Wczesne średniowiecze

Święty Mikołaj biskup w tradycji wschodniej

Wśród wielu wyobrażeń świętych czczonych na wschodniej Słowiańszczyznie ikony świętego Mikołaja zajmują szczególne miejsce. Niektórzy zachodni podróżnicy widząc jego ogromny kult utrzymywali wręcz, że na Rusi święty Mikołaj jest czczony tak, jak gdyby był co najmniej trzecią osobą Trójcy Świętej.

Dorota Walczak

Robert F. Barkowski – „Paryż 885-886” – recenzja i ocena

Wikingowie i ich przygody od dawna ożywiają wyobraźnię pasjonatów historii. Groźni wojownicy w wyobrażeniu współczesnych uosabiają barbarzyńską naturę średniowiecza, a zarazem fascynują swoją determinacją do niebezpiecznych morskich podróży w nieznane. Niewątpliwie normańscy wojownicy stanowią wdzięczny temat dla popularyzatorów historii.

Łukasz Koremba

Kieszonkowa historia: „Wikingowie. Najeźdźcy z morza” i „Czołgi. Stulecie broni pancernej”

„Kieszonkowa Historia” to seria przystępnych, rzetelnych i ciekawych książek wprowadzających w zagadnienia historii militarnej. Przedstawiona w książce „Wikingowie. Najeźdźcy z morza” krótka historia wikingów opowiada o ich najazdach, statkach, uzbrojeniu i niezwykłym stylu życia. Natomiast książce „Czołgi. Stulecie broni pancernej” autorzy przedstawiają stuletnią historię innowacji technicznych i taktycznych cechujących proces nieprzerwanego rozwoju czołgu.

Co wiemy o poprzednikach Mieszka I?

Lech? Popiel? A może Krak? Profesor Jerzy Strzelczyk opowiada o władcach Polski sprzed panowania Mieszka I.

Jerzy Strzelczyk

Bieg przez tor przeszkód w rycerskiej zbroi Video

Przyjęło się, że rycerska zbroja była nie tylko ciężka, ale skutecznie ograniczała zdolności ruchowe osoby ją noszącej. Na kanale Daniel Jaquet w serwisie YouTube można zobaczyć efekt drobnego eksperymentu – na torze przeszkód zmierzyli się „rycerz”, „strażak” i „żołnierz” w niemal pełnym rynsztunku. Oczywiście materiał trzeba traktować z przymrużeniem oka – jako pewną ciekawostkę. Zobaczcie, jak poszło uczestnikom!

Paweł Czechowski

Wojciech Mruk – „Homo sanctus. Wzorce świętych w Europie Łacińskiej w średniowieczu”

Kim byli święci z opowieści hagiograficznych? W „Homo sanctus” Wojciech Mruk przedstawia wzorce świętości wypracowane w chrześcijaństwie łacińskim w średniowieczu. Autor na przykładzie wybranych postaci ukazuje nam różne kategorie świętych m.in. męczenników, pustelników, biskupów, zakonników, a nawet władców. Książka już w sprzedaży!

Przemysław Urbańczyk – „Co się stało w 1018 roku?” – recenzja i ocena

Za intrygującym, tytułowym pytaniem kryje się równie intrygująca historia. 1018 rok okazał się przełomowy nie tylko dla Bolesława Chrobrego, ale także dla całej historii Polski. Wydając książkę w 1000. rocznicę pokoju w Budziszynie Przemysław Urbańczyk daje czytelnikom okazję do zapoznania się z jednym z największych polskich władców.

„Młodzi badacze kontra historia”: Z czego śmiano się w średniowieczu. Wykład w Muzeum w Gliwicach

26 października, w Willi Caro o godzinie 17.00, odbędzie się trzeci wykład z cyklu „Młodzi badacze kontra historia”. Tym razem dowiemy się z czego śmiano się w średniowieczu.

Mat. pras.

