W Albanii Polacy odkryli pozostałości antycznego kościoła

opublikowano: 2017-07-04, 15:38
wszelkie prawa zastrzeżone
Sukces polskich archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego: na terenie Szkodry w Albanii odkryli dobrze zachowaną kryptę, która była częścią istniejącego w okresie późnego antyku kościoła. Dotychczas sądzono, że po świątyni nie pozostał żaden ślad.
reklama

Znaleziska dokonano w twierdzy Rozafa, która górowała nad antycznym miastem Scodra – czyli dzisiejszą Szkodrą. Miejscowość leży na brzegach wielkiego Jeziora Szkodryjskiego. Jest to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych dla historii Ilirii, czyli królestwa sprzed ponad 2 tys. lat. Od czasów neolitu znajdowała się tam znacząca i bogata osada leżąca na skrzyżowaniu ważnych szlaków lądowych i wodnych.

Od zeszłego roku polscy archeolodzy z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego prowadzą wykopaliska w twierdzy Rozafa wewnątrz dawnej katedry Św. Stefana, którą po 1479 Otomani przebudowali na meczet. Dziś po konstrukcji pozostały tylko malownicze ruiny górujące nad współczesnym miastem.

Wejście do zamku Rozafa w Szkodrze (fot. Diego Delso, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0)

Tegoroczne odkrycia jeden z kierujących badaniami, dr Martin Lemke, określa jako „mała sensacja”. W prezbiterium katedry, pod poziomem posadzki, Polacy odkryli nie tylko – zgodnie z oczekiwaniami – kilka grobów wykutych w skale macierzystej z okresu, kiedy katedra została zbudowana na początku XIV w., ale również kryptę zbudowaną z cegieł i zaprawy. Była to starannie wykonana komora o idealnie prostopadłościennej budowie, której wnętrze w całości pokryto tynkiem.

„Orientacja tej miniaturowej krypty nie pasuje do planu katedry, a jakość wykonania wysokim standardem odbiega od prostych grobów wykutych w skale. Wydaje się pewne, że mamy do czynienia z pozostałością kościoła, który stał w tym miejscu w późnym antyku” – uważa dr Lemke. Wnętrze krypty było wypełnione gruzem z późniejszych czasów.

To pierwszy dowód na istnienie w tym miejscu (w obrębie twierdzy nad miastem Szkodra) konstrukcji w okresie starożytności. Do tej pory archeolodzy natykali się jedynie na liczne zabytki antyczne – głównie w postaci naczyń ceramicznych oraz bloku noszącego rzymską inskrypcję, wmurowaną w filar jednej ze średniowiecznych cystern. Kolejne pokolenia mieszkańców Szkodry niszczyły wcześniejszą zabudowę na wzgórzu Rozafa, na której gruzach budowano nowe przybytki – miejsce było nieprzerwane zasiedlane od antyku po XX w., a w czasach panowania Republiki Weneckiej (1396-1479) całe miasto leżało na obszarze zamku.

„Teraz z całą pewnością możemy powiedzieć, że już w późnym antyku stał tu kościół chrześcijański, który przebudowano w średniowieczu. Wtedy na niecałe 100 lat stał się katedrą Św. Stefana, a później świątynią muzułmańską aż po koniec użytkowania fortecy” – wylicza dr Lemke.

Naukowiec zwraca uwagę, że okres późnego antyku odegrał ważną rolę w historii Szkodry. Wtedy to nadano nazwę twierdzy górującej nad miastem – Rozafa, która jest powszechnie używana do dziś. Resafa to pierwotna nazwa miasta na syryjskiej pustyni, w którym pochowano chrześcijańskiego męczennika, rzymskiego żołnierza – Sergiusza. Stacjonował nad Eufratem w dzisiejszej Syrii w armii cesarza Galeriusza na początku IV w. Stracono go z powodu jego wiary. Jak wyjaśnia dr Lemke w VI w., kiedy kult Sergiusza osiągnął apogeum, wieść o męczenniku trafiła do diecezji szkoderskiej. Przyjmuje się, że to żołnierze z Dalmacji ze służby na wschodzie Imperium przynieśli wieści o nim do dzisiejszej Albanii. Także w tym czasie w Szkodrze powstał monastyr ku czci Sergiusza i Bakchusa (również męczennika). Odkrytą przez Polaków kryptę należy zatem wiązać z tym intensywnym dla chrystianizacji tego obszaru okresem.

Szkodra była dotychczas badana przez archeologów jedynie sporadycznie. Były to niewielkie wykopaliska sondażowe na szczycie twierdzy. Głównym celem polskich archeologów w ramach wieloletniego projektu „Szkodra – stolica Ilirii i jej antyczne zaplecze gospodarcze” jest próba rozpoznania topografii miasta, ustalenie przebiegu antycznych murów na twierdzy Rozafa oraz dolnego miasta, wyznaczenie głównych kwartałów zabudowy i rozpoznanie układu wspólnej przestrzeni miejskiej.

Źródło: naukawpolsce.pap.pl

Polecamy e-book: „Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach postkomunistycznych”

„Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach postkomunistycznych”
cena:
16,90 zł
Liczba stron:
480
Format ebooków:
PDF, EPUB, MOBI (bez zabezpieczeń)
ISBN:
978-83-62329-99-1
reklama
Komentarze
o autorze
Nauka w Polsce
Powyższy materiał jest przedrukiem z serwisu internetowego „Nauka w Polsce” współtworzonego przez Polską Agencję Prasową i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Publikacji dokonano na zasadach określonych przez PAP S.A.

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2024 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone