Ameryka Północna

Polak, który pomógł zdobyć Księżyc Video

Mieczysław Bekker był wyśmienitym polskim konstruktorem, który pomógł Amerykanom zdobywać Księżyc. Stojąc na czele zespołu naukowców, udało mu się stworzyć Lunar Roving Vehicle – pojazd używany w trakcie misji Apollo. Mimo wielkich sukcesów, polski „ojciec łazika” jest postacią niemal zapomnianą. O Bekkerze opowiada w niezwykle interesującym materiale dr Tomasz Rożek, prowadzący kanał "Nauka. To Lubię":https://www.youtube.com/channel/UCtcUMxUSMWUNBfOaKUv5cjg. Warto zobaczyć!

Historia Kanady na mapie, rok po roku Video

Jak zmieniały się na przestrzeni lat granice Kanady? Pokazuje to film zamieszczony na kanale "EmperoraTigerstara":https://www.youtube.com/channel/UCUXqYwTCR6R3Wr-FkLTD4AQ. Zobaczcie sami!

Problem reparacji wojennych

Temat reparacji wojennych, zdawałoby się, dawno zamknięty, nieoczekiwanie znów pojawił się w dyskursie politycznym. W dyskusjach na ten temat za punkt odniesienia uznaje się rozwiązania przyjęte po pierwszej wojnie światowej, uważając, że stworzyły one obowiązujący standard. Tymczasem zapisy traktatu wersalskiego były czymś wyjątkowym. Co więcej – ich skutki okazały się na tyle negatywne, że światowa opinia publiczna zdecydowanie odrzuciła możliwość ich powtórzenia po kolejnej wojnie.

Wojciech Morawski

Ariana Spiegel: niezwykłe losy „polskiej Shirley Temple”

W latach 1938–1939 Ariana Spiegel była jedną z najbardziej obiecujących polskich dziecięcych artystek, lecz wybuch II wojny światowej brutalnie przerwał jej rozwijającą się karierę. Po wielu latach powróciła na ekrany kin, lecz w zupełnie nowej roli.

Marek Teler

Judyta Ostapiak-Jagodzińska

Stephen E. Ambrose – ,,W poszukiwaniu granic Ameryki. Wyprawa Lewisa i Clarka” – recenzja i ocena

Niesamowita opowieść o przygodzie, przyjaźni i rodzącej się potędze Stanów Zjednoczonych. Opis ekspedycji Meriwethera Lewisa i Williama Clarka ku zachodniej granicy Ameryki. Wszystko od autora słynnej „Kompanii braci”.

Sfałszowane wybory do amerykańskiego Senatu Lyndona B. Johnsona

Trzydziesty szósty prezydent USA Lyndon B. Johnson miał kontrowersyjną osobowość i kontrowersyjny sposób uprawiania polityki. Nieraz uciekał się do przeróżnych form szantażu, manipulacji i zwykłych oszustw. Jego elekcja na senatora Teksasu w 1948 roku odbyła się w iście mafijnym stylu.

Miłosz Sowa

Wyprawa Lewisa i Clarka w górę Missouri

Meriwether Lewis i William Clark byli amerykańskimi podróżnikami i odkrywcami. Ich ekspedycja okazała się wielkim sukcesem i zmieniła losy Ameryki. Z jakimi trudnościami musieli się zmagać?

Stephen E. Ambrose

Pierwsza unia Stanów Zjednoczonych

Aż 133 lata przed Deklaracją Niepodległości powstały Zjednoczone Kolonie Nowej Anglii – pierwsza w historii USA próba stworzenia związku kilku brytyjskich kolonii.

Miłosz Sowa

Jon Savage – „1966. Rok, w którym eksplodowała dekada” – recenzja i ocena

Lata 60. XX wieku to czas gwałtownych przemian społecznych oraz bujnego rozkwitu kultury – popularnej i alternatywnej. Wydawnictwo Krytyki Politycznej prezentuje barwną panoramę roku 1966. Czy istotnie stanowił on punkt kulminacyjny całej dekady?