Mat. pras. , Maciej Zaremba

„Święte i grzeszne... Ciało w średniowieczu” – sesja naukowa w Warszawie

Sekcja Mediewistyczna Studenckiego Klubu Międzyepokowych Badań Historycznych UW ma zaszczyt zaprosić Państwa na organizowaną przez siebie Ogólnopolską Mediewistyczną Sesję Naukową „Święte i grzeszne... Ciało w średniowieczu”, która odbędzie się w Instytucie Historycznym UW w dniach 11-12 października 2018 r. Konferencja odbywa się pod patronatem naszego portalu!

Sławomir Leśniewski – „Drapieżny ród Piastów” – recenzja i ocena

W tej historii walka jest bezwzględna, a trup ściele się gęsto. Jak wyglądała władza w Polsce pod rządami Piastów?

Wojciech Sobański

Paweł Szczepanik – „Słowiańskie zaświaty. Wierzenia, wizje i mity” – recenzja i ocena

Paweł Szczepanik zaproponował zupełnie nowe spojrzenie na część problematyki związanej z mitologią Słowian. Czy autorowi udało się przełamać impas w badaniach?

Konkursy

Konkurs: „Homo sanctus”!

W „Homo sanctus” Wojciech Mruk przedstawia wzorce świętości wypracowane w chrześcijaństwie łacińskim w średniowieczu. Autor na przykładzie wybranych postaci ukazuje nam różne kategorie świętych m.in. męczenników, pustelników, biskupów, zakonników, a nawet władców. W naszym dzisiejszym konkursie możecie wygrać 4 egzemplarze tej książki!

„Mity, kult i rytuał. O duchowości nadbałtyckich Słowian” – recenzja i ocena

Jakie zwyczaje i wierzenia panowały na terenach współczesnej Polski we wczesnym średniowieczu, tuż przed pojawieniem się chrześcijaństwa?

Leszek Paweł Słupecki – „Wróżby i wyrocznie pogańskich Skandynawów” – recenzja i ocena

W jaki sposób skandynawscy wikingowie szukali odpowiedzi na fundamentalne pytania o przyszłość? Czego konkretnie i od kogo mogli się dowiedzieć?

Jakub Morawiec – „Norwegia” – recenzja i ocena

Jakie były początki Norwegii we wczesnym średniowieczu? No i skąd tak naprawdę wzięli się wikingowie?

Wojciech Lipoński – „Narodziny cywilizacji Wysp Brytyjskich” – recenzja i ocena

Co zmienił najazd Normanów na Brytanię? Czy na Wyspach Brytyjskich powstała odrębna cywilizacja?

Kamil Wełna

Kto założył Ostrów Tumski – najstarszą część Wrocławia?

Nadal nie jest jasne, kto wzniósł pierwsze średniowieczne fortyfikacje na wrocławskim Ostrowie Tumskim i kogo broniły. Czy byli to Czesi, Piastowie, a może lokalna społeczność? Dr Aleksandra Pankiewicz z Instytutu Archeologii UWr spróbuje rozstrzygnąć ten problem.

Polscy archeolodzy odkryli w Czarnogórze świątynię sprzed ponad 2 tys. lat

Archeolodzy z Warszawy odkryli w Risan (Czarnogóra) relikty nieznanej świątyni sprzed ponad 2 tys. lat oraz – być może – grób pierwszego biskupa Risan, Sebastiana, który objął swój urząd w końcu VI w.

5 Najlepszych filmów o Średniowieczu! video

Średniowiecze a kino! Które filmowe produkcje najlepiej przedstawiają tak zwane Wieki Średnie? O tym usłyszycie w najnowszym odcinku na kanale "Inna Historia":https://www.youtube.com/channel/UCUYUumAPMI27EnhmnZymaJw w portalu Youtube. Zobaczcie go sami!

Inna Historia

„Total War Saga: Thrones of Brittania” – recenzja i ocena gry

Słynna seria wraca do swych historycznych korzeni. Jednak czy gracze też będą chcieli do niej powrócić?

Przemysław Mrówka

Czego bano się w średniowieczu? video

Co przerażało ludzi kilkaset lat temu? Radosław Kotarski w najnowszym odcinku Polimatów na kanale "Polimaty":https://www.youtube.com/channel/UCCRXm_ENFXkMl7_iwERqlrQ w portalu YouTube zabiera swoich widzów w podróż do do Dubrownika, gdzie odpowiada na to pytanie. Zobaczcie sami!

