Syberia

Julius Margolin – „Podróż do krainy zeków” – recenzja i ocena

Mroźne piekło zgotowane przez stalinowską despocje dziesiątkom nacji zamieszkujących Związek Sowiecki (a przy okazji również sąsiadom tego kraju) to współcześnie fakt nie podlegający dyskusji. Był jednak taki czas, gdy „przecieki” o łagrach traktowano po lepszej stronie żelaznej kurtyny z niedowierzaniem. Jeszcze częściej reagowano histerycznym oburzeniem formułowanym pod adresem nielicznych szczęśliwców, którym cudem udało się wydobyć z totalitarnego potrzasku.

Przemysław Mazur

Stefan Waydenfeld – „Droga lodowa” – recenzja i ocena

Zdawałoby się, że tzw. literatury sybirackiej nie brakuje (by wymienić chociażby klasyczny „Inny świat”) i tym samym temat deportacji obywateli II RP w głąb Związku Sowieckiego jest już całkiem dobrze rozpoznany. Czym zatem wyróżniają się wspomnienia Stefana Waydenfelda, któremu również dane było zaznać zesłańczej niedoli?

Przemysław Mazur

Polacy wracają z syberyjskiej „Drogi Umarłych”

Obozy są dawno wymarłe, Wielka Budowla stopniowo niszczeje, a o stalinowskiej Martwej Drodze pamięta coraz mniej osób – przekonują członkowie polskiej ekipy, która kilka dni temu wróciła z wyprawy po Syberii. Pięcioosobowa grupa badała pozostałości Transpolarnej Magistrali Kolejowej, jednej z gigantycznych i nigdy niedokończonych inwestycji sowieckich.

Piotr Olejarczyk

Sybiracy tego piekła nie zapomną nigdy. A my?

W środku nocy walenie do drzwi, minuty na spakowanie całego dobytku życia, trwająca tygodnie podróż w bydlęcym wagonie, a na Syberii praca w kołchozie lub kopalni. Wszędobylski głód, brud i zbierająca swoje żniwo śmierć. W czasie wojny taki scenariusz powtarzał się dla Polaków setki tysięcy razy. 17 września pod gdańskim pomnikiem Golgoty Wschodu Sybiracy wspominali tamte straszne wydarzenia.

Piotr Olejarczyk

W poszukiwaniu stalinowskiej Drogi Umarłych

W bezkresnej tajdze Kraju Krasnojarskiego na wysokości Koła Podbiegunowego w zapomnieniu niszczeje ostatnia, kosztująca wiele istnień ludzkich budowa Stalina: Transpolarna Magistrala Kolejowa, zwana też... Drogą Umarłych. Wzdłuż niej leżą pozostałości łagrów opustoszałych w latach pięćdziesiątych. Kilku Polaków wyruszyło by je zbadać. 21 września cała ekipa wraca do Warszawy, naszej redakcji już teraz udało się skontaktować z uczestnikami wyprawy.

Piotr Olejarczyk

Reklamy

Stefan Waydenfeld – „Droga lodowa” (informacja)

Historia podróży ze stalinowskich obozów pracy w arktycznie mroźnych lasach Syberii oraz długiej wędrówce ku wolności. W Drodze lodowej jak w soczewce skupiają się losy setek tysięcy Polaków po wybuchu II wojny światowej.

Reklama

Genetyczna historia Ameryki sprzed 15 tysięcy lat

Czy genetycy mogą pomóc historykom i archeologom? Ludzki organizm nosi w sobie fascynującą historię sprzed milionów lat, dzięki zapisowi DNA badacze mogą więc odszyfrowywać informacje, o jakich nie śniło się tym z „humanistycznych” specjalności.

Magda Próchniak

Artykuły

Walki nad jeziorem Chasan. Preludium II wojny światowej

W Azji Wschodniej II wojna światowa zaczęła się najpóźniej w 1937 r. Jednym z jej etapów były mało znane walki nad jeziorem Chasan, podczas których w lecie 1938 r. Armia Czerwona zmierzyła się japońską Armią Kwantuńską. Nie pozostały one bez znaczenia dla przebiegu całego globalnego konfliktu.