Michał Gadziński

Kazimierz Pułaski: kawalerzysta, partyzant, bohater Polski i USA

11 października 1779 roku na skutek ran odniesionych w brawurowej szarży pod Savannah poległ Kazimierz Pułaski. Jego szlacheckim życiorysem zagończyka, tułacza, uczestnika rewolucji amerykańskiej i polskiego patrioty można by obdzielić co najmniej kilku ludzi.

Antoni Olbrychski

Polscy archeolodzy badają olbrzymi ogród azteckich władców w Meksyku

Nieznane do tej pory kanały, które ponad 500 lat temu nawadniały olbrzymi kompleks ogrodowy należący do władców azteckich w Meksyku, odkryli polscy naukowcy. Ustalili też, że wodę doprowadzano tam najprawdopodobniej z odległej o kilka kilometrów świętej góry Monte Tlaloc.

„Amazing Stories”, czyli futurystyczne spojrzenie sprzed dekad Galeria

„Amazing Stories” to założone przez Hugo Gernsbacka pismo, które jako pierwsze w dziejach w całości było poświęcone tematyce science fiction. Wydawany od 1926 roku magazyn stanowi dziś wyśmienite spojrzenie na to, jak wiele dekad temu wyobrażano sobie przyszłość – pełną kosmicznych podróży, niezwykłych pojazdów i skomplikowanych technologii. Warto rzucić okiem na okładki „Amazing Stories”!

Utracony „American dream”: poziom życia robotników w USA w latach 20. XX wieku

Wielki kryzys 1929 roku zakończył epokę nie tylko wyjątkowo szybkiego rozwoju gospodarczego USA, ale i znacznie obniżył wysoką stopę życiową robotników amerykańskich, kojarzoną ze słynnym „American dream”. Ówczesnego poziomu życia pracowników pod pewnymi względami nie udało się odbudować do dzisiaj.

Andrzej Nogal

Prohibicja w USA Galeria

Prohibicja w USA oznaczało jedno: żadnego alkoholu, ani w sprzedaży, ani w produkcji! Co „federalni” robili ze skonfiskowanymi trunkami? Jak wyglądał przemyt alkoholu na własny użytek? I co z bimbrownictwem może mieć wspólnego krowa? Przed Państwem zbiór zdjęć z czasów prohibicji!

Alexander Gardner – fotograf Lincolna i wojny secesyjnej Galeria

Alexander Gardner (1821-1882) był rodowitym Szkotem, ale do historii przeszedł jako fotograf ważnych wydarzeń w dziejach USA. Uwieczniał m.in. walki wojny secesyjnej, stworzył też liczne portrety Abrahama Lincolna. Można nawet rzec, że pozostał z prezydentem aż do kresu jego historii... Zobaczcie Stany w obiektywie Gardnera!

Nikki Meredith – „Ludzkie potwory. Kobiety Mansona i banalność zła” – recenzja i ocena

Zbrodnie Rodziny Mansona przerażają do dziś z bardzo oczywistego powodu: wciąż nie potrafimy ich zrozumieć. Czy książka Nikki Meredith przybliża nas do prawdy?

Jerzy Klimczak

Historia Karaibów na mapie, rok po roku Video

Na kanale "Ollie Bye":https://www.youtube.com/channel/UC6gNjP1W4FXWExT5QpYkmhQ można znaleźć ciekawy materiał przedstawiający przy użyciu mapy historię Karaibów. Warto zobaczyć!

Pewnego razu... w Hollywood – najgorszy film Tarantino? Video

Quentin Tarantino w swoim najnowszym filmie zabrał widzów do Hollywood końcówki lat 60., podjął też na swój sposób wątek morderstwa Sharon Tate, żony Romana Polańskiego. Czy „Pewnego razu... w Hollywood” to najgorszy film znanego reżysera? Sprawę analizuje Marcin Łukański z kanału "„Na Gałęzi”":https://www.youtube.com/channel/UCtecHyLSXoL3P-xgFsbQh-g. Zobaczcie sami!

Yunte Huang – „Nierozłączni. Słynni syjamscy bracia i ich spotkanie z amerykańską historią” – recenzja i ocena

Mieli wspólną wątrobę i byli zrośnięci na klatce piersiowej. Jako siedemnastolatkowie opuścili rodzinny Syjam i zrobili zawrotną karierę w Stanach Zjednoczonych. Oto ich historia.