„Ancestors Legacy: Edycja Mieszka I” – recenzja i ocena gry

Wczesne średniowiecze nigdy nie przestanie być okresem działającym na wyobraźnię. Dzięki Ancestors Legacy nie musimy go sobie tylko wyobrażać. Jak wypada drużyna Mieszka I w starciu z naszym recenzentem?

Przemysław Mrówka

Mieszko I i chrystianizacja Polski – proces był szybszy, niż sądzono?

Pierwsze chrześcijańskie, szkieletowe cmentarze zakładano w Polsce już w X w., a nie dopiero w początkach XI w. – uważa mediewista, prof. Andrzej Buko. Tym samym przyjmuje, że chrystianizacja kraju zainicjowana przez Mieszka I wcale nie była pozorna.

Mieszko I bohaterem gry komputerowej – poznaj „Ancestors Legacy”! video

W „Ancestors Legacy” wyruszysz na podbój średniowiecznej Europy w serii długofalowych kampanii. Wybierz jedną z czterech dostępnych frakcji – Wikingów, Anglosasów, Germanów bądź Słowian – i poprowadź ich do zwycięstwa. Kluczem do niego będzie sięgnięcie po szeroki wachlarz taktycznych opcji, wykorzystanie przewagi terenu oraz rozsądne zarządzanie obozami i osadami. Zobacz na trailerze jak wygląda gra!

„Ancestors Legacy: Edycja Mieszka I”– premiera gry już za kilka dni!

„Ancestors Legacy” to strategia czasu rzeczywistego rozgrywająca się w czasach średniowiecznych autorstwa polskiego studia Destructive Creations. Wzbogacona o dodatki pudełkowa Edycja limitowana gry „Ancestors Legacy: Edycja Mieszka I” będzie dostępna w standardowej cenie już od 22 maja do wyczerpania nakładu premierowego. Gra w polskiej edycji ozdobiona jest specjalną okładką autorstwa Mariusza Kozika!

Historia „magii”, czarodziejów i nie tylko! video

W najnowszym odcinku na kanale "Inna Historia":https://www.youtube.com/channel/UCUYUumAPMI27EnhmnZymaJw w portalu Youtube prowadzący opowiada o tym jak podchodzono do magicznych obrzędów w Starożytności oraz Średniowieczu. Jaka jest historia magii i jak łączyła się ona z religią na przestrzeni wieków? Zobaczcie sami!

Inna Historia

Szymon Jędrusiak – „Zawisza Czarny. Wielka wojna” – recenzja i ocena

Zawisza Czarny z Garbowa to ideał polskiego rycerza. Ulubieniec króla Władysława Jagiełły jest do dziś bohaterem licznych legend i anegdot. Zawisza jako as wywiadu w służbie Jego Królewskiej Mości? Czemu nie!

Michał Staniszewski

Redakcyjne

Premiera: Aleksandra Niedźwiedź – „Z czego się śmiano w średniowieczu?”

Średniowiecze wcale nie było tak ponurą epoką, jak nam się powszechnie wydaje. W kulturze i mentalności tamtych czasów było dużo miejsca na kpinę, parodię czy śmiech. Aleksandra Niedźwiedź odkrywa przed nami tajemnice... poczucia humoru w wiekach średnich.

Aleksandra Niedźwiedź

Najstarsza polska piramida stoi w miejscu wczesnośredniowiecznego grodziska

Najstarsze polskie mauzoleum w kształcie piramidy, Wieżę Ariańską w Krynicy (woj. lubelskie), zbudowano w miejscu wczesnośredniowiecznego grodu z okresu wczesnoplemiennego. Naukowcy ustalili to dzięki zastosowaniu lotniczego skanowania laserowego.

Redakcyjne

Aleksandra Niedźwiedź – „Z czego się śmiano w średniowieczu?” (zapowiedź)

Średniowiecze wcale nie było tak ponurą epoką, jak nam się powszechnie wydaje. W kulturze i mentalności tamtych czasów było duża miejsca na kpinę, parodię czy śmiech. Aleksandra Niedźwiedź odkrywa przed nami tajemnice... poczucia humoru w wiekach średnich. Premiera: 9 maja!

