Mateusz Balcerkiewicz

Rewolucja węgierska 1956 roku i jej konsekwencje

Wolnościowy zryw bez militarnych szans na powodzenie, którego krwawa pacyfikacja być może przypieczętowała los komunizmu w Europie. Premier, który swoją nieprzejednaną postawę przypłacił życiem. Czym było powstanie węgierskie z 1956 roku?

Sympozjony jako uczta dla ciała i ducha: życie towarzyskie greckiej arystokracji Podcast

Sympozjony a społeczeństwo: Myśląc „sympozjon”, wyobrażamy sobie rozpasane uczty, zakrapiane dużymi ilościami alkoholu. Nie była to jednak tylko droga rozrywka. Jakie znaczenie miały sympozjony w życiu publicznym? Jak wiązały się ze sferą polityczną oraz kulturalną? Posłuchaj!

Wiktoria 1920: przez kolejne tygodnie ramię w ramię z przodkami

Wiosną 1920 roku przyszłość Polski została postawiona na ostrzu noża. Nadchodzący czas miał zadecydować o losach kraju. O czym w tamtych dramatycznych chwilach pisało i myślało pokolenie naszych dziadków i pradziadków? Histmag.org wraz z Ośrodkiem KARTA zaprasza do odbycia podróży do świata Polaków sprzed stu lat.

Liberum veto: „nie pozwalam”, przez które upadła Rzeczpospolita? Podcast

Liberum veto pierwszy raz w historii Rzeczpospolitej zastosowano 9 marca 1652 roku. Choć Władysław Siciński, poseł z ziemi upickiej, krzycząc "nie pozwalam" miał do tego pełne podstawy prawne, do historii przeszedł jako zdrajca, który zapoczątkował upadek państwa polsko-litewskiego. Czy słusznie? Posłuchaj!

NPA: program kosmiczny Józefa Piłsudskiego Zdjęcia

Nie święcił żadnych sukcesów, ani nie pozostawił po sobie szczególnego dziedzictwa. Być może dlatego dziś prawie nikt o nim nie pamięta. Powstały w międzywojniu z inicjatywy Marszałka Piłsudskiego Narodowy Program Aeronautyczny istniał jednak naprawdę i odpowiadał za planowanie lotów w kosmos.

Sprzeciw wobec apartheidu w RPA

W 1990 roku Republika Południowej Afryki oficjalnie odeszła od zbrodniczej polityki apartheidu. Sposób w jaki tego dokonano budzi nadzieję, że wspólne budowanie jednego kraju przez ludzi o różnych kolorach skóry jest możliwe.

Książę Karol zakażony koronawirusem

Rzecznik prasowy Clarence House (rezydencji królewskiej w Londynie) podaje, że u 71-letniego syna królowej Elżbiety II potwierdzono obecność wirusa SARS-CoV-2. Występują u niego łagodne objawy choroby.

Kunegunda: córka Kazimierza Wielkiego Podcast

Kunegunda – młodsza córka króla Polski Kazimierza III Wielkiego i Anny Aldony – nie zaznała małżeńskiego szczęścia. Została co prawda poślubiona księciu bawarskiemu Ludwikowi, ale z powodu rodzinnych sporów przez lata nie mogła zamieszkać w ojczyźnie męża. Posłuchaj!

10 historycznych gier mobilnych, które umilą czas #zostanwdomu

Jeśli nudzisz się w domu i nie masz ochoty wstawać z kanapy... czemu nie spróbować historycznych gier na smartfony? Podpowiadamy najciekawsze pozycje dostępne w Google Play.

Fenomenalny film - rekonstrukcja walk o Wyry z września 1939

Fundacja im. Grupy Operacyjnej „Śląsk” 1939 opublikowała na swoim facebookowym profilu film, będący rekonstrukcją walk w okolicach Wyr z 1-2 września 1939 roku. Zobaczcie sami!