Aneta Stawiszyńska

Nurkowie badają wrak HMS „Terror” ok. 170 lat od jego zatonięcia Video

HMS „Terror” to brytyjski okręt, który wykorzystywano w trakcie misji do Antarktyki i Arktyki. Po tym, jak utknął on w lodzie, w 1848 roku załoga musiała go porzucić, a jakiś czas później zatonął. Wrak odkryto w 2016 roku, a niedawno nurkowie zajrzeli do jego wnętrza. Zobaczcie sami bardzo ciekawy materiał udostępniony na kanale "Parks Canada":https://www.youtube.com/channel/UCzJRhTw3KVtDlcdNz33eDMQ.

Clint Eastwood – jak zostać ikoną kina? Video

O tym, że Clint Eastwood to absolutna legenda światowego kina, nie trzeba nikogo przekonywać. Jak to się jednak stało, że Amerykanin zdobył takie uwielbienie publiki? Karierze aktora przyjrzał się w swoim materiale Marcin Łukański z kanału "„Na Gałęzi”":https://www.youtube.com/channel/UCtecHyLSXoL3P-xgFsbQh-g. Zobaczcie sami!

Vincent Bugliosi, Curt Gentry – „Helter Skelter. Prawdziwa historia morderstw, które wstrząsnęły Hollywood” – recenzja i ocena

Ta zbrodnia wstrząsnęła Ameryką. Autorzy pracy poświęconej działalności „Rodziny” Charlesa Mansona drobiazgowo rekonstruują wydarzenia sprzed pół wieku.

Łukasz Hajdrych

„Piękny umysł” – reż. Ron Howard – recenzja i ocena filmu

„Piękny umysł” z 2001 roku to film wyjątkowy. W niebanalny sposób łączy matematyczną logikę i ulotne, nieprzewidywalne zjawiska. Pokazuje, jaką walkę można toczyć samemu ze sobą. Udowadnia, że o ile brzydotę krawata można wytłumaczyć matematycznie, o tyle piękno ludzkiego umysłu wymyka się wszelkim próbom jego zrozumienia.

Anna Szczykutowicz

Tom O’Neill, Dan Piepenbring – „Manson. CIA, narkotyki, mroczne tajemnice Hollywood” – recenzja i ocena

Jego zbrodnie odarły Hollywood z niewinności. Wykorzystując seks i narkotyki przekonał grupę młodych ludzi, że świat stoi na krawędzi zagłady, i że tylko oni, członkowie jego sekty, mogą go uratować.

Jerzy Klimczak

Europejski podbój Ameryk – podsumowanie kolejnych etapów Video

Jak przebiegał europejski podbój kolonialny w obu Amerykach? Kto zakładał konkretne kolonie? Na kanale "Geo History":https://www.youtube.com/channel/UC2Cl2g2xFTZoAEldxYVzQFg można znaleźć bardzo ciekawą animację przedstawiającą kolejne etapy tego procesu. Warto zobaczyć!

Charlie LeDuff – „Shitshow! Ameryka się sypie, a oglądalność szybuje” – recenzja i ocena

Wyjaśnijmy to sobie od razu: to nie jest książka, która spodoba się każdemu. Uliczny reporter, który w stylu gonzo opisuje dysonans między amerykańskim społeczeństwem a jego elitami. Gdyby Charles Bukowski albo Jack Kerouac mieli napisać ostry reportaż w czasach współczesnych, tak właśnie bym go sobie wyobrażał.

Jakub Jagodziński

Rządy amerykańskich prezydentów przedstawione na osi czasu Video

Kto stał u steru władzy Stanów Zjednoczonych na przestrzeni lat? Na kanale Cottereau można zobaczyć ciekawy materiał, w którym autor przedstawił rządy poszczególnych prezydentów USA przy pomocy osi czasu. Warto obejrzeć!

Woodstock 1969. Festiwal, który stał się symbolem Galeria

Festiwal Woodstock, który trwał w dniach 15-18 sierpnia 1969 roku, przeszedł do historii nie tylko jako wielkie wydarzenie muzyczne, ale też symbol pokolenia „Dzieci-Kwiatów”. Oto zdjęcia z niewielkiego Bethel w stanie Nowy Jork, które na kilka letnich dni stało się najważniejszym miejscem dla amerykańskiej muzyki.

