bolesław Chrobry (967–1025)

Bolesław Chrobry (967–1025) – syn Mieszka I i Dobrawy – był księciem Polski i Czech, a na krótko przed swoją śmiercią został koronowany jako pierwszy polski król. Jak wyglądał życiorys władcy, którego potomni określili mianem Dzielnego (bo to właśnie oznacza przydomek Chrobry)?

Ludgarda i Przemysł, czyli bajka bez happy endu

Dawno, dawno temu, za górami, za lasami, żyła księżniczka Ludgarda. Podobno była piękna. Wieść o jej urodzie sięgała daleko poza granice księstwa, w którym mieszkała. Pewnego dnia przybył do jej grodu książę Przemysł, aby prosić ją o rękę. Został przyjęty. I żyli długo i szczęśliwie?

Agata Łysakowska-Trzoss

Mieszko I (zm. 992)

Mieszko I (?–992) to władca plemienia Polan, który podporządkowując sobie kolejne ludy i tereny dał początki państwu polskiemu – symboliczna jest tu data 966 r., kiedy to Mieszko 1 wraz z najbliższymi członkami dworu przyjął chrzest, włączając Polskę w krąg państw chrześcijańskich – to z kolei miało ogromne znaczenie ze względów politycznych. Co wiemy o życiorysie pierwszego polskiego władcy, założyciela dynastii Piastów?