Anna Wójciuk

Doktor nauk humanistycznych, absolwentka Instytutu Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, członkini Stowarzyszenia Przyjaciół Instytutu Języka Polskiego UŚ „Via Linguae”. Zainteresowania naukowe: grzeczność językowa, perswazyjna funkcja języka, reklama.

Artykuły

Jak wyglądał pogrzeb w dawnej Polsce?

Bogatsi mieli trumny zdobione kamieniami szlachetnymi, a na pochówek ubogich w zbiorowej mogile składali się sąsiedzi. Samobójców, zbrodniarzy i bandytów chowano bez trumien. Dowiedz się, jak wyglądał pogrzeb w dawnej Polsce.

Artykuły

Dożynki: jak wyglądały uroczystości w dawnej Polsce?

Dożynki to kulminacja cyklu prac na roli i świętowanie zakończenia żniw. W Polsce dożynki na stałe wpisały się w rodzimą tradycję. Dawniej podczas uroczystości właściciel majątku bawił się z chłopami, a ci kolei bez uchybiania formom towarzyskim mogli zapraszać do tańca szlachcianki.

Artykuły

Jak biesiadowała szlachta, a jak chłopi?

Jedni mieli srebrne misy, drudzy gliniane garnki, łączyła ich wielka gościnność. Zarówno w szlacheckim jak i chłopskim domu chętnie witano przybyszów. Staropolską gościnność sławili nawet przyjezdni z zagranicy.

Artykuły

Boże Ciało: historia obchodów święta w Polsce

Boże Ciało w polskim kalendarzu liturgicznym pojawiło się w XIV wieku. Od XV wieku wierni uczestniczą w procesjach. Współcześnie uroczystości Bożego Ciała mają charakter religijny, lecz w dawnej Polsce niektóre zwyczaje pochodziły z czasów przedchrześcijańskich.

Artykuły

Przesądy i wierzenia świąteczne w dawnej Polsce

Jak rozpoznawano czarownicę, po co wabiono wilki przed dom i dlaczego czasem nie wolno było wylewać brudnej wody? Poznaj najciekawsze zwyczaje i przesądy, które towarzyszyły obchodom świąt religijnych w Polsce!

Artykuły

Tłusty czwartek: historia tradycji w dawnej Polsce

Tłusty czwartek w dawnej Polsce nie ograniczał się do jedzenia pączków. Obchody obfitowały w barwne pochody, przebieranie się, tłuste i słodkie jedzenie oraz dużo trunków. A wszystko zaczęło się od okrutnego burmistrza…

Artykuły

Różowe poliki, czernione brwi. Jak dawniej dbano o urodę?

Bielidła z łoju weneckiego czy maść miodowa z żółcią zajęczą – to tylko niektóre specyfiki stosowane, by wyglądać pięknie w czasach staropolskich. Dowiedz się, jak Polacy dbali o swoją urodę!

Artykuły

Święto Trzech Króli w tradycji staropolskiej

Święto Trzech Króli, jest jednym z najstarszych i najważniejszych w tradycji chrześcijańskiej. Współcześnie w tym dniu w kościołach odprawiana jest msza święta, a na ulicach miast i wsi odbywają się kolorowe orszaki Trzech Króli. W dawnej Polsce święto Objawienia Pańskiego obchodzono nieco inaczej.

Artykuły

Staropolska medycyna: ziołowa apteczka i cudowni znachorzy

Leczenie w dawnej Polsce stanowiło wyzwanie dla ówczesnych medyków. Niedobór wiedzy o przebiegu różnych chorób, ograniczony dostęp do leków i brak szczepionek powodowały, że staropolskie społeczeństwo traktowało zdrowie jak prawdziwy skarb i dbało o nie poprzez rozmaite kuracje, nierzadko magiczne.

Artykuły

Zielone Świątki w czasach pogańskich i chrześcijańskich

Początkowo Zielone Świątki były słowiańskim świętem rolników i pasterzy, które z biegiem lat zostało przejęte przez chrześcijaństwo i połączone z obchodami zesłania Ducha Świętego. Jak Zielone Świątki obchodzili nasi przodkowie?

Artykuły

Tyran czy partner? Rola mężczyzny w rodzinie staropolskiej

Dawna Polska rodzina miała charakter patriarchalny, a więc przewodził jej ojciec. Jak wyglądała rola mężczyzny w staropolskiej familii? Jakie decyzje podejmował mąż? Co można powiedzieć o władzy ojcowskiej? Czy możliwy był jakikolwiek sprzeciw?