Kryzysy. USA w obiektywie Dorothei Lange Galeria

Dorothea Lange (1895-1965) była amerykańską fotografką pracującą m.in. na zlecenie rządowych agencji. W latach 30. i 40. uchwyciła życie biedniejszych warstw społeczeństwa, zubożałych po wielkim kryzysie gospodarczym, a także losy amerykańskich Japończyków, osadzonych w obozach po ataku na Pearl Harbor. Zdjęcia Lange to unikalne świadectwo Stanów Zjednoczonych tamtych czasów. Oto niektóre z nich!

Apollo 11: lądowanie na Księżycu na oryginalnym filmie NASA! Video

"NASA":https://www.youtube.com/channel/UCLA_DiR1FfKNvjuUpBHmylQ na swoim kanale YouTube udostępnia oryginalny zapis filmowy z pierwszego lądowania człowieka na Księżycu – słynnego „małego kroku” Armstronga oraz spaceru Amerykanów po powierzchni satelity. Jak przebiegały te wiekopomne wydarzenia? Nie trzeba chyba przekonywać, że ten materiał warto zobaczyć!

Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych dzień po dniu Video

Na kanale "EmperorTigerstar":https://www.youtube.com/channel/UCUXqYwTCR6R3Wr-FkLTD4AQ można zobaczyć ciekawą animację przedstawiającą przy użyciu mapy przebieg wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Zapraszamy do obejrzenia!

Judyta Ostapiak-Jagodzińska

Dariusz Terlecki – ,,Po dolary i wolność. Śladami Polonii w Ameryce” – recenzja i ocena

Intrygująca opowieść obrazująca standard życia Polaków na emigracji w Stanach Zjednoczonych na przełomie XIX i XX wieku. Autor przedstawia niekiedy przykrą i brutalną prawdę o losach naszych rodaków. Ukazuje przyczyny ,,ucieczki” za Wielką Wodę młodych ludzi, a jednocześnie śledzi zawiłe losy swoich przodków.

Propaganda czasów I wojny światowej Galeria

Wojnę prowadzi się oczywiście na morzu, w powietrzu i na lądzie, ale można także prowadzić ją... na afiszu. Konflikt z lat 1914-1918 przyniósł liczne, często bardzo kreatywne przykłady propagandy wojennej na plakatach, pocztówkach, rysunkach satyrycznych w gazetach... Oto niektóre przykłady!

„Kosmiczna” wystawa w Katowicach na 50. rocznicę pierwszego lądowania ludzi na Księżycu

Zdjęcia z autentycznymi podpisami astronautów, modele statków kosmicznych i publikacje poświęcone pierwszemu lądowaniu ludzi na Księżycu – można w lipcu oglądać w Bibliotece Śląskiej, na wystawie przygotowanej wspólnie z Planetarium Śląskim.

Po 75 latach weteran walk w Normandii spotyka swoją ukochaną we Francji Video

W tym roku minęło 75 lat od alianckiego lądowania w Normandii. Dla K.T. Robbinsa, amerykańskiego weterana tamtych walk, tegoroczna rocznica była podwójnie wyjątkowa: po ponad siedmiu dekadach spotkał się ze swoją wielką miłością, kobietą, którą spotkał w niewielkim mieście we wschodniej Francji... Wzruszające sceny nagrała telewizja "France 24 English":https://www.youtube.com/channel/UCQfwfsi5VrQ8yKZ-UWmAEFg.

Kawałek Księżyca w Polsce. Okruchy księżycowe z misji Apollo w Olsztynie

Jedyne w Polsce okruchy księżycowe, z pierwszej załogowej misji księżycowej – Apollo 11 – znajdują się w olsztyńskim planetarium. Przekazał je polskim władzom prezydent USA Richard Nixon w czasie wizyty w Warszawie w 1972 r.

Chivalry, Twierdza, Age of Empires... E3 i historia! Video

Za nami kolejne targi E3 w Los Angeles. Co „największe święto graczy” przyniosło w temacie produkcji związanych z historią? Oto krótki przegląd nowości!