Aleksandra Niedźwiedź

God of War vs. mitologia nordycka! video

Jak mitologia nordycka została przedstawiona w najnowszej grze God of War? Odpowiedź na to pytanie znajdziecie w jednym z odcinków na kanale Inna Historia w portalu Youtube. Zobaczcie go sami!

Inna Historia

Mat. pras. , Maciej Zaremba

XXIV Festiwal Słowian i Wikingów – Wolin 2018 – atrakcje AKTUALIZACJA

XXIV Festiwal Słowian i Wikingów na wyspie Wolin odbędzie się w weekend od 3 do 5 sierpnia 2018 roku w Centrum Słowian i Wikingów (Recław 37). To jedna z największych, wczesnośredniowiecznych imprez w Europie, w której uczestniczy ok. 2000 osób z 30 krajów świata. W miarę pojawiania się kolejnych informacji o imprezie będziecie je mogli znaleźć tutaj!

Walka mieczem – gry video kontra rzeczywistość! video

Na kanale "TVGRYpl":https://www.youtube.com/channel/UCtGnMWpCcoRZVWxkVKp3Ulg w portalu Youtube autorzy wraz z instruktorami historycznej szermierki z Krakowskiej Szkoły Fechtunku zastanawiają się na ile walka mieczem w grach przypomina prawdziwą walkę? Porównują to z grami typu Kingdom Come: Deliverance, For Honor, Chivalry czy ogólnie grami RPG. Zobaczcie sami!

Archeologia ruchu, czyli o tym, jak poznać dawne sztuki walki

Do rekonstruowania dawnych sztuk walki nie wystarczą same badania uzbrojenia czy zapał ruchów rekonstruktorskich, bo formę walki warunkowały nie tylko kształt i waga broni, ale też np. normy społeczne i estetyka. Niezbędne jest spojrzenie holistyczne – uważa archeolog i szermierz Maciej Talaga.

12 wczesnośredniowiecznych grodzisk w Polsce Centralnej

12 grodzisk wczesnośredniowiecznych przebadali łódzcy archeolodzy w czasie kilkuletnich badań na terenie środkowej Polski. Część z konstrukcji okazała się większa, albo przebieg ich linii obronnych był inny – ustalili badacze.

Wywiady

Goci – wyrafinowani barbarzyńcy, którzy odmienili Europę

Goci mieli niebagatelny wpływ na dzieje Europy: to oni złupili Rzym, założyli potężne państwa i pozostawili po sobie wspaniałe zabytki – choćby w pięknej Rawennie. Byli ludem barbarzyńskim – lecz czy „barbarzyński” musi oznaczać prymitywny? O tym, a także o wystawie „Goci. Barbarzyńscy zdobywcy Europy” rozmawialiśmy z Moniką Michnik z Muzeum w Gliwicach.

Paweł Czechowski

Polska Piastów: jakie było znaczenie koni w średniowieczu?

Konie towarzyszą ludziom od tysięcy lat. Jaką role pełniły w życiu wczesnośredniowiecznego społeczeństwa na naszych terenach? Jak długo służyły, jak o nie dbano, i dlaczego niektóre były zjadane, a inne – starannie grzebane? W Toruniu ruszyły nowatorskie badania dot. obecności i wykorzystania koni nad Wisłą.

Dzieci bawią się dziś tak samo, jak w średniowieczu

Grzechotki, drewniane miecze, lalki, kulki czy miniaturowe naczynka – to niektóre ze średniowiecznych zabawek. Okazuje się, że w średniowieczu dzieci bawiły się podobnie jak dziś – mówi w rozmowie PAP archeolog, dr Paulina Romanowicz.

Marcin Sałański , Maciej Zaremba

Robert F. Barkowski – „Poczet władców słowiańskich 631-1168” – recenzja i ocena

Wydaje się, że początki Słowiańszczyzny są dziś bardziej zmistyfikowane, niż jeszcze ćwierć wieku temu, a „turbosłowianie” atakują nas ze wszystkich stron. Jak na tym tle prezentuje się książka Roberta F. Barkowskiego?