Opinie

Historia uczy: #zostanwdomu

Jeśli nie musisz, nie wychodź z domu. Jeżeli to możliwe - pracuj zdalnie, unikaj dużych skupisk ludzi, imprez, a zamiast udziału w niedzielnej mszy św. - obejrzyj retransmisję. Historia mówi: w przeciwnym razie możesz poważnie przyłożyć rękę do zwiększenia liczby ciężko chorujących.

Koronawirus: szkoły i uczelnie w Polsce zamknięte

Premier Mateusz Morawiecki poinformował właśnie, że wszystkie placówki edukacyjne w kraju zostaną zamknięte na co najmniej dwa tygodnie.

Niemcy o Polakach we Wrześniu 1939 roku: „bronili się naprawdę dzielnie” Podcast

Powyższe słowa pochodzą ze wspomnień Ernsta Päppera, jednego z wielu zwykłych żołnierzy Wehrmachtu, przekraczających 1 września 1939 roku polską granicę. Co myśleli Niemcy o Polakach we Wrześniu 1939 roku? Jak postrzegali tych, z którymi musieli się zmierzyć w bitwie? Posłuchaj!

Tom i Jerry mają ponad 80 lat! Zobacz pierwszy odcinek z 1940 roku

Ciężko w to uwierzyć, ale to prawda! Pierwszy odcinek Toma i Jerry'ego ukazał się 10 lutego 1940 roku. Z parą staruszków czas obszedł się nader łaskawie – bawią dziś tak samo dobrze jak wtedy, gdy toczyła się jeszcze II wojna światowa. Sprawdźcie sami!

Orzeł Biały. Dlaczego herb Rzeczypospolitej wymaga poprawek Podcast

Wobec budzącego kontrowersje pomysłu zmiany herbu Polski wyjaśniamy, jak powinien on wyglądać z heraldycznego punktu widzenia oraz przybliżamy historię obecnie obowiązującego. Posłuchaj!

Bajki i ich znaczenie. O czym marzył chłop? Podcast

Zdecydowana większość z nas miała w dzieciństwie do czynienia z historiami o krwawym zakończeniu autorstwa braci Grimm. Ale czy wiemy skąd wzięły się te opowieści, co nam mówią o ludziach którzy je opowiadali, oraz – co najciekawsze – jak brzmiały ich osiemnastowieczne pierwowzory? Posłuchaj!

Animowany Superman z 1942 roku

Spójrzcie na niebo! To ptak? To samolot? Nie, to Superman! A czym zajmował się w 1942 roku? Trafił do Japonii i potajemnie zatapiał statki. Zobaczcie sami animację „Superman: Eleventh Hour".

Niepodległość Tybetu – wielowiekowa bitwa wciąż się toczy

XIV Dalajlama ma poważny problem. Niepodległość Tybetu to sprawa dziś, delikatnie mówiąc, niemodna. Co więcej, po jego śmierci międzynarodowy posłuch dla emigracyjnego rządu może przepaść całkowicie. Ale starzejący się duchowy przywódca wpadł na pomysł, który musi doprowadzać Chińczyków do furii.

Nieznane powojenne losy Iny Benity: tajemnica z Rhumspringe Podcast

Ina Benita przeżyła wojenną zawieruchę i znalazła schronienie w Dolnej Saksonii. Do tej pory najczęściej twierdzono, że jedna z najpiękniejszych przedwojennych aktorek zginęła w kanałach w drodze do Śródmieścia w czasie Powstania Warszawskiego... Posłuchaj!

Miecz – zabójczo skuteczny symbol Podcast

We współczesnym rankingu broni białej palma pierwszeństwa bez dwóch zdań przypada mieczowi. Nie zawsze jednak łączy się to ze znajomością jego znaczenia. Czy używać mogli go nie tylko rycerze, lecz także kapłani i chłopi? I czy w ogóle warto było dobyć miecza na polu bitwy? Co jeszcze warto wiedzieć na temat tego oręża? Posłuchaj!