Stacy Schiff – „Czarownice. Salem, 1692” – recenzja i ocena

Sprawa młodych dziewcząt oskarżonych o czary w amerykańskiej miejscowości Salem do dziś rozbudza wyobraźnię. Ofiary zbiorowej histerii czy podstępne czarownice?

Michał Staniszewski

Lisa Wingate – „Nim stałyśmy się wasze” – recenzja i ocena

Przyjaciółka Eleanor Roosevelt, która pod pozorem działalności na rzecz ubogich prowadziła handel dziećmi. Przejmująca powieść, która nie pozostawia nikogo obojętnym i na długo pozostaje w głowie.

Ewa Cudzich

Timothy Snyder „Droga do niewolności” - refleksje wokół publikacji

_Ucząc się cnót ujawnianych nam przez historię, stajemy się architektami nieprzewidzianej przez nikogo odnowy._ Jaki jest związek pomiędzy wzrostem zainteresowania populistycznymi ruchami politycznymi, a myślą faszyzującego filozofa i teologa, żyjącego w czasach Rewolucji Październikowej? Jaki wspólny mianownik łączy agresję Rosji Wschodzie Ukrainy i wybór Donalda Trumpa na prezydenta USA? Czy historia naprawdę ustała, czy to jedynie naiwne preludium do zmian o zasięgu globalnym?

Witold Bąk

Nim stałyśmy się wasze

Historia, która wstrząsnęła Ameryką. Ktoś uprowadza małe dzieci z biednych domów i sprzedaje bogatym parom...

Lisa Wingate

James Comey – „Wyższa lojalność. Prawda, kłamstwa i przywództwo” – recenzja i ocena

James Comey to człowiek, który najpierw – w imię poszukiwania prawdy – najpierw pośrednio pomógł a następnie postawił się Donaldowi Trumpowi. W swojej książce dzieli się doświadczeniami z pracy na najwyższych stanowiskach w amerykańskim wymiarze sprawiedliwości.

Maciej Hacaga

H.W. Brands – „Reagan. Życie” – recenzja i ocena

Ronald Reagan jest jednym z najpopularniejszych w naszym kraju prezydentów USA. W dużej mierze wynika to z jego poparcia dla ruchu Solidarności. Czy jednak tej popularności towarzyszy rzetelna wiedza o działalności i dorobku republikańskiego męża stanu? Nieocenionym źródłem tej wiedzy może być dwutomowa biografia czterdziestego amerykańskiego prezydenta.

Michał Gadziński

Miasta-widma. Miejsca, gdzie zatrzymał się czas Galeria

Dawne osady górnicze, pomniki wojny, polskie miejscowości, a nawet... jedna stolica. O co chodzi? O „Miasta-widma”, opuszczone lokacje, w których zatrzymał się czas. Znajdziemy je niemal na całym globie.

Wspomnienia

Rok 1968 we wspomnieniach Sándora Máraiego

W jaki sposób Sándor Márai, jeden z najważniejszych pisarzy węgierskich XX wieku, wspominał burzliwy rok 1968?

Sándor Márai

Czarownice z Salem

Historia „czarownic z Salem” wydarzyła się naprawdę. W XVII w. amerykańskim stanem Massachusetts wstrząsnęła seria niewyjaśnionych zdarzeń.

Stacy Schiff

Edward Raquello – zawrotna kariera polsko-żydowskiego Latynosa

Edward Raquello miał życie pełne niesamowitych zwrotów akcji. Początkujący polski aktor żydowskiego pochodzenia stał się bowiem latynoskim kochankiem w hollywoodzkich filmach, a następnie wymagającym szefem w Głosie Ameryki.

Marek Teler

Pierwsze okręty podwodne: szybciej, głębiej, mocniej

Współczesne atomowe okręty podwodne to jeden z cudów techniki wojskowej – niemal niewykrywalne, zdolne operować po drugiej stronie globu, mogące pomieścić ponad setkę załogantów. Przeszły więc długą drogę od swych pierwszych, drewnianych przodków. Jak powstawały pierwsze okręty podwodne?