Wojciech Tomaszewski

Mat. pras. , Marta Tomczak

Niezwykła podróż śladami kaszubskich zesłańców

Już 21 sierpnia czworo Pomorzan ruszy z Gdańska w kierunku Jedwabnego Szlaku i Syberii. Odwiedzą dziesięć państw na dwóch kontynentach, pokonają dwanaście granic i piętnaście tysięcy kilometrów - wszystko to w ramach projektu „Kaszëbë-Sybir 2013: w poszukiwaniu śladów kaszubskich zesłańców na Wschodzie”, nad którym patronat objął nasz serwis.

Tomasz Grzywaczewski - „Przez dziki Wschód”

Dzika przyroda rosyjskiej tajgi, wartkie nurty górskich rzek, a wreszcie gorąco pustyni Gobi – uciekinierzy z Gułagu przebyli ponad 6500 kilometrów w drodze do wolności. Trzech studentów z Łodzi postanawia iść ich śladem – mimo ekwipunku i przygotowania nie wszystko idzie po ich myśli. Fascynująca podróż śladami Długiego Marszu – tylko dla ludzi o mocnych nerwach.

Weronika Surówka

Magdalena Skopek – „Dobra krew. W krainie reniferów, bogów i ludzi” – recenzja i ocena

Co powiecie na podróż na koniec świata? Właśnie to oznacza w języku rdzennych mieszkańców Jamał, nazwa półwyspu leżącego na północy Rosji. Jednak, co ważniejsze, autorka opisuje tu swój kilkumiesięczny pobyt wśród Nieńców – tamtejszych koczowników…

Ryszard Struck

Wywiady

Na „nieludzkiej ziemi” – wywiad z dr. Wojciechem Marciniakiem

Kilka dni temu, 10 lutego, obchodziliśmy 73. rocznicę rozpoczęcia pierwszej masowej deportacji Polaków z Kresów Wschodnich na Syberię i do Kazachstanu. O liczbie wywiezionych i ich losach na „nieludzkiej ziemi” rozmawiamy z dr. Wojciechem Marciniakiem.

Sebastian Adamkiewicz

Nicolas Werth – „Wyspa kanibali” – recenzja i ocena

Tradycja książek poświęconych nieznanym zbrodniom komunistycznym jest długa. W nią właśnie wpisuje się kolejne dzieło Nicolasa Wertha. W „Wyspie kanibali” zajmuje się on mrocznym fragmentem epoki stalinizmu w ZSRR – deportacjami na Syberię w okolicach roku 1933.

Juliusz Iwanicki

Wiesław Adamczyk - „Kiedy Bóg odwrócił wzrok” – recenzja i ocena

W przeciągu kilku miesięcy pozycja ta doczekała się kolejnych wydań, została uhonorowana nagrodą Książka Historyczna Roku 2010 „Magazynu Literackiego KSIĄŻKI”, uzyskała także nominację do Nagród Historycznych „Polityki”. Dramatyczna narracja o losie syberyjskich sierot wydaje się więc mieć tu siłę zadziwiająco magnetyczną.

Agnieszka Rozner

„Niepokonani” – reż. Peter Weir – recenzja i ocena filmu

Niełatwo jest oceniać film, który bez względu na wszystko i tak najprawdopodobniej osiągnie w Polsce sukces kasowy. Stanie się to z prostego powodu – bohaterem swego najnowszego filmu Peter Weir postanowił uczynić Polaka. W dodatku tak szlachetnego i niezłomnego, że ze świecą go szukać – nawet w polskim kinie.

Grzegorz Dumała

Mat. pras. , Tomasz Leszkowicz

Fundacja Kresy-Syberia uczci rocznicę masowych deportacji do ZSRR

10 lutego mija 71. rocznica pierwszej masowej deportacji Polaków z Kresów Wschodnich na Syberię i do Kazachstanu. Fundacja Kresy-Syberia pragnie przypomnieć o tych wydarzeniach w ramach akcji „10 lutego 1940 – pamiętamy”.