Recenzje

„Oficer i Szpieg” - reż. Roman Polański - recenzja i ocena filmu

Niewinnie skazany człowiek i agent kontrwywiadu, który chce dociec prawdy. Po drugiej stronie francuski Sztab Generalny, strzegący swoich kompromitujących tajemnic za wszelką cenę... „Oficer i Szpieg” - nowy film Romana Polańskiego to pasjonujące, choć mało dynamiczne kino szpiegowskie.

Powstaje pierwsza gra mobilna o wojnie polsko-bolszewickiej

Na stulecie polskiego zwycięstwa w Bitwie Warszawskiej i wojnie polsko-bolszewickiej Fundacja Interaktywna przygotowuje mobilną grę strategiczną. Wersję alpha można już przetestować!

Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość” – jak WiN stawiła opór bez przemocy?

WiN była organizacją – paradoksem. Twór o charakterze cywilnym, którego kadry stanowili wojskowi. Działająca w konspiracji, a jednak dążąca do wyprowadzenia jak największej liczby ludzi z lasu do normalnego życia. Żołnierze, którzy walczyli o niepodległą Polskę nie z bronią w ręku, a na drodze polityki i wpływu społecznego.

Odkryto nieznany film z Warszawy w 1939 roku

Zwierzęta z warszawskiego ZOO, wynoszenie zbiorów Państwowego Muzeum Zoologicznego i obrazy stolicy w pierwszych dniach okupacji - między innymi to obejrzymy na niepublikowanym wcześniej filmie nieznanego autorstwa, który we współpracy z muzeum Haus der Natur udostępnił Wojciech Zabłocki. Trzeba to zobaczyć!

Wywiady

Na planie „Piłsudskiego”. Wywiad z rekonstruktorem

Premiera „Piłsudskiego” już za nami, a my zajrzeliśmy za kulisy produkcji razem z doświadczonym rekonstruktorem Mateuszem Haberkiem. Rozmawiamy o dniu na planie, historycznej zgodności filmu, postaci samego Marszałka i nie tylko!

Bunty w Gułagu: reżim Stalina kontra łagiernicy

Ucieczka z Gułagu w ZSRR nie należała do łatwych. Ale byli i tacy, którzy spróbowali czegoś jeszcze trudniejszego – zmiany łagrów w lepsze miejsce.

23 sierpnia 1919 roku wybuchło powstanie sejneńskie

23 sierpnia 1919 roku Polacy wystąpili z bronią w ręku przeciwko litewskiej ekspansji. O zrywie pamięta dzisiaj niewielu, choć zakończył się on militarnym zwycięstwem strony polskiej.

Strajk włókniarek łódzkich w 1971 roku: lemiesze zamiast mieczy

Po wydarzeniach z grudnia 1970 roku kolejna fala strajków miała przetoczyć się przez Polskę Ludową w lutym 1971 roku. Miejscem, w którym wybuchł strajk włókniarek, była spokojna – jak sądzono – Łódź. Kobiety, stanowiące nawet do 80% załogi tamtejszych fabryk, pokonały pozornie wszechwładną partię.

Nowy singiel Rammstein krytyką historii Niemiec?

Po dziesięciu latach Rammstein, słynny metalowy zespół zza Odry, wydaje nowy album, z którego pierwszy singiel trafił właśnie do serwisu Youtube.

Recenzje

„We. The Revolution” – recenzja i ocena gry

W grze „We. The Revolution” żywot paryskiego sędziego nie należy do łatwych. Jak jednocześnie uniknąć gniewu tłumów i zadowolić przełożonych, a przy tym nie zaniedbać rodziny? I czy w takich warunkach ferowanie sprawiedliwych wyroków jest jeszcze w ogóle możliwe? Wielka Rewolucja, czy marzenia ściętej głowy?

Z czego śmiali się żołnierze? Humor w prasie wojskowej czasów wojny polsko-bolszewickiej

Służba wojskowa, zwłaszcza na wojnie, może budzić bolesne doświadczenia i traumy. Żołnierze szukali różnych sposobów na ich oswojenie. Czy może być lepszy, niż zakpienie sobie z wojny i śmierci? Narzędziem rozpropagowania żołnierskiego humoru w latach 1919-1920 była prasa wojskowa.