Przemysław Mrówka

Pułaski kobietą? Nie tak szybko! Video

„Pułaski był kobietą” – to stwierdzenie zelektryzowało Polaków na początku kwietnia, a wszystko przez doniesienia amerykańskich naukowców z Georgia Southern University. Tak naprawdę o tym zagadnieniu wiemy jeszcze niewiele, a nieścisłości wciąż się piętrzą. Sprawie postanowił przyjrzeć się chłodnym okiem Tomasz Rożek, znany popularyzator nauki. Zobaczcie ciekawy materiał, który zamieścił na swoim kanale "„Nauka. To lubię”":https://www.youtube.com/user/naukatolubie/featured!

Redakcyjne

Premiera: Damian Dobrosielski – „Kobieta w świecie Azteków”

W państwie Azteków to mężczyźni byli poddani woli swoich kobiet! Odgrywały znacznie ważniejszą rolę niż mogłoby się wydawać. Wykonywały najbardziej prestiżowe zawody i należały do panteonu azteckich bóstw. Były kapłankami i poetkami. W XV wieku na czele imperium stała przedstawicielka płci pięknej. Kilkadziesiąt lat później podbój Meksyku nie byłby możliwy bez pomocy księżniczki Malinche, tłumaczki i kochanki Cortesa.

Damian Dobrosielski

Ina Benita i jej długa droga do Ameryki. Nieznane powojenne losy słynnej aktorki

Ina Benita, wbrew powielanym dotychczas informacjom, nie zginęła w czasie Powstania Warszawskiego, lecz zmarła czterdzieści lat później. Powojenne losy aktorki pełne były niezwykłych zdarzeń i nagłych zwrotów akcji. Zapraszamy do lektury drugiej części dziennikarskiego śledztwa!

Marek Teler

Amerykańscy naukowcy: Kazimierz Pułaski był kobietą

Czy Kazimierz Pułaski, polski i amerykański bohater walk o wolność, był kobietą? Do takich zaskakujących wniosków doszli badacze z Uniwersytetu Południowej Georgii. Według naukowców dowód w sprawie mają stanowić badania szkieletu i DNA Pułaskiego.

Polski pomysł na tyranozaura dla Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku

Polska firma opracowała aplikację, która pozwala „obejrzeć”„ tyranozaura w jego naturalnym środowisku. Korzystają z niej zwiedzający wystawę „T-Rex – The Ultimate Predator”, prezentowaną w Muzeum Historii Naturalnej w Nowym Jorku.

Bezkres. Indiańska Ameryka w obiektywie Johna K. Hillersa Galeria

John K. Hillers, amerykański żołnierz i podróżnik, spędził 20 lat swego życia na fotografowaniu Dzikiego Zachodu. Dzięki temu po niemal 150 latach (!) wciąż możemy cieszyć się pięknymi, wyraźnymi zdjęciami amerykańskich krajobrazów i ludzi – Indian, rdzennych mieszkańców tych ziem. Oto indiańska Ameryka, która minęła.

„Pewnego razu... w Hollywood” – nowy zwiastun filmu Tarantino Video

Na oficjalnym kanale "Sony Pictures Entertainment":https://www.youtube.com/user/SonyPictures/featured udostępniony został nowy zwiastun filmu „Pewnego razu... w Hollywood” w reżyserii Quentina Tarantino. W krótkim materiale w rolach głównych znaleźli się Leonardo DiCaprio, Brad Pitt i Margot Robbie. Zobaczcie sami!

Ewolucja amerykańskiego munduru Video

Na kanale YouTube "LionHeart FilmWorks":https://www.youtube.com/user/Lionheart1864/featured dostępny jest film przedstawiający ewolucję amerykańskiego munduru na przestrzeni dziejów. Zobaczcie sami!

Mateusz Będkowski – „Polscy poszukiwacze złota” – recenzja i ocena

Jakie wydarzenia popchnęły naszych rodaków do wyruszenia w pełną niebezpieczeństw podróż? Jaki był ich wkład w eksplorację nieznanych obszarów globu? Czy warto wyruszyć wraz z Mateuszem Będkowskim w podróż śladami polskich poszukiwaczy złota?

Piotr Bejrowski

Sygurd Wiśniowski i złoto Gór Czarnych

Sygurd Wiśniowski i Henryk Sienkiewicz na bieżąco relacjonowali gorączkę złota, która wybuchła w Ameryce Północnej i opisywali sytuację Indian. Poznajcie pierwszego z nich.

Mateusz Będkowski