Pocztówka od zesłańca

Listy, fotografie, rysunki, szkice, ręcznie rzeźbione szachy... Wystawę prezentującą pamiątki po polskich przesiedleńcach przygotowało łódzkie Muzeum Tradycji Niepodległościowych. Ekspozycję _Sybiracy – patrioci – tułacze. Losy deportowanych Polaków w latach 1940-1956_ możemy oglądać do końca lutego.

Katarzyna Nowak

Od You Tube do „The Way Back”!

21 stycznia 2011 roku na ekrany kin w Stanach Zjednoczonych wchodzi film inspirowany historią ucieczki Witolda Glińskiego i zesłańczymi losami członków Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Stanach Zjednoczonych – SWAP.

Dariusz Wierzchoś

Dariusz Radziwiłłowicz – „Polskie formacje zbrojne we wschodniej Rosji oraz na Syberii...” – recenzja i ocena

O Rosji można pisać krótko, co daje nieobiektywny obraz. Można również długo i z wielkim zaangażowaniem. Wtedy istnieje nadzieja, że uda się zrozumieć ten ciekawy kraj, jego historię i mentalność mieszkańców. W ten właśnie sposób o działalności polskich formacji zbrojnych na terenach wschodniej Rosji, Syberii i Dalekim Wschodzie w latach 1918 – 1920 opowiedział Dariusz Radziwiłłowicz.

Dariusz Wierzchoś

„Zesłaniec” w internecie

Czasopismo Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków „Zesłaniec” ("http://zeslaniec.pl":http://zeslaniec.pl) jest obecnie dostępne również w wersji internetowej.

Janusz Łukasiak

Anna Kubajak – „Kresy i Sybir. Losy polskich dzieci” – recenzja i ocena

Kresy były niegdyś tematem nad wyraz żywym w świadomości Polaków. Dzisiaj tzw. literatura kresowa niemal nie istnieje, a zainteresowanie nielicznymi publikacjami poświęconymi Kresom jest wręcz znikome, o czym zresztą rozmawiałem niedawno z Panią "Teresą Siedlar-Kołyszko":http://histmag.org/?id=2064 (wywiad ukaże się w czerwcu). Ponieważ o unicestwionej przez bolszewików cywilizacji Kresów i o pozostałościach polskości na wschód od obecnych granic Rzeczypospolitej niewątpliwie warto mówić, toteż zdecydowaliśmy się objąć naszym patronatem „Kresy i Sybir. Losy polskich dzieci”. Publikacja ta właśnie trafiła do sprzedaży.

Kamil Janicki

Wspomnienia

Polski dom dziecka w Małej Minusie w świetle wypowiedzi wychowanków (Syberia 1942-1946)

Podczas II wojny światowej do ZSRR zostało wywiezionych ok. 380 tysięcy dzieci będących obywatelami polskimi. Dzięki staraniom Rządu RP w Londynie udało się stworzyć dla nich grupę placówek opiekuńczych. Paweł Stolyarov, badacz losów Sybiraków i doktorant w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Jagiellońskiego, przedstawia relacje trójki zesłańców, którzy trafili do domu dziecka w Małej Minusie pod Minusińskiem.

Paweł Stolyarov

Gigantyczna mrożonka

Trudno wyobrazić sobie zdziwienie rosyjskiego hodowcy reniferów, który w bryle lodu odkrył kompletnie zachowane ciało małego mamuta. To najlepiej zachowana pozostałość po tym kolosalnym ssaku.

Paweł Rodak

Syberia i Mongolia - wspomnienia na żywo

Redakcja „Histmag.org” zaprasza na spotkanie z Adamem Pisarkiem - autorem reportaży o Syberii i Mongolii, publikowanych w ostatnich numerach naszego pisma. Odbędzie się ono w czwartek, 23 listopada o godz. 17, w budynku Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Michał Świgoń

Azja w transie (cz. 2): Bajkał przygląda się...

Nie myślcie, że Bajkał jest jeziorem. To pradawny bóg, który żyje własnym mitycznym życiem, strzegąc niewyobrażalnych tajemnic świata i natury. To miejsce, gdzie zaciera się granica między legendą a prawdą i gdzie nie wiadomo, czy duchy żyją wśród ludzi, czy ludzie wśród duchów.

Adam Pisarek