Zaślubiny Polski z morzem: ile było „ślubów” z Bałtykiem?

Zaślubiny Polski z morzem kojarzą nam się przede wszystkim z gestem generała Hallera w 1920 roku, czasem zaś też z uroczystością w Kołobrzegu w marcu 1945 roku. Wydarzeń tych w naszej XX-wiecznej historii było jednak więcej.

Władysław II Jagiełło – litewski niedźwiedź na tronie

Władysław Jagiełło według Jana Długosza miał nie pić alkoholu, lubił zaś długie kąpiele, długie przesiadywanie w wychodku oraz skromny ubiór. Jakim władcą Polski był założyciel dynastii Jagiellonów?

Chutulun – mongolska władczyni zapasów

Marco Polo pisał, że aby zdobyć rękę Chutulun, mężczyzna musiał zwyciężyć ją w pojedynku zapaśniczym. Wpisowe na walkę wynosiło sto koni. Gdy podróżnik poznał księżniczkę, chwaliła się mu dziesięciotysięczną stadniną... i nadal była niezamężna.

Potyczka na dworcu kolejowym w Lesznie: w walce o wolność przeciw „sojusznikowi”

Nocą 28 maja 1947 roku w Lesznie do drzwi domu komendanta Przerwy zapukał wysłany z koszar żołnierz. Otrzymano telefon, że na pobliskiej stacji kolejowej podróżujący żołnierze rosyjscy przetrzymują Polkę, a miejscowa milicja nie jest w stanie jej uwolnić. Potrzebna jest pomoc wojska.

„Leśni Bracia” i August Sabbe – ostatni żołnierze na wojnie z ZSRR

„Leśni Bracia” to postaci zagadkowe. Dla większości ludzi w Europie II wojna światowa skończyła się wraz ze zdobyciem Berlina. Jednak nie dla działających w państwach bałtyckich antykomunistycznych partyzantów, znanych jako „Leśni Bracia”. Dla jednego z nich – Augusta Sabbe walka trwała aż do śmierci 28 września 1978 roku.

Opinie

„Nie taki diabeł straszny”, czyli defilada 15 sierpnia okiem rekonstruktora

Na dwa miesiące przed defiladą wydawało się, że MON wyrzuciło wszystkie ustalenia do śmietnika i zaczęło przygotowywać część historyczną od zera. Miałem mocne wątpliwości, czy to się może udać. Jak to wszystko wyszło?

Reportaże/relacje

Defilada wojskowa na Święto Wojska Polskiego „od kuchni” galeria

Defilada wojskowa w Warszawie z okazji Święta Wojska Polskiego przeszła w tym roku pod hasłem Wielka Defilada Niepodległości. Wzięło w niej udział również wielu rekonstruktorów żołnierzy z różnych epok historycznych. Jak defilada wyglądała z ich perspektywy? Zapraszamy na podróż za kulisy obchodów wraz uczestnikami z Towarzystwa Historycznego „Rok 1920”!

Opinie

Spór o mundury, czyli rekonstruktorzy kontra neonaziści

Z początkiem roku w mediach wzrosło zainteresowanie neonazistami. Potem pojawił się słynny materiał o świętowaniu urodzin Hitlera w lesie. Wreszcie organizator owego wydarzenia, w przesłanym „Gazecie Wyborczej” oświadczeniu, stwierdził – jestem rekonstruktorem...

Stolica znana i niepoznana. Warszawa: zabytki i miejsca, które warto odwiedzić

Jest kilka takich warszawskich „klasyków”, które ogląda niemal każda przyjeżdżająca tu wycieczka. Mimo tego stołeczne miasto może Was jeszcze niejednym zaskoczyć. Jakie ciekawe, nieoczywiste zabytki i miejsca posiada Warszawa?