Artykuły

Staropolskie obchody Nowego Roku i karnawału

W czasach staropolskich Nowy Rok i karnawał obchodzono wesoło, uciesznie, beztrosko i hucznie. Bawiono się ponad wszelką miarę, a zewsząd rozbrzmiewała muzyka. By urozmaicić biesiadę, odbywało się wiele specjalnych wróżb i pełnych fantazji zabaw.

Artykuły

Staropolska gościnność, czyli „Gość w dom, Bóg w dom”

Czym był „nożenek”, jakich talerzy używali magnaci, a jakich chłopi i co – oprócz rosołu i pierogów – można było znaleźć na staropolskim stole? Dowiedz się też jak dawniej traktowano gości i jak wyglądał ówczesny kanon piękna!

Artykuły

Święta Bożego Narodzenia w okresie staropolskim

Niesamowite, jak długo mogą przetrwać świąteczne zwyczaje. Wiele ze staropolskich tradycji obchodzi się w niezmienionej formie do dziś. Jak świętowali nasi przodkowie?

Ciekawostki i rocznice

Jak dawniej w Polsce obchodzono Wielkanoc?

Pisanki, baranek, msza, uroczyste śniadanie – to część współczesnych skojarzeń ze świętami wielkanocnymi. A jak wyglądały staropolskie zwyczaje związane z Wielkanocą?

Recenzje

Jacek Żukowski, Zbigniew Hundert (red.) – „Świat polskich Wazów. Eseje” – recenzja i ocena

W telewizji, filmach, serialach czy podczas zwyczajnych rozmów najczęściej porusza się temat wielkich dokonań Mieszka I, Kazimierza Wielkiego i Władysława II Jagiełły. Znacznie rzadziej mówi się o Polsce w czasach Wazów. Jaka więc była Rzeczpospolita w okresie panowania Zygmunta III i jego synów?

Recenzje

„Dolabella. Wenecki malarz Wazów” – recenzja i ocena

Tomasz Dolabella zasłynął jako wirtuoz pędzla i mistrz sztuki malarskiej. W dobie baroku był uwielbiany przez dwór królewski, dziś niestety jest zapomniany. Wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie i katalog przypominają nam o artystycznych dokonaniach włoskiego malarza, który przeszedł do historii jako jeden z głównych twórców malarstwa barokowego w Polsce.

Artykuły

Umizgi kawalerów po staropolsku

Czym w I Rzeczpospolitej były konkury i w jaki sposób mężczyzna starał się o rękę kobiety? Czy wiek kandydata na męża miał znaczenie? Na czym polegały obrzędy przedślubne?

Redakcyjne

Premiera: Anna Wójciuk – „Jedz, pij i popuszczaj pasa. Staropolskie obyczaje i rozrywki”

Czasy największej świetności I Rzeczpospolitej kojarzą nam się z imponującymi zwycięstwami, wybitnymi politykami i dowódcami oraz unikalnym ustrojem, którego podstawą była złota wolność. Jednak ogromnym skarbem przedrozbiorowej Polski było również bogactwo obyczajów. Często nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele z nich wciąż towarzyszy nam w codziennym życiu.

Artykuły

Rozrywki w czasach staropolskich: bawić się każdy może

Można odnieść wrażenie, że na ludzki żywot w dawnych wiekach składały się jedynie praca oraz modlitwa. Jednak to tylko pozór! Jak wyglądało życie towarzyskie szlachty, mieszczan i chłopów? Jakie zabawy i rozrywki w czasach staropolskich były najpopularniejsze?

Artykuły

Staropolska tytulatura i jej tajemnice: Jak zwracano się do siebie w czasach staropolskich?

Staropolska tytulatura była bardzo bogata. Stosowane wówczas zwroty adresatywne nazywane były przez cudzoziemców „tytułomanią”. Co było tego przyczyną?

Artykuły

Jak XIX i XX wiek ukształtowały współczesną polską grzeczność językową?

Jak wyglądała polska grzeczność w XIX i XX wieku? Czy była taka sama jak grzeczność współczesna? A może współcześnie grzeczności już nie ma?

Artykuły

Staropolskie powitanie: „Czołem, panie bracie!”

Staropolskie powitanie było regulowane przez wiele zasad grzecznościowych, których należało przestrzegać. Szczególna grzeczność obowiązywała wobec kobiet, osób starszych i możniejszych.

Pierwszy polski
portal historyczny

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.

Portal

Histmag.org - o nas

Kontakt

Tematy

Wesprzyj nas!

Polecamy

Nasze e-booki i audiobooki

Współpraca