Mateusz Okoński

Ciekawostki i rocznice

10 argumentów, że Imperium Lechitów nie istniało (TL;DR)

Stykasz się z opowieściami o „Lechitach”, których zakłamaną przez Kościół, Niemców i złych naukowców historię trzeba przypomnieć? Oto 10 argumentów, które pomogą Ci udowodnić, że Imperium Lechitów nie istniało.

Tomasz Leszkowicz

Redakcyjne

O zamkach w „Radiu dzieciom” opowiada Marcin Sałański!

25 sierpnia w audycji Radio dzieciom w Polskim Radiu gościł nasz autor Marcin Sałański, który opowiadał przede wszystkim o tym, jakie ciekawostki i tajemnice kryją w sobie zamki i zamczyska, których wiele można znaleźć na mapie Polski i Europy. Posłuchajcie audycji i puśćcie ją najmłodszym!

Mat. pras. , Maciej Zaremba

XXIII Festiwal Słowian i Wikingów – Wolin 2017 – atrakcje, program i mapa

W weekend od 4 do 6 sierpnia w Centrum Słowian i Wikingów na wyspie Wolin odbędzie się XXIII Festiwal Słowian i Wikingów. Jak zapewniają organizatorzy: „zwiedzający będą mieli okazję przeżyć „żywą lekcję historii” i zobaczyć, jakie zawody wykonywano, jakie potrawy spożywano, jak spędzano czas wolny oraz jak wyglądały i ile ważyły zbroje wojowników”. Podczas festiwalu na wyspie Wolin będzie można posłuchać m.in. zespołu Percival. Tematem przewodnim imprezy jest „Od szkutnika do chrząśnika”.

Jak ewoluowała zbroja rycerska? Video

W swojej najnowszej mini serii na popularnym kanale na YouTube "ThrashingMadPL":https://www.youtube.com/channel/UC7XQsqlrMy5ztcWBMd_Up0g omawia i pokazuje za pomocą rysunków ewolucję rycerskiego uzbrojenia na przestrzeni wieków. Zapraszamy do oglądania!

W Albanii Polacy odkryli pozostałości antycznego kościoła

Sukces polskich archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego: na terenie Szkodry w Albanii odkryli dobrze zachowaną kryptę, która była częścią istniejącego w okresie późnego antyku kościoła. Dotychczas sądzono, że po świątyni nie pozostał żaden ślad.

Wywiady

Wikingowie zdobyli sławę, bo stykali się z innymi ludami i brali co chcieli

Jak naukowiec bierze się za powieść historyczną? Kim byli „węglożercy” i „tarczowniczki”? Dlaczego kontakty wikingów i Bizancjum dają duże możliwości tworzenia ciekawych opowieści? Te i inne pytania zadaliśmy Łukaszowi Malinowskiemu, autorowi dwutomowej powieści „Skald. Wężowy język”.

Tomasz Leszkowicz

Wywiady

„Ragnar był symbolem spełnionego wodza, który osiągnął wszystko, o czym marzyli wojownicy Północy”!

Czy Ragnar Lodbrok naprawdę istniał? Co oznaczają i skąd się wzięły przydomki Ragnara i jego synów? Czego możemy dowiedzieć się o świecie wikingów, czytając opowieści na ich temat? O tym wszystkim, ale nie tylko, rozmawiam z Arturem Szrejterem przy okazji premiery jego najnowszej książki „Legenda wikingów. Opowieści o Ragnarze Lodbroku, jego żonach i synach”!

Bogowie, ludzie i przeznaczenie – mitologia skandynawska

Mitologia skandynawska i składające się na nią opowieści o bohaterach i herosach tworzą niezwykły świat baśni, który dla ówczesnych ludów nordyckich był codziennością. Światy bogów i ludzi przenikały się, czego przykładem może być jeden z wybrańców bogów – Ragnar, postrzegany jako wcielenie Odyna.

Natalia Stawarz

Heimir i Aslaug, czyli nieoczywiste konsekwencje zbrodni

Aslaug była córką wielkiego wojownika Sigurda oraz Brynhild. Wychowywała się u wodza olbrzymów. Jej barwne dzieje opowiada jedna ze skandynawskich legend. Opowieści te stanowią prawdziwą krynicę uniwersalnych prawd i mądrości.