„Cela śmierci”, której nie było

Cela śmierci, czyli pomieszczenie, w którym „karany na gardle” skazaniec czekał samotnie na egzekucję to mit. W rzeczywistości przed więźniem do ostatniej chwili ukrywano, że właśnie idzie na szubienicę. Co właściwie wiemy o karze, od której w PRL cierpieli na równi groźni kryminaliści, ofiary prawodawstwa i... sami kaci?

Polskie formacje wojskowe w I wojnie światowej

Polskie formacje wojskowe w I wojnie światowej: ich historia jest skomplikowana. Gdy 1 grudnia 1916 roku Legiony Polskie wkraczały do Warszawy, żołnierze słyszeli ze strony mieszkańców zarówno wiwaty, jak i gwizdy potępienia. Czy można było, w imię walki o wolność, bratać się z agresorem i zabijać rodaków, którzy zostali wcieleni do armii rosyjskiej?

Wschodnie pogranicze II RP: wymiana ciosów

Wschodnie pogranicze II RP było obszarem ciągłych konfliktów narodowościowych, w których z jednej strony występowało państwo polskie, z drugiej zaś mniejszość ukraińska i białoruska, zwłaszcza w pierwszym przypadku zorganizowana w zwarty ruch nacjonalistyczny. Skąd wziął się ten spór i jak wyglądał?

Niemcy o Polakach we Wrześniu 1939 roku: „bronili się naprawdę dzielnie”

„Bronili się naprawdę dzielnie” – te słowa pochodzą ze wspomnień Ernsta Päppera, jednego z wielu zwykłych żołnierzy Wehrmachtu, przekraczających 1 września 1939 roku polską granicę. Co myśleli Niemcy o Polakach we wrześniu 1939 roku? Jak postrzegali tych, z którymi musieli się zmierzyć w bitwie?

Wojsko Polskie 1920 roku: czym pradziadek pogonił bolszewika?

W 1920 roku choć nie upłynęło wiele czasu od odzyskania niepodległości, to Wojsko Polskie stanęło w obliczu ogromnego zagrożenia. Bolszewicka nawała spędzała sen z powiek polskim władzom. Czasu było coraz mniej, a zorganizować należało praktycznie wszystko.

Armia Czerwona o jakiej nie myślicie

Armia Czerwona w Polsce kojarzy się głównie z mordami, gwałtami, grabieżami i pijaństwem, a żołnierzy radzieckich przywykliśmy nazywać „czerwoną zarazą”. Łatwo jest zapomnieć, że po drugiej stronie przysłowiowej barykady stali ludzie często nie mniej skrzywdzeni przez wojnę.

Murad IV: Krwawy sułtan i ciemiężca kochany przez tłumy

Murad IV stał się bohaterem popkultury – w telewizji jeszcze niedawno święcił triumfy serial „Wspaniałe stulecie: Sułtanka Kösem - Murad IV”. Kim był ten niezwykle barwny władca, który zapisał się w historii jako najbardziej przerażający z sułtanów?

Kaarlo Kurko: fiński bohater walczy za Polskę

Kaarlo Kurko i jego życie to materiał na dobry film, albo nawet i kilka. Weteran wojen w Finlandii, Estonii, Łotwie, Rosji, Polsce, Ukrainie i Afryce, pisarz, patriota, łowca przygód oraz dusza towarzystwa i uważny obserwator. Nie przeczytacie o nim w szkolnych podręcznikach.

Bajki i ich znaczenie. O czym marzył chłop?

Bajki mają duży wpływ na kształtującą się tożsamość młodego człowieka. Zdecydowana większość z nas miała w dzieciństwie do czynienia z niewinnymi historiami o krwawym zakończeniu autorstwa braci Grimm. Ale czy wiemy skąd wzięły się te opowieści, co nam mówią o ludziach którzy je opowiadali oraz – co najciekawsze – jak brzmiały ich osiemnastowieczne pierwowzory?

Celebryta Ludwik XIV. Zrobimy cię na słońce!

Ludwik XIV to postać niezwykle barwna i powszechnie znana. Któż nie słyszał o królu, który żył otoczony taką chwałą, że nie bał się z dumą twierdzić „państwo to ja”? Nad blaskiem tego słońca musiał jednak porządnie napocić się cały sztab ludzi.

My Słowianie wiemy jak... zrobić krzywdę bliźniemu

Tak przynajmniej twierdził Helmold – XII wieczny niemiecki kronikarz, który opisywał chrystianizację ludów słowiańskich. Według niego nasi przodkowie byli uparci, podstępni i bezwzględni. Brutalnym prześladowaniom misjonarzy nie było końca. Mimo tego udało się poskromić „lwa”, wchodząc wprost do jego paszczy.

Roksolana. Świat u stóp kobiety

Roksolana, czyli „Roześmianą”. Zawładnęła sercem sułtana, haremem, życiem pałacowym… a niedawno także ramówką TVP oraz setkami tysięcy telewidzów, którzy codziennie z zapartym tchem śledzili jej losy w serialu „Wspaniałe Stulecie”. Czy jednak filmowa fikcja odpowiada historycznej prawdzie? Poznajcie prawdziwą Roksolanę.

Z życia polskiego żołnierza: wojna polsko-bolszewicka

Czytywali Sienkiewicza i Słowackiego, za pośrednictwem prasy śledzili wydarzenia w kraju, a mimo frontowej grozy i trudów związanych z walką, nieraz byli świadkami zabawnych sytuacji. Jak wyglądało życie codzienne polskich żołnierzy w trakcie wojny polsko-bolszewickiej?

Typowy polski żołnierz

Typowy polski żołnierz kojarzy się z szarym mundurem, równym krokiem oraz nienaganną kulturą osobistą. W dodatku każdy był przystojny, zadbany i religijny. Mniej więcej w taki sposób wyobrażamy sobie często żołnierzy walczących z bolszewikami. Czy aby na pewno tak to wyglądało?

Bo to zła Greczynka była… Pięć najgorszych kobiet Eurypidesa

Intrygi, podstępy, krwawe zemsty, nieopanowanie seksualnych żądz, przemoc, morderstwa. Brzmi to jak współczesny film akcji? Nie! To obraz kobiety, jaki kreśli przed nami starożytny, grecki dramaturg – Eurypides.

Ksiądz Ignacy Skorupka: zwykły człowiek, zwykłe życie, niezwykły bohater

Ksiądz Ignacy Skorupka – zwykły kapłan, jak wielu innych realizujący codzienne zadania duszpasterskie. Jednak widmo zajęcia Warszawy przez bolszewików postawiło go, wraz z resztą Polaków, w zupełnie nowej sytuacji. Poznaj historię postaci – symbolu bitwy warszawskiej.

Wejdź do miasta Goliata

Profesor Aren Maeir poprowadził ekspedycję do filistyńskiego miasta Gat, będącego niegdyś domem biblijnego Goliata. Odkopane zostały tam główna brama i fragment fortyfikacji miejskich. Jakie jeszcze tajemnice skrywają przed nami przedwieczne ruiny?

Niemcy w stolicy! – zajęcie Warszawy w czasie I wojny światowej

5 sierpnia 1915 roku. Żołnierze cara pospiesznie ewakuują się z miasta i wysadzają mosty Poniatowskiego, Kierbedzia i przy Cytadeli, aby opóźnić ofensywę wroga. Płoną dworce Petersburski i Terespolski. Warszawiacy z niepokojem spoglądają w przyszłość. Co przyniesie ze sobą zmiana okupanta?

Jak doszło do zniszczenia Świątyni Jerozolimskiej?

Miasto zostało otoczone. W środku każde z trzech skłóconych powstańczych stronnictw obawia się ataku zarówno Rzymian, jak i pozostałych grup. Zapasy żywności spłonęły jeszcze przed rozpoczęciem oblężenia i mieszkańcom grozi głód. Tytus Flawiusz ze swoją armią wyruszył, aby stłumić żydowskie powstanie przeciw rzymskiej władzy. Rozpoczyna się szturm na Jerozolimę.