Artur Szrejter

Łaźnie parowe w Polsce znano już w czasach Mieszka I

Znajomość łaźni parowych rozprzestrzeniła się po Europie Środkowej już ponad tysiąc lat temu dzięki... Słowianom. Nie jest zatem prawdą, że zwyczaj kąpieli upowszechnił się w tej części świata dopiero wraz z powrotem rycerzy z krucjat z Ziemi Świętej - opowiada PAP archeolog Anna Tyniec.

Ciekawostki i rocznice

Legalne bijatyki, kary dla niewinnych. Niezwykłe prawo średniowieczne

Prawo średniowieczne obfitowało w nietypowe rozwiązania. Gdzie można było legalnie pobić szlachcica? O co chodziło w pojedynku sądowym? I dlaczego czasem opłacało się oddać śmiertelnemu wrogowi miecz?

Antoni Olbrychski

Łukasz Malinowski – „Skald. Wężowy język tom 2” (informacja)

Przygody, walka, magia i spora dawka humoru! „Skald. Wężowy język tom 2” Łukasza Malinowskiego to kolejna odsłona awanturniczego cyklu o wikingach, w którym autor odmalowuje obraz Europy z połowy X wieku i wzbogaca go światem pogańskich wierzeń.

Artur Szrejter – „Legenda wikingów. Opowieści o Ragnarze Lodbroku, jego żonach i synach” (informacja)

Opowieść o Ragnarze Lodbroku – legendzie wikingów! Ragnar, młody syn króla Danów, wyrusza na bój z olbrzymim wężem. Pokonuje potwora i zdobywa sławę, jednak to dopiero początek jego niezwykłych przygód...

„Droga do królestwa”. Powstanie film o podbojach Mieszka I

Kiedy i w jakich okolicznościach Mieszko I zdobywał ziemie plemienne w dorzeczach Odry i Wisły, które stały się fundamentem terytorialnym królewskiej Polski - na te pytania ma odpowiedzieć nowa popularnonaukowa produkcja filmowa _Droga do królestwa._

Kwaśna polewka dla bogów - odkrycie w średniowiecznej chacie

Ponad tysiąc lat temu przesądni budowniczowie chaty umieścili pod podłogą gliniane naczynie, w którym złożyli w ofierze... kwaśną polewkę.

Baskowie. Tajemnica Pirenejów

Baskowie – ich język nie przypomina żadnego innego współcześnie używanego języka na świecie, a sami są dumni ze swojej odmienności. Poznajcie tajemniczy i hardy naród.

Szymon Antosik

Ciekawostki i rocznice

Co wydarzyło się w Wielkanoc?

Choć okres świąteczny jest okazją do oderwania się od codzienności, w historii możemy odnaleźć kilka ważnych wydarzeń, które miały miejsce właśnie w święta. Co wydarzyło się w Wielkanoc?

Tomasz Leszkowicz

Piastowie pod lupą genetyków. „To jeden z najbardziej fascynujących projektów ostatnich lat”

Jak wyglądali i skąd pochodzili Piastowie? Kiedy Słowianie przybyli nad Wisłę? Czy DNA mieszkańców wczesnośredniowiecznej Polski różniło się od DNA zachodnich sąsiadów? Kluczowe problemy historii polskiego średniowiecza już wkrótce mają szansę zostać rozwikłane.

Miecze Wikingów - przede wszystkim symbol statusu? Nowe ustalenia naukowców

Naukowcy przebadali trzy wikińskie miecze, przy pomocy nowoczesnej metody skanowania neutronowego. Według ich ustaleń oręż ten mógł... nie sprawdzać się w boju. Czy to prawda?

Antoni Olbrychski

Dlaczego budowano zamki? video

Pytanie wydaje się oczywiste – dla obrony. Ale czy rzeczywiście odpowiedź jest tak prosta? Autor kanału "Shadiversity":https://www.youtube.com/channel/UCkmMACUKpQeIxN9D9ARli1Q w portalu YouTube opowiada o tym, że przyczyny powstawania zamków były o wiele bardziej skomplikowane i wielowymiarowe. Zobaczcie sami!